Ons Erfdeel. Jaargang 30

De Franse Nederlanden

De Franse Nederlanden: actualiteiten

De 40ste Frans-Vlaamse cultuurdag (13 september 1987), die dit jaar niet in Waregem maar in Belle (Bailleul) gehouden werd, was voornamelijk toegespitst op het Nederlands taalonderricht in de vrije cursussen, het officieel onderwijs en via de media. De dag werd voor het eerst georganiseerd en geleid door het nieuw opgerichte ‘Komitee voor Nederlands Onderwijs’ (KNOKFV), dat afhankelijk is van het ‘Komitee voor Frans-Vlaanderen’ en samengesteld is uit Frans-Vlaamse leraren Nederlands. De oprichting van dit comité maakt het mogelijk dat de Frans-Vlamingen met de steun van het KFV de organisatie van de vrije cursussen Nederlands en de promotie van het Nederlands in Noord-Frankrijk in eigen handen nemen. Tijdens de middagzitting in de zaal ‘Marguerite Yourcenar’ beklemtoonde Frederik Plancke, voorzitter van KNOKFV, dat de toestand van het Vlaams en het Nederlands in Frans-Vlaanderen niet rooskleurig is, maar ook niet hopeloos. De Nederlandse taal is de essentie van ons patrimonium, aldus de spreker, en een op z'n minst goede passieve kennis van het Nederlands bij de meerderheid van de Frans-Vlamingen is het belangrijkste doel van het ‘Komitee voor Nederlands Onderwijs’. Frank Allacker, secretaris van KNO-KFV, zei in zijn toespraak dat het noodzakelijk is dat een aantal Frans-Vlamingen full-time kan werken aan de promotie van het Nederlands en aan de organisatie van de vrije cursussen. Daartoe hebben zij de steun nodig van Vlaanderen en Nederland.

De problematiek van het Nederlands onderwijs in FransVlaanderen was 's morgens ook uitvoerig besproken tijdens de sectievergadering ‘Onderwijstaal-media’ in het stadhuis van Belle. Luc Verbeke, algemeen secretaris van het ‘Komitee voor Frans-Vlaanderen’, gaf een overzicht van het leerlingenbestand voor de vrije cursussen (275), het officieel middelbaar onderwijs (378) en het universitair onderwijs (138) in Noord-Frankrijk. In totaal 800 leerlingen volgen er Nederlands. In dit verband verwijzen we naar een recent rapport van het Noordnederlandse Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen n.a.v. een vraag van de C.D.A-fractie over de bilaterale betrekkingen met Frankrijk op het gebied van de bevordering van de Nederlandse taal. Daarin wordt duidelijk gesteld dat de echte behoefte aan

[p. 785]

onderwijs Nederlands in Frans-Vlaanderen niet wordt weergegeven door het aantal leerlingen dat momenteel lessen volgt. Tot de voornaamste handicaps behoren: ongunstige roosteruren voor Nederlands in het officieel middelbaar onderwijs, het ontbreken van een officieel programma en van een vastgelegd examenniveau. Dat er geen officiële inspectie Nederlands bestaat, komt het imago van onze taal en de coordinatie niet ten goede.

Wat de vrije cursussen betreft werd in de sectievergadering gesteld dat zij noodzakelijk blijven zolang het officieel onderwijs niet aan de behoeften kan voldoen. Wel werd geopteerd om de vrije cursussen van het KFV te concentreren in steden zoals Duinkerke, Rijsel, Hazebroek en daar de economische motieven om Nederlands te leren te beklemtonen. Ook werd van gedachten gewisseld over de Nederlandse lessen met schriftelijke begeleiding, die via de Frans-Vlaamse vrije radio Uylenspiegel de ether ingaan. Momenteel zijn er 200 ingeschrevenen voor deze radiolessen. In samenwerking met het talencentrum van de Rijselse Kamer voor Handel en Nijverheid wordt door KNO-KFV ook gewerkt aan een cursus Nederlands voor het populaire Franse Minitel-systeem (huiscomputer aan de telefoon gekoppeld).

In de sectie ‘Economie en overheidspersonen’ o.l.v. burgemeester Delobel van Belle werd gewezen op het toenemende belang van de toeristische sector in Frans-Vlaanderen en op de functie van het Nederlands daarbij.

Met deze cultuurdag in Belle werd de ‘periode Ekelsbeke’ voorgoed afgesloten. Door KFV-voorzitter Cyriel Moeyaert en door Jacques Fermaut werd hulde gebracht aan pastoor Georges Decalf, die gedurende 25 jaar met de steun van het KFV de Vlaamse dag in Ekelsbeke organiseerde. Ook werd de uitslag bekend gemaakt van de 22ste Nederlandse Taalprijsvraag voor Frans-Vlaanderen. Er waren 72 inzendingen. Zeker vermeldenswaard is nog dat tijdens de plenumzitting een groep scholieren van het Vrij Technisch Instituut uit Brugge (GamaVlaanderen o.l.v. Luc Vranckx) een bedrag van 100.000 BF overhandigde aan het KFV ten voordele van het Nederlands onderwijs in Frans-Vlaanderen.

Publikaties:

KFV-Mededelingen, het driemaandelijkse tijdschrift van het ‘Komiteer voor Frans-Vlaanderen’ - dat z'n 40ste werkjaar begon - start z'n 15de jaargang met een dubbelnummer (juniseptember 1987 - 55 bladzijden). Dit tijdschrift, dat op 5.000 exemplaren verschijnt, bevat de uitgebreidste informatie over wat er omgaat in de Franse Nederlanden, wat er vanuit Vlaanderen en Nederland voor gedaan wordt en wat er i.v.m. Frans-Vlaanderen gepubliceerd wordt. Gratis te verkrijgen: Vanderhaeghenstraat 46, 8790 Waregem.

Van Camille Taccoen, eerste schepen (wethouder) van Belle en leraar bij de vrije cursussen Nederlands van het KFV, verscheen Karel le Fraudeur. Het is een Franse vertaling van het populaire werk Karel de Blauwer van Jules Leroy en het verhaalt de geniepige strijd tussen de blauwers (smokkelaars) en douaniers aan de Frans-Belgische grens rond 1900. Het boek bevat een voorwoord van Jacques Messiant, die heel wat Franstalige, populair-historische werken over Frans-Vlaanderen schreef.

Het negende Jaarboek Zannekin 1987, uitgegeven door de gelijknamige vereniging (Paddevijverstraat 2, 8900 leper) bevat een aantal artikelen i.v.m. de Franse Nederlanden. Antoon Lowyck schrijft over in totaal 25 Nederlandstalige schrijvers in Cassel vanaf de 16de tot en met de 19de eeuw. Het artikel is vergezeld van 195 bibliografische referenties. Cyriel Moeyaert behandelt de Grievenboeken van 1789 in de Westhoek vanuit regionalistisch en taalopzicht. Ward Corsmit schrijft over pastorale humoresken en volkswijsheid in Frans-Vlaanderen, en over de streek van de heilige Godelieve, die de regio van Bonen (Boulogne) is.

Dirk Verbeke