Die riddere metter mouwen

(1983)–Anoniem riddere metter mouwen, Die– rechtenstatus


Hoe die riddere metter mouwen Claretten wan 1788[regelnummer] Daventure seget ons vord,aant. Datmen te hove hevet verhord,Ga naar voetnoot1789 Dat doet es der joncfrouwen stiefvader, Dise onteerft hadde algader, 1792[regelnummer] Ende dattene een riddere versloech,Ga naar voetnoot1792 Die ene witte mouwe droech. Doen wisten sijt algader wel,Ga naar voetnoot1794 Dat hijt was ende niemen el. 1796[regelnummer] Dies dreef rouwe die coninc,Ga naar voetnoot1796 Dat hi hem aldus ontginc,Ga naar voetnoot1797 Ende dedene soeken menegen dach. Alse hijs vinden niet en mach,Ga naar voetnoot1799 1800[regelnummer] Dedi crieren ter selver urenGa naar voetnoot1800 Enen tornoy, die soude geduren Drie dage om Claretten wille, Ende dine verwonne lude oft stille,Ga naar voetnoot1803 1804[regelnummer] Datmen hem Claretten geeft. Dus salmenne vinden, eest dat hi leeft,Ga naar voetnoot1805
[pagina 109]
Want si wisten wel ant horen,Ga naar voetnoot1806 Dat hi Claretten hadde vercoren.aant.Ga naar voetnoot1807 1808[regelnummer] Doe sinde die coninc boden uutGa naar voetnoot1808 Dit te secgene over luutGa naar voetnoot1809 In allen landen, wide ende siden. Cefalus nam oec te desen tiden, 1812[regelnummer] Des ridders sciltknecht metter mouwe, Tenen wive die scone joncfrouwe, Die in dat wout mesvord was.Ga naar voetnoot1814 Omden dienst, sijt seker das, 1816[regelnummer] Dien hi hare dede, nam sine bloet,Ga naar voetnoot1816 Doen haer stiefvader was doet. Ic lecge hier af di tale nederGa naar voetnoot1818 Ende kere ten messelgiren weder,Ga naar voetnoot1819 1820[regelnummer] Die lipen al die lande dure Ga naar margenoot+So lange dat een quam ter ure,Ga naar voetnoot1821 Daer die riddere begeven was.Ga naar voetnoot1822 Hi sach die zegelbusse na dasGa naar voetnoot1823 1824[regelnummer] Ende kinde dat teken harde wale.Ga naar voetnoot1824 Hi ginc hem an met soeter taleGa naar voetnoot1825 Ende vrachde hem daer om niemare. Die bode seide doe oppenbare, 1828[regelnummer] Dat een tornoy beropen es ‘Om Claretten sijt seker desGa naar voetnoot1829 Van heden opten XIIsten dach,Ga naar voetnoot1830 Ende die den tornoy verwinnen mach, 1832[regelnummer] Hi sal hebben die maget rene Ende haer goet al gemene.Ga naar voetnoot1833 Si wilt hebben enen man
[pagina 110]
- Mach sine vercrigen ens haer God an -Ga naar voetnoot1835 1836[regelnummer] Die vrome es ende riddere goet.’ Alse die riddere dit verstoet, Dat hi die scone sal verlisen, Waendi sinen inde kisen.Ga naar voetnoot1839 1840[regelnummer] Hine hadde scilt noch spere, Al haddi der ward groten gere,Ga naar voetnoot1841 Noch ors dat hi mach riden. Nochtan en sal hijs niet vermiden,Ga naar voetnoot1843 1844[regelnummer] Gevallet hem quaet ofte goet,Ga naar voetnoot1844 Hine salre sijn, al waerd te voet.Ga naar voetnoot1845 ¶ Hi dede den knape wel tegemakeGa naar voetnoot1846 Ende es gegaen na dese sake, 1848[regelnummer] Daer hi sinen here den abt vant Ende seide hem sijn wesen thantGa naar voetnoot1849 Ende hoe hise lange heeft gemint.Ga naar voetnoot1850 ‘Nu staet si in presente: dise wintGa naar voetnoot1851 1852[regelnummer] In enen tornoy, si es sine. Comter mi goet af ofte pine,Ga naar voetnoot1853 Ic sal ember ten tornoye wesen.Ga naar voetnoot1854 Al ne waendics meer genesen,Ga naar voetnoot1855 1856[regelnummer] En ontride mi nieman die leeft.Ga naar voetnoot1856 Ic bidde u dat gi mi orlof geeftGa naar voetnoot1857 Ende penninge, wapine ende een ors.aant. U ne saels niet wesen te wors:Ga naar voetnoot1859
[pagina 111]
1860[regelnummer] Eest dat ic den prijs gewinneGa naar voetnoot1860 Ende die scone die ic minne, Ic sal den cloester rike maken.’ ‘Broder’, seit hi, ‘te desen sakenGa naar voetnoot1863 1864[regelnummer] Sone gevic u nembermer raet.Ga naar voetnoot1864 Laet varen, broder, hets baraet.Ga naar voetnoot1865 Ic sal u maken nu treserier,Ga naar voetnoot1866 In dien dat gi wilt bliven hier.’Ga naar voetnoot1867 1868[regelnummer] Doen dit onder tcovent quam,Ga naar voetnoot1868 Waren sijs alle tornech ende gram, E Ga naar voetnoot1869 Ende baden dat hi bleve daer. En bescoet hen allen niet een haer,Ga naar voetnoot1871 1872[regelnummer] Wat dat si gebidden mogen. Doe leide hem die abt vor ogen, E Ga naar voetnoot1873 Dat hi bi ridderscape ende bi eede Dordine te houdene sworet mede,Ga naar voetnoot1875 1876[regelnummer] ‘En ware oft gi mocht gewinnenGa naar voetnoot1876 Claretten, dit bespraectire binnen.Ga naar voetnoot1877 En condi des volbringen niet,Ga naar voetnoot1878 Soe brecti u ordine. Nu besiet 1880[regelnummer] Wat gi wilt dan anegaenGa naar voetnoot1880 U ziele sal dan in vresen staen.’Ga naar voetnoot1881 Ga naar margenoot+Hi sprac: ‘En canicker niet gewinnen, Soe willic weder comen hier binnenGa naar voetnoot1883 1884[regelnummer] Ende hier wesen al mijn lijf;Ga naar voetnoot1884
[pagina 112]
Nembermeer begeric wijf.Ga naar voetnoot1885 Ic moet ember sijn ten tornoye,Ga naar voetnoot1886 Gaet mi te vromen oft te vernoye,Ga naar voetnoot1887 1888[regelnummer] Daer ne mach noch af noch toe,Ga naar voetnoot1888 Nu geeft mi raet wat ic best doe.’ Dabt seide: ‘Waendi deilen ende kisen?Ga naar voetnoot1890 Gi moet ember u ordine verlisen,Ga naar voetnoot1891 1892[regelnummer] Oft u cledere van hier binnenGa naar voetnoot1892 Houden tot dat gise moget gewinnen.’ ‘Soe willic mijn cledere ende min abijtGa naar voetnoot1894 Ane houden tote dier tijt 1896[regelnummer] Ende mine scoen gebonden ter stede,Ga naar voetnoot1896 Totdat icse hebbe gewonnen mede.’ Hi eiscede sine wapine doen te tiden,Ga naar voetnoot1898 Hine wilde niet langer daer ontbiden. 1900[regelnummer] Des ander dages harde vroe Wapedemen den riddere doe Over algader sijn abijt,Ga naar voetnoot1902 Maer sine cappe, des seker sijt,Ga naar voetnoot1903 1904[regelnummer] Droech hi boven al sine wapene an. Men brachte een ors den stouten man, Al sneewit, ende een gereide.aant.Ga naar voetnoot1906 Die stegerepe waren houtijn beide,Ga naar voetnoot1907 1908[regelnummer] Alse die moenke te voerne plagen.Ga naar voetnoot1908 Doen begans hem wel behagen Ende dancte den abt alre doget,Ga naar voetnoot1910
[pagina 113]
Dine also hevet verhoget.Ga naar voetnoot1911 1912[regelnummer] Hi nam orlof ane dat covent, Diere ombe weenden dicke sent. E Ga naar voetnoot1913 Dabt gaf hem C besante groetGa naar voetnoot1914 Ende bat hem, oft hem geviele noet,Ga naar voetnoot1915 1916[regelnummer] Dat hi weder te cloestere come, Het soude wesen sine vrome,Ga naar voetnoot1917 ¶ ‘God loent u,’ sprac die edel man.Ga naar voetnoot1918 Met derre talen voer hi van dan 1920[regelnummer] Ende elcs nachs dedi den raet,Ga naar voetnoot1920 Dat hi daer een cloester staet Herberge ember heeft genomen,Ga naar voetnoot1922 Onthier ende hi ten tornoye es comen.Ga naar voetnoot1923 1924[regelnummer] Dat was in ene scone prayerie;Ga naar voetnoot1924 Daerbi stont oec ene abdie, Daer voer hi in, als hi daer quam; Het was sire ordine, alsict vernam. E Ga naar voetnoot1927 1928[regelnummer] Om dat was hire wel ontfaen,Ga naar voetnoot1928 Maer alsi hadden verstaen Sine saken ende wie hi es,Ga naar voetnoot1930 Waren si alle blide des 1932[regelnummer] Ende daden hem ere groet oec mede. Dus bleef hi daer tot dier stede,Ga naar voetnoot1933 Dattie tornoy soude wesen. Des ander dages, alst quam te desenGa naar voetnoot1935 1936[regelnummer] Dattie tornoy vergaderen soude,Ga naar voetnoot1936 Hordi messe alsoe houde,Ga naar voetnoot1937
[pagina 114]
Ende wapende hem wel ter cure,Ga naar voetnoot1938 Ende reet ten tornoye ward ter ure 1940[regelnummer] Alse een moenc met sire cappen nu.aant. Ten tornoye quam hi, secgic u, Sere gereden tot bider scaren.Ga naar voetnoot1942 Ga naar margenoot+Doe quamen hem die colvenarenGa naar voetnoot1943 1944[regelnummer] Ende waenden winnen sijn goede part,Ga naar voetnoot1944 Dat sijn gewichte van selvere was ward.Ga naar voetnoot1945 Si waenden den moenc scire af steken,Ga naar voetnoot1946 Dies hem sere sal willen wreken.Ga naar voetnoot1947 1948[regelnummer] Daer sloech een an hem die hant. Die colve hi hem scire ontprant,Ga naar voetnoot1949 Die eyken was ende groet gnoech;Ga naar voetnoot1950 Dat was sere wel sijn gevoech.Ga naar voetnoot1951 1952[regelnummer] Hi ginc daer slaen onder hoep;Ga naar voetnoot1952 Sine cochten nie so diren coep.Ga naar voetnoot1953 Hi sloechse dat si ter eerden lagen.Ga naar voetnoot1954 Die vanden castele, doen sijt sagen,Ga naar voetnoot1955 1956[regelnummer] Die heren vander tafelronden Die daer biden coninc stonden, Die slage die de moenc sloech, Het docht hen allen wonder gnoech.Ga naar voetnoot1959 1960[regelnummer] Hi sloechse neder bi II, bi drien. Men sach daer meneghen achter tienGa naar voetnoot1961
[pagina 115]
Ende seiden, dattie duvel ware.Ga naar voetnoot1962 Dus dor reet hi al die scare. 1964[regelnummer] Een riddere quam op hem gereden Ende waende sijn part winnen ter steden.Ga naar voetnoot1965 Dien stac hi vanden orsse goet Ende gaeft enen die daerbi stoet, 1968[regelnummer] Die een cranc part hadde gereden.Ga naar voetnoot1968 Hi heeft saen dat ors bescreden Ende dankes den moenc saen daer af, Die hem dat goede part gaf. 1972[regelnummer] ¶ Die moenc reet vord in di porsseGa naar voetnoot1972 Ende velder menegen vanden orsse. Hine sach een twint niet achterward Noch om man noch om part. 1976[regelnummer] Coninc, vrouwen, joncfrouwen,aant. Die ten castele udeward scouwen,Ga naar voetnoot1977 Si mercten alle ende sagenGa naar voetnoot1978 Den moenc menegen riddere dragenGa naar voetnoot1979 1980[regelnummer] Metten spere uten gereide. Daer was nieman, hine seide:Ga naar voetnoot1981 ‘Hets die duvel, ens geen man,Ga naar voetnoot1982 Die dus die ridders vellen can. 1984[regelnummer] Wanen comt ons gene cloestier?Ga naar voetnoot1984 Hier nes ridder geen so fier, Die sijns nu iet dar hier beiden.’Ga naar voetnoot1986 Hi dreefse alle vander heiden,Ga naar voetnoot1987 1988[regelnummer] Gene ridders bi groten scaren;Ga naar voetnoot1988 Waerward dat hi quam gevaren, Nieman dorste comen in sijn gemoet,Ga naar voetnoot1990
[pagina 116]
Sider datmen daer verstoetGa naar voetnoot1991 1992[regelnummer] Dat grote wonder dat hi wrochte.Ga naar voetnoot1992 Elc vloe van hem dat hi mochte.Ga naar voetnoot1993 ¶ Dus heeft hise alle verdreven Ent velt es hem allene bleven. 1996[regelnummer] Voer hi daer weder ende vord,Ga naar voetnoot1996 Ende boet sijns speren oerdGa naar voetnoot1997 Alse die joeste begeerde,Ga naar voetnoot1998 Daer ne was nieman diet weerde.Ga naar voetnoot1999 2000[regelnummer] Doe kerde die moenc ombe sijn part Ende neech ten torre ward,Ga naar voetnoot2001 Daer hi den coninc Arture sach, Die lach ende wachte alden dachaant.Ga naar voetnoot2003 2004[regelnummer] Ga naar margenoot+Naden riddere metter mouwe, Daer hi om hadde grote rouwe. Clarette heefter oec na gesien Ende hemelijc sere na doen spien,Ga naar voetnoot2007 2008[regelnummer] Maer sine condens vinden niet.Ga naar voetnoot2008 Die moenc doe van den velde sciet Ende es ten cloestre gevaren saen, Daer hi doe wel was ontfaen, 2012[regelnummer] Om dat hi hadde den prijs bejaget.Ga naar voetnoot2012 ¶ Des ander dages, alst verdaget,Ga naar voetnoot2013 Hordi messe ende ontbeet daer saen Ende wapende hem ende es gegaen 2016[regelnummer] Te sinen parde ende reet opt velt Seerre dan sinen vollen telt.Ga naar voetnoot2017 Doe sine sagen, warense vervard
[pagina 117]
Ende trocken som achterwardGa naar voetnoot2019 2020[regelnummer] Ende som ripense: ‘Were, were,Ga naar voetnoot2020 Hier comt die duvel, di covelere,Ga naar voetnoot2021 Die ons gisteren menegen toren Dede! Noch hebwijs niet verloren.’aant.Ga naar voetnoot2023 2024[regelnummer] Ende tirst dat hi Claretten siet, Die minne en liten resten niet.Ga naar voetnoot2025 Hi seinde hem ende voer in.Ga naar voetnoot2026 Ander bejach noch ander gewinGa naar voetnoot2027 2028[regelnummer] Ne geerde die riddere metter mouwe Dan te winne die joncfrouwe. Wie hem daer quam te gemote, Hi dedem opward keren die vote.Ga naar voetnoot2031 2032[regelnummer] Selc waende daer den prijs bejagen;Ga naar voetnoot2032 Men moesten van den velde dragen. E Si vloen alle ten tenten ward, Nieman dorste comen in sine vard,Ga naar voetnoot2035 2036[regelnummer] Ende dat velt bleef hem allene. Die coninc ende alle dandere gemeneaant. Gaven den moenc daer den prijs.Ga naar voetnoot2038 Dus voer hi wech in derre wijsGa naar voetnoot2039 2040[regelnummer] Ende alsi voer ten cloester ward, Quam een riddere in sine vard, Die verbolgen was harde sere, Dattie moenc hadde al die ere. 2044[regelnummer] Hi riep: ‘Her covelare, sonder waen,
[pagina 118]
Aldus en seldijs mi niet ontgaen.’Ga naar voetnoot2045 Die moenc es hem jegen gereden; Daer moesti van sinen parde sceden.Ga naar voetnoot2047 2048[regelnummer] Dien riddere stac hi daer ter neder. Die moenc nam tpart ende keerde weder. Doe riep menech van buten ent binnen: ‘Wat waendi anden moenc winnen?’Ga naar voetnoot2051 2052[regelnummer] Die moenc leidde tpart te cloester ward Ende gaeft den abt, sinen waerd.Ga naar voetnoot2053 Hi hads, seidi, wel verdient.Ga naar voetnoot2054 Die abt was blide ende seide: ‘Vrient, 2056[regelnummer] Es enege dinc die gi hier begard,Ga naar voetnoot2056 Die willic dat gi nine spaerd.’Ga naar voetnoot2057 ¶ Men dede den riddere tegemake doe.Ga naar voetnoot2058 Des ander dages harde vroe 2060[regelnummer] Es hi weder op gestaen Ende gereiddem ten tornoyeward saen.Ga naar voetnoot2061 Hi ginc tirsten messe horen.Ga naar voetnoot2062 Daer bat hi Gode als te voren E 2064[regelnummer] Ende onser Vrouwen, der maget soeten, Ga naar margenoot+Dat sine dies dages bescermen moten,Ga naar voetnoot2065 Dat hi den prijs moge gewinnenGa naar voetnoot2066 So mocht hi hebben sire vrindinnen. E Ga naar voetnoot2067 2068[regelnummer] Hi ontbeet ende wapende hem metGa naar voetnoot2068 Ende reet ten tornoyeward ongelet.Ga naar voetnoot2069
[pagina 119]
Daer die tornoy vergadert was,Ga naar voetnoot2070 Reet hi inden meesten tasGa naar voetnoot2071 2072[regelnummer] Ende deet bat daer, sonder waen, Dan hi te voren hadde gedaen. Doen dit die grote heren sagen, Dat hi den pris soude bejagen, 2076[regelnummer] Die om Claretten te winnen quamen, Begonsten sijs hen alle scamen. Si LX wel tenen maleGa naar voetnoot2078 Reden op hem bi getale,Ga naar voetnoot2079 2080[regelnummer] Som van vore, som van achter. Si brachtene gerne inden lachter.Ga naar voetnoot2081 Dit sach die coninc ende Perchevale Ende alle die ridders vander zale 2084[regelnummer] Ende clageden den moenc al dare.Ga naar voetnoot2084 Doe die oec ward geware, Dat si alle op hem dus voren,Ga naar voetnoot2086 Hi noepte sijn ors metten sporenGa naar voetnoot2087 2088[regelnummer] Ende dore reet al die scaren,Ga naar voetnoot2088 Haer alre ondancs die daer waren.Ga naar voetnoot2089 Daer ontfinc hi menegen slach Die groet was ende sere wachGa naar voetnoot2091 2092[regelnummer] Op sinen widen caproen grijs.Ga naar voetnoot2092 Dus gewan hi daer den prijs Ende doe hi ten bloten velde quam,Ga naar voetnoot2094 Sine witte mouwe hi nam 2096[regelnummer] Ende vestetse an die coyfie medeGa naar voetnoot2096
[pagina 120]
Ende warp sine covle ut ter stedeGa naar voetnoot2097 Ende liet sine moywe blaien daernare.Ga naar voetnoot2098 Doe des Clarette ward geware, 2100[regelnummer] Doen riep si lude al in een,Ga naar voetnoot2100 Sevenwerf eer si gefeen:Ga naar voetnoot2101 ‘Dits hi, dits hi, die wi menen!Ga naar voetnoot2102 Desen willic ende el ne genen!aant. 2104[regelnummer] ¶ Doe keerdi ten genen dine begeren,Ga naar voetnoot2104 Ende ginc hem manlijc verweren. Dit sach coninc Artur ende sine man. Ende die tirst ut comen can,Ga naar voetnoot2107 2108[regelnummer] Hine beitde des anders twint.Ga naar voetnoot2108 Si slogen inden tornoy omtrent;Ga naar voetnoot2109 Percheval ende min her Walewain Daden wonder in dat playn.Ga naar voetnoot2111 2112[regelnummer] Den tornoy die riddere al verwan;Ga naar voetnoot2112 Dit tornende daer menegen man.Ga naar voetnoot2113 Dus sciet die tornoy altemale.Ga naar voetnoot2114 Die coninc keerde weder in sine zale 2116[regelnummer] Metten riddere vrolike Ende alle sine riddere die gelike.Ga naar voetnoot2117	voetnoot1789 verhord: vernomen. voetnoot1792 versloech: had gedood. voetnoot1794 sijt: zij het (het wijst vooruit naar vs. 1795). voetnoot1796 dreef rouwe: gaf uiting aan zijn droefenis. voetnoot1797 hem (...) ontginc: van hem weggegaan was. voetnoot1799 hijs (= hi es): hij hem. voetnoot1800 crieren: afkondigen (l.v. is Enen tornoy ... wille en dine ... geeft). voetnoot1803 dine verwonne: die 't zou winnen; lude oft stille: geheel en al, volledig. voetnoot1805 eest ... leeft: als hij in leven is. voetnoot1806 ant horen: van horen zeggen. voetnoot1807 hadde vercoren: liefhad. voetnoot1808 sinde: zond. voetnoot1809 over luut: in het openbaar. voetnoot1814 mesvord: mishandeld. voetnoot1816 dede: had bewezen; bloet: klaarblijkelijk, blijkbaar. voetnoot1818 Ic ... neder: ik houd op hierover te spreken, te vertellen. voetnoot1819 messelgiren: boodschappers. margenoot+ 172r^a voetnoot1821 ter ure: toen. voetnoot1822 begeven was: in het klooster gegaan was. voetnoot1823 Hi: de RmM; zegelbusse: de doos waarin de bode het zegel draagt van de afzender; na das: vervolgens. voetnoot1824 dat teken: kenteken, hier: het koningszegel. voetnoot1825 ginc hem an: sprak hem aan. voetnoot1829 Om Claretten: met Clarette als inzet. voetnoot1830 Van ... dach: vandaag over twaalf dagen. voetnoot1833 haer goet al gemene: al haar bezit, land. voetnoot1835 sine: zij hem; ens (= en es)... an: indien God het haar vergunt. voetnoot1839 sinen inde kisen: te sterven. voetnoot1841 der ward groten gere: groot verlangen om daarheen te gaan. voetnoot1843 vermiden: nalaten (te gaan). voetnoot1844 Gevallet: of het ... uitvalt. voetnoot1845 Hine salre sijn: maar hij zal er zijn. voetnoot1846 dede (...) wel tegemake: liet van het nodige voorzien. voetnoot1849 seide ... wesen: legde hem zijn positie uit. voetnoot1850 hoe: dat; lange heeft gemint: allang liefhad (Stoett par. 250). voetnoot1851 staet (...) in presente: vormt de inzet; dise: indien iemand haar. voetnoot1853 Comter (...) af: komt er uit voort. voetnoot1854 ember: in elk geval, beslist. voetnoot1855 ne ... genesen: vreesde ik er niet levend van af te komen. voetnoot1856 En (= et en)... leeft: geen sterveling zal me ontkomen. voetnoot1857 orlof: verlof om heen te gaan. voetnoot1859 saels: zal daardoor; te wors: slechter. voetnoot1860 Eest dat: als, indien. voetnoot1863 te desen saken: in deze zaken. voetnoot1864 So-: expletief; nembermer: volstrekt niet, in geen geval; raet: steun. voetnoot1865 Laet varen: zie er van af; baraet: schone schijn. voetnoot1866 treserier: thesaurier. voetnoot1867 In dien dat: op voorwaarde dat. voetnoot1868 dit: nl. het voornemen in vs. 1854 geuit; tcovent: de broeders van het klooster. voetnoot1869 tornech: verdrietig. voetnoot1871 En (= et en) bescoet (...) niet een haer: het baatte volstrekt niet. voetnoot1873 leide (...) vor ogen: wees erop. voetnoot1875 Dordine: (klooster)gelofte; sworet: had gezworen. voetnoot1876 En ware oft: tenzij. voetnoot1877 dit bespraectire binnen: dit voorbehoud hebt u gemaakt. voetnoot1878 des: nl. Clarette veroveren. voetnoot1880 anegaen: beginnen, gaan doen. voetnoot1881 in vresen staen: in gevaar verkeren. margenoot+ 172r^b voetnoot1883 hier binnen: nl. in het klooster. voetnoot1884 lijf: leven. voetnoot1885 begeric wijf: wil ik meer een vrouw hebben. voetnoot1886 ember: zie vs. 1854. voetnoot1887 Gaet ... vernoye: of het mij voordelig of nadelig is. voetnoot1888 Daer ... toe: daar valt niets aan te veranderen. voetnoot1890 Waendi deilen ende kisen: denkt u te kunnen doen wat u wilt. voetnoot1891 ordine: geestelijke stand. voetnoot1892 cledere van hier binnen: monnikskleed. voetnoot1894 Soe willic: dan zal ik. voetnoot1896 mine scoen gebonden: mijn schoenen (sandalen) aangebonden houden; ter stede: synoniem met tote dier tijt. voetnoot1898 eiscede: vroeg. voetnoot1902 algader sijn abijt: al zijn monnikskleren. voetnoot1903 cappe: monnikskap. Dit was een losse kap aan een schoudermantel, die over de wapenrusting gedragen kon worden. voetnoot1906 gereide: zadel. voetnoot1907 stegerepe: stijgbeugels; houtijn: van hout. voetnoot1908 te voerne plagen: plachten te hebben. voetnoot1910 dancte: hi dancte; alre doget: voor al het goeds. voetnoot1911 verhoget: verblijd. voetnoot1913 sent: sindsdien. voetnoot1914 besante groet: gouden byzantijnen (een munt). voetnoot1915 oft hem geviele noet: als hij in moeilijkheden kwam. voetnoot1917 Het ... vrome: het zou in zijn belang zijn. voetnoot1918 loent: lone het. voetnoot1920 dedi den raet: regelde hij het zo. voetnoot1922 Herberge ... genomen: steeds zijn intrek heeft genomen. voetnoot1923 Onthier ende: totdat; ten tornoye: op de plaats van het toernooi. voetnoot1924 prayerie: landstreek. voetnoot1927 sire ordine: van zijn orde. voetnoot1928 Om dat: daarom. voetnoot1930 Sine saken: wat hij te doen had. voetnoot1933 tot dier stede: tot de tijd. voetnoot1935 alst ... desen: toen de tijd daar was. voetnoot1936 tornoy: allen die bij het toernooi betrokken waren. voetnoot1937 Hordi messe: woonde hij de mis bij; alsoe houde: dadelijk. voetnoot1938 wel ter cure: zeer goed. voetnoot1942 Sere: snel; tot bider scaren: tot bij de groep gewapenden. margenoot+ 172r^c voetnoot1943 quamen hem: kwamen op hem af; colvenaren: degenen (voetknechten?) die met een kolf, een knots, gewapend waren. voetnoot1944 Ende waenden: die van plan waren. voetnoot1945 van selvere: in zilver. voetnoot1946 af steken: uit het zadel werpen. voetnoot1947 Dies hem: die er zich. voetnoot1949 ontprant: ontnam. voetnoot1950 eyken: van eikenhout; groet gnoech: zeer groot. voetnoot1951 sere wel sijn gevoech: precies wat hij nodig had, wat hij wilde. voetnoot1952 onder hoep: in de menigte. voetnoot1953 Sine ... coep: ze hadden het nog nooit zo zwaar te verduren gehad. voetnoot1954 dat: totdat. voetnoot1955 sijt = sij et; et verwijst naar vs. 1958. voetnoot1959 Het ... gnoech: zij stonden daar allen zeer verbaasd over. voetnoot1961 achter tien: zich terug trekken. voetnoot1962 Ende seiden: die zeiden. voetnoot1965 waende: was van plan. voetnoot1968 cranc: slecht; hadde gereden: bereed (Stoett par. 250). voetnoot1972 in di porsse: in het gedrang van de strijdenden. voetnoot1977 udeward: naar buiten. voetnoot1978 mercten (...) ende sagen: zagen met aandacht, opmerkzaamheid. voetnoot1979 dragen: lichten, steken. voetnoot1981 hine seide: of hij zei, die niet zei. voetnoot1982 ens = et en es; man: mens. voetnoot1984 Wanen: waarvandaan. voetnoot1986 Die ... beiden: die niet voor hem op de vlucht gaat (eig.: die hem hier ook maar enigszins durft afwachten). voetnoot1987 vander heiden: van het veld. voetnoot1988 Gene: die. voetnoot1990 comen in sijn gemoet: op hem in rijden. voetnoot1991 Sider: sinds; verstoet: had opgemerkt. voetnoot1992 Dat grote wonder: de heldendaden. voetnoot1993 dat hi mochte: zo snel hij kon. voetnoot1996 Voer hi: als hij ... reed. voetnoot1997 oerd: punt, spits. voetnoot1998 Alse ... begeerde: omdat hij de strijd begeerde. voetnoot1999 weerde: belette. voetnoot2001 neech: maakte een buiging; ten torre ward: in de richting van de toren. voetnoot2003 lach ende wachte: zat uit te kijken. margenoot+ 172v^a voetnoot2007 sere: scherp; spien: uitkijken, zoeken. voetnoot2008 condens: konden hem (eig. konden niets van hem). voetnoot2012 hadde den prijs bejaget: de sterkste was gebleven. voetnoot2013 verdaget: dag wordt. voetnoot2017 Seerre (= serere)... telt: zo snel als zijn paard kon draven, in gestrekte draf (serere: eig. harder). voetnoot2019 som: sommigen; evenzo in vs. 2020. Som funktioneert als bijstelling bij het samengetrokken onderw. si; zie MNW VII, 1513. Dit samengetrokken onderw. wordt niet vertaald. voetnoot2020 Were, were: te wapen. voetnoot2021 covelere: monnik (iem. die een covel, een monnikskap, draagt). voetnoot2023 verloren: kwijt geraakt. De gen. is afhankelijk van niet. voetnoot2025 en liten resten niet: liet hem geen rust. voetnoot2026 seinde hem: sloeg een kruis; voer in: reed het strijdperk binnen. voetnoot2027 bejach: voordeel, winst. voetnoot2031 dedem ... vote: wierp hem uit het zadel. voetnoot2032 Selc: menigeen. voetnoot2035 comen in sine vard: op zijn weg, hem in de weg te komen. voetnoot2038 Gaven (...) prijs: verklaarden tot overwinnaar. voetnoot2039 in derre wijs: op die wijze, nl. als overwinnaar. voetnoot2045 seldijs: zult gij; de -s is expletief; zie MNW II, 75 en Stoett par. 170. voetnoot2047 Daer moesti: toen moest hij (nl. de ridder uit vs. 2041). voetnoot2051 anden moenc winnen: bij de monnik uit te richten, te bereiken. voetnoot2053 waerd: gastheer. voetnoot2054 wel: in hoge mate, of: stellig, ongetwijfeld. voetnoot2056 Es: als er is; begard: begeert. voetnoot2057 Die ... spaerd: dan wil ik, dat je daar niet zuinig mee bent. voetnoot2058 dede ... tegemake: voorzag (hem) van alles wat nodig was. voetnoot2061 gereiddem: rustte zich toe; ten tornoyeward: voor het toernooi. voetnoot2062 tirsten: allereerst, voor alles. margenoot+ 172v^b voetnoot2065 dies dages: op die dag; moten: mogen. voetnoot2066 Dat: opdat. voetnoot2067 So: dan; sire vrindinnen: zijn geliefde; voor de 2e nmv. zie Stoett par. 167, I, maar ook par. 172. voetnoot2068 met: ook, bovendien. voetnoot2069 ongelet: onverwijld. voetnoot2070 die tornoy: de deelnemers aan het toernooi. voetnoot2071 inden meesten tas: op de grootste groep in. voetnoot2078 Si LX wel / Reden: met hun zestigen minstens reden ze; tenen male: tegelijk. voetnoot2079 bi getale: in getal (bepaling bij .lx.). voetnoot2081 brachtene (...) inden lachter: zouden hem (...) te schande maken. voetnoot2084 clageden: beklaagden. voetnoot2086 op hem dus voren: zo op hem afreden. voetnoot2087 noepte ... sporen: gaf zijn paard de sporen. voetnoot2088 dore reet ... scaren: reed door heel die drom heen (die scaren is mv.). voetnoot2089 Haer alre ondancs: in weerwil van hen allen. voetnoot2091 sere wach: zeer zwaar aankwam (wach: verl. tijd van weghen). voetnoot2092 caproen: monnikskap. voetnoot2094 ten bloten velde: in het open veld. voetnoot2096 vestetse (= vestede se): maakte ze vast; coyfie: ijzeren kapje dat als extra bescherming onder de helm gedragen werd; mede: stoplap ten behoeve van het rijm. voetnoot2097 covle: monnikskap. voetnoot2098 moywe: verschrijving (?) voor mouwe; blaien: wapperen. voetnoot2100 al in een: aan één stuk door. voetnoot2101 Sevenwerf: herhaaldelijk; seven kan een onbepaald (groot) aantal aanduiden; gefeen: ophield (verl. tijd van gefinen). voetnoot2102 menen: bedoelen. voetnoot2104 dine begeren: die naar zijn komst verlangen (nl. de ridders in het veld). voetnoot2107 tirst: het eerst; ut comen: buiten de poort komen. voetnoot2108 Hine ... twint: hij wachtte in het geheel niet op de ander. voetnoot2109 omtrent: om zich heen. voetnoot2111 dat playn: het strijdperk. voetnoot2112 tornoy: zie vs. 2070; al: allemaal. voetnoot2113 tornende: maakte boos; de vorm is een contaminatie van tornede en torende of toornde. voetnoot2114 sciet: ging uiteen. voetnoot2117 die gelike: eveneens.

Vorige Volgende

Hoe die riddere metter mouwen Claretten wan