Parmentier. Jaargang 11

[p. 44]

Falko Hannig
De goochelaar van Shanghai
Vertaling: Astrid Gaasbeek

De goochelaar van Shanghai trok zijn lippen na en keek in de spiegel. Hij drukte ze op elkaar, ja, dat kon wel zo, hij poederde zijn wangen nog een beetje met glitterpoeder, toen de deur klapperde en de chef van het goochelrestaurant binnenkwam.

‘De manager van David Copperfield zit tussen het publiek,’ zei de restauranthouder. ‘Heb ik al gezien,’ zei de goochelaar. Hij boog zich dichter naar de spiegel en trok met een zwarte schminkstift zijn oogleden na. Het was een klein kamertje achter het podium in het restaurant van de Shanghaise Vereniging ter Bevordering van de Goochelkunst. Het enige licht kwam van de gloeilampjes op de schminkspiegel, waarvan slechts de helft het nog deed. De goochelaar trad elke dag om twaalf uur 's middags op, als het restaurant het drukst was. Hij had de manager van David Copperfield al van tevoren door een klein gat in het gordijn gezien.

‘Ik doe de doorgezaagde maagd,’ zei de goochelaar. De restauranthouder was verrast: ‘De doorgezaagde maagd heb je toch al jaren niet meer gedaan?’

‘Dan wordt het weer eens tijd. En stuur een serveerster voor de maagd naar me toe. Een lekker ding.’ De chef van het goochelrestaurant ging en de goochelaar trok zijn rode pak met de lovertjes aan. Hij bekeek de vergeelde en verbleekte posters: ‘De Grote Ai Tschi’, ‘Ai Tschi's grote goochelshow’, ‘Ai Tschi's doorgezaagde maagd’. De truc was toen in de jaren vijftig zijn grootste attractie geweest, het grote theater van Shanghai tot op de laatste plaats bezet. Maar toen was de Culturele Revolutie gekomen en nu mocht hij blij zijn dat hij nog leefde.

Hij had de doorgezaagde maagd echt lang niet meer gedaan, maar met het goochelen was het als met zwemmen en fietsen, dat verleer je niet. En vandaag, dit was zijn grote kans, hij

[p. 45]

keek weer in de spiegel, ondanks de schmink, ondanks zijn zwartgeverfde haar was zijn ware leeftijd niet te verbergen. Hij moest het nu voor elkaar krijgen, misschien was het zijn laatste kans en het was niet uitgesloten dat David Copperfield persoonlijk ook nog opdook. Er werd geklopt.

‘Ja!’, riep de goochelaar en een jonge serveerster kwam binnen en keek nieuwsgierig om zich heen. Zoals elke goochelaar lette de goochelaar van Shanghai er goed op dat er niemand aan zijn spullen kon komen en daarom had nog niemand van het personeel het vertrek van de goochelaar betreden.

‘Trek dit aan,’ zei de goochelaar en gaf de serveerster een krappe blauwe jurk, bestikt met sterretjes en parels. Terwijl de serveerster zich omkleedde, bedacht de goochelaar wanneer hij voor het laatst een jonge vrouw bijna naakt had gezien, het was te lang geleden en toen was ze ook al klaar. Het was al bijna halftwaalf, de goochelaar liet het meisje het mechanisme van de kist zien en puntsgewijs doorliep hij de opvoering met haar.

De manager van David Copperfield was een beetje onrustig, het was al bijna halftwaalf en David dook maar niet op. Het restaurant werd voller en voller en ze hadden nog zoveel te bespreken. Pas om kwart voor twaalf stopte er een grote zwarte auto voor het restaurant en David Copperfield kwam naar binnen geglipt vóór een van de voorbijgangers iets merkte. ‘Sorry,’ zei hij tegen zijn manager, hij was bijna een half uur te laat. De manager deed alsof het niet uitmaakte. Als hij iemand anders van het kaliber van Copperfield geweten had, dan had hij hem allang laten vallen. Maar er was niemand, hij had het al opgegeven om naar nieuwe goochelaars te gaan kijken. Ze waren allemaal fantasieloos en slecht en voerden een waardeloze show op. De manager en David Copperfield bestelden en praatten over Claudia Schiffer, zij stelde de laatste tijd onbeschaamde eisen en ze moesten overleggen hoe ze haar het beste kwijt konden raken. Het was van tevoren duidelijk geweest, dat de één van de ander profiteerde: zij maakte Copperfield in Europa beroemd, hij haar in de vs. Een simpele deal, voor wat hoort wat. Maar intussen leed ze aan grootheidswaanzin en het was echt een probleem.

Er klonk een gong en het licht werd gedimd, de automatische piano op het toneel begon oude schlagers te spelen en de goochelaar van Shanghai kwam van de zijkant en boog. De mensen in het goochelrestaurant praatten door, tikten met hun stokjes en lepels en leken helemaal niet op de goochelaar te letten.

‘80.000!’, zei de manager tegen David Copperfield, '80.000 dollar voor het in het openbaar verschijnen met jou!’ Het werd David Copperfield langzaam duidelijk, dat het probleem veel ernstiger was dan hij had gedacht. De goochelaar van Shanghai begon met doeken, hij stopte gele doeken in zijn vuist en trok er groene uit en omgekeerd.

‘Waarom houdt die lichtekooi zich niet aan de afspraak?’, vroeg Copperfield met licht gedempte stem.

‘Dat zou ik ook graag willen weten. Maar we kunnen op het moment niets doen. We hebben haar nog nodig.’ De goochelaar van Shanghai deed alsof hij een grote fles cola in een krant zou gieten. Hij zwaaide de krant heen en weer.

‘Zij heeft zelfs gedreigd,’ zei de manager, ‘Ze heeft gedreigd dat ze de hele deal laat afsprin-

[p. 46]

gen.’ ‘Bitch! Bitch! Bitch!’, zei Copperfield, ‘Wat denkt ze wel niet? Het brengt haar toch in de narigheid. En dat nu net voor de grote show in Berlijn. Is met het Olympiastadion alles oké?’

‘Ja, beslist. We moeten ook binnenkort de planning maken. Wie er nog meer optreedt. Heb jij al een idee?’

De goochelaar van Shanghai vouwde de krant uit elkaar, de cola was verdwenen.

‘Nee,’ zei Copperfield, ‘maar dat is toch geen probleem. Een of ander onbenullig figuur. In geen geval middenklasse. Ze moeten van slechte klasse zijn. Zoals het voorprogramma bij de Stones. Hoe slechter, hoe beter.’ De drankjes kwamen, bier voor de manager, Sprite voor Copperfield. Ze dronken allebei en keken naar de goochelaar van Shanghai. Die mengde een beduimeld kaartspel en kwam naar hun tafel. Hij hield Copperfield het kaartspel uitgewaaierd voor en Copperfield zag de zweetdruppeltjes op het gezicht van de goochelaar en merkte zijn angst, dat hij een andere kaart zou trekken dan die ene die iets naar voren geschoven was. Copperfield deed hem het genoegen en trok de juiste, de goochelaar van Shanghai glimlachte een beetje opgelucht, maar nog steeds gespannen toen hij het podium weer opging.

‘Verdorie nog aan toe!’, zei Copperfield, ‘Dat hoertje! Wat denkt ze wel niet? Dat ellendige Duitse hoertje! Juist nu, nu we haar voor de Berlijn-show nog een keer nodig hebben. En dat weet ze precies!’

‘Ja,’ zei de manager, ‘dat is geen vrouw, dat is een spaarvarken. Een gulzige Duitse kassa.’ De goochelaar van Shanghai liet de kaart die Copperfield getrokken had uit een glas omhoogkomen. Het eten kwam op tafel voor Copperfield en zijn manager, schalen met een ondefinieerbaar visallegaartje, een met slakken en een grote schaal rijst.

‘En wie wil je voor Berlijn?’, vroeg de manager, ‘Zo eenvoudig is dat toch niet. Laat je de keus aan mij?’ Copperfield at iets van de zoetzure slakken en dacht na. Hij vertrouwde zijn manager niet, hij zou hem al lang hebben laten vallen, als hij maar een andere, even goede geweten had.

‘Nou ja, we hebben nog wel wat tijd,’ zei hij. De goochelaar van Shanghai deed tabak in een glas en kwam opnieuw naar de tafel van Copperfield. Hij gaf het glas aan Copperfield en duidde met een gebaar aan dat Copperfield eraan moest ruiken. Copperfield had niets tegen slechte goochelaars, hij was het zelf eens geweest. Hij rook aan de tabak en gaf het vriendelijk knikkend terug. Weer zag hij de onder het zweet uitlopende schmink, de inspanning die het de goochelaar van Shanghai kostte, om de hele tijd te glimlachen. Hij ging verder naar andere tafeltjes en liet daar ook aan de tabak ruiken. De manager had gewacht tot de goochelaar verder was gegaan.

‘We kunnen het ons onmogelijk veroorloven dat ze voor de Berlijn-show afspringt. De overeenkomst ligt er en alles is in kannen en kruiken. En er staat in dat ze op het podium moet verschijnen. We zouden failliet gaan, als ze van tevoren afspringt.’ Vol walging zette Copperfield de slakken weg en vroeg: ‘En als we haar tot dan houden en daarna met haar stoppen?’ De manager nam de laatste slok van zijn bier:

‘Dan gaan we daarna failliet.’ De goochelaar uit Shanghai zette het glas met tabak op een

[p. 47]

klein tafeltje en tikte met zijn toverstaf tegen een zilveren beker. Toen zette hij de beker over het glas met de tabak, tikte er nog eens met zijn toverstaf op en tilde de beker op. In het glas zaten nu sigaretten. Nog steeds lette bijna niemand in de zaal op de goochelaar, hij nam het glas sigaretten en kwam weer naar Copperfields tafeltje en hield hem, weer gespannen glimlachend, het glas voor. Copperfield nam een sigaret, keek weer vriendelijk, hoewel hij sigaretten verafschuwde. De goochelaar ging verder langs alle tafels waar hij daarvoor de tabak had laten ruiken. De manager zei: ‘We hebben nog wel wat tijd. Ik bedoel met die andere goochelaar in Berlijn. Maar echt niet veel meer. Eigenlijk zou het goed zijn als ik het vandaag nog zou weten. Maar morgen op het laatst.’ David Copperfield haatte tijdsdruk en hij haatte onoplosbare problemen. En hier leek het, alsof de overeenkomst met Claudia Schiffer, die hem het hele succes in Europa pas echt gebracht had, het leek net alsof deze hem nu de kop zou kosten. Was er nu maar een oplossing.

‘Ik weet het toch ook niet. Verdomme. Ik weet echt niet hoe we van dat Duitse hoertje afkomen. En ik weet ook niet, welke ellendige derderangsgoochelaar ik voor die ellendige Berlijn-show moet nemen.’ De manager nam nerveus de sigaret die de goochelaar had laten liggen en stak hem aan. Er werd intussen een lange dunne bontbeplakte kist op het podium getild en op een onderstel gezet. De goochelaar zette de automatische piano uit. ‘En nu,’ zei hij in de nog steeds rumoerige zaal, ‘nu het hoogtepunt van de avond. Ik verzoek om een applaus voor mijn betoverende assistente!’ De serveerster kwam het toneel op, ze zag er erg verleidelijk uit in haar korte blauwe jurk. De gasten in het goochelrestaurant waren zo verrast, ook over het toespraakje, maar meer nog over het jonge meisje, dat ze werkelijk applaudiseerden. De goochelaar nam haar bij de hand, liet haar een paar lichte kniebuigingen maken en opende toen de kist. De serveerster maakte nog een paar buiginkjes en stapte daarna in de kist.

‘Als het zo dringend is,’ zei David Copperfield tegen zijn manager, ‘dan zouden we ook meteen deze goochelaar hier voor Berlijn kunnen nemen.’ De manager wist niet zeker, of Copperfield een grapje maakte.

‘Ziet u hier!’, zei de goochelaar uit Shanghai, terwijl hij de kist dichtklapte, ‘Ziet u hier haar voeten!’ De serveerster zwaaide met haar voeten.

‘En hier haar hoofd!’ De serveerster glimlachte.

‘Hoe gaat het met je?’

‘Heel goed,’ zei de serveerster. De manager was tot de conclusie gekomen dat Copperfield een grapje had gemaakt. Maar helemaal zeker was hij er nog steeds niet van. Hij besloot het open te laten.

‘Zelfs dan,’ zei hij, ‘zelfs met deze goochelaar. Dan is nog steeds niet duidelijk waarom wij eigenlijk die show opvoeren. Bij dat hoertje. Die zuigt ons immers het bloed uit.’

‘Ziet u hier de zaag!’, zei de goochelaar uit Shanghai en hield een grote roestige zaag omhoog.

‘Bekijkt u hem eens!’ Hij gaf de zaag door naar een tafel en hij werd betast en aan hem teruggegeven.

‘Ja, verdorie!’, zei David Copperfield, ik weet het simpelweg niet. Het beste zou zijn, dat

[p. 48]

het hoertje gewoon verdween.’ Ze zwegen beide, ze wisten verder niet meer. De goochelaar van Shanghai zette de zaag op het midden van de kist en begon te zagen. Het klonk naar dun triplex, de serveerster wiebelde met haar benen en bewoog angstig haar hoofd. De goochelaar zaagde door tot de serveerster, zoals afgesproken, schreeuwde. Hij ging naar haar hoofd en streek haar geruststellend over het haar. Toen zaagde hij verder. Haar voeten trappelden nog een beetje, als in stuiptrekkingen. Uit de gezaagde kier in de kist druppelde bloed. De goochelaar zaagde verder, zijn gezicht maakte een gespannen, bijna verbeten indruk. Het gezicht van de serveerster was van pijn vertrokken en trilde alsof ze wild was geworden. Toen werd haar blik star en haar hoofd viel achterover en hing dan alleen nog maar levenloos naar beneden. Ook de benen bewogen zich niet meer, de goochelaar zaagde door, het zaagblad glansde rood. Hij was klaar. De goochelaar van Shanghai wiste zich het zweet van zijn voorhoofd en klapte de beide helften uit elkaar. Het bloed druppelde naar beneden, de goochelaar boog. Maar er werd geen applaus ingezet. Hij verdween naar de ene kant. Personeel van het restaurant ruimde de requisieten op.

David Copperfield en zijn manager keken elkaar aan. Tegelijkertijd begonnen ze te glimlachen. Ze stonden op en lieten het grootste gedeelte van het eten staan. Ze gingen achter het podium naar de goochelaar van Shanghai. Ze waren lang genoeg in het vak en ze waren professionals. En ze zouden een oude collega, die een beetje pech had gehad, ze zouden hem een kans geven.

Shanghai april 1997, afgerond 30 juli 1997