De Revisor. Jaargang 14

[p. 45]

Li Jinfa
vertaald en ingeleid door T.I. Ong-Oey

Li Jinfa, geboren in 1900 in Meixian in Zuid-China en overleden op 25 december 1976 in New York, studeerde schilderen en beeldhouwen van 1919-1926 in Frankrijk en Duitsland. Tijdens zijn studie raakte hij sterk onder de bekoring van het impressionisme. Hij was toen een groot bewonderaar van o.m. Renoir en Rodin. In dezelfde periode leerde hij ook de Franse symbolistische poëzie kennen. Zelf beweerde hij later dat hij toen in zijn vrije tijd Baudelaire's Les fleurs du mal en andere soortgelijke Franse dichtbundels altijd bij zich had.

Li Jinfa's eerste dichtbundel Lichte Regen die in november 1925 in China werd uitgegeven, omvat negenennegentig eigen gedichten en achtentwintig vertalingen van o.a. Paul Fort, Baudelaire, Verlaine en Tagore. Het merendeel van zijn gedichten had hij in 1922 in Parijs geschreven. De ontvangst van zijn poëzie in China was zeer verschillend. Sommige literatuur-critici vergeleken zijn verzen met het vroege werk van Victor Hugo. Anderen meenden in zijn poezië duidelijk de muzikale toon van Verlaine te herkennen. Zijn bewonderaars noemden hem lovend de ‘Baudelaire van het oosten’. Maar zijn bundel Lichte Regen en de twee volgende bundels die hij in 1926 en 1927 liet volgen, kregen ook veel negatieve kritiek. Men vond zijn poëzie vanwege de vele onverwachte associaties en de veelvuldig voorkomende particuliere metaforen hermetisch en te moeilijk. Ook had men veel kritiek op zijn eigenzinnige stijl en taalgebruik, zoals o.m. zijn frequente toepassing van personificatie, zijn neiging om klassieke termen weer in de nog jonge spreektaalpoëzie in te voeren.

De felle kritiek van zijn tegenstanders kreeg in het gepolemiseer over zijn poëzie geleidelijk aan de overhand, zodat hij in de Chinese moderne literatuurgeschiedenis de naam van ‘de zonderling van de poëzie’ heeft gekregen en zijn poëzie decennia lang niet de belangstelling genoot die zij verdient. Inmiddels heeft men in China sinds enige jaren opnieuw belangstelling voor Li Jinfa's werk gekregen. Ontegenzeglijk wordt hij nu beschouwd als de eerste Chinese dichter die de ‘symbolistische’ methode van expressie in de moderne Chinese spreektaalpoëzie heeft toegepast.

[p. 46]

Gemoedstemming

Zoals verwelkte bladeren
bloed spatten
op onze voeten,

zo is het leven een lach
om de lippen
van de Dood

Onder de halfdode maan
drinken en zingen wij,
de schorre klanken
verwaaien met de noordenwind.
Ach!
Ga je geliefde maar troosten.

Open je deuren en ramen,
maak haar beschroomd,
het stof van de reis
bedekt reeds haar lieve ogen.
Is dit de schroom en toorn
van het leven?

Zoals verwelkte bladeren
bloed spatten
op onze voeten,

zo is het leven een lach
om de lippen
van de Dood.

De verlaten vrouw

Het lange haar bedekt mijn beide ogen
en snijdt boze, beschamende blikken af,
het snelle stromen van fris bloed,
en de diepe slaap van dorre botten.
Langzaam komen samen de nacht en de insekten,
springend over de hoek van die lage muur
loeien ze achter mijn smetteloos witte oren,
zoals in de woestenij de storm raast
die talloze nomaden heeft doen beven.

Met behulp van een grasspriet reis ik
met Gods geest af en aan in de lege vallei;
mijn smart kan alleen gegrift staan
in het geheugen van dwalende bijen;
of met een bergbron omlaagstorten langs de rotswand,
en daarna samen wegdrijven met rode herfstbladeren.

Het verborgen leed van de verlatene
hoopt zich op in haar gebaren,
het vuur van de avondzon
kan de kwelling van de tijd
niet veranderen is as,
door de schoorsteen laten wegvliegen,
neerslaan in de veren van dwalende kraaien
en samen roesten op een rots in de bulderende zee,
stil luisteren naar het lied van de bootsman.

De afgedragen rok laat een droevige klacht horen,
bij de graven ronddwalend -
nooit zullen er hete tranen
neerdruppelen op het grasveld
ter versiering van de wereld.

[p. 47]

In de trein uit Lyon

Onder het koude schijnsel van het zwakke lamplicht
zijn de dunne, rose armen grijswit geworden.
De schaduw van de slappe hoed bedekt hun gezichten,
zoals wolken de maan verbergen.

De schaduw van de wazige wereld
heeft zich ver van ons verwijderd,
in een niet stil te zetten ogenblik,
zonder dat wij tot nadenken kwamen.

In de vermoeide vallei waar
alleen nog een beetje maanlicht is,
maakt het schommelen van de lange trein
dat men in slaap valt.
Het lichtgroen van de weide schijnt op de veren van de koekoek;
het geraas van de wagenwielen verbrijzelt alle stilte;
de lichten van een verre stad flitsen door de raampjes,
maar hebben geen kracht om de wangen van de vermoeide slapers te tonen
en de zorgen die diep op de bodem van de harten zijn gezonken.

Ach, de gevoelloze nachtlucht
heeft mijn vleugels ineengerold.
Zullen het geluid van de smalle beek
en de voorbijdrijvende wolken voor altijd
mijn gouden haren doen verschieten?

In een ver onbekend gebied schijnt
als dringend om de beste plaats
overal de maan.
Duizenden mensen die blij lachen,
duizenden mensen die droevig huilen,
samen schuilend in dit ene ding, - die vage donkere schaduw,
niet te onderscheiden of het vers bloed is,
of een glimworm.