Ons Erfdeel. Jaargang 46

Buiten de productielogica.
Dans in Kortrijk

Als je buitenkomt bij een voorstelling van het hedendaags festival Dans@Tack is het altijd weer verbazingwekkend te merken dat een organisatie als Dans in Kortrijk, ingebed in een doordeweekse, ietwat fantasieloze provinciestad, kan komen tot een dusdanig uiteenlopend, uitdagend en excentriek programma. Een one-manvoorstelling in een oud herenhuis, een performance in een rijdende auto, de projecten in een voormalig fabriekspand, de voorstellingen in de dansstudio's van de Tacktoren, alle geven ze blijk van een goed doordacht traject van een jonge maker of een choreograaf die even op zijn eigen schreden wil terugkeren.

Toch begon het allemaal niet zo rooskleurig. Bij de subsidie-erkenning van Dans in Kortrijk als danswerkplaats in 1997, leidde dit tot grote consternatie binnen podiumkringen. Bij de indiensttreding van artistiek directeur Koen Kwanten en Ida de Vos in 1998 werd het begin gemaakt van een beleid, dat een specifiekere

De Tacktoren in Kortrijk - Foto Patrick Holderbeke.

invulling zou geven aan de tot dan toe weinig gedefinieerde term ‘danswerkplaats’. Op dat moment had Dans in Kortrijk een leeg bureau ter beschikking en was het wachten op de verbouwing van de Tacktoren in 1999 om over te gaan tot een diepgaander werking. Bovendien had de organisatie al van bij de aanvang af te kampen met een overgebleven financieel tekort. Met veel inspanning en overtuigingskracht werd het eerste Dans@Tackfestival, georganiseerd in september 1999. Daar was werk te zien was van onder meer Sarah Chase, Brice Leroux en Jerôme Bel.

Dans in Kortrijk groeide onder leiding van artistiek directeur Koen Kwanten in korte tijd uit tot een begeerde residentieplek, waar heel wat internationale choreografen zich gedurende enkele weken of maanden konden bezighouden met onderzoek naar de eigen taal, naar de dunne grens tussen de verschillende kunstdisciplines, en naar de verhouding tussen hun werk en het publiek. De Dans@Tackfestivals die op ongeregelde tijdstippen werden georganiseerd, boden een podium aan de choreografen, beeldende kunstenaars, muzikanten en industriële vormgevers, die van de studio's en geïmproviseerde werkruimtes gebruikmaakten.

De aandacht die Dans in Kortrijk de laatste jaren heeft gekregen in de pers en bij een ruimer

[p. 108]

publiek, roept meteen ook de vraag op naar het belang en de functie van een danswerkplaats. Volgens huidig artistiek directeur Koen Kwanten, kan een laboratorium zoals Dans in Kortrijk zich niet isoleren, niet qua plaats, maar ook niet qua artistieke werking. Theatermakers als Davis Freeman of de Frans-Oostenrijkse Superamas kunnen bezwaarlijk doordeweekse choreografen worden genoemd. De één bouwt een volledig huis om tot een individuele ervaringsmachine. De ander ontwerpt een lichtinstallatie die de perceptie van de kijker op de proef moet stellen.

Daarom wil Dans in Kortrijk zich in de toekomst ook richten op een groter (inter)nationaal samenwerkingsverband. Zo ligt er nu een concreet plan op tafel om nog in 2003 een laboratorium te organiseren in Kortrijk met een twintigtal artiesten. Dit onderzoek kadert in een project dat vooraf alle deelnemers met elkaars werk laat kennismaken tijdens het Berlijnse ‘Körperstimme’. In de laatste fase zou het onderzoek dat in Kortrijk verricht werd, later doorgezet worden in Salzburg.

Daarmee wil Dans in Kortrijk tegemoetkomen aan een nijpende behoefte aan doorstroming bij jonge makers. Doel is om niet enkel een werkplaats, of een studio te creëren, maar een aantal synergieën tot stand te brengen, die zich over de grenzen van steden, focussen, en interessevelden uitstrekken. Dans in Kortrijk richt zich op de kunstenaars zelf en de specifieke behoeften die elk van hen naar voren schuift.

Dans in Kortrijk is dan ook meer een mentaal gegeven, een plek waar op geregelde tijden werk te zien is dat de ruimere activiteit van de organisatie zichtbaar maakt voor een relatief breed publiek. Het is de formele drager van activiteiten en samenwerking van Salzburg tot Noorwegen. Hierbinnen is Dans@Tack, dat bij de jongste editie de samenwerking aanging met de Brusselse BSBbis, het publieke forum. In de toekomst zal dit festival waarschijnlijk een andere vorm krijgen, maar de samenwerking met andere kunstencentra in Vlaanderen

‘Dans in Kortrijk’ - Foto Patrick Holderbeke.

en Brussel zal zeker verder worden geëxploreerd.

Het gaat de danswerkplaats om het vinden van een positie die buiten de algemeen aanvaarde productielogica ligt. Dat betekent dat een werkproces niet dient te resulteren in een afgewerkte voorstelling en een tournee, een verantwoordelijkheid die eerder door de productiehuizen, de festivals en de kunstencentra dient te worden gedragen.

De danswerkplaats wil wel een motor voor een groter gebeuren zijn, zowel op productioneel als op inhoudelijk vlak. Een denktank die zich vanuit de vraag van de hedendaagse kunstenaars ontwikkelt op internationaal en multidisciplinair vlak in verschillende steden. Dus niet de danswerkplaats als toeleverancier voor culturele of kunstencentra, niet de plek die een eerste selectie verricht voor een commerciëler gerichte podiumsector, maar wel de plaats waar de ideeën van verschillende makers en denkers elkaar kunnen bestendigen, ondersteunen en stimuleren.

Dit seizoen wordt een overgangsjaar voor Dans in Kortrijk. Na de laatste Dans@Tack is geen budget meer beschikbaar voor een volgend festival. Bijgevolg lopen de residenties door en wordt in het seizoen 2002-2003 vooral de nadruk gelegd op de inhoudelijke reorganisatie van de activiteiten. Met dertig residenties en een vijftiental producties en co-producties zit de danswerkplaats nog te zeer vast aan de eisen van de afzetmarkt. In plaats daarvan wil ze zich in alle alertheid reorganiseren en de gepaste vragen blijven stellen. Alle parameters van de

[p. 109]

‘voorstelling’ worden ter discussie gesteld: de duur, de verhouding met het publiek, maar ook de relatie tussen artiest en producent. Vanuit deze reflectie ontstaat een nieuwe formule die zich losmaakt uit de noodzakelijke verwevenheid met de kunstmarkt. De publiciteit die Dans@Tack tijdens de laatste festivals heeft gekregen, geeft Dans in Kortrijk de mogelijkheid zijn activiteiten uit te breiden en niet te blijven hangen in de traditionele taakverdeling.

Wat ontstaat is een meer ideëel gericht model, dat zich verhoudt tot België, Europa en de wereld. Dans in Kortrijk heeft in elk geval een boeiende discussie aangekaart en de rol van de danswerkplaats tot een brandende kwestie gemaakt. In de toekomst blijft het in elk geval uitkijken naar nieuwe initiatieven.

Elke van Campenhout

Dans in Kortrijk, Schouwburgplein 14, B-8500 Kortrijk, tel.: [phone], fax: [phone], [e-mail]