De Revisor. Jaargang 13

[p. 14]

Arjan Keene
Ik woonde op de evenaar

Ik word wakker. Het is zeven uur 's ochtends en buiten klinken de geluiden van vogels die ontwaken. De zon komt hier pas om zeven uur op en gaat ook om zeven uur 's avonds weer onder; ik woon precies op de evenaar. Ik woon op de evenaar en ik ben jarig. Vandaag word ik elf, maar dat is niet zo belangrijk. Wat wel belangrijk is is dat Mary vanavond komt. Ik krijg bij deze gedachte een lichte buikpijn.

Ik trek een broek en een T-shirt aan en loop op mijn blote voeten door de lange gang naar de keuken. De gang heeft een koude vloer en ik glijd bijna uit op de boenwas die Nathan er gisteren met zijn voeten in heeft gewreven. Het is nog koel binnen. Mijn armen wrijvend loop ik langs de kamer van mijn zus.

In de keuken is het al wat warmer. De zon is nog maar net op, maar de ramen vangen veel warmte op. Ik drink een glas water. Ik vul het glas een tweede keer en loop de huiskamer in. Het geboende parket neemt de tinteling uit mijn voeten weg. Ik sta even stil en luister naar de vogels. Ik hoor nu ook de krekels. Meestal valt de hoge toon die ze zingen (niet echt zingen, want ze brengen het geluid voort door hun vleugels en poten tegen elkaar te wrijven) me niet op, zoals het achtergrondgeruis van stadsverkeer. Kasuku - onze papagaai - is ook al wakker, op de veranda hoor ik hem zijn naam roepen.

De huiskamer is groot en heeft een L-vorm. In de poot van de L staat de eettafel. Schuin erachter de glazen schuifdeuren die uitkomen op de veranda. In de huiskamer ligt een wit tapijt met haren die een lengte van zo'n vijf centimeter hebben. Ik verwarm mijn voeten even aan het tapijt en loop naar de schuifdeuren. Ze zijn zwaar. Ik moet het glas water neerzetten om de deur met twee handen open te trekken. De ochtendwarmte stroomt de huiskamer binnen. Kasuku begint op zijn stok te dansen zodra hij me ziet. Ik zet het glas tegen de kooi, en gulzig drinkt hij met snelle bewegingen van zijn kromme tong een laagje van het water af. Aan zijn vele bewegingen zou je denken dat hij het hele glas leeg moet kunnen drinken, maar per slok neemt hij een paar druppels water in zijn bek, gorgelt er wat mee, spuugt de helft uit, en klakt met zijn tong tegen het glas voordat hij weer een paar druppels inslikt.

Ik neem zelf een slok water en kijk de tuin in. Het huis staat op een heuvel en de tuin loopt naar beneden af. Het is een ontzettend grote tuin die zo'n honderd meter naar beneden strekt en volstaat met bomen en kleine bosjes. De veranda volgt de L-vorm van de huiskamer en is - hoewel het huis één etage heeft - aan deze kant van het huis een benedenverdieping met de garage voor de auto en een hok waar de honden 's nachts slapen. Via een trap kom je vanuit de tuin op de veranda terecht. Het huis is zo gebouwd om de ligging op de heuvel te benutten. De honden liggen in de tuin. Het zijn er drie: Butchie, Blackie en Whitefoot, die dus één wit voetje heeft. Ze zijn al uit het hok gelaten door Wilson, de broer van Nathan die voor de tuin zorgt en een Engelse achternaam als voornaam heeft. Hij is al aan het werk achter in de tuin. Ik roep hem en steek mijn hand op. Hij kijkt op, glimlacht en roept: ‘Goodmornin’, bwana!’ Vanaf mijn plaats kan ik zijn witte tanden zien. Bwana. Hij noemt me meneer.

Ik loop naar de andere kant van de veranda, de hoek om, en kijk naar de jungle naast de tuin. Geen echte jungle natuurlijk. Toch is het een groot gebied, dat helemaal vol staat met bomen waar echte lianen aan hangen. Eén keer heb ik daar een aapje zien slingeren. Ik moet altijd voorzichtig zijn als ik daar speel omdat er slangen zijn. Sommige zijn giftig. De groene mamba, maar die heb ik nog nooit gezien. Wel boomslangen en kleine grasslangen die wegvluchten bij het geringste geluid. De veranda heeft een muur waar een soort vensterbank aan vastzit die naar buiten steekt. Hier staan grote plantenbakken

[p. 15]

op, met planten die soms tot het plafond van de veranda reiken. Dat dak zorgt ervoor dat de zon niet op de veranda staat te branden, overdag is het er anders niet uit te houden. Met mijn zus heb ik een keer een neushoornkameleon gevonden; die zijn zo groot als mijn onderarm en kunnen een vlieg op dertig centimeter pakken met hun tong. We hebben hem in deze plantenbakken gezet zodat hij niet weg kon zonder zich te moeten laten vallen, maar na drie dagen was hij toch verdwenen. We hebben de hele tuin afgezocht, maar hem nooit meer teruggevonden.

Ik loop terug naar het voorstuk van de veranda en leun op de railing. In de verte ligt Tank Hill. Die heuvel heet zo omdat er een grote watertank op staat waar de mensen die daar wonen hun water van krijgen. Mary woont daar ook. Aan de achterkant van de heuvel, daar ben ik nog niet geweest. Op school en in het zwembad, waar ik vaak ben met mijn moeder en mijn zus en mijn vader als hij tijd heeft, is ze heel aardig tegen me. Maar soms negeert ze me volkomen. Dan stel ik me heel erg aan om haar aandacht te krijgen. Mam moet er altijd om lachen, behalve in de klas. Ze is veel strenger tegen mij dan tegen de anderen en vaak moet ik de klas uit. Dan moet ik in de bibliotheek naast het lokaal een boek gaan lezen. Mary is de lieveling van de klas, ze leest heel mooi voor en haar uitspraak is voortreffelijk, zegt Mam, wier uitspraak ook ‘voortreffelijk’ is.

De klas waar ik in zit is niet groot, we zijn met z'n achten. Risto en Mikko, twee Finse broers waarvan de één altijd lacht en de ander heel serieus is. Youngho is Koreaans en is altijd met apparaten bezig. Ik heb een vulpen van Pelikaan uit Nederland die hij altijd uit en in elkaar zit te draaien om te kijken hoe het werkt. Julie is een Engels meisje, vreselijk lelijk en heel netjes, met een bril die altijd halverwege haar neus staat en haar een belachelijke uitdrukking geeft. Maxi Campagna heeft een mooie naam, die hij heel vloeiend en trots uitspreekt. Hij is wel een vriend van me, maar ik vertrouw hem niet zo en hij kan heel gemeen zijn. En dan Mary en Cathy, twee van de drie zusjes Roche. Liz is de derde, zij zit in een hogere klas. Ze zijn Iers en Mary is de mooiste. Ze komen allemaal vanavond, behalve Maxi. Hij is al met zijn ouders terug naar Italië.

Liz is veertien. In haar klas zitten alleen drie andere meisjes. De zussen van Risto en Mikko en Youngho, en Susan, een Zweeds meisje met heel lang blond haar. Die komen ook, terwijl ze drie jaar ouder zijn. Met Youngho kan ik altijd erg goed opschieten. Soms ben ik bij hem thuis. Zijn ouders hebben een banaanvormig zwembad in de tuin en een enorm stuk grasveld waar je kan voetballen. Alleen gaat de bal de ene kant van de heuvel af, dus moet je veel harder rennen om hem in te halen dan op een plat veld. Ik neem vaak mijn action-man mee, een pop die alles kan bewegen, zelfs zijn vingers, waar een geweer mooi in past. Hij kan zijn vinger om de trekker krommen. Youngho vindt het maar stom om met een pop te spelen, maar de geweren en militaire pakken vindt hij heel mooi. Meisjes vindt hij ook stom. Al dat gegiechel en kinderachtige gedoe hoeft hij niet, zegt hij, hij kan beter opschieten met dieren. Als hij bij ons is kan hij uren praten met Kasuku en probeert hij hem een nieuw woord te leren.

Kasuku roept mijn naam. Ik loop naar de kooi toe en doe het deurtje open. Het kan niet altijd, maar af en toe kan hij er uit om wat rond te wandelen. Zijn vleugels zijn gekortwiekt zodat hij niet zomaar de tuin in vliegt. Meestal probeert hij het ook niet, maar soms vliegt hij opeens op en tracht dan te klimmen in zijn zweefvlucht, hetgeen niet lukt. Hij belandt in de bomen die de tuin omringen en het is een heel gedoe om hem er weer uit te halen. De honden staan er bij te blaffen zodat Kasuku zich lam schrikt en verder de boom inklimt.

Hij gaat nu in de deuruitgang zitten, kijkt wat vertwijfeld om zich heen, houdt z'n kop schuin om mij te kunnen zien en steekt een pootje uit. Voorzichtig aai ik zijn kop en krab hem op zijn snavel. Zoals een poes haar kop omhoog steekt om je haar keel te laten bekietelen, zo doet Kasuku zijn kop altijd omlaag om de liefkozing te ontvangen. Hij klimt met zijn snavel naar de bovenkant van de kooi en gaat daar uitgebreid dansen. Terwijl hij dit doet roept hij keihard ‘bwanaâh’ met een korte hoge ‘Kasuku’ er achter aan. Hij fladdert naar de dichtsbijzijnde plant en begint aan een tocht door de plantenbak. Ik ga terug de huiskamer in en plof neer op de bank, die aan de rand van het witte tapijt staat. De muur waar ik tegen aan kijk is beschilderd met een viesgroene verf. Er hangt een geel-oranje doek aan, waarop een Masaikrijger twee koeien aandrijft. Bovenaan de muur schiet een chic-chac voorbij. Kleine hagedisjes die vliegen eten. Ze zijn razendsnel en hebben zuignapjes aan hun poten zodat ze aan de muur plakken. Ik had wel eens gemeten dat een chic-chac in twee seconden acht meter kon afleggen, dus een snelheid had van vier meter per seconde. Toen met mijn rekenmachine berekend dat vier keer zesendertighonderd gedeeld door duizend veertien komma vier was. Een snelheid van veertien komma vier kilometer per uur! Dat is ongeveer de snelheid waarmee ik fiets.

[p. 16]

Ik denk aan Mary. Mam heeft het al lang in de gaten en plaagt me af en toe met: ‘Je bent verliefd!’ Voor de rest van de klas is het ook duidelijk. Bij spelletjes en dingen die we samen doen wordt er altijd voor gezorgd dat Mary en ik bij elkaar komen. Dat geeft dan een heerlijke spanning met prettige schokjes zo nu en dan, die je wangen doen blozen. Ze knipoogt wel eens naar me, ook in de klas als ze denkt dat mijn moeder niet kijkt. Maar die ziet alles.

Vanavond komt ze. En over twee dagen gaan we terug naar Nederland en komen we nooit meer terug. Pap is overgeplaatst naar een ander land en tot die tijd gaan we in Opmeer wonen. Eigenlijk logeren thuis.

De keukendeur gaat open en Nathan komt binnen. Hij is altijd heel vroeg op.

‘Goodmornin’ mastuh!’ Hij grijnst breeduit.

‘Morning Nathan’, groet ik terug en ik grijns ook.

‘Today is speciuh, ah? Happy burthday!’

Hij pakt me op, draait me een keer in het rond en zet me weer neer. ‘Come,’ hij trekt me zacht maar dwingend mee naar de keuken, ‘I show you!’

In de keuken staat een grote holle schaal klaar, tot de rand toe gevuld met beslag. Ik ren er op af en duw mijn neus tot vlak boven de crêmekleurige massa. Banaan! Fantastisch! Het is altijd een verrassing als Nathan ‘bananafrieters’ maakt. De mini-pannekoekjes zijn zo groot als het gat dat je kijgt als je je duim en wijsvinger een stukje uit elkaar zet, en zo dik als je vinger. Het record staat op tweeënveertig frieters. Die keer kon ik weken erna geen frieters meer zien, maar dat is weer voorbij. Ik spring voor hem op en neer.

‘Thankyou!’

Ik dans de keuken uit, dat wordt een lekker ontbijt!

Mijn ouders en mijn zus zijn op. Iedereen is enthousiast. Mooi. Het wordt een leuke dag. Ik krijg balsahout om modelvliegtuigen mee te maken. Ik heb een aantal voorbeelden van vliegtuigen en maak die na. Meestal met karton, maar balsa werkt veel beter. Met balsa kan ik een Tomcat-model vanaf de veranda tot het uiterste puntje van de tuin laten zweven. Na het ontbijt (slechts elf frieters gegeten) snel ik naar mijn kamer om een Tomcat in elkaar te zetten met het nieuwe balsa. De vleugels van de Tomcat zitten onder aan de romp vast, zoals bij een Spitfire-vliegtuig, dat ook in de tweede wereldoorlog werd gebruikt. Ik snij twee rompen uit en onderaan in het midden maak ik een gleuf waar de vleugel in komt. De rompen aan elkaar plakken, de neus verzwaren door aan beide zijden een klein stukje balsa er bij te plakken, vleugel uitsnijden en in de gleuf steken en dan nog een staartvleugel er op zetten.

Hij glijdt helemaal tot onder aan de tuin! Hij zou nog verder kunnen glijden maar de groep bomen en struiken onderaan houden de Tomcat tegen op ongeveer mijn lengte boven de grond. Ik ren de verandatrap af, de tuin in, sleep Butchie mee en samen hollen we naar beneden. Ik hoop niet dat Butchie de Tomcat het eerst ziet want dan probeert hij hem te pakken.

Ik zie hem het eerst en ren nog harder. Hijgend trek ik de Tomcat uit de bladeren vandaan en omhels ik de boom om even bij te komen. Butchie blaft. Uit mijn ooghoek zie ik een meter rechts van ons de takken van een struik bewegen. Ik kan niet zien wat voor een beest het is en doe een stap achteruit. De bladeren ritselen. Butchie houdt op met blaffen. Het voorste stuk van de struik beweegt: een kop, tanden, een sprong. Butchie aarzelt niet en valt het beest aan. Het is een katachtig dier met een lang soepel lichaam. Zijn grijsbruine huid is bedekt met donkerbruine stippen en de lange staart heeft donkere ringen er om heen. Butchie en de kat vechten als bezetenen en ik stap naar achteren. Rang. Butchie krijgt een flinke tik op zijn neus en stort zich met open kaken boven op de kat, die de helft van Butchie's grootte heeft. Het is een enorm lawaai. Het rauwe gromme van Butchie en het aanhoudend sissen van de kat maakt het beangstigend. Butchie reikt met een korte beweging naar de hals van de kat en bijt door. Bloed spuit naar buiten en kleurt het vel van de kat. Butchie doet een stap achteruit, hij voelt dat het werk gedaan is. De kat ligt uitgestrekt op de grond en heeft z'n tong buiten z'n mond hangen. Hij is dood.

Ik zit op de bank in de huiskamer. De schuifdeuren staan open en de zachte wind die naar binnen waait brengt wat koelte in de kamer. Ik zoek in een boekje over Oost-Afrikaanse dieren naar de kleine katachtigen. De lange oren en staart, de stippen: het moet een genet zijn. Ze zijn zelden overdag te zien, staat er, en jagen op klein wild zoals hazen, muizen, ook insekten en vogels. Het beest moet erg geschrokken zijn, anders zou het niet hebben aangevallen.

Met mijn vlindernet loop ik de tuin in. Ik heb geen zin om terug naar Nederland te gaan. Ik kijk naar Tank Hill, in de verte, en vraag me af wat Mary aan het doen is en in wat voor huis ze woont.

Bij een grote boom halverwege de tuin vliegt een zwaluwstaart. Die mis ik nog in mijn verzameling! Het is een

[p. 17]

fel gekleurde vlinder zo groot als mijn handpalm, met lange staarten aan beide vleugels. Groene en gele strepen staan op de zwarte vleugels getekend. Ik loop er voorzichtig op af. Na elke stap stop ik om te kijken of de vlinder niet schrikt en wegvliegt. Nog een meter. Ik zwaai het net door de lucht en vang de zwaluwstaart erin. Doordat ik de ronde bovenkant tegen het net kantel kan de vlinder niet ontsnappen. Ik kniel neer op het gras met het net en kijk naar de spartelende bewegingen die de vlinder maakt. Ik knijp altijd met een korte beweging van mijn vingers het middenlichaam van een vlinder fijn. Er stroomt dan pus uit en de vlinder gaat dood. Met mijn hand leg ik de vleugels van de zwaluwstaart tegen elkaar aan en wil hem doodknijpen. Ik kan het niet. De genet waar al dat bloed uitspoot, ik ga geen vlinders meer doden. Pap zei dat ik ze toch niet mee kon nemen. Ik laat de zwaluwstaart vrij.

We zitten aan twee tafels op de veranda. Mary zit naast me en we eten fondue, met een hoop sausjes. De geluiden zijn gezellig: het door elkaar praten, de krekels buiten, Kasuku die meepraat. Nathan glundert bij het zien van zoveel kinderen tegelijk. Mam praat volop en met volle mond met June, de zus van Youngho. Youngho zelf heeft alle aandacht voor een pistool van mij dat wel geladen kan worden maar waarmee je niet kan schieten. Af en toe wrijft mijn been onder tafel langs Mary's been. Rillingen. We mogen rode wijn drinken, maar alleen Risto vindt het lekker. Ik vertel van de genetkat en laat mijn nieuwste balsavliegtuig zien. Youngho wil meteen dat ik laat zien hoe ver die kan glijden. Mary kijkt heel geïnteresseerd en ik laat de Tomcat van de veranda af de tuin in zweven. Het is al donker en de Tomcat verdwijnt uit zicht. Ik wil hem gaan ophalen, maar Mam vindt dat te gevaarlijk met al die beesten overal.

Na de fondue stelt Julie voor verstoppertje te spelen. We voelen ons daar eigenlijk iets te oud voor, maar het gebeurt toch. We gebruiken de kamers van mijn ouders, die van mijn zus, die van mij en nog een logeerkamer. Alle lichten zijn uitgedaan om het spannend te maken. Mary en ik duiken een kamer in en ik hoor iemand ‘shhh’ zeggen. Zij heeft de deur van een kast geopend en trekt mij mee naar binnen toe. Het is pikkedonker in de kast. We zitten tegenover elkaar. Stilte. Ik weet niks te zeggen. Ik hoor Mary's zachte adem en dat geeft me een gevoel van veiligheid.

‘Ik vind je lief.’

Ze fluistert het. Een heerlijk gevoel geeft dat. Ik voel mijn wangen kleuren en hoop dat ze het niet ziet in het donker. Ik zit vast op mijn plaats en durf niks te zeggen. Opeens voel ik haar hand op mijn arm.

‘Waar ben je?’

Ze zit dichterbij en ik voel haar adem langs mijn gezicht gaan. Haar hand glijdt langs mijn arm naar beneden. Ze pakt mijn hand vast en knijpt er zachtjes in. Ik knijp terug, niet goed wetend wat ik nu nog meer moet doen. Ik verlang naar haar aanraking. Mary buigt zich naar mij toe. Haar gezicht is dicht bij het mijne en haar lange haar strijkt langs mijn wang. Ze heeft haar mond vlakbij mijn oor.

‘Niemand vertellen’, fluistert ze.

Haar lippen bewegen langs mijn gezicht tot aan mijn mond en ze kust me. Ik beweeg niet. Ik zit bevroren op mijn plaats en durf haar niet aan te raken. Ze kust me een tweede keer. Langzaam reiken mijn armen naar haar uit en omhelzen we elkaar.

Ze is weg. Plotseling voel ik het: over twee dagen is niet alleen Mary weg, maar ook Nathan, en Wilson, Butchie, Blackie, Whitefoot, de krekels, Youngho, de genet, school, alles, ook de neushoornkameleon die al weg is. Zelfs de lucht wordt anders.

Mam pakt mijn nog wuivende hand zachtjes vast. Ze glimlacht lief. Ik glimlach flauwtjes terug en sluit mijn ogen om de tranen te verbergen.