Die riddere metter mouwen

(1983)–Anoniem riddere metter mouwen, Die– rechtenstatus


Vanden resen ende der joncfrouwen die beroeft was int wout 1248[regelnummer] Daventure brinct ons vord,aant.aant.Ga naar voetnoot1248 Dat Amelants liede worden verdordGa naar voetnoot1249 Allegadere ende uten kere,Ga naar voetnoot1250 Doen si gemisten haren here. 1252[regelnummer] Si sochtene inden woude al dure.Ga naar voetnoot1252 Si pensden datten die coninc Arture -Alsijs niweren vinden ne conden-Ga naar voetnoot1254 Hadde gevaen ende hine tien stonden 1256[regelnummer] Te Cardoel voerde met sire cracht.Ga naar voetnoot1256 Dus sochten sine al dien nacht.Ga naar voetnoot1257 Des mergens, alst began dagen,Ga naar voetnoot1258 Quamen si daer si Elyconas sagen 1260[regelnummer] Doet licgende ende doen began Van irst haer toren. Dit tegen si anaant.Ga naar voetnoot1261 Algader den coninc Arture nu, Dies nine wiste, secgic u.Ga naar voetnoot1263 1264[regelnummer] Si namen den doden - het docht hen dbeste - Ende voerdene daer te harre vesteGa naar voetnoot1265 Ende groven den doden smergens doeGa naar voetnoot1266 Sonder papen ende clerke doe.Ga naar voetnoot1267
[pagina 88]
1268[regelnummer] Het was al des duvels gewerke,Ga naar voetnoot1268 Jonc ende out, groet ende starke.Ga naar voetnoot1269 Dus es begraven Elicanas. Doe vermat hem elc die daer was,Ga naar voetnoot1271 1272[regelnummer] Dat sijt den coninc ArtureGa naar voetnoot1272 Maken selen sine doet te sure.Ga naar voetnoot1273 Dus sijn si alle op gesetenGa naar voetnoot1274 Op starke orsse ende vermetenaant.Ga naar voetnoot1275 1276[regelnummer] Ende doen si quamen uten woude, Vonden si licgende optie moudeGa naar voetnoot1277 Ga naar margenoot+Fellone, hare naen, doet. Doe ward haer rouwe harde groet. 1280[regelnummer] Doen dochte hen allen dbeste, Dat sine groven binnen harre veste Bi Elycanase, hi dochs hen werd,Ga naar voetnoot1282 Want hi hadde menegen gederdGa naar voetnoot1283 1284[regelnummer] Int Felle Wout ende dlijf genomen. Aldus sijn si met hem nu comenGa naar voetnoot1285 Ende hebbene gedaen ter eerden. Doen voren si henen harre verdenGa naar voetnoot1287 1288[regelnummer] Tes conincs Arturs hove ward. Hierbinnen so hadde hare vardGa naar voetnoot1289 Die joncfrouwe genomen, sijt seker das, Die int wout beroeft was, 1292[regelnummer] Ende wilde ten coninc Artur varen. Si nam orlof an al dire waren Ende dancte hen alre hovescheide.Ga naar voetnoot1294 Die riddere metter mouwen seide: 1296[regelnummer] ‘Joncfrouwe, en vindi niemanne daer Die u wilt bescudden, vor waer,Ga naar voetnoot1297
[pagina 89]
Comt weder te mi, des sijt gewes, Ic vare met u, so waer dat es, 1300[regelnummer] Ende sal vor u vechten daer.’ Si dancte hem sere ende voer daer naeraant. Tes conincs hove ende binnen desenaant.Ga naar voetnoot1302 Quamen daer gevaren die resenGa naar voetnoot1303 1304[regelnummer] Vore die borch van Egletinen. E Fi, duvle si alle scinen! E Ga naar voetnoot1305 Si waren daer binnen sere vervardGa naar voetnoot1306 Ende sloten die porten metter vard. 1308[regelnummer] Si waren in anxte harde groet, Si vruchten swaren wederstoet,Ga naar voetnoot1309 Maer die viande leden daer vorenGa naar voetnoot1310 Sonder iemane te doene toren.Ga naar voetnoot1311 1312[regelnummer] Nu hadden si alle sorge groetGa naar voetnoot1312 Om die joncfrouwe die te CardeloetGa naar voetnoot1313 Vore hen voer. Dat sise mochtenGa naar voetnoot1314 Verhalen, si alle sere dochten,aant.Ga naar voetnoot1315 1316[regelnummer] Ende dat sise mochten dan mesfuren.Ga naar voetnoot1316 Neen si niet, want nu ter urenaant.Ga naar voetnoot1317 Es die joncfrouwe soe verre comen, Dat si heeft den coninc vernomen, 1320[regelnummer] Daer si beette vore die zale.Ga naar voetnoot1320 Si groettene met scoenre tale Ende seide: ‘Here, dor u grote genade,Ga naar voetnoot1322 Ontfarme u mire groter scade.Ga naar voetnoot1323 1324[regelnummer] Ic hebbe u harde lange gesocht,
[pagina 90]
Dat ic dire hebbe becocht.Ga naar voetnoot1325 Mi heeft verdreven mijn stiefvader Van minen lande altegader. 1328[regelnummer] Derdalf hondert leen knechteGa naar voetnoot1328 Horen wel te minen rechteGa naar voetnoot1329 Ende C ridders; dit houdic van u.aant.Ga naar voetnoot1330 Dit nemt hi mi algader nu. 1332[regelnummer] Ic was in desen wege ontraectGa naar voetnoot1332 Ende was int Felle Wout geraect, Daer mi een naen sere verriet,Ga naar voetnoot1334 Daer ic dogede swaer verdriet.Ga naar voetnoot1335 1336[regelnummer] Mijn gersoen ende ic medeGa naar voetnoot1336 Waren geslegen daer ter stede.Ga naar voetnoot1337 Ga naar margenoot+Ic verloes daer cleder ende paert Ende al dat ic brachte an die vaert.Ga naar voetnoot1339 1340[regelnummer] En had een riddere gedaen, E Ga naar voetnoot1340 Wine waren levende niet ontgaen. Ic moeste rumen dwout te voet.Ga naar voetnoot1342 Doe quam een riddere in min gemoetGa naar voetnoot1343 1344[regelnummer] Die swerte wapine hadde an. Doe voer int wout die edel man Ende sloech Elycanas doet Ende enen fellen leu groet 1348[regelnummer] Ende oec mede den valscen naen,Ga naar voetnoot1348 Ende den here heeft hi gevaenaant. Ende brachtene tote mi, daer ic was. Doe voerdi mi, sijt seker das, 1352[regelnummer] Met hem tere scoenre joncfrouwen Ende Amelante mede en trouwen.Ga naar voetnoot1353
[pagina 91]
In weet des ridders name niet, Maer ic secge u wel hoemen hiet:Ga naar voetnoot1355 1356[regelnummer] Den riddere metter witter mouwe. Het gafse hem ene scone joncfrouwe,Ga naar voetnoot1357 Doen hi riddere ward gemaect.’Ga naar voetnoot1358 Dit hord Clarette, die nine vaect.Ga naar voetnoot1359 1360[regelnummer] Si ward van sire minnen ontsteken,Ga naar voetnoot1360 Soe sere haer dochte therte breken.Ga naar voetnoot1361 ¶ Alle die gene die waren int hof,Ga naar voetnoot1362 Dancten Gode ende gaven hem lof.Ga naar voetnoot1363 1364[regelnummer] Die coninc sprac doe: ‘Scone joncfrouwe. Alselpe mi God ende onse Vrouwe,Ga naar voetnoot1365 Ic sal u wel doen berechten.Ga naar voetnoot1366 Ic sal selken vor u doen vechten,aant.Ga naar voetnoot1367 1368[regelnummer] Die u harde wel sal wreken.’ Binnen dien dat si dus spreken,Ga naar voetnoot1369 Hebben si die resen vernomen,Ga naar voetnoot1370 Die vore die irste porte sijn comen,Ga naar voetnoot1371 1372[regelnummer] Meer danicker u mochte getellen,Ga naar voetnoot1372 Ende gingen die irste porte vellen. Doen seide Lanceloet van Lac te hande: ‘Dit sijn die resen van Amelande, 1376[regelnummer] Die ten Fellen Woude behoren. Ic hebse gesien hier te voren. Wi ridders vander tavelronden, Wi warenre in tenen stonden;Ga naar voetnoot1379 1380[regelnummer] Met pinen conde wi daer ontgaen. Si soeken haren here, sonder waen, Dien si hebben verloren nu.
[pagina 92]
Wi moten ons weren, secgic u.’ 1384[regelnummer] Doen vinc elc ten wapene daer.Ga naar voetnoot1384 Die ander porte, wet vor waer,Ga naar voetnoot1385 Hadden si ter neder gevelt Ende sijn vore die derde gestelt.Ga naar voetnoot1387 1388[regelnummer] Doen quamen van binnen een groet deelGa naar voetnoot1388 Selfscotters, die senden menech quareel,Ga naar voetnoot1389 Ende dadense also achter gaen.aant.Ga naar voetnoot1390 Ende die van binnen sijn ut gegaenGa naar voetnoot1391 1392[regelnummer] Te veldeward jegen die resen,Ga naar voetnoot1392 Maer sine mochtens niet gewesen,Ga naar voetnoot1393 Tirst dat hen tgescutte gebrac,Ga naar voetnoot1394 En had gedaen Lanceloet van Lac. E Ga naar voetnoot1395 1396[regelnummer] Doch keerden si weder binnen der veste, Dit dochte hen allen wesen dbeste. Ga naar margenoot+Walewain was daer nu niet, Noch Percheval; dies haddense verdriet.Ga naar voetnoot1399 1400[regelnummer] Die resen braken die porten al.Ga naar voetnoot1400 En hadde gedaen die dipe walGa naar voetnoot1401 Datter om die borch liep,Ga naar voetnoot1402 Dat sere wijt was ende diep
[pagina 93]
1404[regelnummer] - Het was wel ere bogescoten wijt -Ga naar voetnoot1404 Entie brucgen, die tier tijt Van vresen af waren gedaen,Ga naar voetnoot1406 Si hadden di borch gewonnen saen.Ga naar voetnoot1407 1408[regelnummer] Ende die nacht ginc hen an doe;Ga naar voetnoot1408 Dus moesten si beiden tot smergens vroe.Ga naar voetnoot1409 ¶ Nu es dese mare soe verre comen,aant. Datse die riddere hevet vernomen l412[regelnummer] Metter mouwen, die om Clarettenaant.Ga naar voetnoot1412 Niet wille dagen noch oec letten,Ga naar voetnoot1413 Hine wilt ember der waerd varen.Ga naar voetnoot1414 Hi begonste jamberlike mesbaren;Ga naar voetnoot1415 1416[regelnummer] Hine wanese nembermer sien.Ga naar voetnoot1416 Egletine troestene sere mettienGa naar voetnoot1417 Ende seide: ‘Here, wildi nu varen Daer gi niet moget ontfaren?Ga naar voetnoot1419 1420[regelnummer] Al ne vaerdi daer niet vechten, Die coninc sal hem wel berechten.’Ga naar voetnoot1421 ‘En helpt niet, dat gi mi moget bieden:Ga naar voetnoot1422 Alle die leven mi niet geriden,Ga naar voetnoot1423 1424[regelnummer] Ic soudere varen, dat secgic u.Ga naar voetnoot1424
[pagina 94]
Geeft mi mine wapene nu. Mi langet so sere te wige ward,Ga naar voetnoot1426 Haddic wapine ende een pard,Ga naar voetnoot1427 1428[regelnummer] In gaeft niet om een conincrike.’Ga naar voetnoot1428 Cefalus spranc op haestelike Ende haelde part ende wapine tehant, Die beste diemen iweren vant,Ga naar voetnoot1431 1432[regelnummer] Ende wapende sinen here daer met, Dat hem nine gebrac, dat wet.Ga naar voetnoot1433 ¶ Amelant die sprac te hem saen: ‘Her riddere, wat wildi nu bestaen?Ga naar voetnoot1435 1436[regelnummer] Comdi nu onder mine man,Ga naar voetnoot1436 Nembermeer comdi van dan. Maer laet mi varen met u. E Ic sweerd u bi mire trouwen nu,Ga naar voetnoot1439 1440[regelnummer] Dat ic sal sijn in u geledenGa naar voetnoot1440 Ende om gene noet van u scede.Ga naar voetnoot1441 Gi sloecht mi minen broder af,Ga naar voetnoot1442 Daer ic u mine trouwe gafGa naar voetnoot1443 1444[regelnummer] Om te behoudene oec min leven. Also en mote mi God nembermer gevenGa naar voetnoot1445 Derre werelt bliscap vord an,Ga naar voetnoot1446 In saelt u houden soe ic best can.Ga naar voetnoot1447
[pagina 95]
1448[regelnummer] Eer dat ic u hen lite ontliven,Ga naar voetnoot1448 Ic souder oec eer verslagen bliven.’Ga naar voetnoot1449 Die riddere georloves daer tien tide.Ga naar voetnoot1450 Dies was Amelant harde blide 1452[regelnummer] Ende wapende hem sonder waen, Ende namen orlof beide saen.Ga naar voetnoot1453 Maer die riddere moeste daer naer Eglentinen geloven vor waer,Ga naar voetnoot1455 1456[regelnummer] Dat hi te hare sal weder keren, Op dat hi mach ende blijft in eren.aant.Ga naar voetnoot1457 Ga naar margenoot+¶ Dus voren wech dese II gesellen,aant. E Vrindelike, alse wi tellen.Ga naar voetnoot1459 1460[regelnummer] Amelant sat doe op Morele - Het vas hem gevallen te dele - Dattie naen te ridene plach, Doen hi voer om sijn bejach.Ga naar voetnoot1463 1464[regelnummer] Ende eer si te Cardoel conden comen,Ga naar voetnoot1464 Hadde die coninc lettel vromen:Ga naar voetnoot1465 En had dat dipe water gedaen,Ga naar voetnoot1466 Si haddent al verloren saen. 1468[regelnummer] Nu quam gereden Amelant Daer hi sine liede nu vant,Ga naar voetnoot1469 Entie riddere metter mouwen. Ende tirst dat si Amelant scouwen,Ga naar voetnoot1471 1472[regelnummer] Geboet hi hen daer op haer leven,Ga naar voetnoot1472 Dat si hars orlogens begeven.Ga naar voetnoot1473 Doe si Amelante sagen met ogen,Ga naar voetnoot1474
[pagina 96]
Sachmen nie di bliscap togen, 1476[regelnummer] Die si hadden, maer ene gelijchedeaant.Ga naar voetnoot1475/76 Dadense den riddere van felhede.Ga naar voetnoot1476/77 Doe sprac Amelant dese word: ‘Es ieman die min gebot verhort,Ga naar voetnoot1479 1480[regelnummer] Anders dan mi donket goet,Ga naar voetnoot1480 Ofte desen riddere iet mesdoet, Anders dan gi pleget sire eren,Ga naar voetnoot1482 Hine mach versonen nembermere.Ga naar voetnoot1483 1484[regelnummer] Ic ben sijn man ende sal hem houdenGa naar voetnoot1484 Gerechte trouwe; bi minen scoudenGa naar voetnoot1485 Ne werd si nembermeer te broken.’Ga naar voetnoot1486 Alse dit Amelant hadde gesproken 1488[regelnummer] Worden si saechte ende godertirenGa naar voetnoot1488 Ende seiden: in negere manirenGa naar voetnoot1489 En wilden si doen buten sinen rade.Ga naar voetnoot1490 Die swerte riddere: ‘Alle genadeGa naar voetnoot1491 1492[regelnummer] Ende alle trouwe, her Amelant, Hebbic an u vonden. Hout vort u lantaant. In paise ende sonder wederstoetGa naar voetnoot1493/94 Imanne te doene, clein oft groet.’Ga naar voetnoot1494/95 Ga naar voetnoot1495 1496[regelnummer] Amelant seide: ‘Dat gelovic u,
[pagina 97]
Maer woudi mi laten keren nu Met minen lieden nu te lande?Ga naar voetnoot1498 Gi wet wel, gingic ins conincs hande,Ga naar voetnoot1499 1500[regelnummer] In verwonne di scande nembermere; E Ende wildi mi lachter doen oft dere,Ga naar voetnoot1501 Dat stonde u te wreken dan,Ga naar voetnoot1502 Want ic worden ben u man. 1504[regelnummer] Oec willic min lant van u ontfaen Ende u werden onderdaen.’Ga naar voetnoot1505 Alse die riddere dit heeft verstaen, Penst hi: ‘Dese heeft mi bevaenGa naar voetnoot1507 1508[regelnummer] Behindelike met sire tale.Ga naar voetnoot1508 Ic weet wel, van dies maleGa naar voetnoot1509 Dat hi mi op gaf lijf ende ledeGa naar voetnoot1510 Ende hi mi oec manscap dedeGa naar voetnoot1511 1512[regelnummer] Ende voer met mi op mine genade,Ga naar voetnoot1512 Gevile datmen hem dade scade,Ga naar voetnoot1513 God sout an mi wreken thant.’ Doe seidi: ‘Ontfaet van mi u lantGa naar voetnoot1515 1516[regelnummer] Ende werd min man ende hout vri Die straten.’ ‘Bi Gode, here, dat si,’aant.Ga naar voetnoot1516/17 Ga naar voetnoot1517 Ga naar margenoot+Seide Amelant, als hi dit hord. Hi stac saen sine hant vordGa naar voetnoot1519 1520[regelnummer] Ende ward sijn man daer ter stat. Daerna Amelant orlof batGa naar voetnoot1521 Oft hi mochte varen van daer.aant. Hi gaefs hem orlof. Si scieden daer naeraant.Ga naar voetnoot1523
[pagina 98]
1524[regelnummer] Hoveschelike onder hen beden.Ga naar voetnoot1524 Amelant es te woude gereden Ende die riddere bleef daer mettien.Ga naar voetnoot1526 Si hadden gemerct ende wel gesien, 1528[regelnummer] Wat daer buten gesciede te handeGa naar voetnoot1528 Tuscen den riddere ende Amelande, Bedie si haddent te voren vernomenGa naar voetnoot1530 Ane die joncfrouwe die daer was comen.Ga naar voetnoot1531 1532[regelnummer] Si prisden sere sine manlijchede:Ga naar voetnoot1532 ‘Hi heeft gedaen dat noit man dede.’ Die doe Claretten hadde gesien, Hoe si ginc merken ende spienGa naar voetnoot1535 1536[regelnummer] Naden riddere, dat seldi weten, Hine hads nembermer vergeten. Si mercte hem, soe dedi hare.Ga naar voetnoot1538 Die coninc sende Lanceloet daer nare 1540[regelnummer] Over dwater met enen bote saen, Daer hi met gepense hilt bevaenGa naar voetnoot1541 Van groter minnen om Claretten.Ga naar voetnoot1542 Lanceloet voer over sonder lettenGa naar voetnoot1543 1544[regelnummer] Ende quam toten riddere gegaen Ende groettene van sconincs wegen saen:Ga naar voetnoot1545 ‘Ende van mire vrouwen der coninginnen, Ende van Claretten der gravinnen, 1548[regelnummer] Walewains nichte. Si scamen hen alleaant. Vander onneren, van dien mesfalle,Ga naar voetnoot1549 Die si ane u hebben gedaen: Dat gi gene gichte hebt ontfaenGa naar voetnoot1551 1552[regelnummer] Van hen, doen si u riddere daden.Ga naar voetnoot1552 Si ontbiden u bi uwer genaden,Ga naar voetnoot1553
[pagina 99]
Dat gi comt u gichten halen; Si selense u twevout betalen.’ 1556[regelnummer] Doe seide die riddere metter mouwe: ‘Groet mi den coninc ende mine vrouweGa naar voetnoot1557 Ende Walewains nichte mede, Claretten. Segt hen, ic moet noch letten,Ga naar voetnoot1559 1560[regelnummer] Eric meer come ins conincs hof,Ga naar voetnoot1560 Dat ic van Keyen mijn belofGa naar voetnoot1561 Hebbe volbracht. Dit segt hem saenGa naar voetnoot1562 Si selen hier bi wel verstaenGa naar voetnoot1563 1564[regelnummer] Wat ic meine, dat secgic u.’Ga naar voetnoot1564 Lanceloet bat hem sere nuaant.Ga naar voetnoot1565 Ende seide, hi sout hem beteren doen;Ga naar voetnoot1566 En geve noch geen ocsoen.Ga naar voetnoot1567 1568[regelnummer] En mochte daer besciten niet.Ga naar voetnoot1568 Lanceloet doe scire van hem sciet. Ende seide den coninc enter coninginnen, Dat hi niet en quame daer binnen,Ga naar voetnoot1571 1572[regelnummer] Hine sal tirsten sijn gewrokenGa naar voetnoot1572 Van Keyen, dat hine heeft versproken.Ga naar voetnoot1573 ‘Dus hebbe wi den riddere verloren.’Ga naar voetnoot1574 Doe ward die coninc in groten toren 1576[regelnummer] Ende versprac Keyen lachterlikeGa naar voetnoot1576 Ende verboet hem daer sijn rike.Ga naar voetnoot1577
[pagina 100]
Ga naar margenoot+Die coninginne, dies oem hi was,Ga naar voetnoot1578 Si vermat hare dicke das,Ga naar voetnoot1579 1580[regelnummer] Mocht sijt doen met haren eren.Ga naar voetnoot1580 Si soude hem selc een spel doen leren,Ga naar voetnoot1581 Hine vergaets nembermeer. Hen allen waser therte om seer. 1584[regelnummer] Doen swoer Keye sere na dien:Ga naar voetnoot1584 ‘En wilt mi die riddere niet ontflien,Ga naar voetnoot1585 Ic salne bringen hier te hove, Al waer hi noch van merren love.’Ga naar voetnoot1587 1588[regelnummer] Hi wapende hem ende reet der ward. Die brucge ward gemaect ter vard, Die te voren te broken was. Daer over reet Keye sinen pasGa naar voetnoot1591 1592[regelnummer] Ende quam ten riddere met geweltGa naar voetnoot1592 Daer hi noch hilt op gene velt,Ga naar voetnoot1593 Want hi danen node vard:Ga naar voetnoot1594 Sijn herte trac hem achter ward. 1596[regelnummer] Mettien hi heren Keyen sietaant. Doe vrachdi hem hoe hi hiet,aant. ‘Keye benic,’ sprac hi vord, ‘U doet leget in mins speren ord,Ga naar voetnoot1599 1600[regelnummer] Gine vard met mi te hove nu.’Ga naar voetnoot1600 ‘Her Keye, bi Gode, ic segt u, Gi hebt mi versproken nu ende echt,Ga naar voetnoot1602 Mochtics mi wreken, ic hadde recht.Ga naar voetnoot1603 604[regelnummer] Gine ontgaet mi heden, ic segt u twi,Ga naar voetnoot1604
[pagina 101]
In sal u doden oft gi mi.’Ga naar voetnoot1605 Doe sach Keye wel hi was doet, Hen dade hem aventure groet,Ga naar voetnoot1607 1608[regelnummer] Si quamen te gader met haren speren; Die riddere steken in der weren.Ga naar voetnoot1609 Dore halsberch ende dor curieGa naar voetnoot1610 Ende dore die borste. ‘Ic lie, ic lie,’Ga naar voetnoot1611 1612[regelnummer] Riep her Keye met haesten groet Dor die vrese vander doetGa naar voetnoot1613 Ende alse die riddere trecte weder Sijn spere, viel her Keye ter neder. 1616[regelnummer] Die riddere beette doe ter eerde Ende minctene sere met sinen swerde.Ga naar voetnoot1617 Nu heeft hi, dat hi hem behiet,Ga naar voetnoot1618 Doen hi achters van hem sciet,Ga naar voetnoot1619 1620[regelnummer] Doe hi den riddere volgede achter, Die der joncfrouwen dede lachter. ¶ Dus lach Keye verminct opt velt.Ga naar voetnoot1622 Sijn ors liep daer met geweltGa naar voetnoot1623 1624[regelnummer] Te hove ward, al dat mach,Ga naar voetnoot1624 Ende alsment te hove comen sach, Wisten si wel van Keys mesvalle.Ga naar voetnoot1626 Si warens te hove blide alle.Ga naar voetnoot1627
[pagina 102]
1628[regelnummer] Doe quam daer saen die niemare,Ga naar voetnoot1628 Dat Keye sere gewont ware. Hi was der coninginnen oem, Nochtan nam sijs cranken goem;Ga naar voetnoot1631 1632[regelnummer] Dat quam bi sire quader tongen. ‘Ic wilde hem sine ogen ut sprongen,’Ga naar voetnoot1633 Sprac Jenevre, die coninginne, ‘Dine tirst brachte hier inne.Ga naar voetnoot1635 1636[regelnummer] Laet den dorper licgen daer, Hi heves dicke verdient vor waer.’aant.Ga naar voetnoot1637 Ga naar margenoot+Nochtan haeldemene dor die scame,Ga naar voetnoot1638 Om dat hi hadde ridders name. 1640[regelnummer] Men vordene gewont toter doet In die borch te Carmeloet. Van Keyen latic bliven die wordGa naar voetnoot1642 Ende secge u vanden riddere vord.	voetnoot1248 brinct ons vord: verhaalt, vertelt ons. voetnoot1249 worden: werden, raakten; verdord: verdwaasd, verbijsterd. voetnoot1250 uten kere: ten einde raad, buiten zichzelf. voetnoot1252 al dure: overal. voetnoot1254 Alsijs: toen zij hem (gen. afhankelijk van vinden); niweren: ergens. voetnoot1256 met sire cracht: met zijn leger, met een groot aantal gewapenden. voetnoot1257 Dus: zo. voetnoot1258 dagen: te dagen (zie Stoett par. 279). voetnoot1261 Van irst: dadelijk; toren: woede; Dit tegen si an: hiervan gaven ze de schuld. voetnoot1263 Dies: die ervan; nine: volstrekt niets. voetnoot1265 veste: kasteel, burcht. voetnoot1266 groven: begroeven. voetnoot1267 Sonder papen ende clerke: zonder dat er een priester of een monnik bij aanwezig was. voetnoot1268 des duvels gewerke: werk waarbij de duivel in het spel is. voetnoot1269 Jonc ... starke: alles (versterking van al in vs. 1268). voetnoot1271 vermat hem: verzekerde plechtig, nam zich vast voor. voetnoot1272 -t (in: sijt): overtollig lijd. vw. voetnoot1273 Maken ... sure: zijn dood flink betaald zullen zetten. voetnoot1274 op geseten: opgestegen. voetnoot1275 vermeten: fiere. voetnoot1277 moude: grond. margenoot+ 170v^a voetnoot1282 hi ... werd: het leek hun dat hij het verdiende. voetnoot1283 gederd: letsel toegebracht. voetnoot1285 comen: gekomen, nl. binnen de burcht (vgl. vs. 1265). voetnoot1287 voren ... verden: vervolgden zij hun weg. voetnoot1289 Hierbinnen: inmiddels; hadde hare vard (genomen): had zich opgemaakt om te vertrekken. voetnoot1294 hovescheide: hoofsheid (die men had bewezen). voetnoot1297 bescudden: beschermen. voetnoot1302 binnen desen: ondertussen. voetnoot1303 resen: reuzen. voetnoot1305 Fi, duvle si alle scinen: O wee, duivels leken het allemaal. voetnoot1306 waren: werden. voetnoot1309 vruchten (= vruchteden): vreesden; wederstoet: aanval. voetnoot1310 leden: reden ... voorbij; daer voren: daar aan de voorkant. voetnoot1311 toren: leed, kwaad. voetnoot1312 si alle: zij allemaal; sorge: angst. voetnoot1313 te Cardeloet: op weg naar Cardeloet. voetnoot1314 Vore hen: voor hen uit. voetnoot1315 Verhalen: inhalen; dochten: vreesden. voetnoot1316 mesfuren: mishandelen. voetnoot1317 Neen si niet: nee, dat konden ze niet; nu ter uren: nu. voetnoot1320 Daer: toen; vore die zale: voor de ingang van de grote zaal. voetnoot1322 dor: bij. voetnoot1323 scade: treurige toestand (gen. afh. van ontfarmen). voetnoot1325 Dat: hetgeen; dire: duur. voetnoot1328 Derdalf hondert: 250; leen knechte: leenmannen. voetnoot1329 Horen wel te minen rechte: zijn mij ondergeschikt. voetnoot1330 dit houdic van u: dit heb ik van u in leen. voetnoot1332 in desen wege: op weg hierheen; ontraect: verdwaald. voetnoot1334 sere verriet: gemeen behandelde. voetnoot1335 dogede swaer verdriet: groot leed ondervond. voetnoot1336 gersoen: schildknaap. voetnoot1337 Waren: werden. margenoot+ 170v^b voetnoot1339 brachte an die vaert: meegenomen had op reis. voetnoot1340 En had een riddere gedaen: zonder de hulp van een ridder. voetnoot1342 rumen: verlaten. voetnoot1343 in min gemoet: mij tegemoet. voetnoot1348 valscen: gemeen, verraderlijk. voetnoot1353 Amelante: 4e-nmv. vorm; zie vL. I par. 20. voetnoot1355 hoemen (= hoe men en): hoe men hem. voetnoot1357 Het: dit pers. vnw. heeft alleen de funktie het mogelijk te maken het ondw. ene scone joncfrouwe achter-aan te plaatsen. voetnoot1358 Zie vs. 175 en vgl. voetnoot1359 nine vaect: altijd oplettend is (eig. nooit slaapt). voetnoot1360 sire minnen: liefde voor hem; ontsteken: in vuur en vlam gezet. voetnoot1361 haer dochte: dat het haar toescheen. voetnoot1362 int hof: aan het hof. voetnoot1363 hem: nl. God. voetnoot1365 Alselpe mi: zo waarlijk helpe mij. voetnoot1366 wel: goed; berechten: bijstaan. voetnoot1367 selken: iemand, de een of ander. voetnoot1369 Binnen dien dat: terwijl. voetnoot1370 Hebben (...) vernomen: zagen (zie Stoett par. 247b). voetnoot1371 die irste porte: de buitenste poort. voetnoot1372 getellen: tellen. voetnoot1379 warenre in: waren erin; tenen stonden: op een keer. voetnoot1384 vinc elc ten wapene: greep iedereen zijn wapens, wapende iedereen zich. voetnoot1385 ander: tweede. voetnoot1387 sijn (...) gestelt: zij stonden. voetnoot1388 een groet deel: een groot aantal. voetnoot1389 Selfscotters: armborstiers (hand- of voetboogschutters); senden: zonden; quareel: pijl. voetnoot1390 achter gaen: terug trekken. voetnoot1391 die van binnen: de bewoners van het kasteel; sijn ut gegaen: deden een uitval, zijn uitgerukt. voetnoot1392 Te veldeward: in het open veld. voetnoot1393 mochtens ... gewesen: hadden het niet kunnen uithouden. voetnoot1394 Tirst dat (...) gebrac: zodra er niet meer geschoten werd; tgescutte: projektiel, alles wat geschoten of geworpen wordt; gebreken: ontrbreken, achterwege blijven. voetnoot1395 En ... Lac: zonder de hulp van Lanceloet van Lac (eig.: als L. het niet gedaan had). margenoot+ 170v^c voetnoot1399 dies: daarover. voetnoot1400 al: allemaal. voetnoot1401 En hadde gedaen: vgl. vs. 1395; wal: gracht. voetnoot1402 Datter: die (er); het antecedent is die dipe wal; zie Stoett par. 55. voetnoot1404 ere bogescoten wijt: een boogschot breed (zie Stoett par. 176). voetnoot1406 Van vresen: uit angst; af (...) gedaen: afgebroken (vgl. vs. 1589-1590). voetnoot1407 Si hadden: dan hadden ze; gewonnen: veroverd. voetnoot1408 ginc hen an: overviel hen. voetnoot1409 Dus: daarom. voetnoot1412 om: ter wille van. voetnoot1413 dagen, letten: talmen. voetnoot1414 Hine wilt (...) varen: maar hij wil rijden (bijzin met enkele negatie; zie Stoett par. 222); ember: in elk geval. voetnoot1415 jamberlike: meelijwekkend, droevig; mesbaren: weeklagen, jammeren. voetnoot1416 wanese (= wanede se): verwachtte haar; sien: inf. zonder te, zie Stoett par. 279. voetnoot1417 mettien: dadelijk, terstond. voetnoot1419 Daer: naar een plaats waar; ontfaren: ongedeerd vandaan komen. voetnoot1421 hem wel berechten: zichzelf naar behoren verdedigen. voetnoot1422 En = het en; bieden: zeggen, tegenwerpen. voetnoot1423 Alle ... geriden (eig. gerieden): niemand zou me ertoe brengen. voetnoot1424 Ic soudere varen: dat ik er niet heen zou rijden. Men zou, met MNW II, 1480, in verwachten i.p.v. ic. voetnoot1426 Mi langet: (onpers. ww.) ik verlang; te wige ward: ten strijde te gaan. voetnoot1427 Haddic: als ik had. voetnoot1428 In ... conincrike: bijw. bijz. van gevolg zonder dat (zie Stoett par. 301), behorende bij so sere (vs. 1426); gaeft = gave et. voetnoot1431 iweren: ergens, waar ook. voetnoot1433 Dat: zodat. voetnoot1435 bestaen: ondernemen, gaan doen. voetnoot1436 Comdi (= comt i): als gij nu komt; onder: tussen. voetnoot1439 sweerd = sweer 't. voetnoot1440 sal sijn in u geleden: u zal beschermen. Meestal met 4e nmv.: gele(i)de; zie MNW II, 1219. voetnoot1441 noet: noodzaak, dwang, hachelijke omstandigheid. voetnoot1442 sloecht (...) af: hebt mij ontnomen door te doden. voetnoot1443 Daer: terwijl; gaf: heb gegeven. voetnoot1445 Also (...) mote: zo waarlijk moge. voetnoot1446 Derre ( = desere) werelt bliscap: de vreugde, de genietingen van deze wereld. voetnoot1447 In saelt u: als ik het tegenover u niet. -t verwijst qua inhoud, maar niet grammatikaal, naar trouwe (vs. 1443). voetnoot1448 ontliven: doden. voetnoot1449 oec eer: zeker liever; verslagen bliven: sneuvelen. voetnoot1450 georloves (= georlovede es): stond het toe. voetnoot1453 namen: zij namen. voetnoot1455 geloven: beloven. voetnoot1457 Op dat: indien; blijft in eren: zijn goede naam bewaart. margenoot+ 171r^a voetnoot1459 Vrindelike: als goede vrienden; alse wi tellen: zoals ik zeg, vertel. voetnoot1463 Doen ... bejach: als hij op buit uitging. voetnoot1464 Ende: maar. voetnoot1465 Hadde (...) lettel vromen: leed grote schade. voetnoot1466 En ... gedaen: vgl. vs. 1395. voetnoot1469 liede: mannen. voetnoot1471 tirst dat: zodra; scouwen: zagen (de vorm scouwen i.p.v. scouden waarschijnlijk wegens het rijm). voetnoot1472 op haer leven: op straffe van de dood. voetnoot1473 begeven: zouden staken, een einde zouden maken aan (met het obj. in de genitief). voetnoot1474 met ogen: met eigen ogen. voetnoot1475/76 Sachmen ... togen / Die si hadden: zag men nooit de (d.i. zo grote) blijdschap tonen, die (als) zij voelden. voetnoot1476/77 maer ... felhede: maar desgelijks deden ze de ridder uit haat, m.a.w. nooit zag men zoveel haat uit de ogen spreken. voetnoot1479 verhort: niet luistert naar. voetnoot1480 Anders ... goet: (en) iets anders (doet) dan mij goed dunkt. voetnoot1482 Anders ... eren: (en) iets anders (doet) dan hem eer bewijzen. voetnoot1483 versonen: zich verzoenen, in goede verhouding tot mij komen. voetnoot1484 man: vazal, leenman. voetnoot1485 (houden) / Gerechte trouwe: oprecht trouw zijn; bi minen scouden: door mijn toedoen. voetnoot1486 nembermeer: in geen geval. voetnoot1488 saechte: rustig; godertiren: vriendelijk, welwillend. voetnoot1489 in negere maniren: op generlei wijze. voetnoot1490 buten sinen rade: tegen zijn gebod. voetnoot1491 Alle genade: volledige bijstand. voetnoot1493/94 Hout ... / In paise: bewaar voortaan de vrede in uw land (MNW VI, 42). voetnoot1494/95 wederstoet / (...) te doene: aan te vallen. voetnoot1495 clein oft groet: wie dan ook (bep. bij Imanne). voetnoot1498 te lande: naar mijn land. voetnoot1499 gingic: zou ik vallen. voetnoot1501 dere: leed, oneer. voetnoot1502 stonde u te wreken: behoorde u te wreken. voetnoot1505 onderdaen: onderworpen, ondergeschikt. voetnoot1507 bevaen: verstrikt, gevangen. voetnoot1508 Behindelike: listig, op behendige wijze. voetnoot1509 weet: het lijd. vw. volgt in vs. 1513/14; van dies male: van het ogenblik af. voetnoot1510 op gaf lijf ende lede: zich overgaf. voetnoot1511 manscap dede: leenhulde bracht. voetnoot1512 op mine genade: in vertrouwen op mijn genade. voetnoot1513 Gevile dat: als het gebeurde dat. voetnoot1515 Ontfaet ... u lant: ontvang van mij uw land in leen. voetnoot1516/17 hout vri / Die straten: gaat uws weegs. voetnoot1517 dat si: dat zal gebeuren. margenoot+ 171r^b voetnoot1519 stac (...) sine hant vord: stak sijn hand uit (ten teken van onderdanigheid). voetnoot1521 orlof bat: vroeg toestemming. voetnoot1523 gaefs: gaf daartoe. voetnoot1524 onder hen beden: van elkaar. voetnoot1526 mettien: op dat moment. voetnoot1528 te hande: zoëven, zopas. voetnoot1530 Bedie: want; met -t wordt wsch. de verhouding tussen Amelant en de RmM bedoeld. voetnoot1531 Ane: van. voetnoot1532 manlijchede: manhaftigheid, mannelijk optreden. voetnoot1535 merken ende spien: uitzien en zoeken. voetnoot1538 mercte: lette op hem, hield hem in het oog. voetnoot1541 Daer ... bevaen: waar hij in gedachten verzonken stond. voetnoot1542 Van: door. voetnoot1543 sonder letten: zonder dralen, onmiddellijk. voetnoot1545 van sconincs wegen: uit naam van de koning. voetnoot1549 mesfalle: smaad, belediging. voetnoot1551 Dat: namelijk dat; gichte: gift, geschenk. voetnoot1552 riddere daden: tot ridder maakten; zie vss. 154 e.v. voetnoot1553 ontbiden: verzoeken; genaden: welwillendheid. voetnoot1557 mi: uit mijn naam. voetnoot1559 letten: wachten. voetnoot1560 Eric meer: voordat ik weer. voetnoot1561 Dat: totdat; van: met betrekking tot; zie vss. 221-2. voetnoot1562 hem: hun. voetnoot1563 hier bi: hierdoor. voetnoot1564 meine: bedoel. voetnoot1565 Nl. om mee te gaan. voetnoot1566 hi sout (= soude et) hem beteren doen: dat hij (Lanceloet) het tegenover hem (de RmM) zou laten goedmaken. voetnoot1567 En (= Het en)... ocsoen: er was echter nog geen geschikte gelegenheid toe; semi-direkte rede, vgl. BvdS blz. 140 s.v. Occusoen. voetnoot1568 En ... niet: het mocht toen niet baten. voetnoot1571 hi: nl. de RmM; daer binnen: aan het hof. voetnoot1572 Hine ... gewroken: of hij moest eerst wraak genomen hebben. voetnoot1573 Van: op; dat: omdat; versproken: beledigd. voetnoot1574 Dus: zo. voetnoot1576 versprac: berispte; lachterlike: op smadelijke wijze. voetnoot1577 verboet: ontzegde. margenoot+ 171r^c voetnoot1578 dies: wier. voetnoot1579 vermat ... das: had zich dat dikwijls vast voorgenomen. voetnoot1580 met ... eren: zonder aan haar waardigheid te kort te doen. voetnoot1581 Si ... leren: zij hem zo'n geduchte les zou geven. voetnoot1584 sere: met kracht. voetnoot1585 wilt: zal. voetnoot1587 noch van merren love: nog meer befaamd dan hij al is. voetnoot1591 sinen pas: in galop. voetnoot1592 met gewelt: haastig, snel. voetnoot1593 hilt: zich bevond. voetnoot1594 node: ongaarne. voetnoot1599 leget in mins speren ord: ligt in de punt van mijn lans. voetnoot1600 Gine: als gij niet. voetnoot1602 nu ende echt: herhaaldelijk, steeds. voetnoot1603 recht: recht ertoe. voetnoot1604 twi: waarom. voetnoot1605 In: maar ik. - De onlogische constructie van de vzn. 1604-1605 schijnt het gevolg te zijn van de contaminatie van twee constructies, nl. 1 ‘(...): Ic sal u doden oft gi mi’ en 2 ‘Wine sceden heden (...), In sal u doden oft gi mi’ (wij gaan vandaag niet uiteen, of ...). voetnoot1607 Hen dade hem aventure groet: tenzij hij veel geluk zou hebben. voetnoot1609 staken (= stac en): stak hem (het encl. pron. is meestal -ene, maar vgl. in vs. 2592 het voluit geschreven leiden); in der weren: in het tweegevecht. voetnoot1610 curie: lederkolder. voetnoot1611 die borste: gewoonlijk die borst (zie MNW I, 1386); lie: geef me over. voetnoot1613 Dor: uit. voetnoot1617 minctene: verwondde hem zwaar. voetnoot1618 hi: Keye; hi (2): de RmM; behiet: had beloofd. voetnoot1619 achters: een tijd geleden. voetnoot1622 Dus: zo. voetnoot1623 met gewelt: snel. voetnoot1624 al dat mach: zo snel mogelijk. voetnoot1626 wel: zeker; mesvalle: nederlaag. voetnoot1627 warens: waren erover. voetnoot1628 niemare: bericht. voetnoot1631 Nochtan: desondanks; nam sijs cranken goem: schonk ze er weinig aandacht aan. voetnoot1633 hem: verwijst naar vs. 1635. voetnoot1635 tirst: dadelijk, terstond. voetnoot1637 dicke: dikwijls. margenoot+ 171v^a voetnoot1638 dor die scame: wegens de schande. voetnoot1642 latic bliven die word: onderbreek ik het verhaal.

Vorige Volgende

Vanden resen ende der joncfrouwen die beroeft was int wout