|
| |
Vander passien ons Heren. Dat .xxvij. capittel
Nu so behoertet, dat wi vander passien ons Heren Jhesu Cristi spreken. Die dan begheert te verbliden inden cruce ende inder passien ons Heren, sel mit stadigher ghedachten daer bi dueren. Wilker passien dienst ende dat daer in gheschiet is, so wie mit alder begheerten van herten dat oversiet, ic wane, dattet hem brenghen soude in enen nuwen staet sijns levens. Want so wie uut dieper herten mit al den morghe sijnre binnenster craften die pijnde te ondersoeken, hem souden veel punten voer comen, van welken hi een nuwe medeliden, nuwe minne ende nuwen troest ende daer om enen nuwen staet der sueticheit ontfanghen soude, die hem een voerbode ende een deel der glorien soude duncken wesen. Waer bi het behoert, dat een yghelijc hem teghenwoerdich biede mit begheerten, mit aernst ende stadelijc, alle den dijnghen, die inder passien ghevallen sijn, ende daer stuer alle die scarpheit sijnre ghedachten mit wakende oghen sijns herten, verghetende ander
| |
| |
sorchvoudicheit van buten.
Ende du selste weten: ist dattu in deser const, die boven allen consten gaet, vorderen ende toe nemen wilste, so moetstu mit bliscappen ende mit vlite di onthouden van leckeren spise ende dranc ende ter noot spaerliken van beiden nemen. Dat avont eten of drincken hindert oec zeer dat schouwen nader completen. Men soude oec scuwen safte ende costele cleder ende bedden, ende du soutste grove ende oetmoedighe noetdruft ghebruken, beiden in spise ende in clederen, om oetmoedicheit te vercrighen. Het behoert oec, dat du di hoetste van veel sprekens ende van ydelre ende onnutter bliscap, wanttet hem niet en betaemt mit lachenden woerden ende mit ydelre bliscap te becommeren die den rouwe Cristi bevoelen wil. Ende corteliken ghesproken, hi moet hem van alre tijtliker sorchvoudicheit ende ghenoechten kieren ende troest des vleischs vervreemden mit groten aernst. Want si niet wel te gader en comen: vleischelijc troest ende die bescouwinghe der passien ons Heren, waer of die leeraer Barnaerdus aldus sprect: "Dat cruce Cristi is teghens weelde, ende weelde is teghens dat cruce Cristi. Want het is noot, dattu oec in dijnre ghedachten di also teghenwoerdich denckes te we\sen,
| |
| |
als ofstu tot dier tijt daer teghenwoerdich hadste gheweest als hi ghecruust was, ende di also hebste in spreken, in rouwe ende in sien, als oftu dinen Heer voer dinen oghen nu hadste, doghende. Ende also sel onse Heer teghenwoerdich wesen als men hem denct te wesen, ende sel dijn begheerte nemen ende dijn werke ontfanghen.
Du sulste di oec oetmoedighen in dinen werken, die oetmoedichste ende versmaetste werken te doen, alset tijt is, blidelike, die ander lude versmaden te doen, ende onrecht ende wederstoet duldelike te verdraghen, want het noot is, dat di bitter ende harde dijnghen sueten, wilstu inden rouwe Cristi ende in sijnre passien suete spise der sielen vinden. Want die gheest ende dat vleisch en moghen hem niet te gader verbliden, ja na den woerden des apostels sijn si contrarie, waer of Sinte Barnaert seit: "Die godlike troest is lecker ende en wart nyement ghegheven, die anderen troest ontfaet."
Doech dan mit dinen behouder Jhesu, stadelic die ghedachten sijnre passien ende sijnre wonden in dijnre herten scrivende, sekerlijc betrouwende, dattu hier na een gheselle sijns troests wesen sulste, ist dattu in deser tijt een gheselle biste sijns lidens. Ende den ghenen die gueder\tierlijc
| |
| |
om hem wenen, en sel hi niet weygheren sijn glorie, die Magdalenen screyende ende hem soekende sijn verrisenisse openbaerde. Dat die prophete inden Souter tughet aldus sprekende: "Die saeyt in tranen, die sel in bliscapen mayen." Seer behaghelic ist Gode, dat die menschen die ghedachten sijnre passien ende sijnre wonden in hoeren herten draghen, van wilken wonden enen heilighen man vertoent was, datter was vijf dusent vierhondert ende tachtich. Wilken wonden, ist dattuse eren wilste, so sulstu elcs daghes.xv. pater noster spreken, ende so hebstu tot enen jaer elker wonden gheeert mit enen pater noster, wilke ghebet Gode onvertellijc seer behaghelijc is, soe alst enen heilighen man vertoent was.
Nu gae wi voert om te vertellen dat wi voer hebben. Ist dan dattu totten leven ons Heren Jhesu Cristi dat voerseit is wel dijn verstandenisse hebste ghehadt, hier selstu veel meer alle die crachten dijnre sielen toe keren, want sijn minne hier meer haer openbaert, die mit recht onse herten soude al verbernen. Niet alleen die pijnlike ende sterflike cruussinghe ons Heren, mar oec mede die dijnghe die voer dat crucen ghescieden, sijn
| |
| |
van groter compassien ende bitterheden ende seer te verwonderen. Want wat ist te dencken, dat die Heer, die boven al ghebenedijt God is, vander uren, dat hi des nachts ghevanghen was, totter sexten tijt des anderen daghes, dat men cruuste, in stadighen stride des rouwen was, in groten laster ende pinen, want hem een cleyne rust niet ghegheven en was.
Mar hoer ende sich in wat striden ende pinen hi was. Die sulke vinc hem, die sulke bant hem, die sulke wederstont hem, die sulke riep, die sulke dwanc hem voert te gaen, die sulke moeyden, die sulke spreken hem blasphemie, die sulke bespueden, die sulke bebint sijn aensicht, die sulke vragheden, die sulke soeket valsche ghetughenis teghen hem, die sulke wroechten, die sulke bespotten, die sulke decte hem sijn oghen, sulc slaet in sijn aensicht, sulc leiden totter columnen, sulc trect hem die cleder uut, sulc slaet hem als men hem leide, sulc maecte groet gherucht, sulc ontfaet hem mit onwaerde om te moyen, sulc bint hem aen der columpnen, sulc slaet hem, sulc gheiselden, sulc cleden mit confuse mit enen purperen clede, sulc croenden mit doerne, sulc gaf hem een
| |
| |
riet in die hant, sulc verwoedelijc dat riet weder nam op dat hi sijn hoeft vol doernen slaen mochte, sulc valschelijc sijn knien boghet, sulc groeten als enen coninc. Dese ende deser ghelike niet alleen van sulken alleen, mar van veel luden worden hem ghedaen. Hi wart gheleit ende weder gheleit, versmaet ende ghestraffet, ghebonden ende omvanghen hier ende daer ghelike enen sot ende enen crancken menschen, ja enen moerdenaer ende enen bosen mensche, nu tot Annas, nu tot Cayphas, nu tot Pylatus, nu tot Herodes, nu weder tot Pylatus, ende daer onderwilen inden huse, ende onderwilen daer buten. Mijn Heer, mijn God, wat is dit? En is dit niet een alte bitter, stadich strijt?
Mar wacht een luttel, du sulste noch harder dijnghe sien. Teghens hem stonden die princen ende Phariseen ende dat volc mit groten hopen ende riepen eendrachtelijc, datmen hem crucen soude. Dat cruus wart gheleghet op sijn scouderen, die ghegheselt ende ghequetset waren, daer men hem aen crucen soude. Al dat volc van binnen ende van buten daer toe liep, out ende jonc, groet ende cleyn, ende oec mede onreyne ribaude ende droncken boeven, niet omme mede doghen, mar om spotte. Nyement en was die
| |
| |
hem bekende, mar si verworpen hem mit slike ende onreynicheden. Ende als hi sijn laster droech, so was hi hem allen een parabel. Si spraken teghens hem die inder poerten saten, ende si songhen op hem die wijn dronken. Hi wart ghedronghen ende ghepijnt, ghetoghen ende mit haeste voertghedreven, ende aldus vermoeyt, ghegheselt ende te mael verdrucket ende totten wtersten toe ghesadet mit laster. Soe en wart hem niet ghehenghet te rusten of ledich te wesen, kume dat hi sinen adem mocht verhalen, tot dat hi quam tot den berghe van Calvarien, dat een onreyne stinkende stat was. Ende deden hem dit als mit haesticheden ende verwoetheden. Ende inder stat so wart dat eynde ende die rust des wercs, daer wi of spreken, ghedaen. Mar wat was die rust? Dat cruce, een bedde des rouwen! Sich, wat rust dat was; si was wreder dan enich strijt.
Sich, hoe dat onse Heer tot der sexte tijt toe gheleden hevet enen langhen, harden strijt. Waerlijc, dat water des rouwen is inghegaen hent tot sijnre sielen. Ende waerlijc, veel vreder verwoeder honde hebben om vanghen ende die raet der boser lude heeft hem ommeseten, die wredelijc ghelike enen swaerde, dat aen beiden siden snijt, hoer tonghen in hem
| |
| |
scarpten ende haer hande.
Dit is in eenre ghemeenheit ghesproken. Nu laet ons aernstelic overdencken ende elc bi sonderlinghe oversien, want ons niet en behoert mit verdriet dat over te gaen, dat onse Heer niet en verdroet te liden.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd