Ons Erfdeel. Jaargang 16

Frans-Vlaanderen: aktualiteiten.

a) Informatieve bijdragen in de pers en op de televisie:

• Het uitpluizen van onze pers op zoek naar berichtgeving over Frans-Vlaanderen bevestigt telkens weer hoe mager die berichtgeving is, ook al is het zo dat een en ander aan onze aandacht ontsnapt. Er zijn nochtans feiten waarover je minstens in enkele kranten informatie zou verwachten. Neem nu bijv. de herrie rond het ontslag van de Rijselse burgemeester, Augustin Laurent, herrie veroorzaakt door de nabijheid van de Franse wetgevende verkiezingen op 4 en 11 maart 1973. En we blijven nog even bij de politiek. Een Frans weekblad publiceert de spektakulaire rezultaten van een opiniepeiling naar de kiesintenties in de departementen Nord en Pas de Calais. Dankbare stof voor de redaktie buitenland of de redaktie politiek zou je denken, te meer daar een en ander vlakbij eens getest kan worden. Ach nee! Maar een politie-inspekteur raakt in hetzelfde Rijsel verstrikt in de netten van hen die het oudste beroep ter wereld uitoefenen. Daar steekt stof in voor onze krantenredakties!

Wat we dan wel, of ook nog vonden? Bijdragen van D.A. op de Westvlaamse regionale bladzijde van Het Volk (13-14 januari 1973) en van Jos Murez in Vooruit (1 februari 1973), deze laatste n.a.v. het verschijnen van het fotoboek (J. Deleu/P. van den Abeele) over Frans-Vlaanderen. De toekenning van de 3e André Demedtsprijs aan E. Looten vonden wij vermeld in De Standaard en Gazet van Antwerpen (22 december 1972). Tenslotte waren er bijdragen over de betrekkingen tussen Frans-Vlaanderen en West-Vlaanderen: van Willy Moons over het E-3-douanekantoor aan de Franse grens en de autoweg Rijsel-Duinkerke, in De Standaard (17 november 1972), van W.B. over de laatste Vlaamse seizoenarbeiders in Frans-Vlaanderen en van M. Verheecke over Kortrijk als ‘tegenhanger van Rijsel’, beide in dezelfde krant (respektievelijk van 14 december 1972 en 3 januari 1973).

• In de weekbladpers waren er artikels over Mgr. Dupont en over E. Looten in Kortrijks Handelsblad (15 en 22 december 1972), en van Luc Verbeke over Jean-Marie Gantois in Kerk en Leven (8 februarl 1973) dat in datzelfde nummer ook een bijdrage bevatte van Rektor Maertens van de KULAK over Dom Louf, abt van de abdij op de Katsberg.

• Frans-Vlaamse onderwerpen krijgen een beurt in vaak de meest uiteenlopende tijdschriften. De redaktie van Het Steen (16e jrg., 1972, nr. 1), maandblad van het V.N.S.U., zorgde voor een Frans-Vlaanderennummer met bijdragen van de Frans-Vlaming J.-P. Sepieter, van André Demedts en Cyriel Moeyaert en een artikel ondertekend Jan. C. Moeyaert blikt terug op 25 jaar werking van het Komitee voor Frans-Vlaanderen in De IJzerbode (2e jrg., nr. 10, oktober 1972) uit Roesbrugge en in het Eerste Jaarboek (1972) van de Heemkundige Kring Dr. Rembry-Barth van Menen, publiceerde hij een artikel ‘Een onbekend stukje Zuid-Vlaanderen’. In dat werk kan men ook een stuk van A. Van den Hende aantreffen, ‘Toneelleven te Menen in de tweede helft van de 18e eeuw’, met interessante gegevens over de betrekkingen met Frans-Vlaanderen. En nog altijd van C. Moeyaert is er een uitvoerig biografisch stuk over wijlen J. Tillie in lepers Kwartier (8e jrg., nr. 3, 1972). E. Defoort schrijft over de Bibliotheek ‘De Franse Nederlanden’ in Neerlandia (76e jrg., 1972, nr. 4), F. Pittery over de opening van dezelfde biblioteek in Het Pennoen (nov. 1972), Luc Verbeke over Mgr. H. Dupont in Het Pennoen (dec. 1972), Willy Spillebeen en Michiel Nuyttens over E. Looten in Leieland (4e jrg., nr. 1, jan.-feb. 1973).

• Frans-Vlaanderen kwam drie keer in het nieuws op de B.R.T.-televisie. In de nieuwsuitzending van kwart voor acht op 20 december 1972 verzorgde William Van Laeken een korte reportage over ‘de lauwe ontvangst van de E3 in Frankrijk’, geïllustreerd met het feit dat het E3-douanekantoor te Rekkem alleen het doorgaand verkeer mag verwerken, terwijl alle uitvoer naar Frankrijk de E3 moet verlaten om te Menen de grens over te steken.

Op 8 januari 1973 werd het door J. Deleu samengestelde fotoboek ‘Frans-Vlaanderen’ voorgesteld in het programma Vergeet niet te lezen aan de hand van een gefilmde evokatie van Frans-Vlaanderen. Het werd helaas een erg eenzijdig filmpje dat een beeld van uiterste achterlijkheid op-

[p. 151]

hing. Dat er op de Vlaamse televisie toch mensen zitten die een behoorlijke film over Frans-Vlaanderen kunnen maken, werd bewezen op 4 februari 1973 in het programma ‘De bronnen van de Schelde’, aangekondigd als de eerste van een reeks toeristische dokumentaires over onze rivieren.

b) Publikaties:

• Als nr. 40 in de V.W.S.-Cahiers (jrg. 7, winter 1972), verscheen een voorstelling van het leven en het werk van de Frans-Vlaamse mystieke schrijfster Maria Petyt, verzorgd door Ward Corsmit, die tien jaar geleden al in Ons Erfdeel schreef over deze autobiografische auteur uit de 17e eeuw (1623-1677). De beknopte bloemlezing uit het werk van Maria Petyt maakt het mogelijk kennis te maken met de literaire en menselijke kwaliteiten van deze Frans-Vlaamse schrijfster.

• Bert Bijnens die vorig jaar een toeristische gids voor Frans-Vlaanderen publiceerde stond daarvan een samenvatting af aan de V.V.V. van Koksijde, die ze uitgaf onder de naam Frans-Vlaanderen. Houtland I-autoroute (prijs: 25 BF + 5 BF voor portkosten, over te schrijven op prk. 896.50 van de V.V.V., Gemeentehuis, Koksijde).

• In de reeks ‘Prestige de la ville’ van de uitgeverij Actica (La Madeleine) verscheen een luksueuze geschiedenis van Rijsel in 1 deel, Lille, dix siècles d'histoire, van Pierre Pierrard. Het boek telt 225 bladzijden, is rijk geïllustreerd en kost 75 FF.

• Van de Mededelingen van de Werkgroep Geschiedenis - Toerisme - Heemkunde van het komitee voor Frans-Vlaanderen, is het derde nummer (gedateerd november 1972) verschenen. Het telt 40 blz. en bevat de tekst van alle verslagen van de sektievergaderingen op de 25e Frans-Vlaamse Kultuurdag te Waregem, een uitgebreider verslag van de sektievergadering van de Werkgroep Geschiedenis - Volkskunde - Heemkunde (zoals de werkgroep nu heet) op dezelfde kultuurdag, een rubriek ‘wetenswaardigheden’ (zo ongeveer in de trant van deze kroniek), fotokopies van persartikels en tenslotte de integrale tekst van de toespraak van de Frans-Vlamingen Nicolas Bourgeois en Jean-Paul Sepieter. Wie de Mededelingen wenst te ontvangen, wordt verzocht 150 BF (75 of 100 voor studenten) over te schrijven op prk. 6151.96 van R. Watthy, Dorp 70, 8178 Woumen.

• Steeds talrijker zijn de studenten die een of ander tema in verband met Frans-Vlaanderen kiezen voor hun proefschrift. Dat van Mej. L. Cuvelier, Frans-Vlaanderen: Toeristisch hinterland, waarmee ze de graad van Bedrijfs- en Onthaalhostess behaalde aan het Vormingsinstituut te Veurne en waarvoor ze zich bij liet staan door Raymond Watthy uit Woumen, kan bij deze laatste verkregen worden tegen de prijs van 100 BF.

• Van Ward Herteleer (Kortrijksestraat 259, 9000 Gent) ontvingen wij, via Cyriel Moeyaert, zijn proefschrift, Taaltoestanden in de grensgemeenten van de Franse Westhoek, voor het bekomen van de graad van licentiaat aan de Faculté de Philosophie et Lettres, sektie Philologie Germanique, aan de U.C.L. (Leuven-Frans). Hij heeft hierin onderzocht in hoeverre de bewering van Blanchard en W. Pée, nl. dat door de voortschrijdende industrialisatie het Nederlands dialekt zou verdwijnen, behalve in enkele grensgemeenten, bewaarheid wordt. Hij heeft zijn onderzoek beperkt tot die grensgemeenten en daarbij een beroep gedaan op officiële dokumenten, voor zover die in deze materie enige informatie kunnen verschaffen, en op zogenaamde ‘bevoorrechte getuigen’. De heer Herteleer heeft dat alles in aanzienlijke mate aangevuld met allerlei gegevens over de toponimie en Vlaamse opschriften.

Na de studie van A. Vanneste in Ons Erfdeel (nrs. 3 en 4, 15e jrg.) komt Herteleer niet tot nieuwe bevindingen. Voor de gemeenten die Vanneste al onderzocht komt hij tot nagenoeg identieke rezultaten (voor een deel gesteund op dezelfde getuigen?) en voor de overige gemeenten liggen de cijfers in de lijn van de verwachtingen na Vannestes studie. Belangrijk is zijn onderzoek naar de talenkennis van plaatselijke verantwoordelijken (in het onderwijs en het gemeentebestuur). De relaties met West-Vlaanderen en de eventuele weerslag op het voortbestaan van het Nederlands dialekt, zijn m.i. onvoldoende uitgewerkt.

• De Frans-Vlaming Bernard Doncker die Nederlands studeerde te Rijsel en te Gent, behaalde in juni 1972 het diploma van UER d'Etudes Germaniques aan de Fakulteit Menswetenschappen, Letteren en Kunsten, van Rijsel III, met de tezis Die Anspruchen Deutschlands auf Französisch-Flandern von 1803 bis 1944. Hierin heeft hij nagegaan hoe Duitsland vanaf het begin van de 19e eeuw niet alleen aanspraken maakte op Elzas-Lotharingen, maar ook op Frans-Vlaanderen. Zijn literatuuronderzoek leidde tot een verzameling van uitspraken en beslissingen die lopen van Ernst Moritz Arndt (Germanien und Europa, 1803) tot Hitler tijdens de Tweede We-

[p. 152]

reldoorlog. En het merkwaardige is dat Ernst Moritz Arndt al in 1803 de overtuiging was toegedaan ‘Geografisch könnte schon die Somme in der Pikardie seine (d.i. Frankrijks) Natuurgrenzen machen...’! Van Arndt tot 1940-1944 trekt B. Doncker een lijn en herkent in de Duitse steun aan het Vlaamsch Verbond van Frankrijk (V.V.F.) maar vooral in de stichting van de ‘Volksdeutsche Sprachgemeinschaft Nordfrankreichs’ in april 1942 de voortekens van een mogelijke anneksatiepolitiek. Zijn konkluzie is evenwel genuanceerd: Frans-Vlaanderen komt ongetwijfeld voor in de Duitse bloed- en bodemliteratuur maar in het geheel van de Duitse buitenlandse politiek (of van de grens of ‘Raum’-aangelegenheden) van 1803 tot 1944 vertegenwoordigt Frans-Vlaanderen maar een miniem stukje. De ‘Volkstumfrage’ i.v.m. Frans-Vlaanderen was maar een voorwendsel tot ekonomische en territoriale machtsuitbreiding.

Bernard Doncker heeft interessant maar geen overdonderd bewijsmateriaal gevonden. Hij is er zich terdege van bewust. Als hij in zijn besluit aangeeft dat het probleem van de taalminderheid in Frans-Vlaanderen nu gelukkiglijk niet meer door Duitsland misbruikt kan worden, maar niettemin bestaat, geeft hij meteen een aanwijzing voor een mogelijke anti-teze, die van een Frans-Vlaams taal-en kultuurprobleem waarvoor van Duitse zijde ook een vrijblijvende belangstelling en simpatie bestond. Hij citeert daarvoor een aanmoediging (uit 1854) van een August Reichensperger aan het adres van de voorzitter van het Comité Flamand de France. Daarmee geeft B. Doncker m.i. nog eens de wenk uit zijn werk geen konkluzies te halen die er niet in zitten. Stel je even voor dat wij Conrad Busken Huet (die zozeer op Frankrijk gericht was), omwille van zijn uitspraken als ‘Te Amiens eindigt Frankrijk en begint Frans-Vlaanderen’ (in zijn ‘Het Land van Rubens’) als een teoretikus van een anneksatiebeweging zouden afschilderen! En B. Doncker maakte bij de aanvang van zijn studie duidelijk dat het niet zijn bedoeling was de verzwegen geschiedenis van het in Frans staatsverband gekomen Frans-Vlaanderen te schrijven, evenmin de geschiedenis van de Vlaamse Beweging in Frans-Vlaanderen of van de Franse taalpolitiek aldaar.

Bernard Doncker heeft onze Frans-Vlaanderenkennis verrijkt. Het zou verheugend zijn als naast zijn werk gelijkaardige studies verricht werden, zoals bijv. een grondige vergelijking tussen de Duitse houding t.o.v. Elzas-Lotharingen en die t.o.v. Frans-Vlaanderen. Er moet ook interessante stof steken in een studie van de verhouding van de Vlaamse Beweging tot Frans-Vlaanderen, verhouding waarover Luc Verbeke al zoveel stof bijeenbracht in zijn boek. En wat zouden de verhoudingen niet reveleren tussen de Vlaamse Beweging in Frans-Vlaanderen en de Franse taal- en kultuurpolitiek met haar weerslag op de publieke opinie, over een wellicht konstante verdenking van separatisme? Tenslotte, staat een studie van het V.V.F. en van Gantois nog maar in haar kinderschoenen.

c) Kulturele en andere manifestaties:

• De 26e Frans-Vlaamse Kultuurdag zal plaats hebben te Waregem op 9 september 1973, de 12e Kultuurdag te Ekelsbeke op 8 juli 1973 (inlichtingen voor beide manifestaties: Luc Verbeke, Sekretaris Komitee voor Frans-Vlaanderen, Vanderhaegenstraat 46, 8790 Waregem). De heemkundige kring Bachten de Kupe (Nieuwpoort) richt op 6 mei 1973 zijn 9e Frans-Vlaams Landfeest in te Brokzele en te Rubroek (voor inlichtingen: Bert Bijnens, Dirk Boutslaan 8, 8640 Sint-Idesbald-Koksijde).

• Voordrachten over Frans-Vlaanderen zijn gegeven door Dr. H. Van de Sijpe en Dr. J. Samyn te Wervik (18 november 1972), door Maurits Verhaest te Aalst (10 november 1972) en te Bavikhove (1 december 1972) en door Senator Leo Vanackere, Voorzitter van het Komitee voor Frans-Vlaanderen, voor de Orde van den Prince, afdeling Brussel (18 januari 1973).

• Het Komitee voor Frans-Vlaanderen hield op 20 januari 1973 zijn jaarlijkse werkvergadering onder het voorzitterschap van Leo Vanackere, in het Dialoogcentrum Ons Erfdeel te Rekkem.

• Het Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen o.l.v. Flor Barbry is deze winter aan zijn 18e speelseizoen toe, met ‘Boerin en Knecht’, een bewerking door Flor Barbry van een roman van Rudolf Utsch. Het stuk werd al opgevoerd in de volgende Frans-Vlaamse gemeenten: Eringem (29 oktober 1972), Godewaarsvelde (12 november 1972), Sint-Jans-Kapel (3 december 1972), Boeschepe (10 december 1972), Ekelsbeke (17 december 1972), Arneke (28 januari 1973), Broekkerke (18 februari 1973) en Houtkerke (25 februari 1973). Er volgen nog optredens te Bambeke (4 maart 1973), Rekspoede (11 maart 1973), De Moeren (18

[p. 153]

maart 1973) en Belle (29 april 1973). Het Volkstoneel gaat ook nog een stuk uit zijn vroeger repertoire, ‘Antje’, opvoeren te Ekelsbeke (25 maart 1973) en te Hondschote (8 april 1973). Alles samen zullen dit 14 optredens zijn in Frans-Vlaamse gemeenten in de winter 1972-1973 door een groep die in de echte zin van het woord ‘volkstoneel’ brengt op een verzorgde wijze en van ieder optreden een manifestatie maakt van de eenvoudige man ten gunste van het voortbestaan van de volkstaal.

• Het Koninklijk Zangkoor De Mandelgalm uit Roeselare voerde met het Simfonisch Orkest van de O.R.T.F.-Nord-Picardie de Negende Simfonie van L. van Beethoven uit te Rijsel op 27 en 28 oktober 1972.

• De Frans-Vlaamse houtsnijder Adrien Cauchie overleed op 6 januari 1973 te Hondschote. A. Cauchie was een autodidakt die laat tot de houtsnijkunst kwam. Via Bert Bijnens kwam hij in kontakt met de heemkundige kring Bachten de Kupe en andere kunstenaars uit de Westvlaamse Westhoek.

• Op 4 en 11 maart 1973 hebben in Frankrijk wetgevende verkiezingen plaats. Belangstellende lezers kunnen alle informatie vinden over het Franse kiesstelsel en de kansen van de deelnemende partijen in het Noorderdepartement in een bijdrage van Bernard Toulemonde, ‘Het politieke beeld van het Noorderdepartement aan de vooravond van de wetgevende verkiezingen in Frankrijk’ (Ons Erfdeel, 15e jrg., nr. 3).

De kieskampanje was al voor haar officiële opening gekenmerkt door een biezondere intensiteit, niet in het minst ook in Frans-Vlaanderen.

Te Rijsel zorgde de socialistische burgemeester Augustin Laurent, al vroeg voor spanning toen hij op 8 januari 1973 zijn ontslag als burgemeester bekend maakte. Het ontslag van de in 1896 geboren burgervader was al lang verwacht en het stond ook vast dat Pierre Mauroy, schepen of adjoint-au-maire, hem zou opvolgen. Maar dezelfde Pierre Mauroy en Claude Catesson zijn beiden schepen in hetzelfde stadsbestuur én kandidaat respektievelijk voor de socialistische partij en de partij der reformatoren (J.J.S. Schreiber) in de tweede kiesomschrijving, waar een Gaullist, Hubert Rochet uittredend volksvertegenwoordiger is. En nauwelijks 48 uur na het besluit van burgemeester Laurent, diende een jong gemeenteraadslid van de partij der reformatoren, J.-L. Spriet, zijn ontslag in. Hij maakte het P. Mauroy meteen onmogeljik dadelijk de burgemeesterssjerp te omgorden. De prefekt te Rijsel besliste dat na de wetgevende verkiezingen de burgers van Rijsel nog eerst eens opgeroepen zouden worden voor een gemeenteraadsverkiezing.

Het Franse weekblad L'Express publiceerde in zijn nummer van 29 januari 1973 de rezultaten van een opiniepeiling beperkt tot de departementen Nord en Pas de Calais. Van de 15 en 7 zetels die de meerderheid in de respektievelijke departementen behaalde bij de verkiezingen van 1968, zou zij er 6 en 1 behouden. Wat de uitslag ook mag worden, de politieke aktiviteit is heel druk geweest. Alle partijleiders en kandidaten met nationale faam zijn hun programma en de lokale kandidaten komen voorstellen te Rijsel en vaak in verschillende andere steden van de regio.

• Op 17 december 1972 openden koning Boudewijn en president Pompidou de autoweg Parijs-Brussel. Enkele dagen later, op 21 december, kon het gedeelte Kortrijk-Gent van de E3 ook in gebruik genomen worden. En op 16 december kwam ook de autowegverbinding Rijsel - Doornik tot stand.

• Kales dat eerlang hoopt het grootste deel van het verkeer tussen Engeland en het vasteland te verwerken via de Kanaaltunnel, blijft de grootste passagiershaven in Frankrijk en is dan ook elk jaar prompt klaar voor het publiceren van cijfers. In 1972 werd een rekordaantal passagiers geregistreerd: 3.094.690 (tegenover 2.681.785 het jaar tevoren en 1.742.000 in 1965).

• N.a.v. het tienjarig bestaan van het Frans-Duits vriendschapsverdrag organizeerde het Goethe Institut te Rijsel, een instelling, o.l.v. Dr. Hohl, voor de verspreiding van de Duitse taal en kultuur, een tentoonstelling ‘La Ruhr: 1e futur a déjà commencé. Le Nord: agir aujourd'hui et demain’. Deze tentoonstelling had plaats in de Ecole des Beaux Arts, van 20 januari tot 11 februari 1973, te Rijsel, en was mede ingericht door de OREAM (Organisation d'Etudes d'Aménagements de l'Aire Métropolitaine) en de S.V.R. (Siedlungsverband Ruhrkolhenbezirk). In hetzelfde kader organizeerden dezelfde inrichters te Rijsel op 17 en 18 januari 1973 een kolloquium waarin problemen van ruimtelijke ordening, milieuhygiëne en rekonversie van de regio's Nord en Ruhr bestudeerd en vergeleken werden.

• Van 8 februari tot 19 maart 1973 kan men in het Rijselse Pa-

[p. 154]

publikaties leis voor Schone Kunsten (place de la République, toegankelijk: elke dag, behalve op woensdag, van 10 tot 12.30 uur en van 14 tot 17 uur), gravures bekijken van de Duitse ekspressionist Max Beckman. De tentoonstelling kwam tot stand in samenwerking met het Goethe Institut, dat in zijn eigen tentoonstellingsruimte (90, rue des Stations, Rijsel), tekeningen ekspozeert van Fritz Winter, een Bauhausdiscipel, van 1 maart tot 30 maart 1973 (toegankelijk van de maandag tot en met de vrijdag, van 9 uur tot 21.30 uur).

• Verschillende ko-auteurs van het boek ‘Histoire des Pays-Bas français’ gaven deze winter te Rijsel een voordracht over een of ander aspekt van de geschiedenis van de Franse Nederlanden: Henri Platelle op 4 december 1972, Louis Trénard op 15 januarl 1973 en Yves-Marie Hilaire op 22 januari 1973. De reeks was georganizeerd door de vereniging Renaissance du Lille ancien.

• Jean Bruggeman uit Wattrelos, auteur van een prachtig uitgegeven en door hem geïllustreerd album ‘Nos moulins, Flandres-Hainaut - Cambrésis’ (uitgeverij Actica) ontving in november 1972 een beurs van 10.000 FF van de Franse Fondation de la vocation en dat ter aanmoediging van zijn inspanningen voor het behoud van het molenpatrimonium in Frans-Vlaanderen.

• Dezelfde Jean Bruggeman zorgde voor een molententoonstelling te Wattrelos, van 20 tot 26 januari 1973, in het Centre socio-éducatif. Hieraan heeft ook de Westvlaamse molenspecialist A.R. Goussey uit Oostduinkerke meegewerkt.

• De zeer aktieve Rijselse vereniging Société des Amis des Musées de Lille, die wij later uitvoeriger zullen voorstellen, organiseert geregeld geleide bezoeken aan het Rijselse Paleis voor Schone Kunsten en andere musea. Uit het maart- en aprilprogramma citeren wij de tema's met hun titel in het Frans: Exposition Beckmann (donderdag 1 maart); Techniques de la peinture (3 en 4 maart); La sculpture (8 maart); Ligne, volume, espace (10 en 11 maart); Histoire du Musée et de ses collections (15 maart); Couleur et lumière (17 en 18 maart); Visite de l'Hospice Comtesse (rue de la Monnaie) (22 maart); La composition (24 en 25 maart); Le tableau, oeuvre d'art (29 en 31 maart, en 1 april); Les oeuvres méconnues du Musée (5 april); Histoire du Musée et de ses collections (7 en 8 april). Tenzij anders vermeld gaan al deze aktiviteiten door in het Rijselse Paleis voor Schone Kunsten (place de la République). Op donderdagen en zaterdagen nemen ze een aanvang om 14.30 u. maar op zondagen om 10.30 u. Verdere inlichtingen: Société des Amis des Musées de Lille, Place de la République, F-59 Lille, telefoon 20/57.01.84.

• Na Rijsel, deed de tentoonstelling Peintures Hollandaises des Musées du Nord de la France Atrecht aan in het Atrechtse Museum (Palais Saint-Vaast, van 7 januari tot 5 maart 1973). Dezelfde tentoonstelling kan tenslotte nog bezocht worden te Duinkerke in het Duinkerkse Museum (rue Benjamin Morel) van 15 maart tot 30 april 1973. Behalve op dinsdag is het museum elke weekdag toegankelijk van 14 tot 17 uur, op zondag van 10 tot 12 uur en van 15 tot 17 uur.

Erik Vandewalle