Ons Erfdeel. Jaargang 34

De Franse Nederlanden

BELLE (Bailleul): Frans-Vlaamse modelstad

Bailleul (in het Nederlands: Belle) is een aantrekkelijk stadje van ongeveer 14 000 inwoners in het Frans Vlaamse Heuvelland, dichtbij de Frans-Belgische grens, op zo'n 20 kilometer van leper. Op het landgoed van de Zwarte Berg, met uitzicht op de torens van Belle, bracht de schrijfster Marguerite Yourcenar (1903-1987) de zomers van haar kinderjaren door. De Stichting Marguerite Yourcenar, die ijvert voor het behoud van de flora en fauna van de streek, werd in 1982 opgericht in Belle. Edmond de Coussemaker (1805-1877), vrederechter, medestichter van het ‘Comité Flamand de France’ en schrijver van de standaardwerken Chants populaires des Flamands de France en Les troubles religieux de la Flandre Maritime au 16e siècle werd in Belle geboren. Het borstbeeld van deze verdediger van de Vlaamse eigenheid in de vorige eeuw staat bij het stadhuis (in neoVlaamse renaissancestijl) met de leuze van het ‘Comité Flamand de France’ in steen gebeiteld: ‘Voor Moedertaal en Vaderland’.

Het negentiende-eeuwse gedachtengoed van De Coussemaker is minder relevant voor burgemeester Delobel, die sinds 1977 in Belle de koers bepaalt aan het hoofd van een linkse meerderheid. En dat is een open koers ten aanzien van Vlaanderen, Nederland en het Nederlands, vanuit het besef van een gemeenschappelijk verleden en met de pragmatische visie dat samenwerking over de grens heen de welvaart en het welzijn bevordert. Op economisch gebied is Frans-Vlaanderen im-

[p. 306]

mers een open deur op een markt van miljoenen consumenten, en anderzijds is Belgisch-Vlaanderen vandaag de belangrijkste handelspartner van Noord-Frankrijk. Ook op toeristisch gebied is grensoverschrijdende samenwerking vanzelfsprekend.

Burgemeester Delobel heeft grondige redenen om te pleiten voor een bevoorrechte plaats van het Nederlands in het vreemdetalenonderwijs in Noord-Frankrijk. Hij grijpt dan ook alle kansen aan om het aanbod van Nederlandse lessen in zijn stad uit te breiden. Wat dat betreft was er al een zekere traditie. Zowat dertig jaren geleden begon men in Belle met vrije avondcursussen Nederlands, georganiseerd en gesubsidieerd door het ‘Comité voor Frans-Vlaanderen’ uit Waregem. De eerste officiële cursus Nederlands in het middelbaar onderwijs van Noord-Frankrijk werd in 1972 opgericht aan het college Maxime Deyts in Belle. Pas enkele jaren later gingen ook andere steden het Belse voorbeeld volgen: Armentiers, Duinkerke, Rijsel, Halewijn, Bray-Duinen...

In navolging van het geslaagde project Nederlands op de basisschool Pasteur van Wervicq-Sud (januari 1986) begon men in 1990 in Belle met Nederlands onderwijs op de rijksbasisscholen. Momenteel leren ruim 400 leerlingen van de derde kleuterklas en het eerste leerjaar er Nederlands. Dat ebeurt op speelse wijze en in kleine groepjes onder leiding van een Vlaamse en twee Nederlandse leerkrachten. Het Nederlandse Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen (Afdeling Internationale Betrekkingen) en VVOB (Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische Bijstand) organiseren en financieren de lessen. Binnen deze voor het Nederlands gunstige atmosfeer werd sinds vorig jaar ook begonnen met cursussen op twee middelbare scholen van het vrije (katholieke) onderwijs in Belle. In Noord-Frankrijk is Belle op het gebied van het Nederlands onderwijs dus toonaangevend in het streven naar ‘un bilinguisme de proximité’ door een aanbod van Nederlandse lessen voor jong en oud, op alle niveaus.

Dirk Verbeke