Hugo Claus' toneel in Franse vertaling
Eind 1990 verscheen bij L'Age d'Homme, Hugo Claus théâtre complet. Tome premier, het eerste deel van het volledige toneeloeuvre van Hugo Claus in Franse vertaling. Deze publikatie is een nieuw teken van de reële belangstelling in de Franstalige wereld voor H. Claus. Totnogtoe werden vooral zijn proza en poëzie in het Frans vertaald met als hoogtepunt het in 1985 uitgegeven Le chagrin des Belges (Julliard, Parijs). Voor het toneel bestond minder belangstelling. Daar komt nu duidelijk verandering in.
De Zwitserse uitgeverij L'Age d'Homme wil op een kleine vier jaar Claus' toneelwerk uitgeven. De zevenentwintig stukken zullen verschijnen in zeven uitgaven. Voor de vertaling werd een beroep gedaan op Alain van Crugten, die bekendheid verwierf met Le chagrin des Belges. Hij wordt bijgestaan door mensen die eveneens hun sporen als vertaler hebben verdiend: Maddy Buysse, Jacques de Decker, Marie Hooghe en Marnix Vincent.
De Tome premier begint met een boeiende inleiding van Alain van Crugten. Eerst worden kort maar overzichtelijk de grote lijnen uit Claus' biografie en oeuvre geschetst. Voor de lezer die Claus niet of nauwelijks kent, is deze tekst een uitstekende kennismaking. Handig worden de vele elementen beklemtoond die Claus met de Franstalige cultuur verbinden. Door de jaren heen werd Frankrijk voor de Vlaamse auteur een soort tweede woonplaats en meermaals heeft hij zich door de Franse geschiedenis en literatuur laten inspireren. In het tweede deel van de inleiding geeft Van Crugten een overzicht van het dramatisch werk, met specifieke aandacht voor de talrijke buitenlandse invloeden en de grote diversiteit in thema's en genres.
De inhoudelijke verscheidenheid is zeker een van de meest opvallende eigenschappen van de Tome premier. Hoewel alle daterend uit de beginperiode van de auteur zijn de vier opgenomen stukken heel divers van aard. Het boek begint met Claus' eerste toneelstuk, de tragikomedie La fiancée du matin (Een bruid in de morgen). Reeds in 1956 verscheen een Franse vertaling van Maddy Buysse, die nu enigszins werd aangepast. Daarna volgen het meer poëtische La chanson de l'assassin (Het lied van de moordenaar), het naturalistische Sucre (Suiker) en de satire Regarde, maman, sans les mains! (Mama, kijk, zonder handen!). De lezer krijgt een voorproefje van Claus' talent als toneelschrijver dat naderhand nog aanzienlijk zou worden aangescherpt. Met veel interesse wordt dan ook uitgekeken naar de andere uitgaven van het Théâtre complet.
Hans Vanacker
Hugo Claus théâtre complet. Tome premier, publié sous la direction d'Alain van Crugten, L'Age d'Homme, Lausanne, 1990, 326 p.