De Revisor. Jaargang 4

[p. 53]

150 Haiku
Vertaald door Hendrik van Teylingen

Zeventiende eeuw

Ryûho

1.
De maan die klom
in mijn handen, kletterde
in de waskom.

Ishû

2.
Een pelgrimsstaf,
op eigen houtje ginder,
door het zomergroen.

Kigin

3.
‘Ach, voorjaarsmoeheid,’
zei ze eerst. Toen kwamen
de tranen.

Bashô

4.
Pruimebloesemgeur,
en plotseling de zon
over het bergpad.

5.
Vannacht onder één dak
met vrouwen: madelieven
en de maan.

6.
De tempelbel verstomt:
bloemen geuren verder
in de avond.

7.
De hete zon,
in zee gedreven
door de stroom.

8.
Vlooien; wandluizen;
een paard dat pist
bij mijn hoofdkussen.

9.
Bij mij thuis
zijn de muggen klein:
wat een feest.

10.
De oude vijver;
een kikker springt in
het water - dat geluid.

11.
Met je stem mee
ben je hem gepiept,
cicade, uit je huls.

12.
Gerstearen,
stijf vastgegrepen
bij het afscheid.

13.
Ochtendschemer;
door de nevel zwerven
bronzen tonen.
1
tsuki-kage/wo//kumi-koboshikeri//chôzubachi
maan-spiegeling/haar//opscheppen-morsen//waskom

2
junrei/no//bô/bakari/yuku/natsu-no/kana
pelgrim/'s//staf/slechts/gaan//zomer-land//kana

3
natsu-yase/to//kotaete/ato/wa//namida/kana
zomer-zwakte/aldus//antwoorden/gevolg/dat//traan/kana

4
ume/ga/ka/ni//notto/hi/no/deru//yama-ji/kana
pruim/'s/geur/in//plots/zon/'s/opgaan//berg-pad/kana

5
hitotsu-ya/ni//yûjo/mo/netari//hagi/to/tsuki
één-huis/in//proslituee/ook/verblijven//witte klaver/en/maan

6
kane/kiete//hana/no/ka/wa/tsuku//yûbe/kana
bel/verstommen//bloem/'s/geur/die/voortzetten//avond/kana

7
atsuki/hi/wo//umi/ni/irelari//mogami-gawa
heet/zon/hem//zee/in/indrijven//mogami-rivier
8
nomi/shirami//uma/no/nyô/suru//makura-moto
vlo/luis//paard/'s/plas/doen//kussen-bij

9
waga/yado/wa//ka/no/chiisaki/wo//chisô/kana
mijn/huis/daar//mug/'s/klein/wat//feest/kana

10
furu/ike/ya//kawazu/tobikomu//mizu/no/oto
oud/vijver/ya//kikker/inspringen//water/'s/geluid

11
koe/ni/mina//nakishimôte/ya//semi/no/kara
stem/in/geheel//uitschreeuwen/ya//cicade/'s/huls

12
mugi/no/ho/no//chikara/ni/tsukamu//wakare/kana
gerst/'s/aar/'s//kracht/mee/grijpen//afscheid/kana

13
ake-bono/ya//kiri/ni/uzumaku//kane/no/koe
ochtend-schemer/ya//mist/in/dwalen//bel/'s/stem

[p. 54]

[p. 55]

 

14.

 

In de tempel vannacht

 

was het mijn ware aanschijn

 

dat de maan zag.

 

 

 

15.

 

De maan daalde af;

 

niets bleef dan van de tafel

 

de vier hoeken.

 

 

 

16.

 

Zelfs wilde zwijnen

 

worden voortgeblazen door

 

de herfststorm.

 

 

 

17.

 

Hoe witte dauw

 

smaakt naar het ene -

 

vergeet het niet.

 

 

 

18.

 

Een hele familie,

 

vergrijsd en met stokken,

 

op grafbezoek.

 

 

 

19.

 

Geen dauwdruppel

 

valt van de witte klaver,

 

die maar wiebelt.

 

 

 

20.

 

Winter rond mijn hut;

 

weer komt een tijd van zitten

 

tegen deze stut.

 

21.

 

Por op het vuur,

 

dan laat ik je wat moois zien:

 

een sneeuwbal.

 

 

 

22.

 

De winterstorm

 

trok zich terug in de bamboes

 

en ging liggen.

 

 

 

23.

 

Winter op zijn kaalst:

 

in een wereld van één kleur

 

maakt de wind kabaal.

 

 

 

24.

 

De olie bevriest,

 

de lamp brandt al lager:

 

uur van inkeer.

 

 

 

25.

 

Zo nog op reis, zo ziek;

 

mijn dromen gaan over dood land

 

en dwalen.

Etsujin

26.
Alweer een jaar;
vader krijgt mijn witte haar
niet onder ogen.

Kyorai

27.
Alsof hij niet verroert,
daar op de akker met zijn hak,¹
de boer.

28
De broers wierpen
elkaar een blik toe:
een koekoek riep.²

29.
Mijn oude dorp,
hoogstens nog pleisterplaats
nu de vogels trekken.

30.
‘Ja, binnen,’ roep ik,
maar dat geklop houdt aan
op mijn besneeuwde deur.

1 hak = schop, schop met blad haaks op de steel.

2 Ook in het Japanse volksgeloof is de koekoek een boodschapper des doods.

Ransetsu

31.
Eén pruimebloesem meer:
één pruimebloesem
warmer weer.

14
tera/ni/nete//makoto-gao/naru//tsuki-mi/kana
tempel/in/verblijven//waar-gezicht/zijn//maan-zien/kana

15
iru/tsuki/no//ato/wa/tsukue/no//yo-sumi/kana
ingaan/maan/'s//gevolg/dat/tafel/'s//vier-hoek/kana

16
inoshishi/mo//tomo/ni/fukaruru//nowaki/kana
wild zwijn/zelfs//samen/in/blazen//herfststorm/kana

17
shira-tsuyu/ni//sabishiki/aji/wo//wasururu/na
wit-dauw/'s//eenzaamheid/smaak/die//vergeten/niet

18
ikka/mina//shira-ga/ni/tsue/ya//haka-mairi
familie/geheel//wit-haar/met/stok/ya//graf-bezoeken

19
shira-tsuyu/mo/kobosa-nu/hagi/no//uneri/kana
wit-dauw/zelfs//vallen-niet/witte klaver/'s//golven/kana

20
fuyu-gomori//mata/yorisowan//kono/hashira
winter-afzondering//opnieuw/leunen//deze/paal

21
kimi/hi/wo/take//yoki/mono/misen//yuki-maruge (6//7//5)
jij/vuur/dat/hoog//mooi/ding/tonen//sneeuw-bal

22
kogarashi/ya//take/ni/kakurete//shizumarinu
winterstorm/ya//bamboe/in/verbergen//verstillen

23
fuyu-gare/ya//yo/wa/hito/ito/ni//kaze/no/oto
winter-doodsheid/ya//wereld/die/één/kleur/in//wind/'s/geluid
24
abura/kôri//tomoshibi/hosoki//nezame/kana (6//7//5)
olie/bevriezen//licht/smal//berouwen/kana

25
tabi/ni/yande//yume/wa/kare-no/wo//kakemeguru (6//7//5)
reis/op/ziek worden//droom/die/dood-land/daar//dwalen

26
yuku/toshi/ya//oya/ni/shira-ga/wo//kakushikeri
gaan/jaar/ya//vader/voor/wit-haar/dat//verbergen

27
ugoku/tomo//miede/hata/utsu//otoko/kana
bewegen/hoewel//niet schijnen/veld/slaan//man/kana

28
kyôdai/ga//kao/miawasu/ya//hototogisu
broer/'s//gezicht/blik/wisselen/ya//koekoek

29
furu-sato/mo//ima/wa/karine/ya//watari-dori
oud-dorp/zelfs//nu/dat/siesta/ya//trek-vogel

30
ô-ô/to//iedo/tatku/ya//yuki/no/mon
ja-ja/aldus/nochtans/kloppen/ya//sneeuw/'s/poort

31
ume/ichi-rin//ichi-rin/hodo/no//atatakasa (6//7//5)
pruim/één-bloem//één-bloem/mate/'s//warmte

[p. 56]

Raizan

32.
Een witvisje:
alsof het water verschoot
van kleur.

33.
Ik pluk erop los
en pluk en laat maar vallen:
dat lentegras.

34.
Door een kier kwam
de gedaante van de herfst:
een grillige kaarsvlam.

35.
Liggend hef ik
mijn hoofd op, overzie
mijn kou.

Bonchô

36.
De takken in de mijt,
gekapt voor het haardvuur,
botten uit.

37.
Harde wind,
in het luchtruim met
de maan alleen.

Kyoroku

38.
Een witte wolk
en daarboven de stem
van een leeuwerik.

Riyu

39.
Stapelwolken;
de molensteen bij buurvrouw
knarst.

Jôsô

40.
Een regenbui:
langs de bamboes stroomt het
van de mieren.

41.
De regen plet
de gerstehalmen:
smal is het pad.

42.
Eenzaamheid,
zonder einde nu het
ijzelt.

Kakei

43.
Klimopbladeren,
stuk voor stuk bewegend
in de herfstwind

Hokushi

44.
De akkers over
dreunt de tempel trom;
stapelwolken.

45.
Ik hang de maan
in een den en maak hem los,
al ziende.

Kikaku

46.
Muggenkolommen;
mijn dromen als zweefbrug
daarover.

47.
‘Een brief, meneer.’
Maar eerst kreeg ik een bloesemtak
van de koerier.

32
shira-uo/ya//sanagara/ugoku//mizu/no/iro
wit-vis/ya//alsof/bewegen//water/'s/kleur

33
mushitte/wa//mushitte/wa/sutete//haru/no/kusa (5//8//5)
plukken/dit//plukken//dit/weggooien//lente/'s/gras

34
amado/kosu//aki/no/suagta/ya//hi/no/kurui
luik/passeren//herfst/'s/gedaante/ya//vlam/'s/flakkeren

35
waga/neta/wo//kubi/agete/miru//samusa/kana
mijn/liggende gestalte/die//hoofd/optillen/zien//kou/kana

36
honeshiba/no//karare/nagara/mo//ki-no-me/kana
brandhout/'s//hakken/hoewel/zelfs//boom-'s-loot/kana

37
fuku/kaze/no//aite/ya/sora/ni//tsuki/hitotsu
blazen/wind/'s//metgezel/ya/lucht/in//maan/één

38
shira-kumo/no//ue/ni/koe/aru//hibari//kana
wit-wolk/'s//boven/op/stem/zijn//leeuwerik/kana

39
kumo/no/mine//ishi/usu/wo/hiku//tonari/kana
wolk/'s/piek//steen-molen/hem/malen//hiernaast/donder/kana
40
shira-ame/ni//hashirikudaru/ya//take/no/ari
wit-regen/in//rennen/ya//bamboe/'s/mier

41
ame/ni/orete//ha-mugi/ni/semaki//ko-michi/kana (6//7//5)
regen/door/krommen//halm-gerst/door/smal//klein-weg/kana

42
sabishisa/no//soko/nukete/furu//mizore/kana
eenzaamheid/'s//bodem/uitvallen/vallen//ijzel/kana

43
tsuta/no/ha/ya//nokorazu/ugoku//aki/no/kaze
klimop/'s/blad/ya//alle/bewegen//herfst/'s/wind

44
no-yashiro/ni//taiko/uchi/keri//kumo/no/mine
land-heiligdom/in//trom/slaan/keri//wolk/'s/piek

45
tsuki/wo/matsu/ni//kaketari/hazushite/mo//mitari (6//9//3)
maan/die/den/in//ophangen/afnemen/ook//zien

46
ka-bashira/ni//yume/no/uki-bashi//kakaru/kana
mug-zuil/op//droom/'s/zweef-brug//hangen/kana

47
fumi/wa/ato/ni//ume/sas hüdasu//tsukai/kana (6//7//5)
brief/daar/achter/aan//pruimebloesem/aanbieden//koerier/kana

[p. 57]

 

48.

 

Míjn sneeuw,

 

denk ik - en licht voelt

 

mijn hoed.

Shôfu-ni

49.
De herfstmaan
werkt zich ruggelings om
de verandapaal.

Fugyoku

50.
Die maan! Waar leeg ik
mijn kwispedoor. Nergens
een donkere plek.

Onitsura

51.
Ogen heen en weer
en op en neer mijn neus:
die lentebloemen hier.

52.
De nachtegaal
tussen de pruimebloesem,
eeuwen al.

53.
Kersebloesem weer:
elke vogel heeft twee poten,
ieder paard vier.
54.
Een koele bries,
de lucht vervuld van
dennengeruis.

55.
Sprong een forel
over de trage wolken
in de stroom.

Rôka

56.
Een waterhoentje
rimpelt met haar borst
de kersebloesem.

Otsuyu

57.
Een zwaluw
- wat vergeten? -
buitelt.

Kakô

58.
Een last aan wind
vervoert hij in de hitte,
de waaierventer.

Achttiende eeuw

Chiyo-ni

59.
Niets raap ik op
of het schijnt te bewegen,
hier aan het ebstrand.

60.
De hengellijn
raakt zijdelings
de zomermaan.

Yayû

61.
Nieuwjaarsdag:
heel wat voeten in de sneeuw.
Nijdig? Ach.

62.
Niezend moest ik
je uit het oog verliezen,
leeuwerik.

Ryôta

63.
Nagezeten,
schuilt hij in de maan,
de vuurvlieg.

64.
De maan,
in het water, buitelt
en drijft heen.

48
waga/yuki/to//omoeba/karushi//kasa/no/ue
mijn/sneeuw/aldus//denken/licht//hoed/'s/op

49
mei-getsu/ya//motarete/mawaru//en-bashira
helder-maan/ya//leunen/draaien//veranda-paal

50
mei-getsu/ya//haifuki/suteru//kage/mo/nashi
helder-maan/ya//kwispedoor/legen//schaduw/zelfs/niet zijn

51
me/wa/yoko/ni//hane/wa/tate/nari//haru/no/hana
oog/dat/horizontaal/met//neus/die/verticaal/zijn//lente/'s/bloem

52
uguisu/ya//ume/ni/tomaru/wa//mukashi/kana
nachtegaal/ya//pruim/in/zitten/dat//oudsher/kana

53
sakura/saku/koro//tori/ashi/ni-hon//uma/shi-hon (7//7//5)
kers/bloeien/tijd//vogel/poot/twee-stuk//paard/vier-stuk

54
suzu-kaze/ya//kokû/ni/michite//matsu/no/koe
koel-wind/ya//lucht/in/vervullen//den/'s/stem

55
tobu/ayu/no//soko/ni/kumo/yuku//nagare/kana
springen/forel/'s//bedding/in/wolk/gaan//stroom/kana

56
mizu-tori/no//mune/ni/wake-yuku//sakura/kana
water-vogel/'s//borst/aan/scheiden-gaan//kersebloesem/kana
57
tsubakuro/ya//nani/wo/wasurete//chûgaeri
zwaluw/ya//wat/dat/vergeten//buiteling

58
kaze/ikka//ninau/atsusa/ya//uchiwa-uri
wind/één last//dragen/hitte/ya//waaier-venter

59
mirou/mono//mina/ugoku/nari//shio-higata
oprapen/ding//elk/bewegen/schijnen//eb-strand

60
tsurizao/no//ito/ni/sawaru/ya//natsu/no/tsuki
hengel/'s//lijn/aan/raken/ya//zomer/'s/maan

61
ganjitsu/ya//yuki/wo/fumu/hito//nikukara-zu
nieuwjaarsdag/ya//sneeuw/die/betreden/mens//haten-niet

62
kusame/shite//miushinaitaru//hibari/kana
nies/doen//uit hel oog verliezen//leeuwerik/kana

63
owarete/wa//tsuki/ni/kakururu//hotaru/kana
achtervolgen/hier//maan/in/verbergen//vuurvlieg/kana

64
mizu/no/tsuki//mondari/utte//nagarekeri
water/'s/maan//buiteling/volvoeren//stromen

[p. 58]

[p. 59]

 

65.

 

Ze zwegen ervan,

 

de gast, de gastheer,

 

de witte chrysant.

Taigi

66.
De brug vergaan,
volk op de oevers,
zomermaan.

67.
Even een dutje;
de hand die bewoog ligt stil
om de waaier.

68.
Een vuurvlieg glimt.
‘Kijk,’ zeg ik bijna, maar
ik ben alleen.

69.
Toen ik keek vanochtend
stond hij deze kant op,
de vogelverschrikker.

70.
Hoe raak ik die hond,
zonder één enkele steen
onderde wintermaan.
71.
Winter rondom;
mussen scharrelen
in de ton.

Buson

72.
Pruimebloesem geurt
naar hoger regionen:
om de maan een waas.

73.
Laag
te paard door
de neveldag.

74.
Met mijn hak alleen;
de wolk die niet bewoog
is heen.

75.
De lentezee,
de hele dag in deining,
in deining.

76.
Een bliksemflits
en luister: van de bamboes
druppelt dauw.
77.
Zomerkoelte;
de tempelbel verlaten
door zijn stem.

78.
Avondwind
en water, een reigerpoot
omkabbelend.

79.
Spinnewebben,
hete dingen daar, tussen
de zomerbomen.

80.
Een koekoek
dook over de doodkist
uit het wolkenpak.

81.
De ochtendbries
blies, zag ik, door de haren
van de rups.

82.
Bladstil bloeien
- gasten stromen binnen -
de pioenen.

65
mono/iwa-zu//kyaku/to/teishu/to//shira-giku/to
ding/zeggen-niet//gast/en/gastheer/en//wit-chrysant/en

66
hashi/ochite//hito/kishi/ni/ari//natsu/no/tsuki
brug/vallen//mens/oever/op/zijn//zomer/'s/maan

67
hirune/shite//te/no/ugoki-yamu//uchiwa/kana
siesta/doen//hand/'s/bewegen-ophouden//waaier/kana

68
tobu/hotaru//are/to/iwan/to//hitori/kana
flitsen/vuurvlieg//dat/aldus/zeggen/en//alleen/kana

69
kesa/mireba//kochira/muitaru//kakashi/kana
vanochtend/kijken//hierheen/keren//vogelverschrikker/kana

70
inu/wo/utsu//ishi/no/sate/nashi//fuyu/no/tsuki
hond/hem/treffen//steen/'s/echter/niet zijn//winter/'s/maan

71
fuyu-gare/ya//suzume/no/ariku//toi/no/naka
winter-doodsheid/ya//mus/'s/scharrelen//ton/'s/binnenste

72
ume/ga/ka/no//tachinoborite/ya//tsuki/no/kasa
pruim/'s/geur/'s//opstijgen/ya//maan/'s/nimbus

73
se/no/hikuki//uma/noru/hi/no//kasumi/kana (5//6//6)
rug/'s/laag//paard/rijden/dag/'s//nevel/kana
74
hata/utsu/ya//ugoka-no/kumo/mo//nakunarinu
land/slaan/ya//bewegen-niet/wolk/toch//weg zijn

75
haru/no/umi//hinemosu/notari//notari/kana
lente/'s/zee//hele dag/wentelen//wentelen/kana

76
inazuma/ni//kobururu/oto/ya//take/no/tsuyu
bliksemflits/bij//vallen/geluid/ya//bamboe/'s/dauw

77
suzushisa/ya//kane/wo/hanaruru//kane/no/koe
koelte/ya//bel/hem/verlaten//bel/'s/stem

78
yû-kaze/ya//mizu/aosagi/no//hagi/wo/utsu
avond- wind/ya//water/reiger/'s//poot/hem/slaan

79
kumo/no/su/wa//atsuki/mono/nari//natsu/kodachi
spin/'s/web/dat//heet/ding/zijn//zomer/bosje

80
hototogisu//hitsugi/wo/tsukamu//kumo/ma/yori
koekoek//doodkist/hem/grijpen//wolk-ruimte/uit

81
asa-kaze/no//ke/wo/fuki-miyuru//ke-mushi/kana
ochtend-wind//haar/dat/blazen-zien//haar-rups/kana

82
seki/to/shite//kyaku/no/taema/no//botan/kana
stil/dat/doen//gast/'s/steeds/bij//pioen/kana

[p. 60]

 

83.

 

Ging ik de poort uit,

 

dan was ook ik reiziger

 

laat door de herfstdag.

 

 

 

84.

 

Herfstwind

 

om de grafpalen: overal

 

schaafkrullen.

 

 

 

85.

 

Witte dauw over

 

de braamstruik: geen doorn

 

zonder druppel.

 

 

 

86.

 

De boer kijkt even

 

bij de vogelverschrikker

 

en komt terug.

 

 

 

87.

 

Westenwind:

 

het oosten stilaan volgetast

 

met bladeren.

 

 

 

88.

 

Mijn laatste tanden

 

op het ijs van mijn penseel,

 

verbijt ik de avond.

 

 

 

89.

 

Wintermaan;

 

ik passeer een monnik

 

op de brug.

 

90.

 

De Grote Abt

 

bedenkt met zijn behoefte

 

het dode land.

 

 

 

91.

 

Winterstorm:

 

rotsstenen scheuren

 

de stem van de stroom.

Skôka

92.
De lente komt
nu zacht een kraanvogel
één poot verzet.

Tairo

93.
Op mijn hand weerom
met in zijn valkeoog
de lage zon.

94.
Die geknakte pioen,
en o, mijn vader, woedend.
Was het maar weer toen.

Oemaru

95.
Zijn achtervolger
licht hij bij,
de vuurvlieg.

96.
Vorig jaar schold ik
hem weg van de meloenen:
nu offer ik ze hem.

Rankô

97.
Witte camelia's;
op hun val na geen gerucht
onder de maan.

Chora

98.
In dat bed
komen mijn bamboes:
dus, heer Pad...

99.
Etenstijd: aan de deur
verschijnt de lange schaduw
van de herfstzon.

100.
Wintermaan;
rivierwind komt de stenen
slijpen.

83
kado/wo/dereba//ware/mo/yuku-hito//aki/no/kure (6//7//5)
poort/hem/uitgaan//ik/ook/reizen-mens//herfst/'s/avond

84
aki-kaze/no//chiru/ya/sotoba/no//kanna-kuzu
herfst-wind/in//verstrooien/ya/grafpaal/'s//schaaf-krul

85
shira-tsuyu/ya//ibara/no/tage/ni//hitotsu-zutsu
wit-dauw/ya//braamstruik/'s/doorn/aan//één-druppel

86
hata-nushi/no//kakashi/mimoute//modori/keri
land-eigenaar/'s//vogelverschrikker/zien//terugkeren/keri

87
nishi/fukaba//higashi/ni/tamaru//ochi-bakana
westen/waaien//oosten/in/verzamelen//vallen-blad/kana

88
ha/arawa/ni//sude/no/kôri/wo//hamu/yo/kana
tand/blijven/met//penseel/'s/ijs/dat//bijten/avond/kana

89
kangetsu/ya//sô/ni/yukiau//hashi/no/ue
wintermaan/ya//monnik/bij/passeren//brug/'s/op

90
dai-toko/no//fun/hiriowasu//kare-no/kana
groot-abt/'s//ontlasting/bemesten//dood-land/kana

91
kogarashi/ya//iwa/ni/sakeyuku//mizu/no/koe
winterstorm/ya//rots/op/scheuren//water/'s/stem
92
haru/tatsu/ya//shizuka/ni/tsuru/no//ippo/yori
lente/opstaan/ya//stilte/in/kraanvogel/'s//één pas/uit

93
te/ni/modoru//taka/no/manako/ni//iri-hi/kana
hand/op/terugkeren//valk/'s/oog/in//ondergaan-zon/kana

94
botan/orishi/chichi/no/ikari/zo//natsukashiki (6//7//5)
pioen/breken//vader/'s/woede/zo//verlangen

95
ou/hito/ni//akari/wo/misuru//hotaru/kana
achtervolgen/mens/aan//licht/dat/geven//vuurvlieg/kana

96
kyo-nen/made//shikatta/uri/wo//tamuke/keri
vorig-jaar/nog//berispen/meloen/om//offeren/keri

97
shiro-tsubaki//otsuro/oto/nomi//tsuki-yo/kana
wit-camelia//vallen/geluid/slechts//maan-avond/kana

98
soko/noite//take-ue-sase/yo//hikigaeru
daar/weggaan//bamboe-planten-toestaan/yo//pad

99
meshi-doki/ya/toguchi/ni/aki/no//iri-hi/kage
avondeten-tijd/ya//deur/bij/herfst/'s//ondergaan-zon/schaduw

100
fuyu/no/tsuki//kawa-kaze/iwa/wo//kezuru/kana
winter/'s/maan//rivier-wind/steen/hem//slijpen/kana

[p. 61]

Gyôdai

101.
De lentebries
solt met de sjieke vrouw:
haar ergernis!

102.
Bladeren rijzen
vallend op, regen klettert
op regen.

Kitô

103.
De zon gaat onder
in de lenteavond; nee maar,
stijgt het water?

104.
Een dode;
op zijn bamboe grafpaal
een libelle.

Ampû

105.
Alleen een kreet
viel uit de hemel, nergens
de leeuwerik.

Issa

106.
De eerste hemel
van het jaar, nu ginder
rook opkringelt.

107.
Het dooit;
de dorpsstraat stroomt vol
kinderen.

108.
Vanaf heden
ben je japanse ganzen:¹
slaap in vrede.

109.
De Grote Boeddha:
uit zijn neusgat vloog
een zwaluw.
110.
Lenteregen;
een muis lest zijn dorst
met de rivier.

111.
Mussejong daar,
van-dat-pad-af-van-dat-pad-af
voor meneer Paard.
112.
Ze slaan op de vlucht,
de schietmotten; ouders
erbij en klein grut.

113.
Kruipend waag ik m e
de hangbrug over; dan,
onder me: ‘Koekoek.’

114.
Hier, vlo, hier,
niet daar: daar is
de rivier.

115.
Laat toch zitten
die vlieg. Hij wringt zijn handen,
hij wringt zijn voeten.

116.
Eén persoon
en ook één vlieg
in de salon.

117.
Een mug om het bed.
‘Zoem,’ deed hij enkel
en was verbrand.

101
haru-kaze/ni//osaruru/bijo/no//ikari/kana
lente-wind/in//grijpen/belle/'s//woede/kana

102
ochi-ba//ochi-kasanarite/ame//ame/wo/utsu (3//9//5)
vallen-blad//vallen-ophopen/regen//regen/die/slaan

103
hi/wa/ochite//masu/ka/to/miyuru//haru/no/mizu
zon/die/ondergaan//groeien/ka/aldus/zien//lente/'s/water

104
naki/hito/no//shirushi/no/take/ni//tombo/kana
dood/mens/'s//teken/'s/bamboe/op//libelle/kana

105
koe/bakari//ochite/ato/naki//hibari/kana
stem/slechts//vallen/gevolg/niet zijn//leeuwerik/kana

106
hatsu-zora/wo//ima/koshiraeru//kemuri/kana
eerst-hemel/hem//nu/maken//rook/kana

107
yuki/tokete//mura/ippai/no//kodomo/kana
sneeuw/smelten//dorp/vol/van//kind/kana

108
kyô/kara/wa//nihon/no/kari/zo//raku/ni/ine
vandaag/vanaf/hier//japan/'s/gans/zo//vrede/in/slapen

109
dai-butsu/no//hana/kara/detaru//tsubame/kana
groot-boeddha/'s//neus/van uit/komen//zwaluw/kana
110
harusame/ya//nezumi/no/nameru//sumida-gawa
lenteregen/ya//muis/'s/oplikken//sumida-rivier

111
suzume/no/ko//soko/noke/soko/noke//o-uma/ga/toru (5//8//6)
mus/'s/jong//daar/weggaan/daar/weggaan//ou-paard/hij/komen

112
nigeru/nari//shimi/ga/naka/ni/mo//oya/to/ko/yo
rennen/zijn//schietmot/hier/midden/in/ook//ouder/en/koud/yo

113
haiwataru//hashi/no/shita/yori//hototogisu
overkruipen//brug/'s/onder/uit//koekoek

114
tobu/na/nomi//sore/sore/soko/wa//sumida-gawa
springen/niet/vlo//dat/dat/daar/dat//sumida-rivier

115
yare/utsu/na//hae/ga/te/wo/suri//ashi/wo/suru
ach/slaan/niet//vlieg/hij/hand/die/wringen//voet/die/wringen

116
hito/hitori//hae/mo/hitotsu//ö-zashiki
mens/alleen//vlieg/ook/één//groot-kamer

117
neya/no/ka/no//bun/to/bakari/ni//yakarekeri
slaapkamer/'s/mug/'s//zoem/aldus/slechts/met//verbranden

1 Gericht tot ganzen die juist zijn neergestreken op japanse grond.

[p. 62]

[p. 63]

 

118.

 

Vlak voor mijn voet:

 

hoe lang al,

 

slak?

 

 

 

119.

 

Iemand sprak

 

en meteen viel een teek

 

uit het bladerdak,

 

 

 

120.

 

De dag breekt aan;

 

van de vulkaan kruipt mist

 

over mijn tafel heen.

 

 

 

121.

 

Een wortelrooier,

 

in zijn hand een peen,

 

wijst me de weg.

 

 

 

122.

 

‘Die mooie maan,

 

pak hem dan voor me,’

 

huilt het kind.

 

 

 

123.

 

Dauw rolt weg:

 

dit morsige leven,

 

niets gedaan.

 

 

 

124.

 

Dauwdruppels

 

stuktrappen? Laat dat,

 

krekel.

 

125.

 

Hij scharrelt

 

in het donker door de hut,

 

de krekel.

 

 

 

126.

 

Ik draai

 

me nog eens om:

 

krekel, opzij.

 

 

 

127.

 

Insectengezeur;

 

gister nog niet opgemerkt,

 

die muurscheur.

 

 

 

128.

 

Lamme plant,

 

wat een slappe bloem;

 

maar daar is hij dan.

 

 

 

129.

 

De oude hond

 

gaat de bezoekers voor

 

naar de begraafplaats.

 

 

 

130.

 

De jonge maan,

 

hoe krom. De kou,

 

hoe nijpend.

Baishitsu

131.
Een camelia viel;
een haan kraaide en opnieuw:
een camelia viel.
132.
De lange rug
van de bonze, die langskwam
onderde wintermaan.

Negentiende eeuw

Meisetsu

133.
Een jonge vrouw
en een monnik, in de sneeuw
op de veerpont.

Chôshû

134.
Gebroken en weer
gebroken en steeds nog heel:
de maan in het meer.

Shiki

135.
Lentes avonduur
over de vrijgezel
en zijn lectuur.

136.
Met natte voeten,
mus, gauw even over
mijn veranda?

118
ashi-moto/e//itsu/kitarishi/yo//katatsumuri
voet-basis/bij//wanneer/aankomen/yo//slak

119
hito-goe/ni/hiru/ochiru/nari//natsu/kodachi
mens-stem/bij//teek/vallen/zijn//zomer/bosje

120
ariake/ya//asama/no/kiri/ga//zen/wo/hau
dageraad/ya//asama/'s/mist/die//tafel/over/kruipen

121
daiko-hiki//daiko/de/michi/wo//oshiekeri
radijs-trekker//radijs/met/weg/die//wijzen

122
mei-getsu/wo//totte/kurero/to//naku/ko/kana
helder-maan/die//pakken/geven/aldus//huilen/kind/kana

123
tsuyu/chiru/ya//musai/kono/yo/ni//yô/nashi/to
dauw/vallen/ya//vuil/dit/leven/in//zaak/niet zijn/aldus

124
shira-tsuyu/no//tama/fungaku/na//kirigirisu
wit-dauw/'s//druppel/vertrappen/niet//krekel

125
io/no/yo/ya//tanasagashi/suru/kirigirisu
hut/'s/nacht/ya//scharrelen/doen//krekel

126
negaeri/wo//suru/zo/waki-yore//kirigirisu
omdraaien/dat//doen/zo/zij-uit//krekel

127
mushi/naku/ya//kinô/wa/mie-nu//kabe/no/ana
insect/roepen/ya//gisteren/toen/zien-niet//muur/'s/scheur
128
yase-kusa/no//yoroyoro/hana/to//nari/ni/keri
zwak-plant/'s//slap/bloem/die//zijn/nochtans/keri

129
furu-inu/ga//saki/ni/tatsunari//haka-mairi
oud-hond/hij//voor/aan/uitlopen//graf-bezoeken

130
mika-zuki/wa//soru/zo/samusa/wa//saekaeru
jong-maan/die//krom zijn/zo/kou/die//sterk zijn

131
tsubaki/ochi//tori/naki/tsubaki//mata/ochiru
camelia/vallen//haan/roepen/camelia//weer/vallen

132
se/no/takaki//hôshi/ni/ainu//fuyu/no/tsuki
rug/'s/lang//priester/'s/passeren//winter/'s/maan

133
onna/hitori//sô/hitori/yuki/no//watashi/kana(6//8//5)
jonge vrouw/één//monnik/één/sneeuw/'s//veerpont/kana

134
kudakete/mo//kudakete/mo/ari//mizu/no/tsuki
breken/zelfs//breken/zelfs/zijn//water/'s/maan

135
haru/no/yo/ya//tsuma/naki/otoko//nani/wo/yomu
lente/'s/avond/va//vrouw/niet zijn/man//wat/dat/lezen

136
nure-ashi/de//suzume/no/ariku//rôka/kana
nat-voet/met//mus/'s/hippen//veranda/kana

[p. 64]

 

137.

 

Alsjeblieft.

 

Een brok uit de tuinmuur.

 

Kattenliefde.

 

 

 

138.

 

Grote schoonmaak:

 

ook goden en boeddha's

 

de bleek op.

 

 

 

139.

 

Met volle zeilen

 

loopt een hollander binnen;

 

stapelwolken.

 

 

 

140.

 

Een bliksemflits:

 

tussen de bomen water,

 

zie ik.

 

 

 

141.

 

Van de tempel op

 

de warme heuvel: gesnurk

 

en een koekoeksroep.

 

 

 

142.

 

Ik ga slapen;

 

gelieve zacht te doen

 

met vliegen meppen.

 

143.

 

Waar een bronzen bel

 

hing in de toren: niets dan

 

groene bladeren.

 

 

 

144.

 

Herfstwind;

 

we leven en zien elkaar,

 

jij en ik.

 

 

 

145.

 

De kleine trom

 

kwam van de plank af

 

in de herfststorm.

 

 

 

146.

 

Insectengedrein;

 

hoe hoger de maan,

 

hoe valer de tuin.

 

147.

 

Ik schil een peer:

 

zoete druppels rollen langs

 

het lemmet neer.

 

 

 

148.

 

Een rode bes,

 

gevallen in de moestuin

 

op de rijp.

 

 

 

149.

 

Een lampion,

 

een huis binnen opeens, ginds

 

in het dode land.

Wafû

150.
De vlinder weg:
en mijn gevlogen ziel weer
terug.

137
osoroshi/ya//ishi-gaki/kuzusu//neko/no/kori
vreselijk/ya//steen-muur/breken//kat/'s/liefde

138
susuharai/ya//kami/mo/hotoke/mo//kusa/no/ue(6//7//5)
lenteschoonmaak/ya//god/ook/boeddha/ook//gras/'s/op

139
ho/no/ôki//orandasen/ya//kumo/no/mine
zeil/'s/buitengaats/holland-steven/ya//wolk/'s/piek

140
inazuma/ya//mori/no/sukima/ni//mizu/wo/mitari(5//7//6)
bliksemflits/ya//woud/'s/opening/in//water/dat/zien

141
yama-dera/ya//hirune/no/ibiki//hototogisu
berg-tempel/ya//siesta/'s/snurken//koekoek

142
nemuran/to/su//nanji/shizuka/ni//hae/wo/utte(6//7//6)
slapen/dat/doen//u/stilte/in//vlieg/die/slaan

143
kane/mo/naki//kane-tsukidô/no//waka-ba/kana
bel/ook/niet zijn//bel-toren/'s//jong-blad/kana

144
aki-kaze/ya//ikite/ai-miru//nare/to/ware
herfst-wind/ya//elkaar-zien//jij/en/ik

145
ko-tsuzumi/no//tana/yori/otsuru//nowaki/kana
klein-trom/'s//plank/af/vallen//herfststorm/kana

146
mushi/naku/ya//tsuki/idete/nao//kuraki/niwa
insect/roepen/ya//maan/uitkomen/meer//vaal/tuin

147
nashi/muku/ya//amaki/shizuku/no//ha/wo/taruru
peer/schillen/ya//zoet/druppel/'s//lemmet/daar/druppelen

148
akaki/mi//hitotsu/koborenu//shimo/no/niwa(4//7//5)
rood/bes//één/vallen//rijp/'s/tuin

149
chôchin/no//hitotsu/ya/ni/iru//kare-no/kana
lampion/'s/één/huis/in/ingaan//dood-land/kana

150
chô/kiete//tamashii/ware/ni//kaeri/keri
vlinder/verdwijnen//ziel/ik/naar//terugkeren/keri

Haiku-vertalingen en artikel, hier geplaatst op verzoek van de redaktie, dateren van zeven jaar geleden. Sindsdien heb ik me verdiept in de oorsprong van Zen. Als leer en praktijk is Zen hoofdzakelijk afkomstig van Boeddha, maar waar komt Boeddha vandaan?

Ik heb de sprong willen maken en aangenomen dat Boeddha, zoals het Srimad-Bhagavatam zegt, een shaktyaveshavatara is van Shri Krishna Bhagavan en dat Krishna de oorspronkelijke Persoon is - God.

Hayes hvara Das Adhikari
(Hendrik van Teylingen),
geïnitieerd leerling van
Zijne Goddelijke Genade

A.C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada.