|
| |
Van ons Heren Opvaert. Dat .lij. capittel
Bider opvaert ons Heren so behoert di harde wacker te wesen, want het is een grote hoechtijt, alst hier na schinen sel. Ende dat sel di billic bereiden tot aendachticheden, dat onse Heer nu mit lichaemeliker teghenwoerdicheit van di scheiden sel, want hi sijn tijt, die hi hier wesen soude, al vervult heeft. Daer om sel men billics sijn woerde ende werke zeer merken. Want een yeghelijc ghetrouwe siele sel horen brudegom ende horen God in sinen wech varen mit alre vliticheit ende mit alre wakinghe waernemen, ende wat van hem ghesproken of ghedaen wart, innichlike mit herten omhelsen, ende devotelic ende oetmoedelike sinen brudegom hem bevelen, ende sinen sin altemael van anderen saken keren.
Des viertichsten daghes na sijnre verrisenisse bekennede onse Heer, dat die ure comen was, dat hi varen soude van deser werelt tot sinen Vader. Want hi sijn vriende ghemint hadde, inden eynde hi se oec minde, ende nam daer om uutten aertschen paradise die heilighe vaders ende alle die heilighe sielen, ende benediede Enoch ende Helyas die
| |
| |
daer nochtan bleven levende, ende quam daer mede totten .xi. discipulen, die inden berghe van Syon waren mit sijnre moeder ende anders sinen vrienden. Want alle die apostelen ende die ander discipulen ende die heilighe wijfkens woenden aen een side van Iherusalem die Mello gheheten was aen den berghe van Syon, daer David hem een palaes ghemaect hadde. Ende daer was dat grote ghestroeyde cenakel, daer onse Heer hem dat paeschlam beval te bereiden, daer die .xi. apostelen woenden, ende die ander discipulen ende wijfkens woenden al om in menigherhande herberghen. Ende als dese .xi. apostelen aten inden cenakel, openbaerde hem onse Heer Ihesus ende at mit hem voer sijn opvaert tot enen teyken ende ghedenckenisse der minnen ende der bliscap. Ende als si alle aldus te tercie aten mit groter bliscapen, seide in desen lesten werscap onse Heer tot hem: "Het is tijt, dat ic wederkeer totten ghenen, die mi ghesent hevet. Blijft ghi hier in deser stat tot dat ghi vervult wart mitter cracht van boven, want in corten daghen suldi vervult warden vanden Heilighen Gheest, so als ic ju beloeft hebbe". Ende hi berespede hoer onghelove ende hartheit hoerre herten, want si den ghenen die hem hadden ghesien, verresen van
| |
| |
der doot, als dien enghelen, niet en gheloefden. Dit dede hi nu sonderlinghe, als si gaen souden al die werelt doer prediken, als of hi hem gave te verstaen, dat si veel meer den enghelen gheloeft souden hebben, eer si hem saghen, dan dat volc, die hem gheloven souden, als si predicten, die onsen Heer niet sien en souden. Hi dede oec dat, op dat si hoer ghebrec bekenden ende te oetmoedigher bliven souden, tonende in sinen wech scheiden, hoe zeer hem die oetmoedicheit behaghet, die hi hem so zeer beval te houden. Si aten dan ende spraken ende verbliden hem vander teghenwoerdicheit ons Heren. Mar nochtan waren si bedroeft van sinen wechvaren, want si minden hem mit soe groter lieften, dat si die woerde sijnre scheidinghen van hem mit gueden moede niet liden en mochten. Ende onse Heer troest se ende seide: "Ju herte si onbedrucket ende sonder anxt: ic en sal ju niet vaderloes laten. Ic sel gaen ende comen tot ju ende sel altoes wesen mit ju." Ten lesten seit hi hem, dat si gaen ten berghe van Olyveten, want hi van daer opvaren woude, ende doe scheide hi van hem.
Die .xi. apostelen ghinghen doe mitter moeder ons Heren ende mitten ander discipulen ende mitten anderen wijf\kens
| |
| |
altehants te gader uut der stat ende quamen totten berghe van Olyveten, die bi Iherusalem was op een mile, ende daer openbaerde hem weder onse Heer.
Sich, nu hebste hier huden twe openbaringhe. Sich se nu wel aen ende merc alle dinghe, die nu hier gheschien. Ende merc die heilighe vaders, die daer waren, al en mocht men se niet sien, hoe ghaern, hoe waerdelic si onser Vrouwen aensaghen ende hoe begheerlic sise benediden, want si bi hoer soe veel salicheden hadden vercreghen, ende hoe si oec aensaghen die hoghe kempen ende leyders des godliken heers, die onse Heer vercoren hadde onder allen menschen, dat si verwinnen souden al die werelt.
Doe begonsten die gheen die daer vergadert waren, onsen Heer te vraghen: "Heer, sulstu in deser tijt dat rike van Israhel weder gheven?" Somighe onbekende menschen ende die na den vleisch smaecten, die enen vreemden coninc saghen regnieren ende dat die Joden onderdanich waren den Roemschen rike, vragheden vanden tijtliken wedermaken des rijcs. Som ander waren bet gheleert; die vragheden van den rike der Heiligher Kerken, hoe langhe dat merren soude. Onse Heer antwoerde hem: "Het en
| |
| |
is in uwer kennisse niet te weten die tide of die uren, die die Vader in sijnre macht gheset hevet, mar van dien, dat ju toebehoert. Daer weset sorchvoudich om, want voer waer, ghi sult die cracht van boven comende des Heilighen Gheests ontfanghen, bi wes craft ghi ghesterct sult warden, ende sult mi wesen ghetughe mijnre verrisenisse, eerst in Iherusalem, daer na in Judeen ende in Samarien, ten lesten totten eynde van der werelt," als of hi segghen woude: "Eer dat rike weder ghemaect wort, so sel dat ewangelie gaen niet alleen in Iherusalem, mar in allen Joetschen lande ende in Samarien ende in allen eynden der werelt." Want eerst wart dat ewangelium ghepredict in Iherusalem, mar want si Sinte Steven doe steenden ende Sinte Jacob doe sloghen mit enen swaerde, soe ghinghen die jonghers uut Iherusalem ende predicten in allen steden van Judeen, daer na totten van Samarien, daer na alle die werelt doer.
Ten lesten doe alle saken vervult waren, soe begonste onse Heer mit sijnre eyghenre craft te sextijt hem te heffen van der aerden ende op te climmen. Doe viel die moeder Gods ende alle die ander neder op die aerde, ende om sijn wech varen en mochten
| |
| |
si hem niet van screyen onthouden, ende nochtan verbliden si hem in dien dat si hem mit groter glorien saghen ten hemel varen. Och hoe ghaern die moeder mit horen Soen van aertrike ghevaren hadde! Mar onse Heer woude, dat si hier een wile bliven soude, ende het was oerbaerlic, om dat si die ghelovighen stichtighen ende vestighen soude. Ende onse Heer mit opgheheven handen mit claren aensicht verblidende als een die seghe ghevochten hadde, wart ghevoert inden hemel ende benedide die daer bleven, ende clam op ende voerde mit hem die edel schare ende maecte hem den wech open voer hem als Micheas die prophete voerghesproken hadde. Die Heer van glorien, claer ende roet blenckende ende verblidende, ghinc voer hem allen ende wijsde hem den wech. Ende si ghinghen mit groter volherteliker bliscap ende volgheden hem.
Hier en binnen voer Sinte Michael, proest des paradijs, totten hemelschen rike ende boetscapte daer dat onse Heer op quame. Ende altehant quamen die oordene der enghelen mit scharen zedelijc ende tamelijc hem te ghemote. Een der enghelen daer niet en bleef, hi en quame sinen Heer te ghemoete, ende neghen hem
| |
| |
mit alre waerdicheit die si mochten ende gheleiden mit sanghe ende mit onsprekeliker bliscappen. Wie mochte den sanc ende bliscop, die daer was, vertellen? Ende wie mochte uut spreken die bliscap, die die heilighe enghelen ende die heilighe vaders hadden, als si hem te gader ontmoeten? Alle waren si blide ende songhen, want naden woerden des propheten: "God clam op in jubilacien ende die Heer inder stemmen der basunen."
Openbaerlic onse Heer op clam om den troest sijnre moeder ende sijnre discipulen, also langhe als si hem sien mochten. Ende doe ontfenc hem die wolken van horen oghen. Ende in den selven nu so was hi mit al den enghelen ende mitten heilighen vaders inden ewighen leven. Maria sijn moeder ende die discipulen ende Magdalena ende anders die daer waren, stonden ende saghen hem opwaert varen, also langhe als si mochten. Och hoe ghenuechlic wast te sien onsen Heer dus vol glorien op te varen! Ende die dat hadde moghen horen ende sien ende die heilighe enghelen ende die heilighe sielen mit hem, bi aventuren sijn siele hadde van bliscapen vanden lichaem ghesceiden ende mit hem te gader op ghevaren.
Vander stat daer onse
| |
| |
Heer opvoer, so seit men, dat daer na een kerc ghetymmert wart ende dat die stat daer die voetstappen Cristi stonden, als hi op clam, niet overdect en mochten warden mit enighen pavimente, mar die steen spronghen weder in hoer aensicht den ghenen diese legghen souden. Ende in dien pulvere so warden noch die voetstappen ghesien ghedruct, ende die selve ghedaente ende voetstappen heeft noch die aerde.
Als onse Heer dus ghenomen was van horen aensicht ende si noch stonden opwaert siende ten hemel, so waren daer altehants twe enghelen in witten clederen ende seiden: "Ghi manne van Galileen, wat sta di dus siende ten hemel? Dese Ihesus, die van ju ghenomen is inden hemel, sel dus weder comen, ghelike als ghi hem inden hemel varen saghet. Kiert dan weder in die stat, ende verbeit also als hi ju gheseit heeft." Merke hier, hoe sorchvoudich onse Heer was voer sijn vriende, want alte hants als hi uut horen oghen was, sende hi neder sijn enghelen, op dat si daer so langhe staende niet te zeer vermoeyt en worden ende op dat si die bedroeft waren vanden ofsceiden ons Heren, ghetroest souden sijn, ende op dat si bekennen souden, dat onse Heer op gheclommen waer inden hemel, want si ghetuuch der enghelen hadden vander
| |
| |
opvaert hoers Heren. Ende als die enghelen weder wech waren, so keerden si vanden berghe van Olyveten, die een mile was van Iherusalem, weder in die stat ende woenden inden berch van Syon ende verwachten daer, also alst hem onse Heer bevolen hadde.
Onse Heer Ihesus mit al der saligher scharen voer seit opende die doere des paradijs, die tot doe den menscheliken gheslachte te voer ghesloten was, ende ghinc daer in zeghelic ende blidelike. Ende alle die heilighe vaders ende die heilighe enghelen verbliden hem ende spraken lof voer hem. Want of Moyses ende die kinder van Israhel naden dat si die Rode Zee overleden hadden, voer Gode songhen, ende Maria die prophetissa sijn suster ende die ander wiven, hem na volghende, onsen Heer lof songhen in tamburen ende pipe, veel meer doen si dat nu alle, als si alle teghenheit verwonnen hebben. Daer om, al die gheen die daer sijn, singhen ende verbliden hem ende slaen van bliscappen mitten handen. Waerlike, nu hoertmen inden hemelschen Iherusalem sanc van bliscappen ende in allen straten so wart van hem allen gheseit: "Alleluya!" Nye van beghin der werelt soe en wart sulke feest ghesien, noch so blide Paesschen ghehoert als nu was inden ewighen leven
| |
| |
noch en sel nummermeer ghesien warden, het en si bi aventuren ten jonxten daghe als alle vercoren sielen mit horen gloriosen lichamen daer ghepresentiert sullen warden.
Groet is dese feest van huden, want al dat onse Heer tot noch ghedaen heeft, dat heeft hi ghedaen, om dat hi comen soude tot desen daghe. Hemel ende aerde ende al dat daer in is, sijn ghemaect om des menschen wille, ende die mensche om die ewighe glorie te hebben. Ende totter glorien so en mochte niemant, hoe rechtvaerdich hi oec was, comen nader sonden. Want dan alle dinghe inder opvaert ons Heren vervult worden, so is dese dach harde groet. Die dach van huden is properlike die hoghe feest dach ons Heren Ihesu Cristi, want hi huden begonste te sitten ter rechterhant sijns Vaders ende ruste te ontfanghen na sinen arbeide in deser pelgrimaedzen. Dese dach is oec eyghelijc een feest alder enghelen, want si huden een nuwe bliscap ontfanghen van horen Heer, dien si daer te voren in menscheliker formen niet ghesien en hadden, ende want oec huden begonsten weder ghetymmert te warden hoer vervallen muren mit so groter menichte der heilighen. Het is oec huden wel een feest der patriarchen, der propheten ende anders der saligher
| |
| |
sielen, want si huden eerst in hoers vader lant ghecomen sijn. Of wi dan feest maken van enighen enen sant die te hemel ghevaren is, veel meer sullen wi feest maken van so menich dusent heilighen, ende veel meer vanden ghenen die boven al heilich is. Het is oec hoechtijt Onser Vrouwen, die hoer kint huden sach vol glorien als een ghewaer God ten hemel climmen. Het is oec huden onser alre feest, want onse natuer huden boven alle hemele verheven is. Huden dan is een zeer hoghe dach, ende die siele die wel God minde, soude mit recht hoer huden verbliden. So onse Heer spreect: "Waert dat ghi mi minde, ghi sout ju verbliden, want ic vaer tot minen Vader."
|
|
Auteursrechtelijk beschermd