De spieghel der menscheliker behoudenesse

(1949)–Anoniem Spieghel der menscheliker behoudenisse– rechtenstatus


VII ... ...
[Folio 16a]
Zoe ne dede ooc niet, wats ghesciet, Also een wijf die dyna hiet, Die van lopene hadde twoort Onder tvolc weder ende voort. Van marien men niet ne can Vinden, dat zoe met haren man Vele liep te menigher stede, Als ooc twijf thamar dede. Marie die zuver maghet dan Ne begherde gheenen man, Ghelijc saren, daer ghi hier voren Int ander capitel of mocht horen, Ende was alleene, verstaet wel dit, Als een goed wijf, hiet judith, Ende hadde altoos bezichede Met vastene ende met staerker bede. Ende want marie, die maghet reene, Was helich ende altoos alleene, Zo was joseph zeer ontdaen Ende wonderde hoe zoe had ontfaen Een kint ./ want hi zach openbaer, Dat zoe kint drouch / ende was zwaer. Nochtan peinsdi in gheenen stonden, Dat zoe kint draghen mochte in zonden, Want haer leven was zo goet, Dat hem dochte in zinen moet Muegheliker te ghewaghen Dat ene maghet kint zoude draghen, Dan marie zonde doen mochte; Dit hilt hi in zijn ghedochte. Dus ne wist hijt stellen in wat weghen Ende was recht vor thooft ghesleghen: Hi verpeinsdet / hi ymagineerdet, Hi wendet ende hi keerdet, Ende sprac zuchtende bitterlijc Themselven: hets onmoghelijc Ende ic weet wel zonder waen, Dat zoet in zonden niet heift ontfaen, Want ic selve zo wel weet Wat leven zoe heift gheleet; Zoene dranc, no ne converseerde Met niement, no ne bordeerde Te danse, noch tandren spele, Ne liep zoe lettel noch vele,
[Folio 16b]
Ende alle openbare steden Scuwede zoe bi waerheden, Maer zoe hilt haer gherne allene, Studerende, lesende met gode ghemene. Alle bliscap der werelt quaet Heift zoe ghescuwet ende versmaet Ende allene in hemelschen dinghen Hadzoe al hare vermakinghe. Ja, zo jonc ende van kintsbeene Bleef zoe in den tempel alleene Liever dan zoe hadde gheleghen Met andren kindren achter weghen. Ende als zoe in den tempel bleef, Gheene quade werc zoe bedreef, Noch en hadde groot noch clene Met enighen manne yet ghemene. Ende als zoe cam ten huus haers vader Ende haerre moeder bleef zoe algader In hare camere talre tijt Besloten ./ ende al haer jolijt Was in gheesteliken dinghen, In lesene ende ooc in bedinghen. Ende als joseph hier of plenteit Dit ende ander dinc hadde gheseit, Up ghekeert ende ghewent onder, Zo sprac hi echt: dustaen wonder Ne was ghehoort te gheenen daghen; Hoe zoe dus kint mocht draghen De welke noyt te gheenen stonden Wille gaf tot enighen zonden, Dit moet tmeeste wonder wesen, Daer nieman of hoorde lesen. Die helighe propheete ysaye Bescrijft ons ene prophecye Ende dese moet zonder fijn In marien vulcomen zijn De welke es aldus ghedaen Zich, ene maghet zal kint ontfaen Ende maghet baerzen ./ ende hoe Zoude dit wesen ./ ne waer zoe. Ende die maghet es zeker dit Van den gheslachte van davit, Die ons dhelighe gheest figureerde
[Folio 16c]
Bi balaam, die propheteerde Hier te voren up eenen dach Van eenre sterre, die hi zach, Bi den welken alre meest Bediedende was dhelighe gheest, Dattie gods zone zoude na desen Van eenre maghet gheboren wesen. Dese reyne maghet marie, Daer ic dit groter wonder anezie, Die es comen van davids bloedt Ende moet zeker zijn die roede, Die scone groeyede ghefloreert, Ende wilen was ghepropheteert, Dat zoe quam no min no mee Ute der wertele van jesse. Bi deser wertele, als ic achte, Verstaen wij davids gheslachte. Zoe moet dit dan endelike wesen, Die van davids gheslachte es gheresen, Van wien dat christus zoude zijn gheboren, Daer of dat langhe hier te voren Voorseit es. ende ghepropheteert Van menighen prophete wel gheleert. Anders ne moghen wij vorwaer No ne connen ghepeinsen van haer, No alle, die noyt met tonghen spraken, Ne conster anders niet of maken, Ende daer om zo eist openbare Ende moet endelike wesen ware, Dat dese marie es zonder sij De moeder van jhesu cristi. Ende na datse cristumme draghet, Zo ne bem ic met deser maghet Te verkeerne niet weert Achter huse ende over heert, Want ic bi der maghet vorbare Bem een overgroot zondare; Ende daer om het mi best dochte, Dat ict subtijllike toe brochte, Dat van hare ende van mi De brulocht niet vulcomen zij. Ende dat men al achter late Onser beeder brulocht state. Ende daer om dinket mi goet, Dat ment wel subtijlike doet,
[Folio 16d]
Ende ooc mede bedectelike, Voorzienlijc ende wiselike, Ende bi redenen dinket mi goet, Dat ment behendelike doet, Om dat tvolc in zinen zin Gheen quaet ghepeins crighe dier in. Joseph, onser vrouwen man, Bekende hem onwerdich dan, Om dat hi zoude wonen daer mede In een huus ende in ene stede, Om dat hi haer zo helich wiste. Also dede sint jhan baptiste, Die niet was coene te bestane Gode te dopene in de jordane. Ende het dede ooc also Een juede hiet centurio, Die bad gode, als ic hebbe vernomen, Dat hi niet onder zijn dac zoude comen; Om dat hi was van zonden bezwaert, Bekende hijs hem selven niet waert. Sinte pieter bad gode zonder waen, Dat hi huut zine sceipe woude gaen, Om dat hi hem bekende das, Dat hi zere bezondicht was. Een wijf, die van sunamitis was, Ontsach die wuenste helyas Ende ne dorste, wats ghesciet, Met helias wounen niet. Dus ontsach marien behoeder Te wuenen met ons heren moeder. Als joseph dus zat ende dochte, Dat hi niet werdich wesen mochte, Dat hise te wive zoude nemen Ende durst cume dat ghetemen, Zo wart van gode omnipotent Een inghel nederwaert ghesent, Die hem zijn herte vaste maecte, Dat in hem selven aldus slaecte, Ende zeidem, dat hi in gheenre maten Marien sculdich waer te laten, Maer dat hi boudelike onser vrouwen Te wive zoude nemen ende trouwen, Want god hevet also beghaert, Ende dat hi niet en zij vervaert.
[Folio 17a]
Zoe heift maghet zijnde zonder waen Biden helighen gheest ontfaen, Ende bi gheenen man die leift Ter werelt ./ zoe ontfanghen heift. Dese concepcie, dese ontfanc Was ghefigureert over lanc Ende beteikent langhe te voren, Eer dat maria was gheboren, Ende was, zijt zeker des, Hier voortijts ghetoocht moyses, Want hi zach in eenen daghe Op eenen berch ene bernende haghe, Alomme bernende daer ende hiere Ende scheen ontsteken metten viere, Maer tvier hare gheen belet ne dede, No benam ooc haer groenhede. Ghelike dat marie ontfinc Een kindekin in waerre dinc, Nochtan no verloos zoe al no zom Bi dien ontfanghen haer maghedom. In desen doorne, daer ic af zeide, Zoe was god, dat es waerheide; Ende in marien reynen lechame, Zuver ende gode wel bequame Ende van duechden wel gheraect, Hadde god zine wuenste ghemaect, Als die van hare zonder toren Namaels woude zijn gheboren. God onse here quam te diere stede
[Folio 17b]
In dien doorne dor moyses bede, Om ute egypten te leden Die kinder van israhel ende bevreden. Nu weet ooc, dat dese selve god Zende zinen zuene na zijn ghebod In marien, omme dat hi Ons vander hellen zoude maken vri. Als god dan tot onsen behoude Van hare gheboren wesen zoude, Ende wilde vleesch ontfaen daer inne Ende zijn gheboren dor onse minne, Zo coos hi in nazareth der stede Mids haerre groter omoedichede Marien die maghet alleene Ute andren magheden al ghemeene. Ende zoe ghelievede hem bi waerheden Vele bet dan al dander deden, Want die ghelike van marie Ne wart noyt no ne was nie. Ende dat marie boven al Der andre magheden ghetal Gode ghelievede verre te voren, Dat hi van hare woude zijn gheboren Om te beterne smenschen zeer, Dat was beteikent wileneer Ende becondicht in vreimden doene Biden vliese van gedeoene, Twelke vlies, also ict las, Wileneer vervullet was
[Folio 17c]
Altemale met hemelschen dauwe. Bi welken vliese dat onse vrauwe Es bediet in waerre dinc, Want alleene dat vlies ontfinc Den hemelschen dou van groter werde, Daer droghe bleef al dander erde, Diere lach omtremt, verstaet tbediet, Ende zoe ne hadde des douwes niet. Dier ghelike was onse vrouwe Vervult metten hemelschen douwe, Daer nochtan te ghere tijt Was vonden in wereld wijt Maghet van zo groter werde, Datse god tsiere moeder begherde. Vele maechden in steden, in weghen, Hadden goed of scat ghecreghen, Maer wat zij hadden, hoe groot ghetal, Marie die bleef boven al. Gedeon, daer ic of zeide, Bad gode dor zine moghentheide, Dat hi dor zine bede ghewerde Een teikin te zenden uptie erde, Of hi van haren vianden fel Zoude lossen die kinder van israhel. God die zine bede heift verhoort, Zende dou neder rechte voort, Die vervullede dat vlies Alte male, ghelooft mi dies, Daer dander erde droghe bleef, Als ic u hier voren screef. Dat was een teikin, weet dat wel, Dat de kindren van israhel Verlost zouden werden bi den toedoene Van desen voorseiden gedeoene. Ende ghelijc, zijt zeker das, Dat des verlossens teikin was Des vlies vervulte vanden douwe, Zo was donfang van onser vrouwe Een teikin in waren dinghen Der menscheliker verlossinghen. Bi desen vliese dan zonder waen Zullen wij onser vrouwen verstaen; Van welken vliese wel gheraect God heift enen roc ghemaect,
[Folio 17d]
Daer hi manlic in over ons street, Want hi wilde zijn ghecleet Met enen roc, dat es waerhede, Dat es met onser menschelijchede, Om ons uter hellen te leeden, Ende om dat hi ons zoude cleeden Metten cleede der ewigher bliscepen, Daer toe dat hi ons heift ghescepen. Al wast ooc, verstaet de dinc, Dat dit vlies den dou ontfinc, Nochtan ne wasser de wulle mede Niet ghearghet, dat es waerhede. Dus al was marie de ghone, De welke ontfinc den gods zone, Nochtan zo ne was omme dit Hare lechame niet besmet. Gedeon in waerre tale Perssede den dou altemale Uten vliese ende uter wulle, Daer hi een pitkin mede ghinc vullen. Marie, daer wonder in was ghewrocht, Heift haren zone ter werelt brocht, Die metten douwe al dat leift Van ziere gracie vervult heift, Ende spreedde zine gracie zo altemet, Dat wijs noch al moghen te bet. Dese boodscepe ende annunciacie, Daer ons of quam de gracie, Was ghedaen, dat weetic wel, Biden helighen inghel gabriel
[Folio 18a]
Twelke ghefigureert was recht Wileneer in abrahams cnecht Ende in een wijf, hiet rebecca, Bathuels dochter, als ic versta. Abraham, die here wide bekent, Hadde zinen knecht huut ghesent, Dat hi zoude gaen bespien Ende om ene maghet zien, Zo edel ende van zulker name, Als waerbi dat het betame Datse yzaac mochte ghetemen. Te wive. ende tere bruut te nemen. Die cnape dan huut gaen zoude Te doene dat zijn here woude Ende als die dinghen waren gheleghen. Dese vant dan onder weghen Rebecca, daer hi quam gaende, An ene fonteyne staende. Met durste was die cnecht verladen Ende bad haer dor hare ghenaden, Dat zoe hem drinken gave wat, Ende rebecca die dede dat. Ende om dat zoe zonder waen Den cnape die duecht hadde ghedaen, Daer om nam die cnape die ghone, Om bruut te wesen van abrahams zone. Dus heift de vader omnipotent Den inghel gabriel huut ghesent Te dien hende dat hi woude, Dat hi ene maghet zouken zoude, Die nuttelijc waer ende orbare Datse zijns zuens moeder ware. Ende nu heift hi in corter stonde Dese maghet ghenomen ende vonden Diene drancte ./ dats die tsine woorde Hare consent gaf met acoorde. Rebecca ne gaf niet alleene Den lieden drinken al ghemeene, Maer ooc mede gafsoet den kemelen. Ende die inglen der hemelen Ende oec gaf den menschen marie Den dranc des levens, gheloves mie. Nu ghef ons, here, na ons begheren Dat wij dine gheboorte zo eeren,
[Folio 18b]
Dat wij moeten werden reyne Ende verzaet met slevens fonteyne.

Vorige Volgende

VII