Historie van Reynaert die vos

[Cap. XXX.] Hoe vrouwe rukenauwe reynaert verantwoerde voer den coninck

/4726-4775/

VRouwe rukenauwe die apinne reyners moeye. die en beclaghede dit niet wel Dese was mitter coninginnen zeer lief ende wel ghemint Het was reynaer een groot gheual dat si op dese tijt daer was. want si bekende alle wijsheyt Ende si dorst wel spreken daert te doen was Men sach hoer gaern waer si quam Si sprac heer coninc ghi en selt niet toernich wesen. als ghi te rechte sit. want dat en vuecht uwer edelheyt niet. wat here die gramscap in hem heuet daer ist recht al wt veriaghet. een here die sal discrecie hebben die rechte wijsheit hebben wil Mi sijn die punten der rechten wel bet cont dan die menige die daer mit bonten clederen gecledet sijn. want ic heb des veel gheleert Ende was daer yn alsoe ghefundeert ende wert daer

[fol. 64r]

in also verheuen. dat ic meester in loeyen wert Men maecte mi in des paeus hof van weerden een logijst van goeden hoey. daer die andere beesten opter aerden lagen Oeck als ic daer een saeke te doen hadde so had ic altoos die voersprake Om dat mi dat recht soe wael bekent was Seneca die scrijft ons een heer die sal ouer al recht doen. hy en sal oeck nyemant beswaren die hi sijn gheleide ghegheuen heeft buten recht of bescheide Men en sal dat recht doer nyement mencken Wil een yeghelijc die hier staet hem seluen wel bedencken wat hi ghedaen of bedreuen heeft ende oeck noch bi wijlen wel bedriuet hi soude te bat mit reynaer liden Elck die kenne hem seluen dat is mijn raet. wie staet alle weghe vast hi en valt of hi en ghelijt by wijlen wel Die nie en misdede die is heylich ende zere goet die en derf oeck niet beteren Als men misdoet ende dan bi raede betert dat is menschelic ende dat hoert soe Mer altoos te misdoen sonder beteren dat is quaet Ende is een duuelic leven Mercket doch wat int /4775-4823/ ewangelium ghescreuen staet Estote misericordes Weest ontfermich Noch staet daer meer Nolite iudicare vt non iudicabimini Oerdelt nyemant soe en suldi selue gheen oerdel lijden Daer staet oeck hoe die phariseen een wijf in ouer\spoele

[fol. 64v]

vinghen ende si woudense steenen Sy vraechden onsen here wat hi riet Hy sprac So wie van v allen sonder sonde is die werp den eersten steen Doe en was daer nyemant alsoe dat sise lieten bliuen

SIcht het soude hier oic so wel wesen die menige die siet wel in eens anders oge een stroe. die selue wel een balc in sijn oeghe heeft Tis menich die ouer enen anderen oerdelt hij is selue die quaetste Al valt een dicke ende hij ten lesten op staet ende coemt selue te ghenaden hy en is daer niet om verdoemt God dye ontfanghet alle die ghene die sijns begheren woude nyemant den anderen condempneren Al wist hij daer oeck ghebreck op hij en dede eerste sijns selfs quade wercken op reynaert mijn lieue neue die en sout te quader niet hebben Ende want sijn vader ende sijn oudevader altoos in meerre loue ghewest hebben Ende ten houe bat ghedaen hebben. ende oic mede beter gheheyten hebben. dan ysegrym den wolf ende bruyn den beer met alle horen vrienden ende maghen Het was hier voermaels een onghelike snede Reynaerts mijns neuen raet tot wijsheit ende tot eren te besetten dan den raet die si gheuen conden Mer si en weten niet hoet gaet dye werelt die dunct

[fol. 65r]

mi alle verkeren Die scalcken die risen biden heren mit valschen trecken Ende die goeden die werden vernedert Want si doget ende ere te raden pleghet Ic en can niet ghesien hoe dit langer sal mogen staen trouwe had hi v misdaen dat hi misdaen heuet het soude v leet wesen Ist wonder dat ic hem haet. want hi /4823-4865/ altijt mijn gheleide aldus breket Hoerdi die claghen dye hier op hem gaen van moerde van dieften ende van verradenis hebdi hem aldus vercoren Ende dunct v ymmer aldus goet ende claer wesen Soe setten opten outaer ende doet hem voer enen sant aenbeden Mer hi en heeft in alle die werelt niet dye daer ter waerheit enighe doeget of te seggen weet Ghi moechter vele nyewe maeren of segghen Mer men salt int eynde alsoe niet vinden Hi en heeft maech noch vrient noch nyemant die hem onderwinden wille hem te helpen Alsoe heeft hijt ouer al verdient. daer om heeft mi dat alte vreemde van v Ende ic en hoorde nye dan nv van daer hi ye mede omme ghinc die hem ye bedancten hi en strijct altoos sinen stert Here ic hebben lief ende weert Ende oeck weet ic ene grote doghet van hem die hij eens dede in uwer teghenwoerdicheit des ghij hem doe groten danc seit Al ist nv aldus omme gheslegen. dat swaerste moest nochtans meest we\ghen

[fol. 65v]

Een sal sijn lief te maten minnen Ende sijn leet niet te zeer haten Ghestadicheit die voeget alle weghe den heren wel misselic hoe dat die zake verkeren Men sal den dach niet te sere louen noch laken eer hi ten auont ghecomen is Goeden raet can dicke wel den ghenen vromen die hem met vlite daer toe keren