Reynaert in tweevoud. Deel 2. Reynaerts historie

(2002)–Anoniem Reinaerts historie (Reinaert II)– rechtenstatus


Duelaant. Die coninc ontfenc die wedden doeGa naar voetnoot6764 aant. 6765[regelnummer] Ende sprac: ‘Set gi twe ons wedden, borgen, Dat gi opten dach van morgen Ten krijt coomt als camperoenGa naar voetnoot6767 Ende te doen dat gi sculdich sijt te doen.’ Doe wart die cater ende die beer 6770[regelnummer] Borge voor Ysegrim, den heer. Biteluus ende die dass, Grymbaert, Verborchden den voss, Reynaert.Ga naar voetnoot6772 ‘Neve’, sprac tot hem die apyn, ‘Sijt wel voorsien ende wijs van syn.Ga naar voetnoot6774 6775[regelnummer] U oom leerde my eens een lessGa naar voetnoot6775 aant. Dat seer seech salich essGa naar voetnoot6776 Den genen die camp vechten moet. Een groot clerc, een meyster vroet, Gaft hem, ende die abt van Bandelo,Ga naar voetnoot6779
[pagina 287]
6780[regelnummer] Ende seide hem oec also - Want hy sijn clerc te wesen plach - Dat men niet verwynnen en machGa naar voetnoot6782 Bynnen dien dage, in genen strijt, Hem diemen dat ter mergen tijtGa naar voetnoot6784 6785[regelnummer] Mit nuchteren mond overleest.Ga naar voetnoot6785 Dair om, neef, sijt ongevreest.Ga naar voetnoot6786 Ic salt over u lesen morgen, So en dorfdi voor den wolf niet zorgen.Ga naar voetnoot6788 Hy en mach u nergent oec doen wee.Ga naar voetnoot6789 6790[regelnummer] Het is beter camp dan hals ontwee.’Ga naar voetnoot6790 aant. ‘Groten danck, mijn lieve moeye. Mijn zaeck is recht, dair op ic roeye.Ga naar voetnoot6792 Dat hoop ic, sel zeer helpen my.’ Al Reynaerts magen bleven hem by 6795[regelnummer] Des nachts ende holpen hem corten den tijt. Vrou Rukenau socht sijn profijtaant. Ende die sijn vordel seer begeerdeGa naar voetnoot6797 Dede tusschen thooft en den steert Reyneerde Sijn hair altemael off scheren 6800[regelnummer] Ende dair na al myt oly smeren. Doe wart al dat lijf so glat, Men cond dair nergent aen hebben vat, Want hy was vet ende wel gevoet. ‘Neef’, sprac sy, ‘ziet wat gi doet: 6805[regelnummer] Ghi selt u seer te drincken pinen,Ga naar voetnoot6805 So maect gi morgen te meer urinen.
[pagina 288]
Mer houtse wan gi coomt int krijt,Ga naar voetnoot6807 Ende alst u noot is en dunct tijt, So seict vol uwen rugen staertGa naar voetnoot6809 6810[regelnummer] Ende slaet den wolf in synen baert. En mochdi hem in sijn ooch geraken,Ga naar voetnoot6811 Ghi soud sijn lucht seer duuster maken,Ga naar voetnoot6812 Ende dat mocht u seer vromenGa naar voetnoot6813 Ende hem tot groten hijnder comen. 6815[regelnummer] Mer anders sel di al in een Uwen stert houden tusschen die been, Op dat hi u dair bi niet en vat, Ende die oren hout so plat After waert leggen aen u hooftGa naar voetnoot6819 6820[regelnummer] Op dat hi u dair niet en noost,Ga naar voetnoot6820 So en mach hi u niet deren. End pijnd u wijslic hem te verweren.Ga naar voetnoot6822 Ghi selt eerst wiken voor sijn slagen Ende laten na u springen ende jagen,Ga naar voetnoot6824 6825[regelnummer] Ende ummer loopt tegen den wijnt Dair gijt stoff ende sant diepste vijnt. Dat doet mitten voeten op scuven.Ga naar voetnoot6827 Hier mede sel di hem seer huven,Ga naar voetnoot6828 Want het sel hem in die ogen waeyen 6830[regelnummer] En dair sel tsien mede verdraeyen.Ga naar voetnoot6830 Ende die wijl dat hi dan wist sijn ogen,Ga naar voetnoot6831 So suldi om u vordeel pogen: Biten ende slaen, welc u dunct zienste.Ga naar voetnoot6833
[pagina 289]
Ende ymmer doet hem dan een dienste 6835[regelnummer] In sijn aensicht myt uwer piss, Dan en sel hi niet weten wair hi is, So seer sel di hem dair meed verdoren.Ga naar voetnoot6837 Mer ymmer laet hem u jagen voren,Ga naar voetnoot6838 Tot dat hi een deel is vermoeyt. 6840[regelnummer] Hem sel tragen seer den voet.Ga naar voetnoot6840 Al is hi groot, hi en heeft geen hert, En die claeuwen doen hem groot smert, Om dat gise hem villen daet. Neve, dit is mijn beste raet. 6845[regelnummer] Const gaet dicwill voir cracht.Ga naar voetnoot6845 Siet dat gi u wel wachtGa naar voetnoot6846 Ende so wijslic set ter weer, Dat gijs en wi alle hebben eer. Misquaem u yet dat wair my leet.Ga naar voetnoot6849 6850[regelnummer] Ic sal u leren mijn secreetGa naar voetnoot6850 Dat my u oom leerde, Mertijn, Op dat gi verwynre moet sijn,Ga naar voetnoot6852 Also gi sult, ic en twivel niet.’Ga naar voetnoot6853 Mittien si die hant voort stietGa naar voetnoot6854 6855[regelnummer] Die sy op sijn hooft leide, Ende dese woorde seide: ‘Blaerde scaeye sal penisGa naar voetnoot6857- Carsbij gor sous abe firnis. Neve, nu sidi wel bewaertGa naar voetnoot6859 6860[regelnummer] Voor al mysval; zijt onvervaertGa naar voetnoot6860 Ende neemt u rust, dat is mijn raet,
[pagina 290]
Want het is op die dageraet.Ga naar voetnoot6862 Rust een luttel, het dunct my goet.Ga naar voetnoot6863 Ghi wart veel te bet gemoet.Ga naar voetnoot6864 6865[regelnummer] Wi sellen u wecken wel te tide.’ ‘Moey’, sprac hi, ‘nu bin ic blide. Goods loon moet gi ontfaen. Ghi hebt my so veel gedaen, Ic en machs u nemmermeer voldancken.Ga naar voetnoot6869 6870[regelnummer] My dunct, my en mach nyement cranckenGa naar voetnoot6870 Synt gi my dese heilige woord laest.’ Doe ghinc hi slapen mitter haest Onder enen boom int grass Al tot dat die son hooch op was. 6875[regelnummer] Doe quam die otter tot hem gegaen Ende wecten dat hi op soud staenGa naar voetnoot6876 Ende gaf hem enen entvogel jonck.Ga naar voetnoot6877 ‘Neve’, sprac hi, ‘mennige spronck Heb ic gesprongen te nacht 6880[regelnummer] Eer ic dese myt mijnre cracht Enen vogelaer genamGa naar voetnoot6881 By Helre broeck recht aen den dam.Ga naar voetnoot6882 aant. Nu neemt ende eten mitter vaert.’Ga naar voetnoot6883 ‘Dese hant gift’, sprac Reynaert,Ga naar voetnoot6884 aant. 6885[regelnummer] ‘Ontseide ic dit, so wair ic sot.Ga naar voetnoot6885 Dat gi mijns gedocht, dat loon u God.Ga naar voetnoot6886 Ic selt verdienen, mach ic leven.’ Reynaert at dat hem was gegeven. Het smaecte wel, het ghinc al yn.
[pagina 291]
6890[regelnummer] Vier grote tuegen end oec niet myn Scoonre fonteynen hi dair na dranck.Ga naar voetnoot6891 Doe ghinc hi enen snellen ganckaant. Ten krytenweert myt synen magenGa naar voetnoot6893 Dien mynden ende sijns plagen.Ga naar voetnoot6894 6895[regelnummer] Ende als die coninc vernam Dat hi also bescoren quam Ende over al sijn vel gesmeert, Doe sprac hi: ‘Aey, vos Reyneert, Hoe wel condi tot u selven zien.’Ga naar voetnoot6899 6900[regelnummer] Hem allen verwonderde van dien, So nywelic was hi int aenscouwen.Ga naar voetnoot6901 Hy neech den coninc myt sijnre vrouwenGa naar voetnoot6902 aant. Mitten hoofde sonder spreken Ende is recht int krijt gestreken,Ga naar voetnoot6904 6905[regelnummer] Dair die wolf doe was bynnen Mitten genen die hem doe mynden, Ende spraken mennich hooch woort.Ga naar voetnoot6907 Die krijt wachters brochten die heiligen voort,Ga naar voetnoot6908 Dat was die lupert en die oss.Ga naar voetnoot6909 6910[regelnummer] Die wolf die zwoer voor dattie vossGa naar voetnoot6910 Een morder was ende een verrader Ende arger, mocht hi wesen quader.Ga naar voetnoot6912 Dat soud hi op hem maken waer.Ga naar voetnoot6913 Ende Reynaert, die voss, die swoer al daer 6915[regelnummer] Dat hijt looch als een vuyl katijff
[pagina 292]
Ende makent waer dair op sijn lijff.Ga naar voetnoot6916 Doe sy den eet hadden gesworen Spraken die crijt wachters te voren: ‘Doet dat gi sculdich te doen zijt.’ 6920[regelnummer] Doe ruumden sy alle dat krijt,Ga naar voetnoot6920 Mer vrou Rukenau die bleef staende By Reynaert ende hem vermaende Dat hi docht op die woord Die hi van hair had gehoord 6925[regelnummer] Voor die dageraet vroech doe. ‘Neve’, sprac sy, ‘siet wel toe. Het is u stuck, het gaet u aen.Ga naar voetnoot6927 Ghi const wel spreken ende gaen,Ga naar voetnoot6928 Doe gi zeven jaer waert out. 6930[regelnummer] Oec meen ic dat gi noch wel zout By nacht int duuster gaen sonder dwalen, Dair gi wat goets wist te halen, Al en haddi lantern noch maneschijn. Ghi heet alle wege wijs te sijn 6935[regelnummer] Onder die gene die u kynnen. Pijnt nu uwen viant te verwynnen, So heb di ewelic den prijs.’ ‘Wel lieve moeye, ic bins wel wijsGa naar voetnoot6938 Dat gi mijn beste zeer begeert. 6940[regelnummer] Ic sel dair om dencken’, sprac Reyneert, ‘Ende huden alsulcke eer bejagenGa naar voetnoot6941 Dat gi ende alle mijn magen Dess eer selt hebben ende mijn viantGa naar voetnoot6943 Scade, toorn ende groot scand,
[pagina 293]
6945[regelnummer] Alle die dage die sy leven. Hert, syn en moet begint hem te verheven.Ga naar voetnoot6946 Ic denct hem so te brengen by,Ga naar voetnoot6947 Als wi te samen sijn te kry,Ga naar voetnoot6948 Dat hi en sel niet weten daer 6950[regelnummer] Wair hi hem hueden sel voorwaer.Ga naar voetnoot6950 Ic selt hem so na leggen myt list,Ga naar voetnoot6951 Twaer scade dat hi al dinck wist.’ Si sprac: ‘God gunst di, nevelinck.’Ga naar voetnoot6953 Mit desen si uutten krijt ghinck 6955[regelnummer] Ende liet die twee kempen alleen,Ga naar voetnoot6955 Die te hant worden hant gemeen.Ga naar voetnoot6956 Die wolf quam tot hem myt groten nijt Ende ondede sijn poten zeer wijtGa naar voetnoot6958 Ende waende Reynaert dair in vaen, 6960[regelnummer] Mer Reynaert die ontspranc hem zaen,Ga naar voetnoot6960 Want hi was lichter dan hi te voet.Ga naar voetnoot6961 Die wolf spranc na hem mitter spoet Grote spronc, ende ghinc hem jagen. Haerre tweer vrunden ende magenGa naar voetnoot6964 6965[regelnummer] Stonden buten tkrijt en zagen toe. Die wolf screet wider dan Reynaert doe,Ga naar voetnoot6966 So dat hi hem after haelde saen.Ga naar voetnoot6967 Hi hief op den poot ende meenden slaen,Ga naar voetnoot6968 Mer Reynaert zach hem so byGa naar voetnoot6969
[pagina 294]
6970[regelnummer] Ende sloech synen rugen stert die hyGa naar voetnoot6970 Vol had geseict, hem int aenschijn. Doe waende blint warden Ysegrijm, Want die seick ghinc hem in die ogen. Doe most hi rusten ende pogen 6975[regelnummer] Dat hi die ogen dair of reynichde. Reynaert die sijn quaetste meynde, Ghinc doe staen scraven in dat molGa naar voetnoot6977 Ende deeds hem stuven die ogen so vol, Alsoot op stoof onder den wijnt, 6980[regelnummer] Dat Ysegrim wart so zeer verblint, Dat hi alle die weer begaff,Ga naar voetnoot6981 Want dat sant ende dat mul zeer claffGa naar voetnoot6982 Elem mitter pissen in doge so veel,Ga naar voetnoot6983 Dattet ghinc al uutten speel.Ga naar voetnoot6984 6985[regelnummer] Het smerte hem so dattet traende. Hy wreef, hi wischde, doe quam gaende Reynaert myt groten nydenGa naar voetnoot6987 Ende sloech hem drie wonden widenGa naar voetnoot6988 Mit sinen tanden in sijn die.Ga naar voetnoot6989 6990[regelnummer] ‘Wat ist, beet u dair een bie’,Ga naar voetnoot6990 aant. Sprac hi, ‘her wolf, hoe sider aen?Ga naar voetnoot6991 Ic sel u noch anders toe gaen.Ga naar voetnoot6992 Ic heb noch wat nywes bedocht.Ga naar voetnoot6993 Ghi hebt u droefheit lang gesocht 6995[regelnummer] Ende u scand, nu heb dise vonden. Ghi hebt so mennich lam geslonden
[pagina 295]
Ende mennich onnosel dier verraden Ende my mit groten onrecht in scaden Hier gebracht ende myt valschen treken,Ga naar voetnoot6999 7000[regelnummer] Dat sal ic nu al op u wreken, Want ic bin dair toe vercoren. U oude verdiente van hier te voren Sel u nu recht in brengen, Want God en wils niet langer hengenGa naar voetnoot7004 7005[regelnummer] U quade boosheit, u quaet regneren.Ga naar voetnoot7005 Ic sal u van als absolveren.Ga naar voetnoot7006 Het is uwer zielen goet, Dat gi hier penitencie doet.Ga naar voetnoot7008 Weest verduldich in u sneven,Ga naar voetnoot7009 7010[regelnummer] Want gi en selt niet langer leven. U lijff dat staet aen mijn genaden.Ga naar voetnoot7011 Mer trouwen, waerdi so beradenGa naar voetnoot7012 Dat ghi woud sueken aen my oetmoet,Ga naar voetnoot7013 Val verwonnen op mijn voet.Ga naar voetnoot7014 7015[regelnummer] Ic woud u sparen, al sidi quaet, Want mijn consciencie my raetGa naar voetnoot7016 Dat ic nyement en dode gern.’ Isegrim waende van desen schernGa naar voetnoot7018 Onvroet te werden; het deerde hem zeer.Ga naar voetnoot7019 7020[regelnummer] Hy en conste spreken mijn noch meer,Ga naar voetnoot7020 So toornich was hi van herten. Ende ooc so began hem zeer te smerten Die wonden die hem Reynaert beet, Want dair tbloet uut liep gereet.Ga naar voetnoot7024
[pagina 296]
Het duel tussen vos en wolf (correspondeert met open ruimte v tussen v. 7026-7)
[pagina 297]
7025[regelnummer] Hi en docht om geen saken dair Dan hoe hi mocht wreken sijn swair.Ga naar voetnoot7026 Mit groten nyde hieff hi op den poot End gaff Reynaert enen slach groot Op sijn hooft, dat hi ter eerden vel. 7030[regelnummer] Doe scoot die wolf herde snelGa naar voetnoot7030 Ende waende hem ter stont te vaen.Ga naar voetnoot7031 Reynaert was licht ende spranc op zaen Ende liep hem dapperliken toe. Een fel strijdt began dair doe, 7035[regelnummer] Die duerde dair lange tijt. Isegrim die had groot nijt Op Reynaert alsoot wel sceen. Wel tien spronck spranc hi na een Op hem end hadden gern gevaen,Ga naar voetnoot7039 7040[regelnummer] Mer die huut was hem so glat, ic waen, Mittien dat hi was so wel besmeert,Ga naar voetnoot7041 Dat hem al ontquam Reyneert. Hi en mochts niet gripen sijn vel. Ende oec was hi also snel 7045[regelnummer] Dat hi dicke, als hien waende slaen,Ga naar voetnoot7045 Is hi hem tusschen die been ontgaen Onder sijn buuck, ende sloop so door. So liep hi dan weder voor Ende gaff hem enen aefschen hou.Ga naar voetnoot7049 7050[regelnummer] Ende mitten stert sijns pissens douGa naar voetnoot7050 Sloch hi en in sijn ogen dicken,Ga naar voetnoot7051 Dat Ysegrim waende sticken,Ga naar voetnoot7052 Ende nochtan dat hem meeste let:Ga naar voetnoot7053
[pagina 298]
Doe hi myt pissen so was besmet, 7055[regelnummer] Ghinc int slijc en sant staen scravenGa naar voetnoot7055 En dede hem dat stoff int ogen dravenGa naar voetnoot7056 Op sijn vordel mitten wijnd. Isegrim leet grote pijn. Hem docht dat hijt had alte quaet. 7060[regelnummer] Doch sijn cracht ende sijn daet Was Reynaert een groot last, Ende mennigen onsachten tastGa naar voetnoot7062 Most hi van hem ontfaen, Als hi en te pass cond begaen,Ga naar voetnoot7064 7065[regelnummer] Want hi was sterc ende groot. Mennigen beet, slach ende stoot Gaven sy malcander dair si mochten. Seer nauwe sy hem onder sochtenGa naar voetnoot7068 Om malcander te verderven. 7070[regelnummer] Ic woud ic noch een wervenGa naar voetnoot7070 aant. Al sulken camp mocht aensien. Ic sagen liever, mocht my gescien,Ga naar voetnoot7072 Dan van riden in een perck.Ga naar voetnoot7073 Die een was listich ende die ander sterc. 7075[regelnummer] Deen vacht myt crachten, dander mit liste rade.Ga naar voetnoot7075 Si pijnden zeer malcanders scade.Ga naar voetnoot7076 Die beste van hem beiden en was niet goet.Ga naar voetnoot7077 Den wolf toornde in sinen moetGa naar voetnoot7078 Dat Reynaert so lange onstont.Ga naar voetnoot7079 7080[regelnummer] En wair dat hi so was gewontGa naar voetnoot7080
[pagina 299]
In sijn twe voeten voren, Reynaert had den camp verloren. Mer die waren noch so open Dat hy dair qualic op mocht lopen. 7085[regelnummer] Ende Reynaert mocht bet an ende off,Ga naar voetnoot7085 Die hem pis, mul ende stoff Dicht altijt in sijn ogen swanck,Ga naar voetnoot7087 Ende maecte hem dat sien so cranckGa naar voetnoot7088 Dat hi duchte voor sijn ogen. 7090[regelnummer] Ten lesten sprac hi: ic wil pogen Een eynde te maken van desen kijff.Ga naar voetnoot7091 Hoe lange sel dese loze katijff Voor my dueren, ic bin so groot.Ga naar voetnoot7093 Ic souden billix vallen doot,Ga naar voetnoot7094 7095[regelnummer] Al en dede ic dair toe niet el.Ga naar voetnoot7095 Ic bin groot scande weert wel,aant. Dat icken so lange spaer.Ga naar voetnoot7097 Men sel myt vingeren hair ende dairGa naar voetnoot7098 Na my wisen ende maken spot. 7100[regelnummer] Ic heb noch dat quaetste lot, Want ic bin so zeer gewont Dat ic bloede als een hont, Ende dair toe warpt hi my so vol In mijn ogen stoff ende mol,Ga naar voetnoot7104 7105[regelnummer] Ende door drenct my so myt pissen, Dat ic mijns siens cort sel myssen, Laet ic hem lange voor my dueren. Ic wilt al setten ter aventuerenGa naar voetnoot7108
[pagina 300]
En zien wat my gevallen mach.Ga naar voetnoot7109 7110[regelnummer] Mittien sloech hi enen slach Op Reynaerts hooft also groot, Dat hi op die eerde scoot,Ga naar voetnoot7112 Ende eer hi wel op conde staen, Heeft hi en in sijn poot gevaenGa naar voetnoot7114 7115[regelnummer] Ende hielten onder hem leggen stil Als een dien doden wil.Ga naar voetnoot7116 Hi ginck hem persen ende duwen. Doe began hem seer te gruwen Ende te droeven al Reynaerts magen, 7120[regelnummer] Doe sy en so onder leggen sagen, Mer Ysegrims magen waren vroe.Ga naar voetnoot7121 Reynaert weerde hem ymmer toe Mit sinen clawen van onder opGa naar voetnoot7123 Ende gaff den wolf mennigen clop,Ga naar voetnoot7124 7125[regelnummer] Want lach opwert mitten voeten.Ga naar voetnoot7125 Die wolf en dorsts niet wel gemoetenGa naar voetnoot7126 Dair op myt synen poten, Mer mytten tanden heeft hi gescotenGa naar voetnoot7128 Na hem, als dien verbiten woud.Ga naar voetnoot7129 7130[regelnummer] Doe Reynaert sach dat wesen soud Ende hi ummer waende sijn verbeten, Heeft hi sijn vorste clawen gesmeten Boven in Ysegrims aengesicht Ende haelde hem off wel gedichteGa naar voetnoot7134 7135[regelnummer] Die huut tusschen die wijnbraewen zeer lichte,Ga naar voetnoot7135
[pagina 301]
Ende sijn een oge ghinc uut mede, Dat hem herde we dede.Ga naar voetnoot7137 Hi huulde, hi jancte van herten zeer - Sijn vriend diet sagen, haddens deer -Ga naar voetnoot7139 7140[regelnummer] Ende dreef jamerlic mysbaer. Dat bloet liep hem al neder daer. Hy veechde sijn ogen wide. Reynaert die dit sach, was blide. Hy worstelde so seer ende wranck,Ga naar voetnoot7144 7145[regelnummer] Dat hi op sijn voeten spranck, Die wijl dat hi sijn ogen vaechde.Ga naar voetnoot7146 Die wolf die dit niet wel en behaechde, Sloech na hem eer hi ontginck, So dat hi en in sinen arm vinckGa naar voetnoot7149 7150[regelnummer] Ende hielten vast, oec hoe hi bloede.Ga naar voetnoot7150 Reynaert die was doe weder te moedeGa naar voetnoot7151 Ende sette hem crachtelic ter weer. Dair worstelde hi so lanck, so zeer, So dat Ysegrim wies sijn torenGa naar voetnoot7154 7155[regelnummer] Beide van nu ende van voren, So dat hi alle smert vergat Ende werp Reynaert onder hem plat, Dair hem in mysvel zeer,Ga naar voetnoot7158 Want sijn een hant die hi ter weerGa naar voetnoot7159 7160[regelnummer] Sette, dien scoot mitten val In Ysegrims kynnebacken al.Ga naar voetnoot7161 Doe waende hi wel sijn hant verliesen. Isegrim sprac: ‘Nu gaet kyesen:
[pagina 302]
Lijdt verwonnen tot deser nootGa naar voetnoot7164 7165[regelnummer] Off ic sal di seker slaen doot. Dijn stoff, dijn piss, scraven ende scherenGa naar voetnoot7166 En mach di helpen noch weren,Ga naar voetnoot7167 Noch dijn treken, du en conste ontgaen. Du hebste my so veel mysdaen 7170[regelnummer] Scade ende scande hier te voren, Ende nu heb ic mijn ooch verloren Ende bin dair toe so zeer gewont.’ Doe Reynaert hoorde dattet so myt hem stont: Verwonnen te liden of den doot slach,Ga naar voetnoot7174 7175[regelnummer] Docht hi dat aen die koor lachGa naar voetnoot7175 Wel dusent merck na dat hem stoet.Ga naar voetnoot7176 Nu hi dat een of dat ander moet Seggen ende hi des heeft scade, Wart hi des wel cort berade.Ga naar voetnoot7179 7180[regelnummer] ‘Lieve heer ende oom, ic wil u manGa naar voetnoot7180 Ewelic sijn nu voort an Ende wesen heer van al mijn have,Ga naar voetnoot7182 Ende gaen voor u ten heyligen graveGa naar voetnoot7183 aant. Ende werven u clooster wynnige daerGa naar voetnoot7184 7185[regelnummer] Van alle kercken voor en naerGa naar voetnoot7185 Die dair sijn int heylige lant, Ende brengense u hier in u hant Voor u ende voor uwer ouder ziel.
[pagina 303]
Ic waen den coninc nye en gevielGa naar voetnoot7189- 7190[regelnummer] Te bieden aldus sconen bot. Gelijck den paeus, onse eertsche got,Ga naar voetnoot7191 aant. Willic u ewelic dienen ende eren Ende hulde sekeren ende swerenGa naar voetnoot7193 U dienst knecht ewelic te wesen, 7195[regelnummer] Ende alle mijn mage te brengen tot desen Dat si alle doen sellen gelijc. So sel di wesen een heer van desen rijc. Wie sel hem dorren steken tegen u dan?Ga naar voetnoot7198 Ende wat dat ic gevangen can, 7200[regelnummer] Sijnt hoenre, snyppen, gansen, patrisen, Visch off vleisch off wat spisen Dat my gevallen mach te voren,Ga naar voetnoot7202 Dair sel di eerst off hebben die korenGa naar voetnoot7203 Ende u kijnder ende u wijff, 7205[regelnummer] Eer sy my coomt in mijn lijff. Dair toe sel ic tot alre tijt By u wesen waer gi zijt, Ende so wel tot uwen live zien,Ga naar voetnoot7208 Dat u niet en sel misschien.Ga naar voetnoot7209 7210[regelnummer] Ghi sijt sterc ende ic heet loos, Houden wi ons te samen altoos, Die een myt doen, dander myt raden, Ons en sel nyement mogen scaden. Ende wi sijn doch so na geboren,Ga naar voetnoot7214 7215[regelnummer] Dat wi billix scade noch torenGa naar voetnoot7215 Deen den anderen niet doen en souden.
[pagina 304]
Ic had node strijt gehoudenGa naar voetnoot7217 Tegen u, had ics mogen ontgaen, Mer gi spraect my te camp aen.Ga naar voetnoot7219 7220[regelnummer] Doe most ic doen dat ic nood dede.Ga naar voetnoot7220 Doch heb ic hueschelic dair mede Geleden so ic tegen u vacht.Ga naar voetnoot7222 Ic en toende nye al mijn cracht Op u als off gi my vreemde waert. 7225[regelnummer] Want dat die neve den oom spaert, Dats grote reden ende wel staen.Ga naar voetnoot7226 Lieve oom, dus heb ic gedaen. Had ic op u gedragen hat,Ga naar voetnoot7228 Ghi haddet veel te quaet gehat. 7230[regelnummer] Mijn hert en mocht u doen geen quaet. Ic en heb u oec niet gescaet Dat u deert, in desen strijtGa naar voetnoot7232 Dan tongeval dat nu ter tijtGa naar voetnoot7233 Quam, dat uut ghinc u een oge. 7235[regelnummer] Och, des ic groten rouwe dogeGa naar voetnoot7235 Ende sulken jamer in mijn hert, Ic woudic selver had den smert, Lieve oom, ende ghijs te vreden waert. Ic sel sueken nu ongespaertGa naar voetnoot7239 7240[regelnummer] Dat icket scier sel doen genesen,Ga naar voetnoot7240 Ende so salt u groot vordel wesen: Als gi wilt slapen off rusten an,Ga naar voetnoot7242 So en heb di mer een oge te luken dan,Ga naar voetnoot7243
[pagina 305]
Dair een ander moet luken twee. 7245[regelnummer] Noch sel ic u doen vordel mee, Want mijn wijff ende mijn kijnder Ende mage meer ende mijnderGa naar voetnoot7247 Sellen voor u knyelen door u eerGa naar voetnoot7248 Daert die coninc siet, onser heer, 7250[regelnummer] Ende alle die ghi dair bi begeert, Ende bidden u dat gi uwen neef Reyneert By uwer genaden wilt laten leven. Ende oec sel ic my sculdich gevenGa naar voetnoot7253 Ende u scalc ende eygen te wesen altoos,Ga naar voetnoot7254 7255[regelnummer] Ende ic menedich ende truweloesGa naar voetnoot7255 Tegen u geweest heb dicke, Ende oec sel ic seggen wat stickeGa naar voetnoot7257 Dat ic hebbe van u geseit Anders dan duecht ende reckelicheit,Ga naar voetnoot7259 7260[regelnummer] Dair heb ic valschelic aen gelogen. Hoe soude enigen heer mogen Meer eren gescien dan ic u biede? Men mocht my geven grote myede,Ga naar voetnoot7263 Lieve oom, dair iet om dade. 7265[regelnummer] Nu neemt in danck ende warts te rade.Ga naar voetnoot7265 Ic kenne ende lye dat gi wel soutGa naar voetnoot7266 Mi nu hier doden off gi wout, Mer wat lage u hier an?Ga naar voetnoot7268 Ghi most u altijt hueden dan 7270[regelnummer] Voor mijn mage ende mijn geslachte, Ende wat lage u aen die wachte?
[pagina 306]
Dair om is hi wijs ende vroet, Die in synen toornigen moetGa naar voetnoot7273 Hem niet en verhaest, mer wel versienGa naar voetnoot7274 7275[regelnummer] Watter hem na off mach gescien.Ga naar voetnoot7275 Die wel versynt is in synen toren,Ga naar voetnoot7276 Dair is grote wijsheit in geboren. Mennich dwaes van heten moedeGa naar voetnoot7278 Verhaest hem dick in over spoede,Ga naar voetnoot7279 7280[regelnummer] Dair hem coomt groot scand en scade.Ga naar voetnoot7280 Dan rout hem na, so ist te spade.Ga naar voetnoot7281 Mer, oom, dair toe si di te wijs. Ende het is beter eer ende prijs,Ga naar voetnoot7283 Gemack ende vrede en veel vrienden, 7285[regelnummer] Dan men om u lachter dienden,Ga naar voetnoot7285 Ende oec so ist luttel eren dat Hem die verwonnen is ende mat,Ga naar voetnoot7287 Doot te slaen, mer lachter groot.Ga naar voetnoot7288 Weder ic leve off ic bin doot,Ga naar voetnoot7289 7290[regelnummer] Twaren, dats u een cleyn cost.’Ga naar voetnoot7290 ‘Ay, dief, hoe gern waerstu verlost.aant. Dat hoor ic wel aen dijn tael. Du en gaefste my niet een eyer scael, Waerstu van hier op dijn vri.Ga naar voetnoot7294 7295[regelnummer] Al mochstu geloven myGa naar voetnoot7295 Alle die werelt van goude root, Ic en laet di niet uut deser noot.
[pagina 307]
Ic acht cleyn alle dijn magen; Ic sel die veet wel dragen.Ga naar voetnoot7299 7300[regelnummer] Al dattu hier hebste geseit Is niet dan gevensde loosheit.Ga naar voetnoot7301 Wat waenstu my aldus verleden?Ga naar voetnoot7302 Ic ken di langer dan van heden. Ic en bin geen vogel myt caef te locken.Ga naar voetnoot7304 7305[regelnummer] Och, hoe soutstu myt my vocken,Ga naar voetnoot7305 Off ic di aldus liet ontgaen.Ga naar voetnoot7306 Had een ander dit verstaen,Ga naar voetnoot7307 Die niet en kende dijn dasen,Ga naar voetnoot7308 Du soutsten licht verdwasen,Ga naar voetnoot7309 7310[regelnummer] Als hi hoorde u schoon loeyen.Ga naar voetnoot7310 Mer du ver lieste hier al dijn floeyen,Ga naar voetnoot7311 Want ic versta te wel dijn tael ende logen. Du hebste my so dic bedrogen, Dat ic my wel huede voor dijn behoeve.Ga naar voetnoot7314 7315[regelnummer] Segt, quade, onreyn, loos hoeve, Du segest, du heves my gespaert In desen camp; sich herwaertGa naar voetnoot7317 Op my; is mijn een oge niet uut? Du hebste my mijn huut 7320[regelnummer] Doorwont meer dan tot .xx. steden.Ga naar voetnoot7320 Du en gaefste my niet so veel vreden,Ga naar voetnoot7321 Dat ic mijn adem mocht verhalen. Ic soude alte zeer dwalen, Dede ic di hier enige genade.
[pagina 308]
7325[regelnummer] So mennich confuus ende scadeGa naar voetnoot7325 Hebstu my altoos gedaen. Nochtan dat my boven al gaet staen: Du hebste mijn wijff, vrou Eerswinde, Die ic gelijc my selven mynde, 7330[regelnummer] Hebstu bedrogen ende ooc onneert, So dat si blijft gescandelizeert. Hoe soud ic dat vergeten mogen? Wanneer my dat coomt voor ogen, So vernywet my al mijn zeer.’Ga naar voetnoot7334 7335[regelnummer] Doe docht Reynaert enen nauwen keer.Ga naar voetnoot7335 Die wile dat hi aldus tegen sprack,Ga naar voetnoot7336 aant. Sijn ander hant hi onder stack Al beneden tusschen sijn been En grepen, recht alst wel aenscheen,Ga naar voetnoot7339 7340[regelnummer] Doe vast bi beid sijn hodenGa naar voetnoot7340 En duden so, dat hi van nodenGa naar voetnoot7341 Wel lude moste briesschen ende hulen. Doe tooch Reynaert uut sijnre mulenGa naar voetnoot7343 Sijn hant die dair te voren in stack. 7345[regelnummer] Doe had Isegrim sulc ongemack Mit dat Reynaert hem so seer tooch, Dat hy bloet van pynen spoech Ende hem oec mede sijn groof orijnGa naar voetnoot7348 Achter ontgleet van groter pijn. 7350[regelnummer] Noch deerde hem veel meer dan dit, Want hem so seer sijn ogen pitGa naar voetnoot7351 Bloede, dat hi al verdoefde,Ga naar voetnoot7352 Also hem tbloet liep uutten hoofde.
[pagina 309]
Hy storte neder in onmacht. 7355[regelnummer] Reynaert scoot toe myt cracht Aen hem, ende heeften gegrepenGa naar voetnoot7356 Biden kullen, ende heeften gaen slepenGa naar voetnoot7357 Om dat krijt, dair sijt alle sagen, Ende gaff hem veel steeck ende slagen. 7360[regelnummer] Des sijn vrienden droefden zeer.aant. Si gingen ten coninc, onsen heer, Screyende ende baden hem mennichfoud, Dat hi den camp op nemen woud.Ga naar voetnoot7363 ‘Het is my lieff’, die coninc seide. 7365[regelnummer] Doe gingen die krijt wachters beide, Die oss ende die lupaert, Ten krijt ende spraken: ‘Reynaert,aant. Onse heer, die coninc, wil u spreken Ende wil dit oorlooch te samen brekenGa naar voetnoot7369 7370[regelnummer] Tusschen Ysegrim end u Ende desen camp opnemen nu, Ende bidt dat ghijt op neemt fier,Ga naar voetnoot7372 Want waert dat uwer een bleef hier,Ga naar voetnoot7373 Dat wair scade aen elke side. 7375[regelnummer] Ghi hebt die eer vanden cride. Alle die beste bliven bi u.’ Reynaert sprac: ‘Danck hebben sy nu. Wat mijn heer my gebiet, Dat en der ic laten niet.Ga naar voetnoot7379 7380[regelnummer] Ic en gerss niet scoonre dan gewonnen.Ga naar voetnoot7380 Mijn mage comen hier geronnen.Ga naar voetnoot7381 Ic wils hem vragen, dunct u goet.’
[pagina 310]
Sy seiden: ‘Ja, Reynaert, dat doet. Tis reden dat men den vrienden seitGa naar voetnoot7384 7385[regelnummer] Grote saken dair macht aen leit, Ende men des volget haren rade.’Ga naar voetnoot7386 Mittien quam vrou Sloppelcaerdeaant. Ende hair man Grymbaert, die dass, Vrou Rukenau die blide was, 7390[regelnummer] Ende huer twee susteren quamen daer, Biteluus, Vuylromp, hair twe kijnder claer, Hatenet, hair dochter, die derde mede, Die vledermuys ende twesel dair ter stede.Ga naar voetnoot7393 Dar quammer twijntich meer, ic waen, 7395[regelnummer] Dan offt Reynaert inden camp had mysgaen.Ga naar voetnoot7395 Diet wel gaet, crijcht eer en loff, Mer diet mysvalt, dair vliecht men off.Ga naar voetnoot7397 Niement en is dair ghern by. Die bever ende die otter ende sy,Ga naar voetnoot7399 7400[regelnummer] Panthegrote ende Oordelgole, Huer twe wiven ende huer ostrole,Ga naar voetnoot7401 Ende die maerter ende die bunsinck, Die hermel, die egel, dat genetkijn,Ga naar voetnoot7403 Die muyshoorn ende dat eenkoren,Ga naar voetnoot7404 7405[regelnummer] Ende al die ic noemde hier te voren, Quamen dair ende veel meer nochtan, Om dat hi den camp verwan. Ja, die sulc die grote claech eerst drevenGa naar voetnoot7408- Op hem, waren nu sijn naeste neven
[pagina 311]
7410[regelnummer] En toonden hem nu die meeste gonst.Ga naar voetnoot7410 Ende noch is dit der werelt const: Die wel vaert, crijcht veel magen Die hem die weelde helpen dragen, Mer wie noot heeft ofte liden, 7415[regelnummer] Vijnt luttel mage tot allen tiden. Sy scuwen den wech dair hi gaet. Grote feest ende bli gelaetGa naar voetnoot7417 Dreven sy myt trompen ende myt scaelmeiden.Ga naar voetnoot7418 ‘Wel lieve neve’, dat sy seiden, 7420[regelnummer] ‘God danck, dattet aldus is vergaen. Wy waren in groten anxt bevaen, Doe wi u onder leggen sagen.’ Reynaert die dancte sijn magen Ende ontfencse myt groter vroude. 7425[regelnummer] Doe vraechde hy off hy den coninc woude Den camp op geven by horen rade.Ga naar voetnoot7426 ‘Ja gi, neeff’, sprac vrou Sloppelcaerde, ‘Ghi moges hem wel loven myt eren.’Ga naar voetnoot7428 Doe gingen sy uutten krijt keren 7430[regelnummer] Mitten krijt wachters totten coninck. Reynaert voor hem allen ghinck, Uut genomen die menestreel.Ga naar voetnoot7432 Men trompter myt groten speelGa naar voetnoot7433 Ende Reynaert knyelde voor hem neder. 7435[regelnummer] Die coninc deden opstaen wederGa naar voetnoot7435 Ende sprac: ‘Sijt blide, Reynaert. Ghi hebt uwen dach myt eren bewaertGa naar voetnoot7437
[pagina 312]
Ende ic laet u quijt ende vry.Ga naar voetnoot7438 Ende geeft dit op, ic hout aen my,Ga naar voetnoot7439 7440[regelnummer] Tusschen u tween; dit wil ic leggenGa naar voetnoot7440 Ende mijn goet duncken dair of seggen Bi rade van mynen edelen lieden, Ende u dan bi my te ontbieden, Teerst dat Ysegrim is genesen.Ga naar voetnoot7444 7445[regelnummer] So lange moetet in vrede wesen.’	voetnoot6764 wedden: onderpanden; doe: toen voetnoot6767 krijt: strijdperk; camperoen: kampvechter voetnoot6772 Verborchden: stonden borg voor voetnoot6774 voorsien: op u hoede voetnoot6775 less: toverspreuk voetnoot6776 seech salich: zegebrengend voetnoot6779 ende: namelijk voetnoot6782 verwynnen: overwinnen, verslaan; mach: kan voetnoot6784 ter mergen tijt: 's morgens voetnoot6785 overleest: uitspreekt over voetnoot6786 ongevreest: onbevreesd voetnoot6788 dorfdi: hoeft ge; zorgen: bezorgd te zijn voetnoot6789 hij kan u op geen enkele manier leed berokkenen voetnoot6790 het is beter een tweegevecht te voeren dan opgehangen te worden voetnoot6792 recht: rechtvaardig; dair op ic roeye: daar koers ik op, daar ga ik van uit voetnoot6797 (bepaling bij Rukenau, 6796) voetnoot6805 pinen: inspannen om voetnoot6807 wan: totdat voetnoot6809 ruge: ruige voetnoot6811 ooch: oog voetnoot6812 lucht: gezichtsvermogen voetnoot6813 vromen: baten voetnoot6819 After waert: achteruit voetnoot6820 noost: schade aandoet voetnoot6822 pijnd u: spant u in; verweren: bestrijden voetnoot6824 laten: laat hem voetnoot6827 scuven: stuiven voetnoot6828 huven: verblinden voetnoot6830 verdraeyen: bederven, slechter worden voetnoot6831 wijl: tijd; wist: veegt voetnoot6833 zienste: het beste voetnoot6837 verdoren: van de wijs brengen voetnoot6838 voren: voor zich uit voetnoot6840 tragen: vertragen voetnoot6845 gaet dicwill voir: is vaak beter dan voetnoot6846 wacht: hoedt, oppast voetnoot6849 Misquaem u yet: leed u enige schade voetnoot6850 secreet: geheim voetnoot6852 verwynre: overwinnaar voetnoot6853 Also: zoals voetnoot6854 voort stiet: uitstrekte voetnoot6857- de toverspreuk voetnoot6859 bewaert: beschermd voetnoot6860 mysval: onheil voetnoot6862 is op: loopt tegen voetnoot6863 luttel: weinig voetnoot6864 te bet gemoet: beter gestemd voetnoot6869 voldancken: voldoende bedanken voetnoot6870 crancken: schaden voetnoot6876 wecten: wekte hem voetnoot6877 entvogel: eend voetnoot6881 een vogeljager afnam voetnoot6882 Helre broeck: niet geïdentificeerd; recht aen: vlak bij voetnoot6883 eten: eet deze voetnoot6884 hant gift: geschenk voetnoot6885 Ontseide: weigerde voetnoot6886 gedocht: dacht aan voetnoot6891 Scoonre fonteynen: van een zuivere bron voetnoot6893 Ten krytenweert: naar het strijdperk voetnoot6894 sijns plagen: bezorgd voor hem waren voetnoot6899 tot (...) sien: zorgen voor voetnoot6901 nywelic: verwonderlijk, merkwaardig voetnoot6902 neech: boog voor voetnoot6904 en is direct naar het strijdperk gegaan voetnoot6907 spraken: nl. R. en Y.; hooch: beledigend voetnoot6908 krijt wachters: kamprechters; heiligen: (relikwieën van) heiligen voetnoot6909 lupert: luipaard voetnoot6910 voor: het eerst voetnoot6912 mocht: kon voetnoot6913 maken waer: bewijzen voetnoot6916 Ende makent waer: en dat hij het zou bewijzen voetnoot6920 ruumden: maakten vrij voetnoot6927 stuck: zaak, aangelegenheid voetnoot6928 gaen: handelen voetnoot6938 bins wel wijs: ben er zeker van voetnoot6941 bejagen: verwerven voetnoot6943 Dess: daardoor voetnoot6946 (mijn) hart, geest en moed beginnen zich te verheffen (R. is dus gemotiveerd voor de strijd) voetnoot6947 ik denk hem zo aan te pakken voetnoot6948 te kry: in de strijd voetnoot6950 hem hueden sel: zich beschermen kan voetnoot6951 na leggen: het vuur aan de schenen leggen voetnoot6953 gunst: gunne het; nevelinck: neef voetnoot6955 kempen: strijders voetnoot6956 te hant: meteen voetnoot6958 ondede: spreidde voetnoot6960 zaen: vlug voetnoot6961 lichter dan hi te voet: lichtvoetiger/sneller dan hij voetnoot6964 Haerre tweer: Van hen twee (de) voetnoot6966 screet wider: maakte grotere sprongen voetnoot6967 after haelde: inhaalde voetnoot6968 meenden: meende hem te voetnoot6969 by: dichtbij voetnoot6970 rugen: ruige voetnoot6977 scraven: wroeten; mol: stof, losse aarde voetnoot6981 weer begaf: tegenweer opgaf voetnoot6982 mul: stof; claff: plakte voetnoot6983 doge: de ogen voetnoot6984 dat het er hachelijk voor hem begon uit te zien voetnoot6987 nyden: strijdlust voetnoot6988 widen: grote voetnoot6989 die: dij voetnoot6990 bie: bij voetnoot6991 sider an: staat het ermee voetnoot6992 toe gaen: behandelen voetnoot6993 nywes: nieuws voetnoot6999 treken: streken voetnoot7004 hengen: dulden voetnoot7005 regneren: gedrag voetnoot7006 als: alles; absolveren: absolutie geven, vergeven voetnoot7008 penitencie: penitentie, boete voetnoot7009 sneven: ondergaan, omkomen voetnoot7011 lijff: leven; staet aen: hangt af van voetnoot7012 beraden: gestemd voetnoot7013 oetmoet: genade voetnoot7014 op mijn voet: mij te voet voetnoot7016 consciencie: geweten voetnoot7018 schern: spot voetnoot7019 Onvroet: dol voetnoot7020 mijn noch meer: in het geheel niet voetnoot7024 gereet: sterk, hevig voetnoot7026 swair: leed, last voetnoot7030 scoot: schoot toe voetnoot7031 vaen: vangen voetnoot7039 end hadden: en had hem voetnoot7041 Mittien dat: aangezien voetnoot7045 dicke: vaak; hien: hij hem voetnoot7049 aefschen hou: zijdelingse klap voetnoot7050 sijns pissens dou: het vocht van zijn pis voetnoot7051 Sloch: sloeg; en: hem voetnoot7052 Dat: zodat voetnoot7053 let: hinderde voetnoot7055 Ghinc: onderwerp = R.; scraven: wroeten voetnoot7056 draven: vliegen voetnoot7062 tast: klap voetnoot7064 als hij hem op het juiste moment kon achterhalen voetnoot7068 zeer intensief bestookten zij elkaar voetnoot7070 een werven: eenmaal, eens voetnoot7072 sagen: zag die voetnoot7073 dan een toernooi in een strijdperk voetnoot7075 liste: listige voetnoot7076 pijnden: streefden naar voetnoot7077 ze waren alle twee erg agressief voetnoot7078 de wolf was woedend voetnoot7079 onstont: weerstand bood voetnoot7080 En wair: en ware het niet voetnoot7085 mocht bet an ende of: kon beter aanvallen en terugwijken voetnoot7087 Dicht: dicht opeen; swanck: wierp voetnoot7088 cranck: moeilijk, pijnlijk voetnoot7091 kijff: strijd voetnoot7093 Voor my dueren: het tegen mij uithouden voetnoot7094 souden: zou hem; vallen: vellen, slaan voetnoot7095 el: anders voetnoot7097 icken: ik hem voetnoot7098 hair ende dair: overal voetnoot7104 mol: losse aarde voetnoot7108 ter aventueren: op het spel voetnoot7109 gevallen: te beurt vallen voetnoot7112 scoot: viel voetnoot7114 hi en: hij (Y.) hem (R.) voetnoot7116 dien: die de ander voetnoot7121 vroe: blij voetnoot7123 clawen: klauwen voetnoot7124 clop: slag voetnoot7125 opwert: omhoog (dus op zijn rug) voetnoot7126 dorsts: durfde; gemoeten: aanvallen voetnoot7128 gescoten: gehapt voetnoot7129 Na: naar; dien: die hem; verbiten: doodbijten voetnoot7134 gedichte: stevig, dik voetnoot7135 wijnbraewen: wenkbrauwen; lichte: gemakkelijk voetnoot7137 herde we: zeer veel pijn voetnoot7139 deer: smart voetnoot7144 wranck: wrong zich los voetnoot7146 die wijl: in de tijd voetnoot7149 en: hem voetnoot7150 en hield hem vast, hoe hij ook bloedde voetnoot7151 weder te moede: vijandig gestemd voetnoot7154 wies: groeide, toenam voetnoot7158 mysvel: slecht ging voetnoot7159 weer: verdediging voetnoot7161 kynnebacken: kaken, bek voetnoot7164 geef u gewonnen in deze noodsituatie voetnoot7166 scraven: wroeten; scheren: spotten voetnoot7167 weren: beschermen voetnoot7174 zich gewonnen te geven of gedood te worden voetnoot7175 aen die koor lach: van die keuze afhing voetnoot7176 uiterst veel in zijn toestand (merck = waardevol geldstuk) voetnoot7179 beraadde hij zich snel voetnoot7180 man: dienstman, leenman voetnoot7182 wesen: (gij zult) zijn; have: bezit voetnoot7183 gaen: (ik zal) gaan voetnoot7184 clooster wynnige: een aandeel in de in een klooster verrichte goede werken voetnoot7185 voor ende naer: overal voetnoot7189- geviel Te bieden: bood voetnoot7191 Gelijck: Op dezelfde manier als voetnoot7193 hulde: diensten, steun; sekeren: verzekeren, beloven voetnoot7198 dorren steken: durven verzetten voetnoot7202 my gevallen mach: ik te pakken kan krijgen voetnoot7203 koren: keus voetnoot7208 tot (...) zien: zorg dragen voor voetnoot7209 misschien: ongeluk overkomen voetnoot7214 na: nauw verwant voetnoot7215 toren: leed voetnoot7217 node: liever niet voetnoot7219 spraect (...) aen: daagde uit voetnoot7220 nood: liever niet voetnoot7222 geleden: verdragen, geduld; so: toen voetnoot7226 reden: betamelijkheid; wel staen: welgevoeglijkheid voetnoot7228 hat: haat voetnoot7232 Dat u deert: waar u (definitief) last van zult hebben voetnoot7233 Dan: behalve voetnoot7235 doge: lijd voetnoot7239 ongespaert: aanhoudend voetnoot7240 Dat: zodat; scier: weldra voetnoot7242 an: voortaan voetnoot7243 luken: sluiten voetnoot7247 meer ende mijnder: nl. van rang en aanzien voetnoot7248 door: omwille van voetnoot7253 sculdich geven: schuldig verklaren voetnoot7254 scalc: knecht; eygen: lijfeigene voetnoot7255 Ende: en (verklaren dat); menedich: meinedig voetnoot7257 sticke: dingen, zaken voetnoot7259 reckelicheit: rechtschapenheid voetnoot7263 myede: beloning voetnoot7265 warts te rade: vind het goed voetnoot7266 lye: belijd voetnoot7268 maar wat baatte u dat voetnoot7273 moet: gemoedsgesteldheid voetnoot7274 niet overhaast handelt, maar goed overdenkt voetnoot7275 na: later voetnoot7276 versynt: bezonnen, behoedzaam; toren: toorn voetnoot7278 van heten moede: met een driftige inborst voetnoot7279 handelt dikwijls overhaast voetnoot7280 Dair: waardoor voetnoot7281 rout: berouwt het; spade: laat voetnoot7283 beter: beter (te hebben) voetnoot7285 dan dat men uit zou zijn op uw verderf voetnoot7287 mat: machteloos voetnoot7288 lachter: schande voetnoot7289 Weder: of voetnoot7290 waarlijk, dat betekent voor u weinig voetnoot7294 op dijn vri: in vrijheid voetnoot7295 al zou je me beloven voetnoot7299 veet: vete voetnoot7301 gevensde: geveinsde, onware voetnoot7302 verleden: (te) verleiden voetnoot7304 caef: kaf (voer) voetnoot7305 vocken: spotten voetnoot7306 Off: als voetnoot7307 verstaen: gehoord voetnoot7308 dasen: dwaze praatjes voetnoot7309 soutsten: zou diegene; verdwasen: bedriegen voetnoot7310 loeyen: brallen voetnoot7311 floeyen: vleien, fikflooien voetnoot7314 behoeve: behoefte, nooddruft voetnoot7317 sich herwaert: kijk hierheen naar voetnoot7320 .xx. steden: twintig plaatsen voetnoot7321 vreden: rust voetnoot7325 confuus: smaad voetnoot7334 vernywet: vernieuwt; zeer: leed voetnoot7335 nauwen keer: geslepen list voetnoot7336 Die wile: terwijl; tegen: tegen (hem) voetnoot7339 grepen: greep hem; aenscheen: bleek voetnoot7340 hoden: ballen, testikels voetnoot7341 duden: duwde/kneep hem; noden: pijn voetnoot7343 tooch: trok voetnoot7348 groof orijn: poep, ontlasting voetnoot7351 ogen pit: oogkas voetnoot7352 verdoefde: verdoofd raakte voetnoot7356 heeften: heeft hem voetnoot7357 kullen: ballen, testikels voetnoot7363 op nemen: beëindigen voetnoot7369 en wil een eind maken aan deze strijd voetnoot7372 op neemt: accepteert voetnoot7373 uwer een: een van u; bleef: (dood) bleef voetnoot7379 Dat en der ic: dat past mij te voetnoot7380 gerss: begeer voetnoot7381 geronnen: aangesneld voetnoot7384 reden: verstandig voetnoot7386 des: daarin voetnoot7393 twesel: de wezel voetnoot7395 offt... had mysgaen: wanneer het slecht was afgelopen met voetnoot7397 mysvalt: slecht gaat; vliecht (...) off: laat in de steek voetnoot7399 sy: zij (nl.) voetnoot7401 ostrole: de betekenis van het woord is onbekend voetnoot7403 hermel: hermelijn; genetkijn: genetkat voetnoot7404 de kat en de eekhoorn voetnoot7408- verwan: won; claech (...) dreven Op hem: hem aanklaagden voetnoot7410 gonst: genegenheid voetnoot7417 feest: vreugde voetnoot7418 toonden zij (onder het spelen) op trompetten en schalmeien voetnoot7426 op geven: uitspraak laten doen over voetnoot7428 loven: toestaan, veroorloven voetnoot7432 Uut genomen: uitgezonderd; menestreel: minstreel, zanger voetnoot7433 men blies er de trompet met grote vreugde voetnoot7435 deden: liet hem voetnoot7437 gij hebt uw zaak in de strijd met ere verdedigd voetnoot7438 quijt ende vry: nl. van alle beschuldigingen voetnoot7439 dit: nl. de twist; ic hout aen my: ik zal erover beslissen voetnoot7440 leggen: opschorten, uitstellen voetnoot7444 Teerst dat: zodra

Vorige Volgende

Reynaert in tweevoud. Deel 2. Reynaerts historie

Duelaant.

Over dit hoofdstuk/artikel

titels