Ons Erfdeel. Jaargang 14

Ideeën en Standpunten van Walter Kunnen.

Frans de Hoon heeft in een brosjure een aantal teksten, artikelen en toespraken uit de voorbije tien jaar (grosso modo) van Walter Kunnen gebundeld en die van een situering of kommentaar voorzien. Een klein euvel is dat de teksten van De Hoon en van Kunnen tipografisch niet gescheiden zijn, maar bij de lektuur raadt men wel wie aan het woord is.

Bij het ten geleide wordt een uitspraak van P.-H. Spaak aan het adres van W. Kunnen geciteerd: ‘Vous m'entrainez dans des voies dangereuses... qui me rajeunissent.’ In het Nederlands: de lezer kan in deze brosjure een verjongingskuur aantreffen. Ik kan verder ter geruststelling verklaren dat ik nergens de ondervinding opdeed mij op het gevaarlijk pad te begeven. Maar P.-H. Spaak heeft nu eenmaal vele gevaren aan het licht gebracht en bestreden.

Deze brosjure biedt in de eerste plaats de gelegenheid kennis te maken met W. Kunnens idee van een federalisme met zes (Vlaanderen, Brabant, Limburg, Luik, Henegouwen en de Ardennen). Uit pragmatische overwegingen de beste oplossing, aldus W. Kunnen. Bovendien komt de realiteit van de Vlaamse, Brabantse, enz. eigenheid hiermee aan haar natuurlijke trekken. Al wil ik rekening houden met mijn ‘Vlaamse’ atavismen en al bewonder ik de Brabantse uitbundigheid (eigenlijk niet vermeld door W. Kunnen) en het Limburgse landschap dat ‘gevarieerd (is) maar toch anders dan elders’, ik stel vast dat Kunnens gebruik van de termen

[p. 189]

Vlamingen, Brabanders en Limburgers weinig overtuigend is. Maar belangrijker is dat de promotor van het federalisme met zes wetgevende en uitvoerende regionale machten voorziet, een nationale kamer en een regionale paritaire senaat. Ik sta skeptisch tegenover zijn herhaalde vurige pleidooien voor een op nationale lijsten verkozen kamer. Hiermee zouden wij namelijk politici van nationaal formaat krijgen.

Frans de Hoon laat W. Kunnen evenwel ook kennen als filozoof van het federalisme. En dat lijkt me het interessantste aspekt van de brosjure. W. Kunnen belijdt het federalisme als een levenshouding of als een moderne vorm van humanisme. Hij schuwt elke dogmatiek en ekstremisme en streeft de verzoening van alle tegenstellingen na. Vanuit die optiek benadert hij pozitief de Vlaamse Beweging die uiteindelijk gelikwideerd moet worden door ‘definitieve zelfverwezenlijking’. De brosjure bevat ook nog de tekst van een toelichting bij het ‘Politiek Manifest’ (van 1966) van de door W. Kunnen voorgezeten ‘Beweging voor de Verenigde Staten van Europa’.

Wellicht was een andere prezentatie en selektie voor deze brosjure beter uitgevallen. Aan het verantwoordelijkheidsbesef van W. Kunnen zal niemand twijfelen. Nu echter komen de namen van evangelische en humanistische deugden in verband met het federalisme zo talrijk voor dat ik kan besluiten: de lektuur zal de vromen van het federalisme stichten en de zondaars van het unitarisme tot betere gevoelens opwekken.

Erik Vandewalle

Frans de Hoon, Ideeën en standpunten van Walter Kunnen, 95 blz., Aktiecentrum voor Europees Federalisme, Prins Boudewijnlaan 323, 2610 Wilrijk, 1971, prijs: 60 BF.