Ons Erfdeel. Jaargang 12

[p. 194]

Sinn féin.

Behalve bij hun bloedeigen afstammelingen in de U.S.A. hebben de leren waarschijnlijk nergens ter wereld zoveel simpatie weten te veroveren als bij de Vlamingen. Dit hoeft geen verwondering te wekken: elke tegenslag en elke soort oppressie die de Vlamingen kenden, schijnen de leren meegemaakt te hebben in de superlatief. Hun geschiedenis vertoont veel gelijkenis met de onze, maar ze hebben nog meer pech gehad.

Onze simpatie hebben we vaak de vorm gegeven van romantische televisie-uitzendingen of bijgekleurde artikels; Arthur De Bruyne heeft dieper gegraven en een uitvoerige studie geschreven over lerlands recente geschiedenis. En kijk, pas dan worden ook de verschillen duidelijk, de totaal andere manier van reageren, bijna zoiets als de bloedige revolutie tegenover de onafwendbare evolutie.

De auteur heeft zijn boek de titel Sinn féin meegegeven, wat ‘wij zelf’ betekent en de naam is van een der Ierse verenigingen. Feitelijk behandelt hij meer: de volledige geschiedenis namelijk van de Ierse vrijheidsstrijd sedert de oprichting van de kulturele Gaelic League in 1893 (het jaar van ‘Van Nu en Straks'’). Het is bijna zinnebeeldig: het boek begint hij de eerste bond die zich ernstig bezighoudt met de oude Keltische taal, om te eindigen na de tweede wereldoorlog, op het ogenblik dat het grootste deel van het eiland definitief los schijnt van Engeland en langzaam, zeer langzaam van de uitputting bekomt. Maar... is de politieke onafhankelijkheid bereikt, voor de Ierse taal schijnt de doodsstrijd onafwendbaar, alle steun en simpatie van het officiële Eire ten spijt.

Arthur De Bruyne is ook in dit boek geen koel observator. Hij kan het niet laten af en toe kommentaar te geven of hier en daar zijn gevoelens te luchten. Op pagina 162 bv. (Labour maakte het de Valera ‘gelukkig’ niet lastig) of op pagina 155 (de auteur vindt bepaalde onderdelen van de Valera's verkiezingsprogramma ‘niet bijster origineel’) of het voetnootje op pagina 147. Maar de strijd van de leren was zo rechtmatig dat we de uitgesproken partijdigheid van deze vurige geschiedschrijver maar voor lief nemen.

Het Davidsfonds was bij de selektie van dit boek voor de Keurreeks beslist goed geinspireerd.

Jan Deloof

Sinn Féin. door Arthur De Bruyne. - Uitg.: Keurreeks, Davidsfonds, Blijde Inkomststraat 79, Leuven, 1969. Handelsprijs: 115 BF ing. - 150 BF geb. - 186 blz. 7 foto's.