kleinkunst
Stichting Jonkheer Jacob van Eyck.
Op 29 december 1972 werd bovengenoemde Stichting opgericht met als doelstelling: ‘de koördinatie en organisatie van alle aktiviteiten en de dokumentatie m.b.t. de muziek die is geschreven in de periode van de Middeleeuwen tot en met de Barok (plus minus 500-1750) en het betrekken van de sociaal-kulturele kontekst van deze muziek in de aktiviteiten. Het is een landelijke organisatie, sekretariaat Prins Hendriklaan 40 te Bilthoven, met een dokumentatie- en informatiecentrum op de Oude Gracht 407 te Utrecht. Het inaugurale koncert vond plaats op 26 april van dit jaar in de Pieterskerk in genoemde stad. Er was sprake van een wandelkoncert waarbij de diverse plaatsen in de kerk in diverse onderdelen werd benut. Echt iets voor een avantgarde-uiting, maar Studio Laren, gespecialiseerd in oude muziek, heeft dit type ‘concerten’ meermalen gegeven. Het interessante van deze manifestatie school voorts in het doorbreken van de kaders professioneel/amateuristisch: ook liefhebbers komen aan hun trekken. Dat kenmerkte ook de opzet van de zg. fietskoncerten die Jacob van Eyck heeft gepland in plaatsen als Vianen (Gotische kerk), Waardenburg (plaatselijk kasteel) en Blauwkapel (Romaanse kerk), bedoeld voor de maanden juli, augustus en september op elke eerste en derde zondag van de maand in samenwerking met instanties als ANWB en VVV. Wederom kunnen amateurmusici bij de professionals betrokken worden in de bekroning van een dagje uit. Een kwestie dus van broodjes en oude instrumenten meenemen.
Dan dient nog gewezen te worden op de samenspeldag in Vianen in het kader tevens van het Holland Festival, waarin zoveel mogelijk ook de plaatselijke kulturele verenigingen zullen worden betrokken: dit lijkt me typerend voor de sociaal gerichte tendensen in deze Stichting. Aan het uitvoerige programma wat wordt afgerond met een volksfeest in historische kostuums ligt een uitgebreid onderzoek ter grondslag dat ter zijner tijd in boekvorm zal worden gepubliceerd. Een feit is dat Vianen mag bogen op een rijke historie. De muziek speelt een rol reeds in de kruistochten-periode vanaf 1250 in de hofhouding van de Van Beusichems. De bloeitijd wordt afgesloten in 1725 bij de laatste Heer van Bredero, tevens Heer van Vianen. Hendrik van Bredero liet een inponerende instrumentenverzameling na (gedateerd 1567) met onder meer 3 staartsukken, een volledige set kromhoorns en vele fluiten. Een centrum vormde ook de kerk uit de 14e eeuw, die na een brand in de 16e eeuw herbouwd werd. De beeldenstorm ging aan Vianen voorbij, opvallend is dat de katolieke kerkdienst gekontinueerd werd gedurende de Reformatie! De burgerij toonde zich aktief in gilde-verband, vanaf de 16e eeuw heeft Plantijn er niet voor niets een opmerkelijke vestiging gehad. Kortom, alle reden om niet alleen muziekhistorisch deze boeionde plaats eens in het zonnetje te zetten.
Persoonlijk vind ik de geschetste aktiviteiten daarom interessant, omdat ik altijd op koncerten met oude muziek het onbevredigende gevoel heb gehad dat de kontekst ontbrak: wanneer de funkties wegvallen wordt het een zweverig-estetiserende aangelegenheid. En wat blijft er over wanneer het engagement niet overkomt?
Ernst Vermeulen
Auteursrechtelijk beschermd