Passionate. Jaargang 11

[p. 18]

In Vermis Veritas

Poppy Z. Brite (1967, New Orleans) maakte naam met Gothic novels als Lost souls (Dolende zielen) en Drawing blood (TekenBloed). Haar eerste korte verhalen bundelde ze onder de titel Wormwood (Onvoltooide engelen). In dit nummer een vertaling van haar verhaal ‘In Vermis Veritas’, plus een kort e-mail interview.

‘Het heeft niets te maken met sterfelijkheid maar gewoon met de schitterende kleur van vlees,’ aldus Francis Bacon, een kunstenaar van de twintigste eeuw, in een poging uit te leggen waarom hij steeds taferelen schilderde vol lichamelijke vuiligheid en vergankelijke ‘goor’.

Hoewel ik zijn sentiment in deze bewonder, wil ik ook graag het idee neerleggen dat Bacons waardering voor het kleurenpalet van menselijk vlees, hem een connaisseur maakte van juist dat onderwerp, de sterfelijkheid, dat hij tijdens conversaties zo schuwde.

Ik beschouw mezelf als een connaisseur, een kenner van sterfelijkheid. Terwijl miljoenen van mijn broeders en zusters zich blindelings en onverbiddelijk een weg vreten en vreten en vreten door welk bedorven vlees zij ook op hun weg mogen tegenkomen, bewaar ik mijn appetite voor het zoetste van alle vlees: een karkas dat verkleurd is door angst. Het lichaam dat een langzame dood is gestorven, het lijk dat overblijft na een uiterst pijnlijk sterfproces.

Vlees dat levend is verbrand, vlees dat door fonkelend staal is opengereten, vlees met een kogel in zijn weefsel.

Hier in het slachthuis is het goed dineren.

Het heeft alles te maken met de sterfelijkheid, de vergankelijkheid, de neerslag en nadagen van het leven. Het is de pracht, de rijke schakeringen van de ontbinding, van de verschillende kleuren, die elk een verschillende staat van het vlees onderlijnen.

Het sponzige paars van verdronken vlees, het doorschijnende roze van blootgelegde organen, en de velen in beroering brengende tinten van verrotting.

Bacon moet wel een slachthuis als atelier hebben gehad.

Het is de schoonheid van de smaak van vlees, het boeket van de vele subtiele odeurs.

Wanneer wij een kadaver reduceren tot niets dan wat losse beenderen, leggen we niet alleen zijn structuren bloot, we worden deel van zijn elementen. Voor de meesten van ons is het, moet ik helaas constateren, slechts een kwestie van het afbreken van proteïne en het aanvullen en doen groeien van ons eigen larven-weefsel.

Voor mij is het echter niets minder dan een catharsis: een mentale reiniging, een vernieuwing. Een wedergeboorte, keer op keer op keer.

Ik neem de karaktereigenschappen van de overledene over, ik word gevoed met zijn waarnemingen, zijn indrukken, en misschien help ik hem zelfs, op een of andere manier, met het losmaken, ja het loslaten, van zijn gekwelde ziel.

Hieruit voortvloeiend kan ik zeggen dat ik duizend levens geleefd heb. Ik heb in de lichamen talloze boekdelen gelezen, en er zelf nog een paar bijgeschreven.

Ik heb dynastieën geconstrueerd en daarna onderuitgehaald en vernietigd. Ik heb ze zien vallen en vergaan, soms tot vlak aan mijn ‘voeten’.

Ik ben een foetus in een baarmoeder geweest, en een goeroe in een grot. Ik heb de concepten van ‘vrijheid’ en ‘liefde’ en ‘eeuwigheid’ verteerd en ze daarna zonder pardon weer uitgescheten, keer op keer, leven na leven.

Mensen doden mensen, mensen anders dan henzelf. Soms voor de sport, soms uit liefde, soms ook slechts om hun slachtoffers naar het slachthuis te sturen opdat zij opnieuw als voedsel kunnen worden verwerkt voor weer andere mensen.

[p. 19]

Of, indien ze ergens lang hebben gelegen zonder aandacht van buitenaf te hebben gekregen, ze dienen als voedsel voor mij en mijn soortgenoten.

Weet je, elk gestorven mens, elk tot een levenloos kadaver getransformeerd persoon, denkt dat hij in de slechtste tijden geleefd heet. Maar in de loop der eeuwen, in de loop van al het leven, is er wezenlijk eigenlijk maar bitter weinig echt veranderd.

Ik kruip rond in de licht beschadigde hersenen van zomaar een jongeman die om geen enkele speciale reden gestorven is.

De jongeman en zijn weefsels werden eindelijk van mij, na een lengende, eervolle jacht. Het glimmende weefsel lost langzaam op, laat los, en valt uiteindelijk uiteen in een handvol rudimentaire chemische bouwstoffen.

Ik schrans en schrans en prop me vol met de oersoep die van zijn hersenen is overgebleven.

Het pijnlijke besef van zijn eigen vergankelijkheid, dat in de jongen was opgeweld, in die enkele, laatste seconden van zijn leven, zijn als exotische kruiden die de smaak van hem alleen maar scherper maken.

Ik raak beschonken door zijn overvloed aan ervaringen en emoties. Ik word één met zijn kennis. Ik beleef zijn bestaan, herleef zijn leven, in die ogenblikken dat ik mijn gangen knaag in de jongeman zijn hoofdpudding.

Ik dwaal rond in zijn wereld, en ik sterf met hem opnieuw zijn moeizame, lang gestreden dood.

Ja, zoals altijd voel ik me ook nu gezegend in het slachthuis een made te mogen zijn en niet een mens. ■

vertaling: Yorgos Dalman

Poppy Z. Brite: ‘Het verhaal is wel humoristisch bedoeld.’

‘In Vermis Veritas’ is het openingsverhaal van het boek Self-made man, ook bekend als Are you loathsome tonight? (1998). Deze bundel werd niet meer vertaald in het Nederlands, zoals verreweg het meeste van Brite's recentere werk, waaronder Wrong things, een samenwerking met die andere cultheldin van de Amerikaanse nederwereld, Caitlín R. Kiernan, een verzameling essays onder de titel Guilty but insane, een derde serie korte verhalen, The Devil you know, waarin nogal wordt afgeweken van de door Brite eens zo gekoesterde hardcore scene, en Liquor, een roman waarmee Brite definitief deze nieuwe weg is ingeslagen.

Poppy Z., als iemand nu een introductie zou schrijven bij jouw werk, wat zou jou dan pisnijdig maken?

Wel, het irriteert me wel vaak als iemand zijn vermoedens over mij persoonlijk zomaar voor waar aanneemt en ze zo ook weergeeft zonder dat deze persoon mij feitelijk kent. Of als iemand blijkt niet bij de tijd te zijn als het gaat om mijn schrijverschap (ja, zo heb ik dus jaren bekend gestaan als horrorschrijver maar ik heb al enkele jaren niets meer in dit genre geschreven - mijn laatste boeken zijn alles behalve dat).

[p. 20]

In je verhaal ‘In Vermis Veritas’ kijkt de lezer door de ogen van een made. Is deze benadering verschillend voor jou als schrijver dan wanneer je de lezer een conventionele blik vanuit een ander mens gunt.

Dat hoop ik in elk geval wel.

Kafka schreef ooit De gedaanteverwisseling waarin de hoofdpersoon veranderde in een reuzenkever. Ook de perspectieven van een paard of een rat zijn door schrijvers gretig gebruikt om hun odyssees te beschrijven. Wat bezielt schrijvers om het gezichtspunt van een dier te verkiezen, terwijl dat toch in aanvang een mogelijke identificatie door de lezer met de hoofdpersoon bemoeilijkt?

In Kafka's verhaal stond Gregor Samsa's metamorfose duidelijk voor zijn vervreemding van de mensheid. Ik wilde voor ‘In Vermis Veritas’ niet zo ver gaan. Het stuk was oorspronkelijk bedoeld als inleiding van een graphic novel (Registry of death van Matthew Coyle en Peter Lamb - YD.) die zich afspeelde in een slachthuis. En ik probeerde niets anders dan het verhaal te vertellen vanuit het gezichtspunt van een larf, en niet vanuit dat van een mens dat in een made veranderd was. Het verhaal is wel humoristisch bedoeld, maar of de lezers dat zo zullen opvatten weet ik niet.

Ik las dat je in The Devil you know zo'n beetje voor het eerst afstand neemt van hardcore horror en dat met je roman Liquor het horrorelement helemaal verdwenen is. Dat lijkt mij een overduidelijke keuze of niet?

Nee, dat lijkt me niet helemaal. Ik heb altijd al geschreven over die dingen die me obsedeerden. En ik ben gewoon op een punt in mijn leven aangekomen dat de dingen die me fascineren niet per se meer duister of gruwelijk zijn. Ik heb ook nooit bewust een ‘horror-schrijver’ willen zijn of worden, en ik heb ook nooit besloten ‘horror’ nu achter mij te laten. Ik schrijf gewoon wat ik moet schrijven.

Er zitten wel een paar duistere en bovennatuurlijke verhalen in The Devil you know maar je hebt het juist dat er absoluut geen gruwelijke elementen meer in zitten. Liquor is zelfs een humoristische roman, over het leven in New Orleans en het opzetten van een restaurant. Ik ben van plan een tijdje bij deze personages te blijven dus verwacht in de nabije toekomst dan ook geen horror van mij. Maar opnieuw: beschouw dit niet als een bewuste keuze, meer als een verandering.

Wat heeft het horrorgenre jou dan al die jaren gegeven dat het je nu niet meer kan geven?

Absoluut niets. Het gaat niet om het horrorgenre of welk genre dan ook; het gaat om het doen van het werk dat ik op dat moment wil en moet doen. Ik ben niet meer dezelfde persoon die ik was in 1992 toen ik mijn eerste roman publiceerde - wie onder ons is dat wel? En ik vind het vreemd als mensen van me verwachten dat ik hetzelfde blijf schrijven als dat wat mij al die jaren geleden bezig hield. Ik vind het eerlijk gezegd hoogst merkwaardig als een schrijver een carrière lang in een genre kan blijven zitten, steken dus, hoewel ik, aan de andere kant, ook niemand daarom zal bekritiseren. ■

Yorgos Dalman

[p. 21]

[advertentie]