Poëziekrant. Jaargang 20

[p. 16]

Gastdichter

H.C. ten Berge

Neem de canopie uit de kast

Dichters zijn goed voor de dood;

Niemand leest hun verzen

Totdat iemand het ergens begeeft

En geen kwartier krijgt om zijn laatste adem

Zwartomrand te openbaren.

Neem de canope uit de kast,

Het overschot heeft niets meer in de hand.

Wie hem liefhad of nastond, citeert

In de krant een uitgebeende strofe

Van zo'n oude dichteres die als kind ooit

Duizend doden stierf en toen, in duisternis,

de poëzie uitvond.

Sindsdien slijpt ze haar regels van albast,

Versnijdt het riet in voor- en tegenspoed.

Alom gezien en aangehaald

Treedt ze het hiernamaals vastberaden tegemoet.

Ze troost desnoods de dood, ze geeft

Het levend gebeente weer moed; haar rouwklacht

Net een hoed die altijd past.

Neem de canope, maak een amulet:

Vis en vogel en berijmd gebed.

Wat is het dat de lezenden ontroert? De stem

Van een Chinese nachtegaal?

Een kraai wier keel wordt dichtgesnoerd?

Ze zit nu al een poos bij God op schoot;

Maak voort, aanvaard haar troost -

Neem de canope uit de kast:

De vaas, het ingewand, de transparante

Stilte van albast. Omzwachtel

En bewaar het overschot bij een gebalsemd visje

In een kist of doos.

Niets te maren

Overal gezworven maar nergens geweest
Iedereen gezien en niemand gesproken
Armslag gevraagd maar geen ruimte gekregen
De toekomst vergeten en vroeger ontkend
Aan tepels genipt maar uit glazen gedronken

<Altijdgeluk of Allesverloren>

Vrouwen bemind en geen onraad geroken
De waarheid geproefd maar de leugen gegeten
Morgen is ergens en gister voorbij
Woorden geslikt maar nooit iets geweten
Twee in het gras en twee in het koren
Verder terug komt steeds dichterbij
Geurige meisjes en jongens die stonken

<Geen tijd om te voelen of zin om te horen>

Morgen was ergens en gister voorbij
Omringd door verraad maar niets in de smiezen
Allen omarmd en niemand doorstoken
Ieder geweerd maar altijd gezongen
De hand overspeeld en de neus vaak gestoten
De vingers gebrand maar de pijn steeds verdrongen
Onrust gestookt en liefde bedreven
De lippen gesprongen maar vrede beleden
Tot de tanden gewapend en toch naar de kloten
Verlokt door een stem maar gesterkt door verliezen
De zinnen gestokt en gestrikt door het leven

<De hals in de strop of het duistere heden>

[p. 17]

Liefde, ooit

Met wie zwierf hij langs de branding, door het bos?
Ziet hij de gestalte die ze was? Is hij nog degene
die ze niet meer onbeschreven las?

De wreedheid van haar woorden op het slingerpad;
het koude voorjaar, de verkropte bloesempracht.

Was zij wel degene die hij zich verbeeldde,
was hij niet het wezen dat zij toen voor ogen had.

Het onzekere gebaar dat alles heelde -

Waren het haar meisjes-soepele passen? Was het
soms een oogopslag, een hand aan het gevlochten haar?

Eensklaps de verstrengeling op het smalle pad;
het niet meer te ontwarren kluwen van

hun lichaamsdelen.

Witte sluiers in het bos; nevel kroop langs ruwe stammen
Naar de top, en verder; wel een nachtlang
stonden ze daar tegen elkaar gedrukt tussen de sparren.

Uur na uur vervloog de droom te leven
in een heden zonder duur of plan.

Zeerook loste zich in maanlicht op.
De radeloosheid van hun kussen, de verstoorde
vlucht van lijf en leden -

Hij met zijn te groot verlangen.
Zij met stukgekuste lippen en ontvlochten haar.

Vogels in het stadsmoeras

Bij toverslag
Luidruchtig opgevlogen; kwetterzieke
Spreeuwen

zwermen

Tussen beuken en kastanjes,
Jagen de verschrikte

zangers uit de hagen,

Suizen pijlsnel

naar omlaag -

Scheervlucht over het riet,
Wind van duizend vleugelslagen,
Duizend zenuwlijders vliegen onberispelijk door

het zomeravondlicht

Onzichtbare signalen, oorverdovend
Overleg;

een slingerend lint vanuit de lucht

Opeens weer neergestreken -
Glans van parels in de rietkraag;
Diep gebogen wiegen stengels

het gewicht van duizend rusteloze spreeuwen

Lang gekeken, meegevlogen -

Op een ochtend
Alles weg.