J. van Donselaar
In Memoriam J.C. Lindeman (1921-2007)
Op 18 juli 2007 overleed in Zeist op 86-jarige leeftijd dr. Jan Christiaan Lindeman, geboren op 26 juni 1921 te Zutphen. Zijn grote verdiensten voor de wetenschap met betrekking tot Suriname liggen op het gebied van de botanie en de betekenis daarvan voor de bosexploitatie en de bosbouw. Het is hier niet de juiste plaats om daarover uit te weiden.
Lindeman heeft daarnaast een niet te onderschatten bijdrage geleverd aan de Surinamistiek, dankzij zijn grote belangstelling voor en ongeëvenaarde kennis van de Surinaamse plantennamen, te weten de volksnamen zoals Surinamers die gebruiken. Van die belangstelling getuigde hij al in zijn proefschrift van 1953, waarin hij de vegetatie beschreef van het Surinaamse kustgebied. Dat onderzoek bracht hem destijds in contact met het soort Surinaamse plantenkenners zoals later bij Bosbeheer formeel in dienst kwam als ‘boomkenner’ - een zeer Surinaams woord.
Het was vooral dit contact dat hem reeds toen ertoe bracht, als eerste voor zover ik weet, de Surinaamse nomenclatuur van de planten expliciet als onderwerp van wetenschappelijk onderzoek naar voren te halen en ook vanuit andere dan botanische gezichtspunten te belichten, zoals de verscheidenheid van de namen in samenhang met de vele Surinaamse bevolkingsgroepen en hun talen, de al dan niet eenduidigheid van die namen, het ontbreken van een naam bij vele soorten, de spelling van de namen, de wenselijkheid om tot een zekere standaardisering te komen - die klopte zelfs bij Bosbeheer toen nog niet - en het verlies van kennis en dus ook van namen bij de binnenlandbewoners onder invloed van sociale veranderingen.
Lindeman is sedertdien doorgegaan, steeds opererend in en vanuit de Utrechtse universiteit, met het registreren van alle Surinaamse plantennamen die hem ter ore of onder ogen kwamen. Dat bleken er tegen het einde van zijn carrière ongeveer 7050 te zijn, behorende bij ongeveer 2300 plantensoorten. Die collectie heeft als databestand dienstgedaan bij de totstandkoming van de Index of vernacular plant names of Suriname, een in zijn soort voor Nederland en Suriname uniek boek.
Het is niet nodig hier verder op dit boek in te gaan. Voor bijzonderheden over de opzet daarvan en over de rol van Lindemans twee medeauteurs verwijs ik naar mijn bespreking in Oso van mei 2005 (24/1). Laten we een moment stilstaan bij het heengaan van een man die met en vanuit zijn eigen wetenschap, de plantkunde, een wezenlijke bijdrage heeft geleverd aan het welvaren van Suriname en aan de naam van Suriname in de wereld van de wetenschap.
Auteursrechtelijk beschermd