|
| |
Van ons Heren .lxxij. jongheren. Dat .xix. capittel
Hier na onse Heer bewisede ende sette .lxxij. jongheren ander, behalven die voer seide .xij. apostelen, op dat ghelike als die .xij. apostelen den .xij. gheslachten van Israhel ghesent waren, dat also oec dese .lxxij. discipulen den volken van .lxxij. tonghen dat ewangelie prediken souden. Ende ghelike als inden apostelen een forme was der bisscoppen, also was in
| |
| |
desen een forme der priesteren. Wilke discipulen ghesent worden twe ende twe te gader ende quamen mit bliscapen weder, glorierende in dien dat die viande hem inden name Cristi onderdanich waren. Onse Heer daer om die discipulen tot oetmoedicheden riep ende vervaerdese bi den exempel des viants, die daer viel overmids hoverdien. Ende onse Heer treckede ende riep alle menschen tot hem ende seide: "Coemt tot mi, ghi alle, die arbeit inden arbeide der ghebreke ende die verladen sijt mit den borden der sonden, ende ic sel ju vermaken, ghesont maken ende voeden."
Ende onder ander doechden noedet onse Heer sijn discipulen onderlinghe tot oetmoedicheden ende seide: "Boert mijn joc op u ende leert van mi, dat ic sachtmoedich bin ende oetmoedich van herten." Waer of Bernaerdus sprect: "Wat is dat, dat Cristus Ihesus, die maker ende ghever der doechden, daer alle schat der wijsheit ende der consten in besloten sijn, daer alle volheit der godheit in woent lichaemlike, alleen hem verblijt vander oetmoedicheit als vander sommen sijnre leringhen ende al sijnre doechden? Leert, sprect hi, van mi, niet dat ic sober of reyn bin of wijs bin of dat ic ander doechden des ghelijcs heb, mar
| |
| |
dat ic sachte bin ende oetmoedich van herten. Van mi, sprect hi, leert: ic en sende ju niet totter leringhen der patriarchen of totten boeken der propheten, mar mi biede ic ju tot enen exempel ende tot eenre forme der oetmoedicheit. Ic en weet niet, hoet wesen mach, dat die godheit altoes so vriendelike pleecht te ghenaken der oetmoedicheit, want si heeft selven die oetmoedicheit aen ghenomen. Si heeft een oetmoedich wesen, forme ende habijt ghedraghen, op dat si hoer tonen mocht den menschen ende heeft ons seer gheprijst die hoecheit deser doecht, want sise dus woude eren mit hoerre sonderlingher teghenwoerdicheit." Dit seit Bernaerdus.
Als onse Heer op enen Saterdach liden soude doer koren, op den velde staende ende wassende, sijn discipulen waren hongherich als menschen ende aten van dien koren, als sijt ghewreven hadden mit horen handen. Ende als si vanden Phariseen daer omme bestraffet worden, ontschuldichdese onse Heer, want si noet van hongher hadden, als David, doe hi dat gheofferde broet at, want sijt oec inder teghenwoerdicheit des gheens deden, die Heer was des Saterdaghes ende hem daer toe oerlof gaf.
Sich die discipulen nu aen ende doghe mit hem inder
| |
| |
noot, al wast dat sijt blidelike leden overmids minne der armoeden. Want wat ist te dencken, dat die princen der werelt in der teghenwoerdicheit des Scheppers alles dinghes tot so groter armoede quamen, dat si mit sulken voetsel ghelike beesten ghevoet mosten sijn? Och, wat sueter spise was dat den hongherighen discipulen, ghelike als dat water suete was den dorstighen, van wilken water ghescreven staet: "Vanden steen saede hise mit honighe", op welk woert Johannes Guldemont seit dus: "Nerghent en leestmen dat honich vloeyde uut den stenen, mar want die kinder van Israhel inder woestinen na langher moeynissen des weghes ende groten arbeit des dorsts droncken kout water uut den stenen vloeyende ende dat mit groter begheerten putten, daer omme hiet men dat water honich, niet dat die natuer des waters verwandelt was, mar dat het suete was den dorstighen ende den begherenden ghelike als honich."
Onse Heer sach sijn discipulen aen ende doghede mit hem, want hise seer minnede, mar nochtan verblide hi seer om horen wille, want hi wiste, dat si daer in veel verdienden, ende om onsen wille, want si ons dat exempel ghelaten hebben,
| |
| |
bi wilken exempel wi zeer ghevordert moghen sijn tot veel dogheden. Want hier wonderlike zeer die armoede lichtet ende ydelheit der werelt ghetoent wort te versmaden; costelijc ende smakelike bereidinghe der spisen wart ghelastert ende die slindinghe of gulsicheit der kelen mit haerre onversadeliker lust wart te mael verderft.
Hier wart oec vernuwet die guede simpelheit onser vaders inden eersten menschen, die hem ghenueghen lieten inden vruchten der boemen ende der crude mit slechten water. Waert dat die menschen nu so doen wouden, so en behoevede wi gheen molen noch oven noch sierheit der dijnghe noch menichvoudicheit der cledinghen in ydelheden, daer dat menschelike gheslachte wonderlike zeer mede becommert is. Die heilighe leraer Sinte Barnaert troest ons onser vleischeliker ghenuechten te sterven ende seghet aldus: "Of die apostelen die den vleische ons Heren Ihesu Cristi aen henghen, dat alleen heilich was, want hi heilich der heilighen was, ende si vanden Heilighen Gheest niet vervult en mochten warden tot der tijt toe, dat hi ghenomen was van hem, du die dinen vleische aenhangheste dat stinkende is ende vervult
| |
| |
mit veel onreynicheit, waenstu dattu mogheste den ghewarighen gheest ontfanghen, het en si, dat du van gronde deser vleischeliker troestinghe versakest? Voerwaer alstuus beghint, so sel dijn herte mit droefheden vervult warden, mar ist dattu daer in volherdes, dijn droefheit sel in bliscappen verwandelt warden, want dan sel dine begheerte ghereynicht warden ende dijn wille vernuwet warden of een nuwe wille in di ghescapen warden, so dattu die dijnghen, die di eerst swaer dochten ende ommoghelic, mit groter sueticheit ende begheerten overlopen sulste." Dit seit Bernaerdus.
Nym dan groetmoedicheit aen na desen exempel ende omhelse armoede mit al dinen crachten, die dus gheschenen hevet in onsen Heer Ihesu Cristo ende in Marien sijnre moeder ende inden voerseiden princen der werelt ende in alle den ghenen, die Cristum volcomelijc na volghen willen. Omhelse si inden gheest ende minne si van herten, want si anders niet verdienlic en is. Nummer en sulstuse willen quetsen om enich dinc, ende du en sulste te mael gheen dinc hebben of hebben willen boven dijn noetdruft. Ende oftu vragheste: "Wat is dese noetdrufte?" ic ant\woerde
| |
| |
di: hoe du meer die armoede minste, hoe du subtiliker vander noetdruften oordelen moechste, want die dijnghen sijn ons noot, sonder wilken wi niet wesen en moghen. Sich dan dattu niet hebben en wilste noch begheren noch pinen te vercrighen noch nemen vanden ghenen diet di mit willen gheven wouden, enighe dijnghe, sonder wilke du tamelic leven mogheste. Ende hoe seer du di dwingheste, nochtan en moghestu niet volcomelijc onsen Heer Ihesum volghen in sijnre armoeden, noch ic en sie niet hoe onse armoede der sijnre gheliken mochte, oec hoe seer dat wijs ons pinen mochten. Ende dat mach ic di mit schonen reden proeven, veel ander reden ghelaten, die ic daer toe trecken mochte, want hi God is, want hi alre rijcste is, want hi Heer alder werelt is ende want hi alre volcomenste is ende veel deser ghelike. Een ander reden ic oec daer toe trecke, dat hi niet alleen noet der armoeden aen en nam, mar oec laster der armoeden. Onse armoede, want si mit willen ende om die minne Gods is aenghenomen, so is si doechelic ende wart oec so gherekent. Ende daer om so en is si niet lasterlic, mar eerlic, ja van quaden luden gheacht. Mar die armoede ons Heren en was so niet, want si niet bekent en was
| |
| |
ende men niet en wist, dat hi willens arm was, ende van dier armoede die van node is, wart lasterheit ende versmadenisse gheboren. Ende want hi dan was sonder huus ende besittinghe ende sonder alle goet deser werelt ende dat alleman wist, so was hi daer om te meer versmaet, want sulke armelude van allen menschen bedruct warden. Al sijn si wijs, men en gheloefs niet; sijn si edel, nochtan warden si bespot ende versmaet, ja al edelheit of wijsheit ende alle doghet schinet in hem na menscheliken ordel verghanghen, want si vanden menschen verworpen warden, so dat oude vrienscap noch maechscop hem en baet, want bi na alle menschen versmaden sulke lude vriende of maghe te hebben. Siestu hoe du sijnre armoeden niet gheliken en moghest noch oec hem inder verworpenheit sijnre groter armoeden ende oetmoedicheit na volghen. Ende daer om en sel men die armen der werelt niet versmaden, die den schijn ons Heren Ihesu Cristi draghen.
Op enen anderen Saterdach ghinc onse Heer inder synagoghen ende voer den scriben ende Phariseen ghenas hi enen mensche dien sijn hant ver\droghet
| |
| |
was.
Op enen dach als hi des nachts in sijnre bedinghen was benacht, clam hi in een scip ende leerde die scaren staende op den oever ende leide hem voer vier parabelen. Ten eersten van den sade, dat te vier steden viel. Die ander vanden zizanien, dat is vanden quaden saede, dat in dat guede saet gheworpen wart. Die derde vanden mostert sade. Die vierde vanden weyte die in drien maten meels ghehuut was. Doe liet hi die scaren ende quam in huus. Ende want hi die eerste parabel den scharen beduut hadde inden schepe, die ander bedude hi sinen discipulen, want sijs hem baden. Daer na voerleide hi hem drie ander parabolen. Die eerste vanden verborghen scat inden acker. Die ander vander goeder margareten, die ghevonden was ende ghecoft. Die derde vander zeghen, die inder zee gheworpen wart.
Ende als die doot Johannes onsen Heer gheboetscapt was, cortelic daer na ghinc hi uut Judeen ende quam weder in Galileen in sijn vaderlic lant tot Nazareth ende leerde daer inder synagoghen der Joden, ende si verwonderden hem ende waenden dat hi een smit waer ende Joseph des smeets soen. Ende
| |
| |
daer om en ghenas hi daer niet dan luttel lude overmids hoer onghelove. Want als hi seide: "En gheen prophete wart ontfanghen in sijns vader lant", worden si vervult mit toern ende worpen uut der stat ende leiden op dat overste van enen berghe, op dat si hem daer neder werpen souden, mar hi ghinc in midden onder hem en wech. Want doe woude hi ontgaen, om dat hi hem luden noch tijt der penitencien verhouden hadde ende want noch sijn tijt der passien niet ghecomen en was ende oec, want hi so niet sterven en woude. Noch wart daer die stat ghetoent, die gheheten is die spronc ons Heren, een mile van Nasareth, daer onse Heer neder clam ende hem inder steenrodse dructe ende hem die steen weeck, so dat noch die croken sijnre cleder ende alle die scheppenisse van sinen rugghe daer in ghedrucket staen.
Herodes verhoerde die name van onsen Heer Ihesu ende seide: "Ic heb Johannes ghedoot. Wie is dese, daer ic dus veel of hoer?" Ende begheerde hem te sien. Ende als onse Heer dat verhoerde, ghinc hi inder woestinen, op dat hi exempel daer in gave die sotheit der lude te schuwen ende den viant te sparen, op dat hi den enen dootslach niet en dede op den anderen. Aldaer
| |
| |
maecte hi ghesont veel scharen die hem volgheden. Ende van vijf broeden ende twe vischen saedde hi omtrent vijf dusent menschen ende van dat daer overliep worden ghevult .xij. corven. Sich hoe hi dat broet nam ende die vissche ende sijn Vader lof sprac ende gaft sinen discipulen, dat sijt voer die schaer legghen souden, ende hoe hijt in horen handen menichvoudichde, so dat si alle na hoerre ghenoechten aten ende daer nochtan veel reliefs overbleef. Sich hoe hise aensiet etende ende hem verblijt in hoerre vrouden. Sich oec hoe dat si hem alle verwonderden in desen mirakel ende die een tot den anderen daer of spraken ende hem verbliden ende hoe si mit dancsomheden aten, niet alleen lichaemlic, mar oec so bi aventueren, dat sulke van hem oec gheestelijc ghespiset worden.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd