Logo DBNL
Pseudo-Bonaventura-Ludolfiaanse leven van Jesus (1980)

Pseudo-Bonaventura-Ludolfiaanse leven van Jesus

(1980)–Anoniem pseudo-Bonaventura-Ludolfiaanse leven van Jesus–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Wat onse Heer dede des Manendaghes, des Dinxdaghes ende des Woensdaghes. Dat .xxv. capittel

Jesus quam des anderen daghes vroe weder inden tempel ende sat ende leerde dat volc. Ende die Phariseen beniden ende lagheden hem, hoe dat si hem begripen moch\ten,

want si wisten dat hi sachtmoedich was ende ontfermicheit zeer predicte ende daer om gracie ende gonst des volcs zeer hadde. Ende leiden tot hem inden tempel een wijf die begrepen was in overspele, ende daer om nader wit ghesteent soude warden, ende vragheden hem, wat men mit haer doen soude, als: waert dat hi oordel gave, dat mense stenen soude nader wit, dat si hem bespotten mochten ende wreet heten te wesen, ende dat hi selve die ontfermicheit niet en hadde die hi den volke predicte; woude hi oec, dat mense soude laten gaen ende haer ghenade doen, dat si hem doemen mochten ende segghen, dat hi een viant der wit ware. Mar onse Heer verwan wijslike beide dese ongherechte wroghinghe, want hi gherechticheit ende ontfermicheit hilt inden oordel ende gaf recht oordel behoudelijc der ontfermicheit. Mar hi neyghede hem oetmoedelic ende screef in die aerde ende rechte hem op ende seide: "Wilc uwer sonder sonde is, die werp eerst den steen op haer." Wat hi screef nader letter, is onseker, mar sulke segghen, dat hi dat selve screef dat hi hem antwoerde. Sinte Jheronimus in eenre epistelen segghende schijnt, dat hi screef: "Aerde, aerde, verslinde dese ghestraffede." Of nader Glosen screef hi: "Aerde, du wrogheste die aerde." Of na eenre ander Glosen screef hi haer sonden, wilk ghescrift van sulker

macht was, dat elc van hem sijn sonden daer in bekende. Ende die goedertieren Heer om sijnre viande wille, op dat si hem niet schamen en souden voer hem en wech te gaen, boech hi hem weder ter aerden neder, als of hijs niet en mercte, dat si ghinghen. Ende si ghinghen alle en wech ende hoer schalcheit ghinc te niete. Ende hi rechte hem weder op ende seide: "Wijf, waer sijn si die di wroeghen?" als of hi segghen woude: "Die quamen om te soeken gherechticheit, sijn mitten oordel der gherechticheit verjaghet. Niement en heeft di verdoemt, want elc hem bekende misdadich te wesen, noch ic en sel di niet verdoemen", als of hi seide: "Si hebben di ghelaten ongheoordeelt om hoer sonden, ende ic verlate di dine sonden van mijnre ontfermicheit. Ganc, ende en wil niet meer sondighen." Ghelike als hi hier voer gaf oordel der gherechticheit behoudelijc der ontfermicheit, so gheeft hi nu oerdel der ontfermicheit behoudelijc der gherechticheit. Dat is dat hi als een ontfermich Heer hoerre gheleden sonden verghevet, ende als een rechtvaerdich Heer haer verbiet voert aen te sondighen, want alle die weghe ons Heren sijn ontfermicheit ende waerheit.

Tot Jherusalem quamen sommighe heyden om te beeden inden daghe der feesten ende seiden Philippo: "Heer,

wi willen Jhesum sien." Philippus nam Andreas mit hem ende seiden dit onsen Heer. Doe seide onse Heer: "Die tijt is comen, dat des menschen soen gheeert sel warden ende bekent", als of hi segghen woude: "Grote menichte des heidens volcs sel gheloven in mi." Mar dat dat voer sijnre passien niet gheschien en soude, dat toent hi inder parabolen vanden weytencoerne ende seide: "Voer waer seg ic ju, het en si, dat dat weyten coern ghestorven si, het blijft alleen. Vader, verclaert mi van deser uren." Ende een stemme van boven quam ende seide: "Ic heb di verclaert, ende ic sel di noch verclaren", dat is te verstaen: "Ic hebbe di claer ghewonnen, ende ic en sel niet of laten di te verclaren", of nader menscheit Cristi te verstaen: "Ic heb di verclaert, doe di Johannes Baptista doepte, ende op den berch van Tabor inder transfiguracien, ende ic sel di noch verclaren in dijnre verrisenisse ende in dijnre opvaert ten hemel ende in dijn weder comen ten oordel."

Ende sulke die dit hoerden, seiden, het hadde ghedonret; sulke seiden dat hem die enghel toe ghesproken hadde. Ende onse Heer seide hem: "Niet om minen wille, mar om uwen wille is dese stemme gheschiet. Nu is dat oordel der werelt. Nu sel die prince der werelt uut gheworpen warden",

dat is: "Die prince der minres der werelt sel sijn macht verliesen die menschen na hem te trecken, ende ist dat ic verheven warde, ic sel alle dinc na mi trecken."

Ende alst avont was, ghinc onse Heer weder in Bethanien, ende des anderen daghes vroech quam hi weder inden tempel ende leerde dat volc. Ende die princen der priesteren ghinghen tot hem ende vragheden: "In wat macht doestu dit?" als of si segghen wouden: "Wat is dit, dattu uut den tempel jagheste die du wilste, ende leerste buten onsen rade?" Ende Jhesus en ontbant hem haer vraghe niet, mar hi leide hem wat anders voer, daer hi mede als mit enen naghel horen naghel mochte uutslaen. Ende dat men hem die waerheit niet openen en soude, mar anderen menschen, ende om wat sake, dat bewisede hi overmids die parabole van tween sonen, wilker vader den enen seide: "Ganc in minen wijngaert", ende hi antwoerde: "Ic en does niet." Daer na beroude hem dat, ende hi ghinc. Totten anderen seide hi oec: "Ganc", ende hi antwoerde: "Ic doe", mar hi en dedes niet. Ende op dit selve leide hem onse Heer voer die parabel vanden ghenen die den wijngaert bouweden, ende des heren knechten voer, ende sinen soen na doot sloghen. Daer na een ander vander bruloft des conincs, die den ghenen die gheen bruloft

cleet an en hadde, hiet werpen in de wterste duusternissen.

Doe laechden hem die Phariseen, die hem begripen wouden, een questie voer, die begonnen was onder die Joden, weer men den keyser tyns soude gheven of niet. Daer hi hem op antwoerde, datmen Gode ende den keyser hoer recht soude houden, ende hi ontghinc also horen laghen. Vanden wive, die seven manne hadde ghehadt, vraechden die Saduceen, die gheen verrisenisse des vleischs en gheloefden, mit wilken manne dat wijf verrisen soude. Wilke vraghe onse Heer ontbant ende sprac totter scharen ende tot sinen discipulen. Ende want die Saduceen der propheten boeke niet en ontfenghen, so proevede onse Heer die verrisenisse uut Moyses boeken in Exodo die si hadden ontfanghen.

Daer na leerde onse Heer den ghenen die daer vergadert waren, dat men der scriben ende der Phariseen leer horen soude, mar hoeren leven niet na volghen, ende berespede se scarpelike van veel sonden, als van begheerte der hoecheit, van ydelre glorien, van hoverdien, van ongheloven, van verkeerder leringhen, van gulsicheit, van ghiericheden, van ypocrisien ende van wreetheden.

Ende als hi uut den tempel

ghinc, voerseide hi sinen discipulen, dat die tempel vallen soude ende vernielt warden, ende voerseide hem die teyken die gheschien souden, als die stat soude verdervet warden ende als hi ten oordel comen soude ende die werelt eynden. Hi voerseide oec onsekerheit sijnre toe coemst ende mit drien ghelikenissen inbrochte hi dat men daer voer beanxtet soude wesen, als mit ghelikenisse des blixemes ende der diluvien ende des dieves, ende inden daghe sullen van allen gheslachten kerstenre menschen sommighe ontfanghen warden int rike ende sommighe ghelaten warden tot pinen als vanden acker der predicacien, daer die prelaten bi sijn te verstaen, ende vander molen des werkers, daer die gheen die in echtscap sitten, bi sijn te verstaen. Ende vander rusten des beschouwens daer die magheden ende weduen bi sijn te verstaen. Ende van desen drien gheslachten so seide hi drie parabolen. Die eerste vanden waken des heren vanden huus ghelike enen doer hoeder, dat den prelaten toe roert, die altoes waken souden op die hoede haers quics. Een ander parabel vanden tien magheden, dat den bescouwers toe roert. Die derde vanden talen\ten

die men vermeren soude, dat den ghenen aenroert die in werkende leven sijn. Ten lesten bescrivet hi, hoe men wannen sel dat coerne uut den kave, dat men dat kaf werpen sel int ewighe vuer.

Ende als onse Heer dese sermoen ghedaen hadde des selven daghes, als des Dinxdaghes, seide hi aldaer sinen jongheren: "Ghi weet dat in twien daghen, als des Donredaghes te vespertiden, dat paesch lam gheoffert sel werden, ende dan sel des menschen soen ghelevert warden te crucen."

Daer na, als des Woensdaghes, die princen der priesteren ende die oudermans des volcs, als si saghen, dat Jhesus en wech was ghegaen ende gheseghet hadde: "Ghi en sult hier na mi niet meer sien", vergaderden si inden hove Cayphas ende sochten raet, hoe dat si hem mit bedriechnissen houden mochten ende doden, niet nochtan inden daghe der feesten, op dat gheen gherucht onder dat volc en worde. Judas verhoerde dit, dat si vergadert waren, ende ghinc wech tot hem ende overdroech mit hem Jhesum te verraden om .xxx. penninghen. Bi aventueren, want hi ghehoert hadde dat die doot ons Heren naecte, so woude hi hem sijn doot wynlic maken,

want hi een dief was ende die burse droech. Ende want hi sach, dat die salve op ons Heren hoeft ende voete ghestort wart, die hi waende, dat men vercoft soude hebben ende hem dat ghelt ghegheven, of hi yet daer of ghestolen mochte hebben, so woude hi sinen schade vander ghestorter salve verhalen inden vercopen sijns meesters. Ende bi aventuren dit was die sake, waer om Matheus hier dat werc Marien Magdalenen vertelt, op dat hi behoerlike Judas' werc segghen mochte, dat hi sinen meester vercofte, als settende dat werc na der sake des wercs. "Wat wil di mi gheven?" sprac Judas, "ic sellen ju verraden", als of hi enen snoden eyghenen mensche te cope sette in hoerre macht, wat si gheven wilden. Want als men een onwaerde sake hevet te vercopen, des men ghaern quijt waer, so pleecht die vercoper te vraghen vanden ghenen, die dat copen soude: "Wat wil di mi daer om gheven?" Mar van costeliker ware, die men lief hevet, pleecht die coper te vraghen, hoe dat ment gheven wil. In ghedenckenissen des vercopens ons Heren so is die Woensdach alt jaer doer naest den Vridaghe een dach van vasten ende van penitencien. Ende als Judas mit den Joden

overdraghen was, sochte hi een behoerlike tijt, hoe dat hi hem leveren mochte sonder die scharen.

Merket nu hoe onse Heer dicwijl ende sonderlinghe in desen tiden om die Joden ghearbeit heeft, mar si als ondancbaer lude hem goet mit quaden loende. Waer of die leraer Ancelmus seit: "Ten lesten quaemste totten scapen des huus van Israhel, die verloren waren, ende predicste openbaerlijc dat godlike woert om die werelt te verlichten, ende du boetscapste dat rike Gods alle den ghenen die na dijnre leer doen wouden, ende du sterckest dine woerde overmids navolghenden miraculen die du wrochtste. Ende dine godlike cracht toendestu in allen den ghenen die qualic hadden ende siec waren, elken te vergheves doende, dat hoerre salicheit toe behoerde, op dattu alle menschen winnen mochste. Mar Heer, haer sotte herten waren verduustert ende si hebben dine woerde afterwaert verworpen ende en merken niet op die wonderlike werke, die du ghewrocht hebste in hem, uutghenomen luttel edelre knechte, die du onder die crancke ende die verworpen dijnghe der werelt uutvercoren hebste, op dattu overmids hem wonderlike die stercke dijnghe wedervechten soutste. Ende

niet alleen en waren si dinen weldaden, die du hem om niet ghedaen hadste, ondancsom, mar si hebben di, Heer der heren, ghepinicht mit laster ende ghedaen mit di al dat si wouden, want als du werke onder hem dedeste, die niement anders en dede, wat seiden si? "Dese mensche en is van Gode niet. Inden prince der viande soe doet hi die viande uut gaen. Hi heeft den duvel in ende verleit dat volc. Hi is een verslinder ende een drincker des wijns, vrient der publicanen ende der sondaren." Och lieve mensche, wat screyestu, wat suchtestu, als du onrecht van woerden lideste? En hoerstu niet wat laster dinen Heer om di ghedaen is. Hebben si den vader des ghesinnes Belsebuc gheheten, billic sullent dan liden die huusghenoten. O guede Jhesu, dit ende des ghelikes blasphemie die si deden. Ende als si di bi wilen stenen wouden, hebstu verduldelike verdraghen ende waerste voer hem als een mensche die niet en hoerde noch inden monde gheen wedertale en heeft." Dit seit die leraer Ancelmus.

Waerlike, het is ons een grote confuse, dat wi in wederstoet gheen verduldicheit en hebben, want die onnosel Jhesus so veel ende oec den doot verduldelike leet, ende wi, die beswaert sijn mit son\den

ende waerdich des toerne Gods, en moghen niet een luttel onrechts ende enen cleynen laster verdraghen.


Vorige Volgende