Een spiegel van de maatschappij. Het Nederlands Affichemuseum in Hoorn
Of ze nu ‘posters’, ‘Plakater’ of ‘manifesti’ genoemd worden, affiches heb je overal. Maar niet in elk land wordt er evenveel aandacht aan besteed. Waar landen als Denemarken, Duitsland en Italië al jaren een affichemuseum binnen de grenzen hadden, ontbrak een dergelijk instituut in Nederland. Maar in mei 2003 opende in de Noord-Hollandse havenstad Hoorn het Affichemuseum zijn deuren.
Dat het Nederlandse museumlandschap het lange tijd moest stellen zonder een affichemuseum is opmerkelijk. Nederland heeft zelf enkele grote namen voortgebracht op het gebied van affichekunst. Een bekend voorbeeld is Jan Toorop. Hij ontwierp al in 1894 een serie affiches waarmee hij Delftsche Slaolie aanprees. Eén daarvan bevindt zich in de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam. Affiches hebben een plek in diverse Nederlandse collecties. Het Spoorwegmuseum in Utrecht heeft er ruim 25.000 en de affichecollectie van het Stedelijk Museum Amsterdam bestaat uit 20.000 exemplaren.
Het grootste deel van deze affiches verlaat echter nooit de depots en is dus niet zichtbaar voor het grote publiek. Dat was de reden voor enkele gepassioneerde afficheliefhebbers, onder wie veilinghuishouder Piet van Sabben, om in 1997 de Stichting Affichemuseum Nederland op te richten. Die zette zich vervolgens in voor de realisatie van een museum en kreeg daarbij steun van de gemeente Hoorn. Zij stelde een fraai achttiende-eeuws pand ter beschikking. Het museum is met een minimum aan financiële middelen totstandgekomen. De Stichting kreeg gratis hulp uit verschillende hoeken. Schildersbedrijven, distributeurs en veel vrijwilligers boden belangeloos hun diensten aan.
Stichting Affichemuseum Nederland heeft zich tot doel gesteld de bekendheid van de affiche te vergroten. Ze wil bijvoorbeeld onderzoek laten doen naar onderwerpen waarover nog weinig is gepubliceerd, zoals de voorlopers van de affiche. Zo'n onderzoek kan dan
Affiche ‘Fongers’ van F.G. Schlette, 104 × 73 cm, Nationaal Fietsmuseum Velorama Nijmegen - Foto Gerit van Vliet.
gekoppeld worden aan een expositie. Ook wil de Stichting monografieën samenstellen over ontwerpers. Het Affichemuseum moet een compleet kenniscentrum worden. Behalve expositieruimten heeft het ook een bibliotheek binnen zijn muren met daarin complete jaargangen reclamevakbladen vanaf de jaren 1920 en meer dan duizend boeken over affiches.
Een andere doelstelling is een geregistreerd museum te worden. Sinds enkele jaren kent Nederland het systeem van museumregistratie. De Nederlandse Museumvereniging (NMV) geeft, in samenwerking met het Landelijk Contact van Museumconsulenten (LCM), een certificaat aan musea die voldoen aan bepaalde eisen. De provincie Noord-Holland heeft laten weten dat zij pas subsidies kan verlenen als het museum daadwerkelijk geregistreerd wordt. Voor het Affichemuseum is het daarom belangrijk dat dat zo snel mogelijk gebeurt. Het museum voldoet nu al aan een aantal eisen. De klimaatbeheersing is in orde, het museum heeft al een eigen collectie en kan die opbergen in een eigen depot. Over andere punten, zoals een registratiesysteem voor de collectie, gaat het bestuur rond de tafel zitten met het LCM.
De collectie van het jonge museum bestaat inmiddels uit ruim 8.000 affiches en ze breidt zich in een razend tempo verder uit. Fondsen voor gerichte aankopen ontbreken nog, waardoor het museum afhankelijk is van schenkingen. Het leeuwendeel van de collectie bestaat om die reden uit theateraffiches. Het museum ontving van Parkschouwburg Hoorn en Toneelgroep
Auteursrechtelijk beschermd
