Ons Erfdeel. Jaargang 12

Flandre Gallicante en de Westhoek, uit Anthoni Sanderus ‘Verheerlykt Vlaandere’.

De historikus Antoon Sanderus (Antwerpen 1586 - Affligem 1664) zou ongetwijfeld in de vergetelheid geraakt zijn zonder de publikatie van zijn Flandria Illustrata. Het werk was een kombinatie van wat we nu atlas en geschiedkundig naslagwerk zouden noemen. Flandria Illustrata verscheen voor het eerst in 1641 en kende pas in 1736 een tweede uitgave. In 1735 verscheen echter ook een Nederlandstalige uitgave.

Het sukses van Flandria Illustrata, dat tijdens het leven van Sanderus maar matig was, is naderhand steeds maar gaan groeien, niet in het minst omwille van de talrijke platen en kaarten.

Nu heeft de uitgeverij Flandria et Patria een anastatische herdruk op de markt gebracht van de Nederlandstalige editie van 1735. Tegelijkertijd gaf dezelfde uitgeverij een afzonderlijke facsimile-druk uit van het gedeelte uit haar herdruk dat het huidige grondgebied van Frans-Vlaanderen behandelt.

In een beknopte inleiding schetst Dr. jur. W. van Hille de levensloop van Sanderus die o.a. aan de universiteiten van Dowaai en Leuven studeerde en zijn hele leven meer belangstelling toonde voor geschiedenis als voor zijn opeenvolgende kerkelijke ambten. Sanderus is een tijd kanunnik van Ieper geweest. Hierin ziet Dr. W. van Hille de reden waarom hij een zeer belangrijk deel van zijn beroemd werk wijdde aan dat deel van het graafschap

[p. 189]

Vlaanderen dat later Frans-Vlaanderen zou heten. Als geschiedkundig werk heeft Flandria Illustrata geen grote wetenschappelijke waarde. Helemaal in de geest van zijn tijd, schenkt Sanderus de grootste aandacht aan de adellijke families en hun stamboom. Sanderus is het meest betrouwbaar waar hij over toestanden van zijn tijd schrijft. Het waardevolst zijn echter de talrijke illustraties, niet alleen omwille van de fraaie uitvoering maar ook omwille van de vele plattegronden en de vaak heel nauwkeurige weergave van verdwenen of nog bestaande gebouwen.

De uitgever verdient alle lof voor dit initiatief. De technische uitvoering is van die aard dat de gereproduceerde platen die van de oorspronkelijke uitgave evenaren en de tekst vlot leesbaar is gebleven.

Erik Vandewalle

Flandre Gallicante en de Westhoek (uit Anthoni Sanderus, Verheerlykt Vlaandere, 's Gravenhage, 1735), X + 124 blz., 70 blz. illustraties (kaarten, plattegronden, gravures van kastelen) buiten de tekst, genummerde oplage van 1 tot 300, deel 1 uit de reeks ‘Frans-Vlaanderen’ van de uitgaven ‘Familia et ‘Patria’ p.v.b.a., Handzame, 1968, 200 BF.