Ons Erfdeel. Jaargang 16

Informaties over publikaties.

Ter informatie een aantal aankondigingen van recente uitgaven over toneel en toneelhistorie.

In het dubbelnummer van Toneel-Teatraal Juni 1973 (Jr. 94, nr. 6/7) is opgenomen een uitvoerig artikel van André Rutten over ‘18 jaar Studio’. Studio is het Nederlandse toneelgezelschap geweest dat vooral in de 60-er jaren modern avant-gardistisch toneel heeft gebracht, waarbij o.a. Kees van lersel een belangrijke rol heeft gespeeld. Rutten onderscheidt bij het gezelschap drie perioden, waarvan de middelste o.l.v. Kees van lersel de meest opvallende is geweest. Bij het lezen en in herinnering brengen van de diverse voorstellingen van Studio in het recente verleden, overvalt je een soort heimwee naar de 60-er jaren met bijv. stukken van Beckett met de biezondere voorstelling van ‘De wijze Kater’ van H. Heijermans (1964), ‘Hoera Amerika’ van J.C. Itallie, en verschillende stukken van Arrabal. Na die tweede periode kwamen de onzekerheden, de moeilijkheden, tot 1972 het einde betekende. Men kan het alles nalezen in het goed gedokumenteerd en geillustreerd artikel van A. Rutten. In hetzelfde nummer ook een en ander over het hierboven besproken ‘Eva Peron’.

Er is een uitvoerige dokumentatie-map verschenen over moderne toneeleksperimenten. In de inleiding schrijft de samensteller Marian Hofland: ‘De opzet is om via het geven van informatie over de belangrijkste toneelvernieuwers en toneelvernieuwende groepen uit het buitenland, min of meer eksperimentele groepen in Nederland de revue te laten passeren.’ Na een hoofdstuk historische achtergronden waarin o.a. Artaud, Piscator en Brecht ter sprake komen, volgen er een drietal hoofdstukken gewijd aan eksperimenten in het buitenland en Nederland. De map bevat samenvattingen van artikelen, verslagen en interviews, eerder verschenen in diverse boeken, tijdschriften en kranten. Het geheel wordt besloten met een uitvoerige literatuurlijst. De map telt 146 bladzijden en is uitgegeven door Dokumentatie en Informa-

[p. 118]

tie centrale de Horstink Amersfoort, voor België Borgerhout-Antwerpen. Een zeer handzame map voor wie een overzicht wil hebben over teater-eksperimenten van de laatste jaren.

Bij de uitgeverij Sun in Nijmegen verscheen een studie (oorspronkelijk een Duitse uitgave): ‘Bertolt Brecht, teatereksperiment en politiek’ samengesteld door en in vertaling van Wim Notenboom en Jacq. Firmin Vogelaar (Nijmegen, 1972). Het bevat allerlei materiaal rond o.a. het leerstuk en het episch teater van Brecht. Het bevat ook vele markante uitspraken en is verlucht met aktiefoto's en politieke tekeningen.

Het tijdschrift Levende Talen (Nr. 298, mei 1973) wijdt een geheel nummer onder de titel Dramatica aan toneel en dramatische ekspressie op diverse typen scholen. Allerlei dramatische werkvormen en eksperimenten worden beschreven en toegelicht. Onder de titel ‘Schooltoneel, mag het nog?’ breekt Eug. van der Heijden, terecht een lans voor het zgn. ortodokse schooltoneel.

Op de valreep nog een aankondiging van een studie van Ben Stroman: ‘De Nederlandse toneelschrijfkunst, poging tot verklaring van een gemis’ (Amsterdam-Antwerpen, 1973).

Genoeg publikaties dus rond het toneel en het dramatisch gebeuren! Wat het nieuwe seizoen in de praktijk gaat brengen moeten we afwachten, maar te oordelen naar aankondigingen van nieuwe produkties belooft het een goed teaterseizoen te worden. Laten we het hopen.

Piet Simons