De Revisor. Jaargang 20

[p. 2]

[1993/5]

Leon Gommers
Het slavenkoor van Folkestone

De boegspriet wijst, ik volg de gebogen en oplopende lijn van de verschansing, de spriet wijst naar een steiger die vanaf de kade het loodgetinte water inloopt, daar, aan het eind van de haven waar het ochtendgloren de haven koel grijs kleurt.

Op de planken van de steiger ontwaar ik een achtergelaten, door wie weet ik niet, verlaten staande zetel.

Met een paar doffe stoten van de touwladder tegen het berghout vier ik mijn touwen langs de romp, en dan klim ik langs het versleten werktuig van uitgebeten hout en hennepvezels naar beneden, met mijn kwast en een blik teer. Het zwarte goedje heeft een lichte blakergeur, die de neus binnendringt.

Ik kijk op. En zie, de zon prikt enkele stralen in de nog altijd frisse morgen.

De laatste tree is mijn zitplaats, als op een schommel gezeten hang ik buiten boord, en over het nu zilveren water scheert een vuile meeuw.

Aan het werk nu. En stil zijn.

De schipper is niet meer op het achterdek verschenen en soms ontwaren mijn spiedende blikken alleen de twee knapen die hem de laatste tijd vergezellen.

Op dit soort ochtenden ligt het schip kalm, een enkele rimpel in het havenwater; de luchtdrukmeter zakt evenwel en de wind van het vaste land zal opzetten en aanwakkeren. Ik ben inmiddels de tel van glazen kwijt waar tijdens wij vast liggen en onze steven helemaal nergens heen wenden.

Stil zijn. Mij stil op de nacht verheugen.

Tijdens de hondewacht zal ik de treden van mijn ijzertrap op gaan, het vooronderluik met mijn door de teer verbrande handen omhoog tillen en de sterren onder het gewelf zullen door het gat omlaag tikken als marbles, nee, hoe zeggen ze dat - omlaag tikken als de knikkers op een stenen trap.

Dan volgt het nakijken van de trossen en het vieren van deze touwen, want met het aflopende water staan de landvasten snel gespannen.

Het meest saaie werk aan boord, het teren, verloopt voorspoedig. Misschien tijd voor de zakfles. In ieder geval tijd voor een sigaret.

De donkere tabak gaat als een rasp door mijn keel. De kruidenrook wolkt onder het verhemelte, en dan trekt mijn buitenwereld zich terug, ik ga een onderdompeling van een klein kwartier tegemoet.

Op de kade slenteren al de hele dag slecht geklede mensen. Ze maken zich op voor de singalong. Iedere nacht lijkt het achterland volledig in de weer met futloos bier en sprankelende liederen in een massale samenzang. Misschien moet ik maar een keer mingelen, nee - mij mengen en die massa trotseren.

Misschien moet ik hier de laatste hand leggen aan mijn teren.

De touwladder verdwijnt in de sloep.

Ik zoek het vooronder op.

Stil zijn. De ijzertrap afklauteren. De lamp ontsteken en de schriftjes ter hand nemen. Het vergrootglas met de greep van bakeliet ligt op de werktafel, en kijk, de sterren lichten in de donkere kier van het luik, waar ze door het deinen van de boot heen en weer zweven als de sneeuwvlokken in een kijkglas, - o hemel. Hemeltjelief.

Daar komt Sjièr.

De jongens, die mij vasthouden, wachten. Niet voor niks want daar komt Sjièr de hoek om. Hij krult een van zijn mondhoeken omhoog als hij voor mij stil staat. Zijn haar lijkt wel vlas.

[p. 3]

Hij haalt een knipmes uit zijn ribbelbroek en knipt het open. Zonder praten snijdt hij de punt aan de wilgetak. Hij kan dus nu steken en zwiepen en striemen.

Ik ruik de melksappen van de schilfers. Een beetje bitter en helemaal niet zo heel erg zuur, lekker zelfs, en het ruikt heel sterk. Want langzaam draait hij zijn hoekige punt voor mijn gezicht rond.

In een van de hoeken van mijn vooronder ligt half in de schaduw van de opgevouwen zeilen de kegel die, eenmaal gehesen, ons ankeren aangeeft. Daarnaast staat de scheepskist met voor zover ik weet een jeneverfles. Zo laat is het misschien wel.

Ik hoor buiten een stem, maar ik richt mijn aandacht op de korte staccatozinnen van de schriftjes naast de greep van mijn vergrootglas, zonder de ring en het bolle glas, die waarschijnlijk op een onbewaakt ogenblik zoek zijn geraakt, - in de bus ben ik zeker veilig.

Sjièr weet niks van mijn schat in de kist.

Op alle stenen staan afdrukken. Net als op de ramen van de slaapkamer, in de winter, hoe zeggen ze dat, ik geloof ijsplanten, nee, hoe zeggen ze dat - de afdrukken lijken op de ribben van een gevangen vis - dat moet haast wel een ijsgraat heten.

De graten goed bekijken met het vergrootglas.

Zo ziet Zilverbuik er van binnen uit. Zijn botten tenminste. Het is warm. Ik zou best kou kunnen gebruiken. Onder het hemd waait warme wind en onder de trui. Het onderhemd komt uit mijn broek. De vlag hangt uit, zeggen ze dan, en ze lachen.

De navel doet verschrikkelijk pijn.

Ik moet vooral rustig blijven, want Sjièr zoekt mij vast nog steeds en weet van de bus. Ik moet de graatstenen weer in het washandje bij de knikkers doen. En de kist met alle schatten snel opruimen.

Weer die stem. Iemand rammelt aan het luik.

Als ik opkijk, de ring en het bolle glas haastig op de greep draai, kniert het luik en daar verschijnt de schipper, met vloekende tanden tussen zijn lippen paars van de wijndroesem, en omgeven door een rossige stoppelbaard.

Of ik niet weet dat mijn wacht ingaat.

Een veelbetekenende stilte. Vorsende blikken.

Dat de maaltijd vandaag weleens van mijn hand mag komen of ik mij mij maar naar de galei wil begeven. Of. Hij spuwt een spervuur van woorden over opstappers en andere lieden, ondeugdelijk zelfs voor de galei.

Dan maakt mijn bevelhebber nors rechtsomkeer. Ik zoek naar mijn klok die in de rekken van mijn vooronder zwerft. Het is nog vroeg en ik moet mij dan maar losmaken van mijn schriften. Dat alles altijd zoek is.

De zakfles opnieuw vullen. De lamp laagdraaien.

De gedachten vertrekken echter niet, in mijn hoofd gaan Sjièr en Gonnie rond, - het schemert in de bus.

Schemeren is het jengelen van de tijd. Het zeuren van licht. Altijd maar die gedachten. Schemering is erg want het licht plakt niet langer aan de dingen en de donkerte kruipt rond. Dan komen de gedachten.

Soms vergeet ik dan de ijsgraten en de steenbloemen.

Dan weet ik niet hoe de dingen gemaakt moeten worden. En dan krijg ik gedachten, almaar van die gedachten. Volgens mij gaan ze nooit meer weg. De navel doet nu heel erg verschrikkelijk veel pijn. Voorzichtig haal ik de lappen opzij.

In de bus ben ik veilig. Denk ik. Ze zeggen gedacht als het denken is geweest. Veeteetee. Voltooid tegenwoordige tijd. Dat klinkt plechtig en mooi, maar toch blijft het gewoon denken.

Tussen de takken beweegt iets. Iemand. Ik zie de paardestaart van een meisje. Het is Ilse. Ze komt naar de bus en ik voel het warmen in, nee, dan zeggen ze - ik voel het gloeien in de lies. Ik vertel haar zo dadelijk van de navel.

Want zij weet hoe ze kan troosten. Ze heeft fijne verrassingen.

Terwijl ik het blad halfstaande volkrabbel, zoekt mijn linkerhand het gat voor het hoofd in de coltrui met rits en omdat het kledingstuk tegenstribbelt, staak ik mijn schrijven en schiet ik in het kledingstuk, en ik weet, buiten zakt de zon bloedrood achter de kim.

Op de kade drentelen enkele meisjes misschien op zoek naar een zeeman. Ze praten in mijn moedertaal over het aanprijzen van een personenwagen.

Een kantoor dat de verkoop van een personenwagen uit het land van de rijzende zon moet aanprijzen, maakt een regenboogpalet van leverbare kleuren we-

[p. 4]

reldkundig door middel van een blauwgeslagen oog, op een aanplakzuil.

Het blauw oog als kleurstaal is tot daar aan toe. Maar daarvoor het oog van een vrouw nemen, daarmee gaat het kantoor zijn zuilen te buiten. Zeggen de wandelaarsters.

Een van hen trekt aan haar sigaret. Daarop verklaart ze dat het om paal en perk stellen schreeuwt.

Ingrijpende gedachten en vuig taalgebruik. Een hek om de hele handel heen en klaar is Katrien, zo sputter ik in stilte.

Ze kijkt.

Van mij mag de wereld zich met haar kop in het zand zemelen hoor. Ik weet hoe moeilijk het besef van de buitenwereld is. Maar dat het vrouwenmolest verdwijnt zodra de zuilen vrij van blauwgeslagen ogen zijn, ik betwijfel het.

Ze kijkt weer.

Zij het om andere redenen dan die van kleurstalen en ogen der vrouwen, ik moet haar gelijk geven. Ik mag mij niet vermoeien en mij nooit met hedendaagse kwesties bemoeien.

Ik weet niet of ik al mijn gedachten in de gangboorden hardop voort mompel, of dat mijn ogen een soort spiegel zijn waarin een duidelijk geschreven boodschappenlijst blinkt.

Misschien dat ik haar uitdaag.

Bij het uitblazen van de rook ontsnapt haar een vloek. Aan mijn adres. Denk ik. Misschien kan zij gedachten lezen. Dus maak ik ons los uit het geluidloze twistgesprek.

Door de gangboorden en op naar de galei.

Daar klinken traag de slagen op de scheepstrom. Het moet drijfhout zijn, tussen wal en schip, dat het ijzer van de romp ramt. Snel maak ik bruine bonen, spek en stroop klaar.

Honger heb ik niet en zal ik niet krijgen.

Voordat de schipper mij weer verrast, begeef ik mij door de gangboorden, naar het vooronder, een andersoortig slavenverblijf waar ik mij na het ontsteken van de lamp in de schriftjes kan gaan bewegen.

Dorst heb ik wel. En ik moet een sigaret roken.

Op de kade nog steeds de meisjes in twistgesprek over de zuilenkwestie waarbij ze het vaker eens worden en elkaar op het laatst heftig toeknikken. Ik vraag mij steeds vaker af wat meisjes toch in de openbaarheid moeten. Behalve dan elkander toe knikken.

De gore meeuw vliegt laag over de boot. Beneden een hoop gesodemieter. De schemering is voorbij maar het donker komt vandaag zwaar op mijn lijf te zitten. Ik loop tegen de zakken met zeilen. Met een lucifer weer de lamp ontsteken, en opgelucht ademhalen, - haar linkerhand kruipt in de pijp van mijn korte broek.

Ze stopt. Even kijkt ze naar boven.

Naar mijn gezicht. Haar ogen worden streepjes. Ze glimlacht en de rechterhand frunnikt de knoopjes van mijn ribbelbroek los. Iets over dons. Perziken. Haar krullen glijden langs het dijvel. Raar woord. Het vel van mijn dij. Ik voel de springveren van de stoel. Geeft niet.

Zo iets als dit heb ik nog nooit meegemaakt.

Ik moet ervan zuchten. En op mijn lip liggen bijten. Ik weet niet waarom ze stopt. Natuurlijk plaagt ze wel vaker. Nou stopt ze weer. Ik hoor een takje knappen en het scheuren als het papier van een boekbladzijde.

Dat kan helemaal niet. Ik weet niet wat hier gebeurt. Opeens krijsen overal apen. Misschien is het scheuren wel het afstrijken van een lucifer geweest.

Ze roepen dat ik naar buiten moet komen. Stil zijn.

Ze kunnen mij niet zien door de lappen die voor de ramen van mijn bus hangen. Dat maakt ze nog wel bang. Daarom zijn ook zij stil nu. Het blijft stil.

En ook ik ben bang. Voor de lucifer.

Staande, over het werkblad gebogen teken ik mijn hakkende zinnetjes op, terwijl de boot rustig schommelt, ik voel, de wind komt en het is tijd voor een blikje bier. En een sigaret.

Ik rommel in de scheepskist alwaar ik nog enkele blikken denk, maar de onuitputtelijke voorraad lijkt zich eerst van zijn voorvoegsel, en daarna van zichzelf te hebben ontdaan en alles wat in de kist nog rest is niets.

De zakfles geeft voor zeer korte tijd soelaas. En de sigaret zorgt voor een onderdompeling.

Buiten hoor ik de verwaaide stemmen van het zangvolk. Misschien moet ik mij met dit verzamelde koor naar de Folkstone singalong begeven. Overwegingen.

[p. 5]

Drank genoeg aldaar en ook weet ik wat het verrukkelijke slot van dit avondlied zal zijn - een over de kade schrapende loopplank waarboven mijn voet besluiteloos bungelt, met onzekere stappen weer aan boord, en de volgende ochtend laat, in de vroege middag, het gal van dikke gemoedsroerselen, die de weerzin oproepen voordat het na de kortst mogelijke dag alweer schemert.

Als ik het luik sluit, voel ik enkele fijne druppels.

Het purperzwarte wolkendek sluit zich in de verte laag tegen het hemelgewelf en het water drizzelt hier, nee - het stofregent op deze herfstavond omlaag, terwijl ik de trossen afloop en enkele druppeltjes in de nek voel.

Boven aan de mast van de bezaan hangt de vlag vast, in een van de blokken gewaaid, ik probeer hem te strijken, maar het doek blijft halsstarrig in het blok hangen.

Uit zijn roef komt mijn roodaangelopen schipper en eenmaal buiten volgen zijn twee handlangers. Misschien dat hij mij heeft horen mompelen over de driekleur die weigert langer te wapperen.

Ik haast mij naar het knechtenhok en blijf op de trap halverwege staan, luister naar zijn tieren en vloeken en zie hoe hij zijn knaap, de jongen met het litteken op de wang, in het want omhoog stuurt.

Zenuwtrekjes in het knapengezicht.

Houvast zoekende handen in het want omdat de boot niet meer kalmpjes wiegt, de boot maakt onder de aanzwellende golven onberekenbare halen. In de verte spat het water voor het eerst over de wering, en want noch mast zijn een plaats om te verblijven.

Halverwege, twintig voet omhooggeklommen, hangt hij stil in de touwen. De piek slaat aan weerszijden vier, vijf, zes of zeven voet uit, en daarvoor, kijk - de boegspriet loopt inmiddels langs de steiger heen en weer als de naald van een monsterkompas.

Hij durft niet verder.

De twee touwen waartussen hij hangt, lopen over zijn voeten naar binnen, vervolgens langs de buitenkant van zijn knieën verder naar boven, hij slingert zijn benen als het ware rond de touwen, en zet zich zo schrap.

Maar hij gaat niet meer verder.

Vol schaamte vanwege zoveel misdragingen en ongemakken maak ik een eind aan het begluren van de klauterpartij. Dus keer ik mij van het tafereel af en besluit ik, dat ik straks het singalongvolk op zal zoeken, soelaas in een drankgelag.

Uit mijn kleren.

Ik schiet in het beduimelde pak met zijn grijsgesleten mouwranden en de groezeliger gesleten kraagranden. Dan tol ik een keertje rond mijn as, vind wat ik zoek, een pet voor de komende regen en ik ben klaar, klaar om tussen landrotten en hun zang te vertoeven.

Nog kan ik zien hoe de handlanger van de schipper naar beneden klimt, heel voorzichtig, dan lost het avondzwarte schip met een knapenschaduw in een van zijn wanten op, in een haven voor het overige vol onbestemde staken, masten en kranen.

In de natte straten zwerft papier. Ik onderga de dingen in volledige rust. Het papier plakt nat en vet aan het asfalt.

Voor de uitgaansgelegenheid, een laag en langgerekt gebouw dat aan een uitgestorven kermis grenst, staat een koppel kaal geschoren mannen in eensluidende pakken.

Een van de twee heeft een doorgezaagde honkbalknuppel tussen broekriem en buik gestoken. Een korte, brede hond rukt aan een korte leiband enkele keren om de hand van de tweede kaalkop gewikkeld, en de voorpoten van het short en stocky beest komen van de grond.

Ik onderga de dingen en op dit moment hoogst en hoogst ongemakkelijk en onrustiger, so, stocky manners now, nee - nu heel graag afstand bewaren.

De kaalkop kijkt mij onderzoekend aan.

Misschien dat mijn ogen een soort van spiegel met boodschappenlijst bevatten met voor een kale man aanstootgevende mededelingen. Kaalhoofdige, denk ik, en hoop met wat verzachtende woorden mijn blikken te temperen.

Nadat hij mij kortaf toestemming heeft gegeven, maak ik mijn zeer beleefde binnenkomst. De jassenjuffrouw krijgt zonder dat ik mijn colbert afgeef enkele muntstukken.

Dan door de klapdeuren.

Daarbinnen openbaart zich de moderne tijd warm, klam, rokerig en vochtig.

Daarbinnen stap ik een vleesgeworden spektakelfilm binnen die donkergetint uit een aantal blauwe,

[p. 6]

rode, groene lichten te voorschijn groeit naarmate mijn ogen aan een orgie van lichtstralen en lichtflitsen en lichtvlokken wennen.

De zaal beslaat ongeveer de helft van een voetbalveld en tegen de muren rondom weerlichten talloze beeldschermen. In het midden van de vloer ligt, in de vorm van een apenrots, een aantal opklimmende terrassen, met verschillende tapkasten. Over de togen hangt het volk.

Voor de lange muur tegenover mij bevindt zich een grote plankenvloer, met een achterwand van gordijnen en een filmdoek dat drie puisterige meisjes laat zien, welke meisjes, iets lager, in vlees en bloed maar zonder al te veel overtuiging op de planken rondhuppelen.

Houterig maken ze gelijkgestemde pasjes. Ze zingen een lied van de weeklijsten met valse noten doorspekt. De beeldschermen aan de wand laten zelfgemaakte filmpjes met ondertitels opflitsen, het zijn de tekstregels van het op de planken gezongen lied. Het refrein wordt luidkeels meegezongen.

Deze zaal puilt helemaal uit.

Boven de wiegende hoofden laten uitgestrekte armen de sjaaltjes als tekstloze spandoeken in donkere baren heen en weer gaan. Her en der vallen kreten. Er stijgt lachen op.

Tegen de tapkasten hangen de zwart geklede mensen lam door het aangerichte gelag van kapot bier en drie-maal-drie-is-negen, en ieder zingt zijn eigen lied. Overal klinken overslaande stemmen in een altijddurende - dit woord vaart als een slagschip over het lijntjespapier van mijn schrift waarin ik later verslag zal doen - in een altijddurende vierkwartsmaat.

De jongens en meisjes hangen tegen elkaar en kunnen door het lawaai nauwelijks met elkaar pra-

[p. 7]

ten. In een van de nissen duwt een man een vrouw tegen de koude muur. Zijn handen worstelen zich haar blouse binnen. Hij zakt door zijn knieën en komt weer omhoog en zijn onderlichaam tilt de kortgerokte vrouw op en perst haar tegen de muur. Haar been met netkous krult zich om zijn middel.

Ikzelf houd mij voorlopig liever afzijdig.

In de lichtvlokken die van de spiegelballen naar de vloer dwarrelen, ontstaat een handgemeen. Ik voel een benauwenis opkomen, alsof ik mij plotseling in een glazen stolp zonder uitweg bevindt.

Een van de kaalgeschoren mannen bemoeit zich ermee. Plotseling doemen uit een zee van kronkelende lijven nog meer kale mannen op.

Hun aanwezigheid smoort het opstootje.

Op de televisieschermen rondom verschijnt de tekst van een ander lied. De nauwelijks nog tekstvaste meezingers in de zaal die zich als dieren in een klam nest door elkaar bewegen, zien in onderschriften een voor een de voorbij trekkende woorden en liederen oplichten, maar het gaat hen inmiddels te snel.

De knullige muziekfilms, plaatselijke kunstwerken, spelen in hun eigen achterland, tussen de muren en tegen de schuttingen en in de stegen van hun bestaan.

De zangers op de planken weerspiegelen de mensen van alle dagen die zich hier de nacht in drinken - zo hoort het, en zo mag ik het zien.

Tijd voor wat futloos bier. En voor een sigaret.

Een knoestige man, in een mantel met een dubbele rij knopen als in de uitdossing een schout-bijnacht, monstert mijn beduimelde pak en stoot zijn buurman aan.

Ze grinniken. Ik verwacht onder hun mantels vandaan ieder moment een te voorschijn komende korvijnagel, een ploertendoder of wurgstokjes.

Dan zet het stel een keel op.

Het lied weergalmt dat zij kampioenen zijn.

Ergens achter de stapel van tapkasten zingt, nog maar enkele momenten later, een andere groep dat zij daarentegen de hele wereld hebben.

Waarschijnlijk om deze woorden kracht bij te zetten, komt er plotseling een golf van wereldbezitters om de tapkastenrots aanrollen. Deze golf overspoelt de kampioenen.

De stemmen van meisjes op de planken slaan over.

Uit een gang, ik zie dat moet mijn vluchtweg worden, komt een groep die zingt, maar zeker geen vers met stichtend bedoelende regelen. Ze hebben leren jassen, polsbanden met ijzeren knoppen en haarbanden. Uitzinnig schreeuwen ze van kloppen op de hemelpoort, en dan dringen deze hemelse kapers met wapperende lokken zich naar voren.

De kaalkoppen. Ik weet, enkele kaalkoppen kijken. En de walging vliegt als een donkere blos over mijn gezicht. Ik heb een gezonde weerzin tegen lieden met brede honden, en waarschijnlijk daarom slingert de man zijn halve honkbalknuppel achter dit vege lijf aan, dit rennende lijf op weg naar de gang waar het een vluchtweg vermoedt.

Eenmaal in de gang word ik door de vechtende meisjes van de kade tegen wil en dank ontzet, doordat zij mij tegen de stang op de dubbele deur van een branduitgang aan smijten. Daardoor ontgrendel ik vanzelf de deur die naar achter wijkt, en ik val ruggelings in een steeg.

De steeg ligt vol vuilniszakken.

Ik schrijf, staande: tegen de blinde muur die de steeg tussen de vervallen huizen laat ophouden ritselen enkele schaduwfiguren die zich, net als ik, uit hun voeten maken. De deur naar het schouwspel daarbinnen sluit zich vanzelf maar langzaam, als in een goedkope griezelfilm van Roger Coreman met een camerauitvoering van abrupte stops.

Ik wil weg uit mijn buitenwereld en ik verlang naar het knechtenhok. Ik schrijf: met stille trom vertrekken. De kade nodigt uit voor wat slenteren richting vooronder. Het is droog maar het papier kleeft nog aan het asfalt.

Ik werp een blik tussen de hoge kade en het schip.

Het hout drijft langs.

Met regelmatige, maar doffe klappen dobbert de balk achterwaarts, weg van het schippersverblijf. Door de ruit van de aan de randen beslagen patrijspoort zie ik de schipper met een vinger wijzen. Hij gebiedt hem te bukken.

De wervels van de ruggegraat spannen onder de gladde huid van de knaap, alsof zij willen uitbreken, wervels die door het omfloerste licht van een verdwaalde lamp bleek glanzen.

De schipper spuugt daarop in zijn hand. Hij legt

[p. 8]

zijn hand boven de bilnaad van de knaap. De tweede knaap staat inmiddels achter de rosse schipper en knoopt diens flanellen hemd los. Zijn handen maken ronddraaiende bewegingen op de borstkas.

Hij fluistert voor mij niet verstaanbare woorden in zijn oor. Zijn vingers kietelen de tepels. Dan kneedt hij dunne rollen vlees en wandelt hij met zijn vingers door het rode kroeshaar.

Kalm schuift mijn schipper het lid tussen de muis van zijn hand en het vlees van de knapenrug. Mijn ogen dwalen weg van het vermaak der hedendaagse dagen.

Het drijfhout, ik tuur in de reep duisternis tussen wal en schip, raakt nog steeds het ijzer van de romp, - het zijn de stenen die het blik van mijn bus raken. Doffe klappen.

Zo dadelijk is er maar een uitweg.

Door de hoge netels. En zo iets durven die helden helemaal niet. Ik hoop dat ze Gonnie met rust laten. Ik weet niet waarom ze weg is gegaan.

Door een kier van de lappen kan ik Sjièr en zijn helpers duidelijk zien. Hij houdt een bos brandende kattestaarten in zijn handen. Ik zou best verkouden, nee, hoe zeggen ze dat, verkilling, nee - verkoeling, ik zou verkoeling kunnen gebruiken.

Daar komt Ilse de kier binnengelopen.

Ze legt haar hand in de nek van Sjièr en streelt hem. Ze staat een beetje tegen hem aan en kruist haar benen, legt haar ene voet over de andere. Haar elleboog ligt nu voor altijd op zijn schouder.

Voorzichtig klim ik door het kapotte raam, aan de achterkant van de bus.

In de brandnetels trek ik mijn benen hoog. Want op de grond krullen doornplanten. De brandnetels zijn al genoeg. Ik heb nu mijn voorsprong. Rennen.

Uit de zoom. Nu moet ik over straat, naar de zwarte beek hollen. Een wolk muggen. Het is verschrikkelijk warm. Ik ruik het pek van de straat. Opschieten. Naar de kelder zien te komen. Het washandje met steengraten prop ik vaster in mijn broekzak en enkele losse knikkers in mijn andere zak en daarom hinkel ik een beetje tijdens het lopen.

Ik ben gelukkig al in de kelder.

Maar ze zitten mij toch op de hielen. Helemaal in de verte schreeuwt Ilse dat ze mij maar een lesje moeten leren. Als ik door de keldergangen ren, voel ik enkele knikkers langs mijn dij naar beneden glijden - gat in de broek. Ze ketsen op de betonnen vloer. Mooi woord. Ketsen.

Als hij mij maar niet weer te pakken krijgt. Als hij dan maar niet weer de navel. Die doet al pijn genoeg zo. Ik sta met mijn rug tegen de muur.

Mijn handpalmen voelen de gaatjes in het koude beton. Misschien bestaan er ook betonwormen. Daar komen ze. De voeten zijwaarts. Ik schuifel stil een hoek om. Ik ruik mijn oksels. Een van de knikkers ketst opeens weer op de vloer. Dan rikketikken de laatste knikkers uit mijn broekzak weg.

Ik ruik mij. Ik ruik Ilse.

Ik gooi de stenen met visseribben voor hun voeten. Vanuit mijn schuilhoek kan ik zien hoe zij zich bukt en de stukken steen opraapt. Nu moet ik mijn adem inhouden en de lippen op elkaar persen. En stil zijn.