|
| |
Vander malediccien des vigheboems ende van den sittene op den ezele. Dat .xxiiij. capittel
Onse Heer als die tijt aenstont dat hi der werelt verlossinghe doen woude overmids der doot sijns eyghens lichaems, oefende hi die dijnghe die inder Scrijft van hem ghesproken waren, op dat si vervult worden. Daer om des anderen daghes vroe, als des Sonnendaghes, bereide hem te gaen tot Iherusalem in eenre nuwer ende onghewoenliker manieren, mar also alst voer gheprophetiert was. Ende als hi darwaert ghaen woude, pijnde hoer die moeder mit goedertierener
| |
| |
begheerten hem daer te houden, ende sijn discipulen ende anders sijn vrienden ontriedent hem wat si mochten, want het hem onverdrachlijc dochte wesen, dat hi darwaerts ghinghe. O God, hoe zeer si hem minden ende hoe bitter was hem al dat onsen Heer quetsen mochte, mar hi haddet anders gheordiniert, want hem dorste na salicheit alre menschen. Daer om beghan hi te gaen, ende sijn gheselscap, al wast cleyn, het was nochtan ghetrouwe ende volghede hem.
Ende als si quamen tot Betfaghe te halven weghe ter siden des berghes van Olyveten, sende hi twe van sinen discipulen inden casteel, die teghens hem stont, dat was in Iherusalem, dat si hem brenghen souden een esellinne ende hoer jonc, die ghebonden waren in enen twiwech ende in een openbaer stat tot behoef des dienstes der armer lude. Die esellinne was ghemeen allen armen menschen die selven gheen beeste en hadden. Ende so wie mitter ezellinnen arbeide, die gaf hoer ende horen jonghen eten ende si worden ghevoet totten ghemenen werke, mar niement en hadde daer noch op gheseten. Bider esellinnen moghen wi verstaen onse eyghen vleische, bi den jonc onse ydele
| |
| |
begheerten, die wi onder doen sullen, op dat die Heer daer op sitten moghe. Ende als dat was ghedaen, clam onse Heer eerst oetmoedelike op die ezellinne, ende cort daer na op dat jonc. Ende die jongheren leiden haer clederen daer op ende also reet die Heer der werelt. Ende al wast alte groet recht dat men hem eren soude, in dien tiden nochtan sijnre eren so hadde hi al sulc orssen ende ghesmide. Sich onsen Heer nu wel aen, hoe hi in sijnre eren lastert die ydel eer der werelt, want hier en waren gheen paerde mit vergulden breydelen ende zadelen noch ghesciert mit sydenen ghesmide na ghewoenten der sotheit der werelt. Oec mit snoden clederen ende mit tween zelekens was die ezelinne ghesciert, nochtan dat hi was Coninc der coninghen ende Heer der heren.
In desen weghe als hi op clam tot Iherusalem, so wanen sommighe lude, dat hem hongherde ende dat hi ghinc tot enen vigheboem. Ende als hi daer aen niet en vant dan blader, den vermaledide hi ende altehants verdorrede hi. Dit is in enen gheesteliken sinne te verstaen, want onse Heer wiste ende bekende, dattet doe gheen tijt en was, dat die vighen op bomen stonden. Mar biden groenen boem van bladeren sonder vruchte mach\men
| |
| |
verstaen ypocriten ende ghevensde menschen, die een schijn hebben van buten, mar die ydel ende onvruchtbaer sijn van binnen, dat die vermaledijt sijn.
Ende als onse Heer neder clam vanden berghe van Olyveten, veel lude vanden ghenen die mit hem neder clommen vanden berghe, stroeyden hoer cleder onder sijn voete; ander lude sneden telghen van palmen ende van olyven ende stroeyden se inden weghe. Ende een grote scare die totten daghe der feesten comen was ende die kinder ende dat volkeken van Iherusalem, als si dat wisten, ghinghen si hem teghens totten berghe van Olyveten ende namen telghe der palm boem ende der olyven ende ontfenghen hem mit sanghe ende mit bliscappen als enen coninc ende stroeyden hoer cleder ende die telgher inden weghe ende brochten hem van daer also mit sulker bliscoppen tot Iherusalem. Ende die gheen die voer of achter ghinghen, riepen mit luder stemmen: "Osanna", dat is also veel te verstaen: "Ic bidde di, salighe ons inden oversten." Sulke vanden Phariseen seiden onsen Heer, dat hi sijn discipulen ende die ander lude berespen souden, dat si sweghen. Onse Heer antwoerde hem: "Waert dat si sweghen, die stenen souden roepen", dat doe ghesciede inder passien ons
| |
| |
Heren, als die jongheren sweghen, dat die steen cloveden ende riepen dat hi waer een Heer der werelt. Mar leider, die gheen die hem mit dus groter eren ontfenghen, deden hem contrarie niet langhe daer na. Waer of die leeraer Sinte Barnaert sprect: "Vanden selven volke inder selver stat ende inder selver tijt een luttel daer na was hi eerst mit sulken zeghen ontfanghen ende daer na ghecruust. Och hoe onghelijc wast: Boer op ende cruusten, ende: Ghebenedijt si die coninc die coemt inden naem ons Heren. Hoe onghelijc wast: Coninc van Israhel, ende: Wi en hebben ghenen coninc dan den keyser. Hoe onghelijc die groene telghen ende dat dorre cruce, bloemen ende doernen. Ende dien si eerst haer cleder onder spreden, dien doen si uut sijn cleder ende worpen lot daer op, wie dat si hebben soude. We die bitterheit mijnre sonden, om welke sonden of te doen so grote bitterheit noot was," Dit seit Sinte Bernaert.
Onse Heer menghede mit deser bliscop droefheit, want als hi naecte Iherusalem ende voersach den val der stat, screiede [hi] op die stat ende seide haer: "Du stat van Iherusalem, du soudeste screyen, waert dattu bekendeste dinen val, die di comen sel, ende die sake waerom."
Du sulste weten dat
| |
| |
wi lesen, dat Ihesus drie warve ghescreiet heeft. Ten eersten vander doot Lazarus, daer hi bescreiede die menschelike onsalicheit, daer hi Lazarus, die daer uut ghecomen was, weder toe soude verwecken. Ten anderen male nu op Jherusalem, daer hi bescreide die menschelike blintheit ende onbekentheit, want si niet en bekenden die tijt haerre vandinghe. Ten derden mael screiede hi aen den cruce die menschelike sonde ende quaetheit, want hi sach, dat sijn passie alle menschen mocht ghesalicht hebben ende nochtan sommighen menschen niet oerbaerlic en was, als der verdoemder menschen, die van herder herten sijn, in quaetheden ende sonder rouwe staen. Dat onse Heer dus screyede aen den cruce, tughet ons Sinte Pauwels tot dien van Hebreen daer hi seide: "Mit starken roepen ende tranen heeft hi hem gheoffert, ende is ghehoert om sijn reverencie." Van desen drien screyen spreken die ewangelisten ende Sinte Pouwels. Ende die Heilighe Kerke oec hout tot eenre ander tijt dat hi screiede, doe hi jonc was. Daer om singhet si: "Dat kint screiede, gheleghet tusschen die enghe cribbe", dat hi daer om dede, op dat die heymelicheit sijnre gheboerten den viant verborghen soude sijn.
Sich onsen Heer nu aen screy\ende,
| |
| |
ende screy du mit hem, want hi aernstelike ende sterckelijc, niet ghevensdelijc, mar waerlijc hem bedroefde ende bitterliken bescreide haren val inder ewicheit, ende voerseide oec haer tijtlike ellende. Sich aen die jongheren ons Heren, hoe ghaern ende hoe minliken si bi hem ghinghen mit anxt ende mit reverencien: sijn baroen, sijn ghesellen ende jonghers. Ende du en sulste niet wanen, als onse Heer screyede, dat si hoer tranen onthouden mochten.
Onse Heer dan mit desen seghe ende eren in die stat ghinc, daer al die stat doe of beroert wart ende seiden: "Wie is dit?" Dat volc seide weder: "Dit is Jhesus die prophete van Nazareth in Galyleen." Ende quam totten tempel ende ghinc daer in om drie saken. Ten eersten, op dat hi ons gheven soude een forme gheesteliker ghewoente, tot wat steden dat wi trecken, dat wi ten eersten ten huse Gods gaen sullen, oft daer is, ende ons mit onser bedinghe daer Gode bevelen sullen, ende daer na tot onsen anderen werken. Ten anderen male, want dat een ghemeen stat was, daer men hem vinden mochte, toende hi dat hi niet onwillens, mar mit willen liden woude. Ten derden male, dat hi toende, dat die val der stat, daer hi om screide,
| |
| |
meest toe soude comen overmids misdaet der priesteren. Want die priestere des tempels om ghiericheit wille voer inden tempel offerhande vercoften van alre hande manieren, op dat die gheen die van verre quamen, daer om hoer offeren niet en lieten, dat si niet vinden en mochten te offeren. Ende opdat die arm waren ende niet mit hem en brochten, gheen onschult en souden hebben als dat si gheen ghelt en hadden, soe setten si daer wisselers, die op pande ende op borghen daer ghelt leenden. Ende onse Heer maecte van corden een gheesel ende jaghede uut alle die gheen die coften ende vercoften, ende seide, dat si dat huys der bedinghen niet maken en souden een hol der mordenaers, ende en liet niet enich vat, dat Gode niet gheheilicht en was, draghen doer den tempel. Sulke lude segghen, dat een claerheit van rayen uut sinen oghen ghinc, overmids wilke claerheit die priesters ende leviten des tempels vervaert waren, so dat si hem niet wederstaen en mochten. Al des ghelijcs clerc, priesters ende begheven, die gheset sijn te dienen inden tempel Gods, ist dat si hem becommeren mit waerliker comenscappen ende onleden, mit rechte si
| |
| |
duchten moghen die onwaerde Gods ende van hem te warden uutgheworpen uut den tempel des ewichs levens.
Ende cropelen ende blinden ghenas hi, die tot hem ghinghen in den tempel, ende maket se al ghesont. Die princen der priesteren ende scriben verwonderende seiden: "Wat teiken toenste ons, dattu dit doeste, dat wi niet en gheloven, dattet di gheoerloeft is; toen ons daer om een teyken, dies wi gheloven moghen." Onse Heer antwoerde hem: "Ontbint desen tempel, ende in drien daghen sel icken weder verwecken." Dit seide onse Heer niet ghebiedende noch radende noch troestende hem te doen, mar voersegghende dat sijt doen souden.
Ende onse Heer doe sach, dat veel lude ghelt worpen inden stoc of inden bloke des tempels, ende sach een arme wedue, die enen vierlinc daer in warp, ende seide tot sinen discipulen, dat si meer daer in gheworpen hadde dan alle die ander, want si alle haer noetdruft daer in hadde gheworpen, ende die ander van dien dat hem over liep een deel daer in worpen ende niet al. Ende seide tot sulken luden, die daer waren ende een betrouwen in hem hadden als dat si gherechtich waren overmids hoer werken van buten ende ander lude versmaden, een pa\rabel
| |
| |
vanden Phariseus ende den publicaen, ende brochte daer mede in, dat alle die gheen die hem verheffen, vernedert souden warden, ende die hem vernederen, verhoghet souden warden.
Ende onse Heer stont openbaerlic in den tempel ende predicte den volke ende antwoerde den Phariseen totten avonde. Ende al was hi des daghes zeer gheeert van hem luden, niement en was nochtan des avonts, die hem noede ten eten of te drinken, ende hi nochtan ende die sijn al den dach ghevast hadden, so dat hi des avonts mitten sinen weder moste gaen tot Betanien ende bleef daer des nachts. Want als die Glose seit: "Hi was arm, niement smekende, ende en vant niement in al der stat, die hem herberghede."
Sich onsen Heer nu wel aen, want hi harde oetmoedelic mitten sinen gaet doer die stat, die harde eerlijc des morghens daer in ghecomen was. Daer du uut merken mogheste, hoe luttel dese tijtlike eer is te achten, die dus cortelic endet. Du mogheste oec merken hoe dat die sine hem verbliden, als hi van den scharen so gheeert was, ende veel meer hem verbliden van dien, dat si onghequetset weder quamen in Betanien, want si in groten anxte waren, doe si ghinghen tot Jherusa\lem,
| |
| |
dat hi nu elcs daghes dede. Want al wast dat hi tot anderen tiden dicwile daer quam, nochtan sonderlinghe van desen Saterdaghe totten Witten Donredaghe ghinc hi elcs daghes tot Jherusalem ende predicte den Joden openbaerlic ende maecte die sielen ghesont in Jherusalem. Des daghes leerde hi inden tempel ende des avonts ghinc hi uut ende bleef in Betanien. Daer om is al die weke vol pinen gheheten, want hi alle die weke arbeide om te vermaken den menschen, ghelike als hi die eerste weke wrochte als hi die werelt schoep.
Ende een prince der Joden, Nycodemus gheheten, om vrede des volcs of om dat hi hem schaemde te leren, want hi een meester was inder wit, quam bi nacht tot onsen Heer, ende niet bi daghe, om te leren van hem, ende vraghede hem hoe dat hi ten rike Gods comen soude. Den onse Heer leerde ende bewijsde mit veel reden, hoe dat een mensche een nu mensche warden soude ende salich, ende soe ten rike Gods comen.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd