Pseudo-Bonaventura-Ludolfiaanse leven van Jesus

Vander vraghen Johannes ende van sinen lof ende hoe hi onthoeft wert. Dat achtiende capittel

Johannes Baptista ghebonden in den kerker, als hi hoerde die miraculen, die Cristus dede, sende hi van sinen discipulen sommich die twivelachtich waren, tot onsen Heer hem vraghen of hi Cristus waer. Want

[fol. 85v]

Johannes en twivelde niet, want hi seide: "Siet hier dat lam Gods". Gregorius nochtan die leraer schijnt willen, dat Johannes twivelde, of hi bi hem selven of bi enen anderen die helle beroven soude. Ende daer om vraghede hi: "Bistu die gheen die toecomende biste, of verwachten wi eens anders?" als of hi segghen woude: "Et is daer bi dat ic neder climme tot den volke in Abrahams schoet. Want ic dan bin, die di hebbe gheboetscapt der werelt hier boven, wiltu oec, dat ic di oec boetscap hier beneden?". Onse Heer Jhesus dede of al haer twivel, toenende seker teyken sijnre toecoemst.

Merc hoe wijslic, eerst mit werken, na mit woerden, hi hem antwoerde

in haerre teghenwoerdicheit. Ende veel ander menschen, die daer waren, maecte hi ghesont: doven, blinden, croepel ende malaetschen, ende veel ander miraculen dede hi, ende predicte den volke ende daer na seide hi Johannes' discipulen onder ander woerden: "Gaet ende boetscapt Johannes dat ghi ghesien ende ghehoert hebt". Si ghinghen ende vertelden dat Johannes ende na der doot Johannes aenhenghen si sterckelic Cristo.

Ende als si en wech ghinghen, lovede onse Heer Johannes

[fol. 86r]

grotelike voer den scharen, op dat dat volc niet begripen en soude Johannes, dat hi van nide dat hadde doen vraghen, ende op dat si weten souden, dat hijt niet om sinen wille hadde doen vraghen, mar om sijn discipulen. Ende daer om prijsde hi Johannes eerst in stadicheden des gheloefs, daer na in scarpheit sijnre clederen ende van hoecheit sijns persoens, van groetheit des gheens die hem ghesent hadde, van waerdicheden sijnre officien, van reynicheden sijns levens, van ghelijcheden ander heilighen, van bequaemheit des tijts. Mar daer hi seit, dat onder den kinderen der wiven gheen meerre op en stont dan Johannes Baptista, dat woert wijf en staet daer niet voer wijflike kunne, mar voer die gheen die hoer reynicheit verloren hebben. Daer om is Cristus uutghenomen, want na deser manieren en was Maria gheen wijf ende daer omme so seit Cristus voert: "Die minre is inden rike der hemelen, is meerre dan Johannes is", dat nader Glosen van Cristus is te verstaen, die, minre dan Johannes, inder Heiligher Kerken hier in aertrike van haerre veel gheacht was. Een ander Glose seit, dat die minste enghel des hemels of die minste heilighe, die thants

[fol. 86v]

regniert bi Gode, meerre is in caritaten dan enich mensche in aertrike levet.

Du hebste ghehoert, hoe onse Heer Johannes lovede in veel dijnghen. Nu hoer, hoe dat hem Bernardus lovet in enen sermoen: "Johannes is over al die meeste ende in allen menschen sonderlinghe ende boven allen menschen wonderlic. Wie was ye so glorioselijc gheboetscapt? Van wien leestmen, die so sonderlinghe was in sijnre moeder lichaem vanden Heilighen Gheest vervult? Wien hebstu ghelesen in sijnre moeder lichaem hem so verblidende? Wes gheboerte siestu dat die Heilighe Kerke so viert? Wie vercoes so die woestine als hi kint was? Wie leestu, dat so hoechlijc heeft gheleeft? Wie toende eerst penitencie ende dat rike Gods? Wie doepte den coninc der glorien? Wien openbaerde hoer eerst die Heilighe Drievoudicheit so claerlic? Wien heeft sulc tuuch onsen Heer Jhesus Cristus ghegheven? Wien heeft die Heilighe Kerke so gheeert? Johannes was een patriarche, ja een eynde ende een hoeft der patriarchen. Johannes was een prophete, ja meer dan een prophete, want den ghenen dien hi boetscapte te

[fol. 87r]

comen, die wijsde hi mitten vingher. Johannes was een enghel, ende onder die enghelen uutvercoren als onse behouder. Jhesus tughet, die sprect: Siet, ic sende minen enghel voer di, die dinen wech voer di bereiden sel. Johannes was een apostel ende der apostelen prince ende die eerste, want hi eerst was een mensche ghesent van Gode, eer die apostelen. Johannes was ewangelist ende die eerste voerloper des ewangelijs, predikende dat ewangeli des riken Gods. Johannes was maghet, ja een reghel der reynicheit, een tytel der kuuscheit ende een exempel der scamelheit. Johannes was martelaer ende een licht der martelaren ende een stadighe forme der martelien twisschen der gheboerten ende der doot. Hi was een stemme roepende inder woestinen, een voer loper des rechters, een voer roeper des ewichs woerts. Hi was Helyas, ende tot hem toe was die wit ende die propheten. Hi is een lanterne bernende ende lichtende. Sijn ander doechden voer ic over mit swighen. Ende hi is also den neghen choren der enghelen toe ghevoecht, dat hi oec totter hoecheit van Seraphin ghevoert is". Dit seit Bernaerdus.

Hier machmen aen\hechten

[fol. 87v]

ghedachten van der doot Johannes, al ist dat si hier na hoer stat heeft. Als dan Herodes die Tetrarcha den dach sijnre gheboerten feesten soude voer sijn princen ende den vorsten van Galileen, so wart der maghet, die daer dansede, ghegheven dat hovet Johannes in een platteel. Het is te gheloven, dat Herodes mit sinen wive vander doot Johannes heymelike ghesproken hadde in sulker manieren te gheschien, op dat hi ghenen beresper en hadde sijnre sunden.

Merc in Johannes drie dijnghen, waer bi dat hi coenlike berespen mochte. Dat eerste: onbevlectheit alre sonden, want den lerar lasterlic is, datmen hem in sonden berespen mach. Dat ander: versmaetheit tijtlijcs goets, want clenode ende gaven verkieren tgherechte ende maken blint die oghen der wisen. Dat derde: gherechte minne, die hi hadde tot sijns even menschen salicheit, want hi bernende was ende lichtende ghelike der lanternen. Sich nu waerdelic Johannes aen, dat hi na den ghebode eens snoets hanghe diefs sinen hals uut recte, oetmoedelijc sijn knien boghede, Gode lof sprekende ende duldelijc die slaghe lijt, tot dat hem thoeft te male of was. Sich hoe gaet Johannes, die alre

[fol. 88r]

vercorenste vrient Gods ons Heren Jhesu Cristi ende maech ende sijn alre heymelicste raet. Sich hoe dusdanich ende dus groet een man hem neder boghede naden ghebode des quaets schalcs, als of hi een snode misdadich mensche waer.

Laet ons dan voer onsen oghen setten dat striden ende lijdsamheit der heilighen, op dat wi al dat ons teghens is te liever liden moghen om Gode. Want also vele wart die wille godliker minnen bereider in ons ghevonden, hoe veel die dijnghen die wi doen of liden om God, onsen wille meer teghens vecht. Ende daer om so warden die martelaers so seer gheprijst, dat si so veel leden om die minne Gods teghens den menscheliken wille, waer of inden anderen boec der Machabeen Eleazarus, als hi ghepijnt wart, seide: "Ic lide grote weten des lichaems, mar na der sielen lide icse ghaern om dinen anxt". Hier toe troest ons Johannes Guldemont, aldus sprekende: "Der heilighen stride sullen wi in onsen herte ghelike als in eenre tafelen bescriven, ende stadelike daer om dencken teghens alle aenvechtinghe onser gheesteliker viande, ende hoer verduldicheit sullen wi ons voer setten tot enen exempel der onverwinliker

[fol. 88v]

cracht, op dat wi, hier minnende ende navolghende hoer starcheit, hier na oec hoer crone vercrighen moghen. Hoe veel verduldicheit si ghetoent hebben in pinen haers lichaems, so veel onthoudinghen laet ons bewisen in den passien, die ons in onsen vieliken crachten aen vechten, als teghens toern, teghens ghiericheit ende teghens begheerlicheit ydelre glorien, ende aldus ghewapent mit godliker vreden onse sinnen wederstriden ende den raet des viants te breken in ons. Want ist dat wi aldus dat vuer onser begheerlicheit ende der sonden in ons verwinnen ghelike, als si dat vuer der tyrannen verwonnen, so moghen wi gheset warden bi hem ende hem gheliken in glorien". Dit seit Johannes Guldemont.