Ontwaking. Nieuwe reeks. Jaargang 3

Maandschrift voor sociologie, kunst en wetenschap

[p. 189]

Sprokkelingen.

JULES MOINEAU verhaalde enkele dagen geleden, in de Kapel, eenige indrukken uit zijn gevangenisleven.

Deze voordracht was als een balk die onder 't hart wordt gelegd; 't was een les van energie, van vastberadenheid. Die ‘geweldenaar’, die ‘misdadiger’ volgens onze laffe moraal en schijnheilige wetgeving, openbaarde zich als een man met hoogen zieleadel, met liefderijkheid maar ook met wilskracht en een onwrikbare overtuiging; als een man-uit-één-stuk, die meteen de bewonderende genegendheid won van het heele gehoor en menigen traan ontlokte van wrok en innig medevoelen.

In ons volgend nummer geven wij een nederlandsche vertaling van zijn ‘Galei-indrukken’, zooals Moineau ze voor ons blad zal bewerken. Alzoo zullen ook degenen die het voordeel derfden deze indrukken eigenmondig te hooren verhalen, onrechtstreeks in voeling komen met het dòoredel karakter van dien offerveerdigen man, die, tien jaar lang, een ‘vulgair’ nummer was in de gevangenis van Leuven.

DE DUITSCHE FEDERATIE VAN REVOLUTIONAIRE ARBEIDERS, die een verklaard anarchistisch karakter heeft, belegden korten tijd geleden een congres, waarop eenige vraagpunten over propagande

[p. 190]

en tactiek wierden besproken. Dit was genoeg om een huivering te jagen door de verknechte pers, die dadelijk sloeg aan 't weeklagen. Zij nam hierbij de koddig-heldhaftige houding van den bloodaard, die bocht en bauw doet om zijn innigen schrik te verbergen.

Ziehier wat een dagblad van Brunswick uit zijn doorluchtigen teen kwam te zuigen: ‘Sinds den moord van koning Humbert hebben de mogendheden een internationalen toezichtdienst ingesteld, met het doel wederkeerig inlichtingen over de anarchisten te verstrekken. Dit niettegenstaande gaan de anarchisten voort met hun ellendig drijven, zij kunnen zelfs in congres vergaderen; dit wijst op een tekortkoming in het wetboek. Wie zich anarchist noemt of behoort tot een anarchistische groep, met zoo'n groep in betrekking staat of er verkeer meê onderhoudt, moest terstond worden verbannen uit iederen staat; het ware de beste wijze om die vuilnis weg te vagen’

Een nog eenvoudiger en stellig ook praktischer oplossing wordt aangewezen door de ‘Hamburger Nachrichten’, gansch doortrokken van den Bismarckschen geest:

‘Wij meenen dat ieder anarchist, zoodra hij gekend is als dusdanig, zonder meer pleegvormen, dient opgehangen te worden; men moet handelen met hen, zooals de Engelschen deden met de secte der Thugs. Als daar geen wet voor is, moet er maar aanstonds een worden gemaakt.’

DE LASTER is het gelief koost wapen in handen der ‘zachtzinnige’ orde-mannetjes, tegenover de

[p. 191]

‘bloeddorstige’ voorstanders der algeheele vrijheid.

Wordt een anarchist (somtijds een zich zòò noemend louter-gerevolteerde) door een aaneenschakeling van omstandigheden, opgestapeld door de huidige wanverhoudingen, tot een gewelddaad opgestuwd - dadelijk dreunt allerwegen het gerel: ‘dood aan de anarchie en de anarchisten’. De anarchie als wereldbeschouwing en de anarchisten in massa, worden aansprakelijk gesteld voor de daad van een enkeling; een daad die, overigens, heur drijfveer vindt in het warnet der burgelijke samenleving.

- In Servië moordden officieren in naam der vaderlandsliefde. Waarom nu niet, ineens, àlle soldaten aansprakelijk gesteld en vervolgingsmaatregels genomen tegen àlle patriotten? Maar leger en chauvinisme, ziet ge, passen wonderwel bij de bestaande ‘orde’, ja, zijn de stevigste steunsels ervan! Dààraan mag niet worden getornd!

't Is het roode schrikbeeld der anarchie dat het moet ontgelden, daar moet de stijgende woede van den volk-stier meê afgeleid van zijn ware bestemming.

Tot dit abel werkje blijken onze matadors-derjournalistiek uitstekend berekend. Regelmatig ziet men berichtjes verschijnen over verijdelde aanslagen of uitgelekte samenzweerings. Men solt wat, alsof het een wereldlandsche, zwarte maçonnerie goldt, steeds ievrig op het booze ramend, in de donkerte.

Nog maar heel onlangs kreeg men alzoo, in een Spaansche briefwisseling aan een antwerpsch dagblad, een zoo onzinnige schurkerij te lezen dat we ze letterlijk vertaalden en hieronder overdrukken. Het moge dienen tot stichting onzers lezers en als bewijs dat een persploert voor geen laagheid terugdeinst, waar het op aan komt de vijandelijke stemming zijner

[p. 192]

niets args vermoedende en allesslikkende lezers te onderhouden.

Ziehier: ‘De vreeselijke sectarissen (de bommenwerpers) hebben besloten Barcelona als brandpunt hunner bedrijvigheid te nemen. De gekende fransche publicist, Tailhade, zal tot die weinig vermakelijke inrichting overgaan. Hij is sinds eenige dagen te Barcelona aangekomen in gezelschap van den ingenieur Tarida del Marmol - die, gewikkeld in de bommenzaak der Cambios Juevos, vier jaar geleden was gevlucht - en ze gaan zich aan 't werk stellen. Men verwachtte iederen dag drie der aartsvaders van de anarchie: Elisée Reclus, Kropotkine en Pietro Gori. Wat zal uit die samenkomst worden geboren?...’

Nu wete men dat ieder verplaatsing quasi-onmogelijk is voor den zachtaardigen Reclus; dat Peter Kropotkine geen voorstander is der ‘propagande met de daad’; dat Tailhade niet te Barcelona was en del Marmol zoowat bestendig in Spanje verblijft DE SPAANSCHE ANARCHISTEN hebben, overigens, geen buitenlandsche hulp van noode. Nergens staan ze zoo sterk als in Spanje, waar ze de heele arbeidersbeweging beheerschen. De onophoudende stakingen te Barcelona zijn dáar om het staven.

Maar nog sprekender zijn de volgende cijfers: Spanje telt 20 verklaard anarchistische bladen, die samen op zoowat 70 à 80.000 expl. trekken. Een hunner, Tierra y Libertad, tot heden wekelijks op 18.000 expl. verschijnen, zal, van af den 1 Oogst, tot dagblad worden vervormd. - Als men nu berekent dat die ± 80.000 expl. verdeeld worden (en hoevele worden niet door 2, 3 of meer personen gelezen?) over een bevolking van 18 millioen inwoners, waarvan de helft bestaat uit ongeletterden!!!

Zou die wasdom der misnoegdheid, zoo dreigend voor de rust der vergenoegden, niet kunnen in verband worden gebracht met de leugenberichtjes, waarvan we hierboven een staal gaven? Schuilt hier soms geen giftig addertje onder het gras?...

S.R.