De Revisor. Jaargang 11

[p. 22]

Leo Vroman
De cultuurgeschiedenis, door en voor televisie vereenvoudigd en van uitleg voorzien

1. De prehistorische geschiedenis

Mensapen liepen altijd krom.
Een film vertoont ons goed waarom:
zij begonnen in kapotte
huiden en te kleine grotten
dus keken moeilijk op of om.

Doordat, vermomd met voorhoofdsharen
die vaak rechtop dienden te staan
de vrouwen zulke griezels waren
keek men ze pas na donker aan.

Niemand kon begrijpelijk praten
want iedereen was nog te hees
van het grommen en de graten
van het voorwereldlijke vlees.

Alles was nog van graniet.
Men lebberde wat had gelekt
Het bloed was dus al wel ontdekt
maar het plantenrijk nog niet.

Men plantte niet, maakte geen plannen.
Bovendien was men gemeen.
Alleen een paar moderne mannen
schilderden bisons op rauwe steen.

Nu wrijft men in de kale handen
en schrijft daarmee zo fijne woorden
dat levenden in verre landen
elkander om ons boek vermoorden.

Van de bomen naar de bom
komen wij veel verder om.

[p. 23]

2. De oude tijd

In het Egypte van diens dagen
- al was het buikhaar neergestort -
werd alles met een zweep geslagen
dat nu niet meer geslagen wordt.

Men kan nu niet maar kon wel toen
door een onredelijk zelfvertrouwen
grote pyramides bouwen
maar kon daar verder niets mee doen.

Wel was hun beschaving groot:
men liet elkaar van achterwerken
niets dan grazen jurken merken,
al bleven soms de borstjes bloot.

Toen steeg de geest naar de Klassieken
waar tussen zuilen werd geschreden.
Gewone spreektaal werd vermeden,
er werd gegroet op lange treden
en men begon te gymnastieken.

Geen wonder dat hun blinde beelden
er uit zien of ze zich verveelden.

[p. 24]

3. Het begin van west Europa

Tussen Neanders en personen
- en als die daar nog tussen kunnen -
trokken door Europa hunnen
want die wisten niets van wonen.

Ze waren eerst nog flink behaard
maar drinkend werden zij Germanen
in wier blonde vette manen
het oerse gretig werd bewaard.

Spoedig en op iedere berg
bouwden de heren hun kastelen
maar zonder Goethe hadden velen
in het uitzicht nog geen erg,
alleen in krijg en bovendien
was door de dichtgeroeste kieren
van hun kachelpijpvizieren
nergens veel meer van te zien.

Om die tijd van drank en buit
nog wat duisterder te maken
kwam de heksenjacht en braken
pest en kinderkruistocht uit.

Dat waren religieuze dagen:
de knaapjes die het huis uit gingen
leerden lief maar galmend zingen
en moesten grote kruizen dragen

dwars door het Byzantijnse Rijk
waar men op geen geloof kon rekenen
en ook opeens niet goed meer tekenen
maar men liep niet meer door 't slijk,

dank zij harkerige gewaden,
bizarre kerken vol muziek,
zonnig weer en warme baden
en een massa mozaiek.

[p. 25]

4. De echte middeleeuwen

Tot ongeveer twaalf honderd zeven
had men van zitten geen begrip.
Men vrat nog met de monden open,

men maakte nog met alles leven,
men smeet met aangebrande kip.
Azijn mocht langs de kinnen lopen.

De vrouwen moesten meestal weven,
de mannen op een hellend schip.
Moois was voor geen goud te kopen.

Nog altijd was men vreemd aan het graaien:
de handen zaten nog te vast
als van een beer die grote last
heeft kleine dingen om te draaien.

Op iemands beurt mocht niet gewacht
want alles moest gewoon gegrist.
De eetzaal lekte naar de gracht
want in de hoeken werd gepist
(alleen door mannen, maar men wist
dank zij hun ongekamde haren
dat ook de vrouwen viezig waren) -

nee, wij hebben niets gemist.

Aan ons het tijdperk van de rijken:
het weven gaat met een machine
en zelfs in de armste wijken
vindt men brood of margarine,
het vet loopt uit de kinderlijken,
de moeders doen niet meer dan grienen,
altijd hun armen om een kist
of om een man die staat te kijken,
naar mannen die nog staan te gluren
door kogelgaten in de muren:
alles wordt gewoon gegrist.
Ze vloeken naar de overburen
en in de hoeken wordt gepist.

[p. 26]

5. Vlak voor onze tijd

Nu ontdekte men het scheren
en kregen de konen vaak iets hols.
Wat men voornamelijk bleek te leren
was het bewegen van de pols.

Daardoor kwam de Gouden Eeuw.
De olieverf werd uitgevonden,
en ook het sluiten van de monden,
de handkus en de nette geeuw.

Men droeg in de voornaamste landen
onder het altijd steedse pak
opgedirkte kousebanden
en een bultje siertabak.

Men spuwde niet meer op de grond,
en zelfs de minst geklede slaven
mochten ook wat mee beschaven.
Langzaam werd de wereld rond
en Amerika ontstond.

De mannen leken meest verkouden,
de vrouwen aten vaak een druif
met twee vingers vastgehouden.
De mannen deden iets met snuif.

De rijken werden rijk geboren,
hoogstens komisch van de jicht.
De armsten moesten ongeschoren,
gebocheld en met één oog dicht.

De rijken speelden volksdansen,
de herders hoogstens op een fluit.
Dat was het ergste bij de Fransen.
Daar brak dus revolutie uit.

[p. 27]

6. Het industrieele tijdperk

Nu begon het echte leven.
Onder zwarte rookkolommen
door een gure wind gedreven
scharrelden de grauwe drommen
van manke, magere en zieke
raar pratende of zelfs stomme
mensen met hun nog gezonde
kinderen naar een stel fabrieken,
meestal gezien vanuit de lucht
(hoewel het vliegtuig en diens vlucht
nog niet waren uitgevonden).
Toen de straatlantaarns ontstonden
deed men daar ontucht en gezucht,
en ontdekte men de goot.
De stoomlocomotief ontstond,
meestal gezien vanaf de grond.
De meeste paarden sloeg men dood.

Uit die hel van overvloed,
uit die vieze regenboog,
daalt nog steeds het zure roet,
zweeft de dode vis omhoog
het nieuwe zonlicht tegemoet.
En God mag weten wat dat doet.