Ons Erfdeel. Jaargang 34

Europa 1993:
‘Grenzenlose Gegensätze’

In Oldenburg vond van 21 tot 22 februari 1991 het tweede colloquium Nederlands plaats. Het werd georganiseerd door de zeer actieve en geëngageerde ‘Fachvereinigung Niederländisch’, de vereniging van leraren en docenten Nederlands in Duitsland, in samenwerking met de vakgroep Nederlands van de universiteit Oldenburg, die ter gelegenheid van het colloquium een interessante tentoonstelling van oude drukken uit de bibliotheek van de deelstaat Neder-Saksen voorbereid had.

Net als bij het eerste colloquium in Münster, was de belangstelling erg groot. Met zo'n 150 deelnemers hoefde men zich in het noordelijke Oldenburg niet te schamen voor een vergelijking met grote colloquia zoals die van de IVN. Het programma was afgestemd op de deelnemers die voor een overgroot deel werkzaam zijn in het onderwijs Nederlands als vreemde taal. In de universiteitsbibliotheek kon men zich informeren over de nieuwste publikaties op het terrein van het Nederlands als vreemde taal en de Nederlandse literatuur. Het viel wel op dat de taalkunde zeer slecht vertegenwoordigd was. Daar probeerde Prof. A. Sturm van de universiteit Oldenburg met zijn pleidooi voor meer aandacht voor specifiek taalkundige onderwerpen in het vreemde-talenonderwijs echter verandering in te brengen.

Zowel de bijdrage van Prof. W. Butzkamm over de rol van de moedertaal tijdens het onderwijs als de workshops waren georiënteerd op de praktijk. Aan bod

[p. 619]

kwamen zo de filosofie achter de invultekst, het verwachtingspatroon van de leerling, de cartoons en het lied, de commerciële televisie en het verval van de verzuiling, experimenten met het tweetalig en het in spelvorm gegoten onderwijs en ten slotte de ‘suggestopedie’, een onderwijsmethode die een ontspannen leerproces zonder stress beoogt.

De actualiteit van het motto van het colloquium ‘Europa 1993 - grenzeloze tegenstellingen’ bleek niet alleen uit het forumgesprek. Reeds tijdens de inleidende voordracht van Prof. W. Herrlitz werd duidelijk, dat niet alleen taal en economie de eenwording van Europa bemoeilijken. De oude vooroordelen spelen blijkbaar nog steeds een belangrijke rol. Het nationale bewustzijn dat, zoals Prof. H. Lademacher, de directeur van het nieuwe centrum voor Niederlande-Studien in Münster betoogde, een belangrijk uitgangspunt was voor de Nederlandse schilderkunst uit de Gouden Eeuw, blijkt op de dag van vandaag vooral bij de jongeren met een schrikwekkend negatief beeld van de Duitsers en Duitsland gepaard te gaan.

Er is dus nog veel werk aan de winkel, tenminste als men vermijden wil, dat de tegenstellingen grenzeloos worden. Dat geldt, zoals Prof. E de Rover uit Berlijn tijdens zijn voordracht over de vertaling van Nederlandse literatuur duidelijk maakte, niet in de laatste plaats ook voor de houding van Nederland en Vlaanderen wat betreft de promotie van de Nederlandse literatuur in het buitenland. Die is in de laatste tijd steeds onduidelijker geworden. Terecht wees de directeur van het Instituut Nederlands in Berlijn op het belang van een al dan niet gezamenlijke deelname aan de boekenbeurs in Frankfurt: in 1993 heeft die Nederland als thema en daarop dreigt de Nederlandse literatuur, volgens hem, als er niets verandert, te schitteren door afwezigheid.