Ons Erfdeel. Jaargang 12

Daniël François Malherbe (1881-1969).

Onlangs is die bekende Afrikaanse skrywer en geleerde, D.F. Malherbe, op 88 jarige ouderdom oorlede.

D.F. Malherbe is op 28 Mei, 1881 in Dal Josafat, distrik Paarl gebore. Hy het by die ‘Gedenkschool der Hugenoten’ skool gegaan, 'n inrigting waarvoor hy groot waardering gehad het. Malherbe het in die tyd van stryd vir die Afrikaanse taal opgegroei en vroeg al 'n vurige liefde vir sy moedertaal ontwikkel.

Hy het sy B.A. graad in 1902 behaal en is toe vir verdere studie na Duitsland waar hy in 1906 ‘cum lande’ gepromoveer het. Die Duitse letterkunde, veral Duitse poësie, het dan ook invloed op sy werk gehad.

As taalgeleerde was hy nou toegerus vir die stryd om die erkenning van Afrikaans. In 1918 word hy professor in Afrikaans by die Grey-Universiteitskollege in Bloemfontein, die eerste geleerde vir wie hierdie onderskeiding te beurt geval het. Op 2 Augustus, 1918 het hy die historiese kennisgewing op die universiteitsterrein aangebring: ‘Studente

[p. 132]

word tans toegelaat om Afrikaans als medium te gebruik by alle eksamens van die Universiteit van Suidafrika’. Later het hy ook rektor van die Grey-Universiteitskollege geword.

As taaladviseur was hy met die Bybelvertaling behulpsaam en van 1937 tot 1940 was hy lid van die kommissie vir die beryming van die Gesange in Afrikaans. Hy was een van die eerste lede van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns. Die Hertzogprys vir Letterkunde is drie keer aan hom toegeken. Van 1922 tot 1939 was D.F. Malherbe redakteur van die kwartaalblad ‘Tydskrif vir Wetenskap en Kuns’.

As digter, romanskrywer en dramaturg het hy heelwat werk van betekenis gelewer. Sy romans het groot oplaes gehad en is baie voorgeskryf. So is byvoorbeeld ‘Hans-Die-Skipper’ alombekend. Hy het hierdie roman ook gedramatiseer. Dit is 1929 as ‘Die Seeman’ met sukses deur die land opgevoer. 'n Ander bekende drama van hom is ‘Die Meul Dreun’.

D.F. Malherbe het 'n hele aantal digbundels gepubliseer en van sy gedigte soos Slaap, Langsaam lui die koperklok, Die Rooivlerkspreeu, Padwerkers, Die Wolfhuis en Jakob Ontong het baie bekend geword en is dikwels in bloemlesings opgeneem.

D.F. Malherbe wou geen lang siekbed hê nie en sy begeerte is vervul. Na 'n lang lewe het hy rustig en stil heengegaan. Reeds in 1914 het hy in die laaste strofes van sy bekende sonnet ‘Slaap’ geskryf:

‘Sluit so my oë, God, wanneer vir my
u Engel wenk ter laaste, lange rus
en ek van wilde woeling hier moet skei;
dat my dan stille drome huistoe sus
en sterke Hand deur duisternisse lei.
Sluit so my oë, God, as ek gaan rus.’

D.M. Greeff