Zuivere koffie en katholiciteit
Colloquium in Parijs voor neerlandici
Het tweejaarlijkse colloquium van de neerlandici in Frankrijk vond op 24 en 25 maart 2000 plaats in het Collège Néerlandais in Parijs. De titel was Contrastief en communicatief? Naar een NVT-didactiek voor Franstaligen. In 2002 heeft Rijsel zich al kandidaat gesteld om het colloquium te organiseren. Een zestigtal mensen uit heel diverse onderwijsmilieus (van basisschool tot universiteit en buitenschools volwassenen onderwijs) maakten dit colloquium mee. Een vijftiental kwamen uit Noord-Frankrijk waar het Nederlands op de lagere school gevolgd wordt door een kleine vierduizend leerlingen en waar een achthonderdtal volwassenen lessen volgen, hoofdzakelijk aangeboden door het netwerk van het Komitee voor Frans Vlaanderen.
De algemeen Secretaris van de Nederlandse Taalunie, Koen Jaspaert, opende het colloquium en Henk Pröpper, directeur van het Institut Néerlandais, sloot het af. Jammer dat sommige neerlandici in high places er ontbraken. Maar nu terzake.
De verschillende onderwijsniveaus weten weinig van elkaar, laat staan dat ze op elkaar afgestemd zijn, maar het is al veel dat ze elkaar tenminste op dit forum, deze ‘marktplaats’ zoals Henk Pröpper het uitdrukte, ontmoeten, van gedachten kunnen wisselen en ervaringen en leermiddelen uitwisselen. Theorie kan er de praktijk bevruchten en vice versa. En die praktijk kan nogal verschillen, zelfs binnen hetzelfde type onderwijs. Zo verwachten kaderleden in Parijs iets heel anders van hun betaalde lessen dan Fransen uit Noord-Frankrijk, die Nederlands ook wel leuk willen vinden.
De nieuwe media ontbraken niet op dit colloquium, waar twee cd-roms werden gepresenteerd. SIB (Small is Beautiful), ontwikkeld door het Instituut Levende Talen van de KULeuven, wil de cultuur van Vlaanderen de taalles intrekken en vertrekt daarbij van de bekende mentaliteitsverschillen tussen Vlamingen en Nederlanders. De bedoeling is die uiteindelijk te overstijgen. Toch werd de vraag gesteld of een dergelijke voorstelling de stereotypering niet meer bevestigt dan doorbreekt.
Instap! Nederlands is ontwikkeld door Lut Baten van de Academische Lerarenopleiding van de faculteit Letteren van de KULeuven. De cd-rom sluit een studiecontract met de gebruiker die Nederlands wil leren, dat hem of haar toelaat autonoom te werken. Maar idealiter functioneert de cd-rom geïntegreerd in de lespraktijk of ‘contacturen’. Hij is uitgewerkt als een open leersysteem met veel verbindingen en mogelijkheden tot feedback dat de leraar niet uitsluit maar wel beter afstemt op de leerder.
Jan Hulstein van de Universiteit van Amsterdam relativeerde het nut van grammaticaregels in het vreemde taalonderwijs: regels werken misschien als ze een groot bereik hebben, als ze betrouwbaar zijn en simpel. Vaak is het makkelijker woordjes te leren. Men moet geregeld durven ‘minder betrouwbaar’ te zijn. Uiteindelijk gaat het om het opbouwen van impliciete kennis, en die vertoont de vorm van een horizontaal netwerk, dat niet regelgestuurd werkt, maar data-gestuurd.
Ook Ludo Beheydt van de Université Catholique de Louvain ging in zijn lezing over het mentale lexicon in op de netwerkmetafoor: woorden functioneren in velden die associatief met elkaar verbonden zijn. Er bestaan verschillende toegangen tot het lexicon die elkaar niet uitsluiten maar juist versterken. Voor semantisch inzicht en consolidering van woordenschat zijn dan ook gediversifieerde oefenvormen nodig.
Ook de integratie van cultuurkennis in de lespraktijk kwam aan bod. Niet zozeer de
Auteursrechtelijk beschermd