Denis Diderot
Lied, het Franse
Lied, vr. (Litt. en Muziek) is een soort gedichtje, heel kort, waaraan een wijsje wordt toegevoegd, om gezongen te worden bij ongedwongen gelegenheid, zoals aan tafel, met vrienden, of alleen om zich op te monteren & afleiding te bezorgen tijdens de inspanning van het werk; wat volkse liedjes aantrekkelijker maakt dan onze meest geleerde composities.
Het gebruik van liederen zit de mens in het bloed; om ze te bedenken was niet meer nodig dan het gebruik van zijn organen & het vastleggen van de expressie waartoe de stem in staat is in woorden waarvan de betekenis het gevoel uitdrukt dat men wil weergeven of het voorwerp dat men wil nabootsen. Zo kenden de Ouden al het gebruik van liederen voor ze het gebruik van het schrift kenden; hun wetten en hun verhalen, de lofliederen op goden & grote mannen, werden gezongen voordat ze op schrift gesteld werden; & zo komt het volgens Aristoteles, dat aan wetten & aan liederen dezelfde griekse naam werd gegeven. (S)
De versregels van liederen moeten vlot, eenvoudig, vloeiend & natuurlijk zijn. Orpheus, Linus etc. begonnen met het maken van liederen; het waren liederen die Eriphanes zong terwijl hij de sporen volgde van de jager Menalkas; het was een lied dat de Griekse vrouwen zongen ter herinnering aan het ongeluk van de jonge Calycea, die stierf van liefde voor de ongevoelige Evaltus; Thespis, volgesmeerd met droesem en op schragen geklommen, vierde de wijnoogst, Silenus & Bacchus, met drinkliederen; alle oden van Anacreon zijn niets anders dan liederen; die van Pindarus ook, in een nog verhevener stijl; de eerste is bijna altijd subliem door zijn beelden; de tweede is dat vaak alleen door de wijze van uitdrukken; de gedichten van Sappho waren niets anders dan levendige en hartstochtelijke liederen; het vuur van de liefde dat haar verteerde, bezielde haar stijl & haar versregels.(B)
Onze liederen zijn er in verschillende soorten; maar in het algemeen gaan ze ofwel over de liefde, of over de wijn of over de satyre; liefdesliederen zijn tedere wijsjes die men ook wel ernstige wijsjes noemt; romances die de ziel willen ontroeren met het tedere en naïeve verhaal van een tragische liefdesgeschiedenis; pastorale liederen, waarvan sommige gemaakt zijn om erop te dansen, zoals musettes, gavottes, branles etc. (S)
De tekstdichters van onze Franse liederen zijn zo goed als onbekend; het zijn weinig doordachte teksten, van meer dan een hand, & die merendeels ontstaan zijn uit het plezier van het moment; de musici die er de melodie bij gemaakt hebben zijn bekender, omdat ze complete bundels hebben nagelaten, zoals de boeken van Lambert, Dubousset, etc.
Dit soort werk brengt het plezier waaruit het ontstaan is, ook over op de
Auteursrechtelijk beschermd