Ons Erfdeel. Jaargang 30

THEATER

Prijzen voor drie danskunstenaars

De Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties in Nederland reikt jaarlijks prijzen uit aan de theaterkunstenaars die de meest opmerkelijke prestaties hebben geleverd. Voor het jaar 1986 is aan Nacho Duato van het Nederlands Dans Theater de Gouden Theaterdansprijs toegekend. De Zilveren Theaterdansprijs is uitgereikt aan danser Meir Germanovitch Knopper, het afgelopen jaar verbonden aan de Nieuwe Dansgroep en aan Reflex. Toer van Schayk van Het Nationale Ballet heeft de Nederlandse Choreografieprijs ontvangen.

De 50-jarige Toer van Schayk werkt als choreograaf en ontwerper bij Het Nationale Ballet. Hij heeft in 1971 zijn choreografisch debuut gemaakt met Onvoltooid verleden tijd (op aandringen van Rudi van Dantzig). De Choreografieprijs krijgt hij voor 7e Symfonie, zijn éénentwintigste werk voor Het Nationale Ballet en volgens het juryrapport verrassend onder meer gezien de doorvloeiende en onstuimige bewegingsstromen, als een dynamisch blijk van vitaliteit en vertrouwen.

Doorslaggevend voor de bekroning is geweest dat Toer van Schayk met zijn 7e Symfonie niet alleen een choreografie heeft gemaakt die zich als creatie handhaaft naast Beethovens compositie, maar aan die muziek zelfs een nieuwe dimensie geeft, als een ware apotheose van de dans.

In de foyer van het Amsterdamse Muziektheater werd een tentoonstelling gewijd aan Toer van Schayk, als ontwerper en choreograaf. Foto's gaven een overzicht van zijn choreografisch oeuvre, maar bovenal was er op uitgebreide schaal aandacht besteed aan de ontwerpen van decors en kostuums, die hij de afgelopen dertig jaar heeft gemaakt, onder meer voor Rudi van Dantzig en voor al zijn eigen balletten.

Meir Germanovitch Knopper, winnaar van de Zilveren Theaterdansprijs, is afkomstig uit Israël. Deze 27-jarige danser heeft zich in één enkel seizoen geprofileerd in het Nederlandse moderne danscircuit. Vooral in de choreografie Wind Devil van Nina Wiener, uitgebracht bij de Nieuwe Dansgroep, heeft hij een indrukwekkende prestatie geleverd.

Meir wordt niet alleen geprezen omdat hij voldoet aan de technische eisen die dit ballet stelt, met veel vloeiende patronen en dynamisch energiegebruik, maar ook voor zijn demonstratie van dramatische vitaliteit. Zijn danskunst kenmerkt zich in het algemeen door veerkracht en souplesse, waarvan hij op overtuigende wijze blijk heeft gegeven bij zowel de Nieuwe Dansgroep als bij Reflex.

Gouden prijswinnaar Nacho Duato, afkomstig uit Spanje, is al vanaf zijn engagement in 1981 bij het Nederlands Dans Theater opgevallen door zijn indringende theaterpersoonlijkheid. Met zijn trefzekere en geladen stijl geeft hij elke bewegingsfrase een eigen impuls. Daarbij worden de opvallend fraaie lijnen die hij in zijn dans laat zien, geschraagd door een soepele, aards en sensueel overkomende motoriek.

De 30-jarige Nacho Duato heeft zich bij het Nederlands Dans Theater als een ‘primus inter pares’ geprofileerd, die een omringend ensemble kan meeslepen in zijn vitale gedrevenheid.

Het afgelopen jaar is dat te zien geweest in Ballet Scenes van Hans van Manen en in verscheidene choreografieën van Jiri Kylian, Soldatenmis, Stamping Ground, l'Enfant et les Sortilèges, Psalmensymfonie, Lieder eines fahren, Gesellen, Svadebka, Overgrown Path en Forgotten Land. Jiri Kylian heeft het afgelopen jaar Nacho Duato's specifieke en veelzijdige danspersoonlijkheid heel nadrukkelijk benut voor de subliem vertolkte hoofdrol in l'Histoire du Soldat.

Nacho Duato is niet alleen als danser verbonden aan het Nederlands Dans Theater. Als choreograaf maakt hij daar sinds 1983 ook choreografieën: Jardi Tangat, Danza Y Rito, Converge, Uccelli, Synaphai en Dreams of Ether. Voor het komend Holland Festival werkt hij aan een ballet op de Boléro van Maurice Ravel.

De NOS-televisie zond op 1 april 1987 een documentaire uit over Nacho Duato. In dat televisie-portret werd onder meer een complete registratie uitgezonden van zijn eerste ballet Jardi Tancat, waarmee hij in 1984 de eerste prijs heeft gewonnen op het Internationale Zomerconcours in Keulen.

Jan Baart