Ons Erfdeel. Jaargang 27

De Franse Nederlanden

De Franse Nederlanden: actualiteiten.

Algemene informatie:

Sedert het einde van november 1983 wordt het sociaal-economisch klimaat in de regio vertroebeld door geruchten dat bij de Charbonnages de France in 1984 8.000 tot 10.000 betrekkingen zullen wegvallen. Eerste minister Mauroy logenstraft de geruchten niet formeel, integendeel! Rationalisatie door produktievermindering en afvloeiingen; de minst rendabele putten gaan onvermijdelijk dicht. In de regio weet men alvast hoe laat het is. Ook al is de reactie van de socialisten, de communisten en de vakbonden aanvankelijk heel bitsig, toch lijken de socialisten een goeie maand later reeds te begrijpen dat het met de regionale steenkoolwinning ver afgelopen is. Het is de harde economische realiteit. Alleen maakt men aan ruim twee eeuwen steenkoolwinning niet in een handomdraai een einde. Een duidelijk gefundeerde rechtvaardiging van de onvermijdelijke en versnelde recessie van de steenkool dringt zich op. Welke weg de Conseil Régional van het Noorden-Nauw-van-Kales zal opgaan, lijkt evenwel voor de hand te liggen. In april 1983 stelde president Mitterrand de regio op grond van de decentralisatie zelf voor de keuze: de beschikbare geldmiddelen gebruiken om telkens opnieuw het deficit in de steenkool bij te passen of ze aanwenden om tot nieuwe industrialisering te komen via de spitstechnologieën. Er is een duidelijke tendens tot politieke concertatie binnen de Conseil Régional. Het is opvallend dat de socialisten de rechterzijde steeds minder verwijten dat zij destijds de eerste was om de steenkoolwinning op te geven; de rechterzijde van haar kant laat zich nog slechts sporadisch smalend uit over de relance van de steenkoolontgin-

[p. 144]

ning die de socialisten in 1981 aankondigden.

Op dit ogenblik zijn er nog 8.200 ondergrondse arbeiders. Dertig jaar geleden waren ze nog met 135.000. Er zijn nog 7 mijnen die werken: Lens, Courrières, Oignies, Escarpelle, Barrois, Arenberg, Ledoux. In 1953 waren het er nog 109. Zullen put 19 te Lens, put 3 te Courrières en Barrois-Déjardin binnenkort dichtgaan? Halen put 10 te Oignies, 9 te Escarpelle, de Arenberg-mijn en de zetel Ledoux nog 1990? Eerlang moeten de nationale regering en de Conseil Régional nu wel uitsluitsel geven.

Publikaties:

Bij Westhoek-Editions of Editions des Beffrois is een stripboek met twee beeldverhalen verschenen nl. Loki de retour au Westhoek van Roodcool (Olivier de Cool) en Klakkebusse ou les tribulations d'un flamand en Flandre van Germain Pauwels. Loki is een spokerige bedoening die wat inhoud en vorm betreft duidelijk te kort schiet. Gelukkig is Klakkebusse inhoudelijk alvast beter: de teksten van Pauwels zijn genietbaar.

Westhoek-Editions, 23, Rue Vauban, F-59140 Dunkerque.

Jacques Messiant, auteur van diverse originele werkjes over het Houtland, gaat met zijn Traditions culinaires de l'Houtland opnieuw minder bekende en vaak vergeten wegen op. Hij haalt niet alleen een reeks recepten van onder het stof, maar situeert ze bovendien in hun sociale, economische, historische, religieuze en natuurlijke context. Het geheel is rijk geillustreerd.

Jacques Messiant, Traditions culinaires de l'Houtland, Ed. J. Messiant, Hazebrouck, 1983, 245 p. Te verkrijgen via de auteur p.a. 6, Allée des Peupliers, F-59190 Hazebrouck of via Westhoek-Editions, 23, Rue Vauban, F-59140 Dunkerque.

Nog net in 1983 is het luxueuze kijk- en leesboek Nord/Pas-de-Calais, son âme et ses visages van José Hanu en Sam Bellet van de pers gekomen. Hoewel er heel wat variatie steekt in het fotografische gedeelte van Sam Bellet, toch hebben de foto's meestal niets te maken met wat je op dat ogenblik aan het lezen bent. Onderschriften zijn er niet en in het register op de foto's achteraan loopt het al eens mis met de paginering. Voor het tekstgedeelte is José Hanu verantwoordelijk. Hij tekent het historisch, geestelijk, klimatologisch, industrieel en menselijk profiel van de regio, maar blijft vaak steken bij oppervlakkigheden en anekdotiek. Nord/Pas-de-Calais, son âme et ses visages, een boek dat het oog streelt, maar met duidelijke tekorten om een echt geschenk te kunnen worden genoemd.

José Hanu et Sam Bellet, Nord/Pas-de-Calais, son âme et ses visages, 1983, 180 p. Het is te verkrijgen via José Hanu et Sam Bellet, 74, Rue du Quesne, F-59700 Marcq-en-Baroeul.

Nummer 257 (april-juni 1983) van het driemaandelijkse historische en archeologische tijdschrift Revue du Nord bevat enkele interessante demografische bijdragen. Walter Prevenier handelt over de huidige stand van het onderzoek inzake de demografie van de steden in het graafschap Vlaanderen in de 14e en 15e eeuw. Volgens de auteur kunnen op grond van de theorieën van Braudel duidelijke demografische zones worden uitgetekend. 34% van de bevolking woont in die tijd immers in de steden. De auteur wijst ook op het fenomeen van de stedelijke centra in de Nederlanden wat in Vlaanderen evenwel niet voorkomt. De bevolking blijft er geconcentreerd in steden. Alain Derville doet ons een methode aan de hand om het aantal inwoners in de steden van Artesië en Waals-Vlaanderen tussen 1300 en 1450 vast te leggen. Verder vind je in dit nummer bijdragen over de sterfte in Rijsel in de 14e eeuw, het Rijselse stadspersoneel tussen 1384 en 1419.

Université de Lille III, B.P. 149, F-59653 Villeneuve d'Ascq.

In het novembernummer 1983 van de Union Fédéraliste des Communautés Ethniques Européennes (U.F.C.E.) vinden wij een resolutie van de Michiel de Swaenkring voor een doeltreffend tweetalig onderwijssysteem op elk niveau in Frans-Vlaanderen, voor de technische aanpassing van het Franse systeem van televisieontvangst opdat de Frans-Vlamingen niet langer zouden moeten afzien van culturele contacten met de Nederlandstalige buren, voor het behoud van de oorspronkelijke persoons- en plaatsnamen en voor tweetalige publieke aanduidingen. De resolutie werd aangenomen tijdens het 30e congres van het U.F.C.E. / F.U.E.N. /F.U.E.V. te Brussel op 13 en 14 mei 1983.

Michel Loosen heeft een onderhoudend werkje over het Frans-Vlaamse stadje Kassel geschreven. Wat de auteur brengt is niet dé wetenschap, maar veeleer een mozaïek van geschiedenis, traditie, legende, poëzie en eigen ervaringen en indrukken. Jammer dat we tegen de prijs die we nu betalen, niet een stevig boekje krijgen in plaats van een magazine met slappe kaft. Cassel. Son histoire, ses traditions, sa poésie, ses légendes telt honderdveertig pagina's en is te verkrijgen bij Michel Loosen, Avenue Foch 5, F-59114 Steenvoorde.

Luc Verhaeghe