De Revisor. Jaargang 17

[p. 24]

Wim de Gelder
Kerning

Geen mens kijkt de vrouw aan als hij iets tegen haar zegt. De deuren blijven zorgvuldig gesloten. Een enkele keer ziet de vrouw, terwijl ze door de gangen loopt, een deur die op een kier staat, maar in de ruimte erachter bevindt zich nooit iemand. Ze vraagt zich af wie vergeten heeft de deur te sluiten en begint te twijfelen aan zichzelf. Terug in haar kamer luistert ze met toegewend hoofd. Er is lange tijd niets te horen. Dan zijn er stemmen. De vrouw staat op en speurt de gangen af. Het huis is te groot voor haar alleen.

De buurman spreekt in stenen zinnetjes. De vrouw twijfelt niet aan zijn goede bedoelingen, maar zijn woorden blijven ergens tussen hen in liggen. De buurman merkt het niet. Zorgvuldig stapelt hij de ene steen op de andere. Pas als hij zijn koffie van het tafeltje wil pakken en daarbij toevallig opkijkt, ziet hij dat de vrouw er niet meer bij is. De buurman drinkt koffie. Dan vindt hij dat het tijd is om op te stappen. Hij buigt zich voorover, de vrouw reikt omhoog. Ze geven elkaar een hand. De vrouw staat op haar tenen. De buurman staat met zijn schoenen op de stoel.

Het kind staat te klappertanden voor de deur. De wind slaat de natte lijst met adressen dubbel. Er komen scheuren in het papier. De regen houdt nooit meer op, denkt het kind. De vrouw opent de deur en vraagt wat het kind wil. Het komt de kinderzegels brengen die ze besteld heeft.

De vrouw vraagt hoeveel het kost. Vijf gulden. Het kind moet binnenkomen en gaan zitten. De vrouw zoekt geld. Het kind legt het mapje met de zegels alvast op de tafel. De vrouw vraagt hoe het kind heet. Het kind heet Peter. De vrouw kan nergens geld vinden. Ze geeft het kind hete chocolademelk en een plak koek. Het kind eet de koek op en laat de chocolademelk afkoelen. Zijn hand ligt op het mapje met de zegels. De vrouw kijkt en lacht. Ze zoekt niet meer. Het kind doet zijn ogen dicht en slikt het vel door. Het drinkt de beker leeg. De vrouw zegt dat zij morgen geld heeft. Het kind stopt het mapje met de zegels terug in de tas en staat op. De vrouw zegt dat het morgen terug moet komen. Het kind komt morgen terug.

Voor wie niet kan slapen zijn er de wekkers met digitale tijdaanduiding. 23:23, 01:23 of 02:46: dat zijn combinaties waarop niets valt aan te merken. Vloeiende overgangen, van de 8 naar de 9 bijvoorbeeld en van de 9 naar de o. Aan de andere kant blijfje wakker van de vraag wat de regelmaat is in 05:29. Maar hoe ook, elke minuut is tenminste onverwacht weg, zodat je verlost bent van het machteloze gevoel dat de tijd cirkeltjes draait.

[p. 25]

Er zit een steentje in de krentebol. De vrouw heeft erop gebeten, maar nu kan ze het niet meer terugvinden in de kleffe klont brood die op haar tong ligt. Ze duwt de klont plat tegen haar gehemelte en begint hem al bijtend af te zoeken. Dan werkt ze het steentje met haar tong naar buiten en spuugt het op haar hand. Het is een stukje vulling. Een nieuwe zoektocht. Afkomstig van een kies rechtsboven. De vrouw probeert de grootte van het gat te bepalen, eerst met haar tong dan met haar vinger. Het moet een enorm gat zijn, maar als ze er een spiegeltje bij pakt valt het haar mee wat ze te zien krijgt. Opnieuw voelen met haar tong. Ze blijft haken achter de scherpe randjes en snijdt zich, maar kan niet ophouden. Ze moet net zo lang doorgaan tot de vorm die nu nog vreemd aanvoelt een deel van haarzelf geworden is. En passant de hele mondholte verkennen, of alles er nog is zoals het moet zijn.

De zon gaat voor niets op. Een vrouw is achterdochtig, maar een psychiater kan op zijn horloge kijken zonder dat iemand het merkt. Er is een tijd van liefde en een tijd van eenzaamheid, van kussen en van afwenden; er is een tijd van zoeken en een van verliezen, een tijd van bewaren en een tijd van wegdoen; er is een moment om te scheuren en een om de scheuren te naaien, een moment voor zwijgen en een moment voor spreken. Laat een vrouw maar wat praten. Alles onder de zon heeft zijn uur en zijn prijs.

‘Ik ben het huis dat ik leeg achterliet. Negen jaar was ik toen we gingen verhuizen. Het afscheid had ik zo lang mogelijk uitgesteld, maar toen bleef er ineens geen tijd meer voor over: de verhuizers wilden weg. Op het aanrecht lagen de sleutels, die aan de nieuwe bewoners moesten worden overhandigd. Ik pakte de koperkleurige sleutel van de terrasdeur weg en haastte me zonder omkijken naar de straat. De kinderen reden met de verhuiswagen mee, onze ouders zouden zo snel mogelijk nakomen. De chauffeur toeterde, wij zwaaiden naar onze ouders, alsof we gingen verhuizen zonder hen. Vaak droomde ik dat ik stiekem ons oude huis binnendrong. De nieuwe mensen waren er nooit. We hadden dus helemaal niet hoeven weggaan. De meubels stonden weer op hun eigen plaats. Ik wandelde door het huis dat nu van mij alleen was.

In latere dromen ontstond er brand in het huis terwijl ik binnen was. Ik probeerde naar buiten te komen, maar ik kon niet weg want alle deuren zaten op slot. Door het raam van de voorkamer zag ik mijn ouders op straat. Ze zwaaiden naar me. Haal me eruit, schreeuwde ik. We hebben geen sleutels, antwoordden ze lachend, maar we houden heel veel van je. Het vuur was vlak achter me. Ik moest wat doen. Ik maakte een vuist en sloeg het raam aan stukken. Mijn vuist bloedde. Toen ik hem opendeed, zag ik de koperkleurige sleutel.’

In de keuken. Tijdens de maaltijd bedenkt een vrouw voor zichzelf het slot van een eenakter voor twee personen.

Zij: Hou je nog van me?

Hij: Natuurlijk hou ik van je. Waarom vraag je dat zo vaak?

Dramatisch cliché. De vrouw vouwt het avondblad dicht, legt het op het aanrecht. Met een vochtig doekje veegt ze de kruimels van de maaltijd bij elkaar. Cultureel supplement.

Brieffragment. ‘Iedereen die ik over jou en je werk hoor praten is zo zeker van zichzelf.

Jij hebt altijd gezegd dat een schrijver alleen geloofwaardig kan blijven als hij het veilige middelpunt vermijdt, als hij risico's durft te nemen en langs de afgrond balanceert. Maar ik ben bang dat jij samen met je publiek de laatste

[p. 26]

tijd juist hard op weg bent naar een veilig middelpunt, dat van de belangstelling.’

Alleen de doden hebben namen. Wie hier loopt, verraadt zichzelf op grindpaden, waar onderweg de tijd eeuwigheid wordt opgelegd.

Het verlies van iemand die je al kwijt was, is een gelukwens waard. Een actrice versprak zich en zei doodernstig: ‘Welgefeliciteerd met het overlijden van uw man.’

De bestelling laat op zich wachten. Naast haar stoel staat de plastic draagtas met de kleren die ze vanmiddag heeft gekocht. Voor de spiegel, eindeloos om en om draaiend, dan zeker wetend: ik doe het niet. De verkoopster haalde haar collegaatje erbij. Maar nu met het gerinkel van kopjes en borden, de gedempte stemmen van de mensen om haar heen, het geluid van wisselgeld in de kassa, is alles heel geruststellend. Nieuwe bezoekers draaien het etablissement binnen en worden mooi in het zachte licht van de eetzaal.

Voor de derde keer voelt ze of de plastic draagtas er nog staat. Daarna kijkt ze of ze echt wel genoeg geld bij zich heeft om straks te kunnen betalen. Met behulp van de menukaart rekent ze zichzelf nog eens na.

Ze wou dat ze op het tafeltje voor zich een doosje sigaretten had liggen, sjiek en een beetje ordinair. Die man bij het raam lacht al weer naar haar. Dan staat hij op en loopt op haar toe.

De draaideur draait. De vrouw wacht op haar bestelling. Men ziet niets opvallends aan haar.

Een vrouw die de toevallige lichtkring van een lantaarn passeert op weg naar het volgende donker. Op de spoorbrug blijft ze staan, buigt zich voorover en kijkt langdurig naar beneden. Onder haar zijn de rails van een vage zilverkleur, maar even verder zijn ze al niet meer te onderscheiden van de nacht. Twee evenwijdige lijnen snijden elkaar in het oneindige.