Ons Erfdeel. Jaargang 30

Hommage aan J.M. Peters

De naam J.M. Peters is al jarenlang verbonden aan het onderzoek op het terrein van de audiovisuele communicatie, een wetenschap die vanaf het begin van de jaren zestig in het Nederlandse taalgebied om erkenning vocht. Het Onderzoekscentrum Communicatiewetenschappen van de Leuvense universiteit werd inmiddels een begrip. Dat is vooral te danken aan het doorzettingsvermogen en het wetenschappelijk werk van de man die de eerste Nederlandstalige filmoloog was. Jan-Marie Peters (Venlo, 1920) had voordat hij aan de K.U. Leuven hoogleraar werd, in Nederland al heel wat op filmgebied gepresteerd. In 1950 promoveerde hij te Nijmegen tot doctor in de Letteren en Wijsbegeerte op het eerste Nederlandstalige proefschrift over film. In 1957 werd hij directeur van de Stichting Nederlands Filminstituut en stichtte hij de Nederlandse Filmacademie in Amsterdam.

In Leuven was J.M. Peters als eerste communicatiewetenschapper van 1975 tot 1978 decaan van de jonge Faculteit van Sociale Wetenschappen. Vanwege zijn talrijke publikaties, in het bijzonder i.v.m. de film, ontving hij in 1984 de Grote Prijs van de Nederlandse film, afdeling Cultuurprijs. 1984 was tevens het jaar, waarin Prof. J.M. Peters een punt zette achter zijn drukke academische loopbaan.

Naar aanleiding daarvan verscheen een Liber Amicorum, waarin ex-studenten, collega's en medewerkers hun bijdrage op het gebied van de audiovisuele communicatie leverden.

Communicatie: van Teken tot Medium bevat niet minder dan achttien essays. Het opmerkelijk hoge niveau van de teksten doet de figuur van J.M. Peters alle eer aan en maakt dit Liber Amicorum tot een uiterst informatief geheel. De ruime thematiek ervan: van het begrip code in de communicatiewetenschappen tot de ontwikkeling van de televisie en het auteursrecht, vindt haar oorsprong in Peters' brede opvatting van het woord ‘medium’.

In het korte bestek van deze recensie is het onmogelijk alle teksten te vermelden, laat staan ze toe te lichten. Daarom beperk ik mij ertoe te wijzen op enkele boeiende opstellen over film van o.m. V. Bachy (Un oubli de l'histoire: Alice Guy, première femme cinéaste du monde), L. Boone (De verfilming van de Mozartopera's), H. Dethier (Over schrijvers-cineasten) en L. Mulier (De Pinter-Losey adaptatie van The Servant).

De bundel mediakundige op-

[p. 290]

stellen bevat uiteraard ook een bibliografie, waarin naast Peters' afzonderlijke werken eveneens alle andere publikaties - waaronder de artikelen die hij geregeld voor Ons Erfdeel schreef - zijn opgenomen.

Dit Liber Amicorum is een bijzonder verzorgde uitgave, een terechte hommage aan een hoogleraar die, zoals zijn opvolger L. Boone in het Woord vooraf opmerkt, ‘de eerste en nog steeds een van de weinige filmologen in ons taalgebied was (en is) en hierbij vele generaties studenten liefde voor film en interesse voor de theorievorming rond film en audiovisuele communicatie heeft bijgebracht’.

Wim de Poorter

w. hesling & l. van poecke (red.), Communicatie: van Teken tot Medium. Liber Amicorum Professor JM. Peters, Universitaire Pers, Leuven, 1985, 232 p.