Ons Erfdeel. Jaargang 12

De Nederlanden in Frankrijk.

De sinds lang verwachte toeristische gids voor Frans-Vlaanderen van de hand van Jozef van Overstraeten, voorzitter van de Vlaamse Toeristenbond, is zopas verschenen. Er bestond inderdaad al geruime tijd dringend behoefte aan een praktische toeristische handleiding. Weliswaar verscheen enkele jaren geleden al een gids samengesteld door Bert Bijnens. De oplage van dit boek was evenwel vrij spoedig uitverkocht.

Jozef van Overstraeten heeft ernaar gestreefd zijn toeristische gids die hij terecht een Beknopte Encyklopedie noemt, zo handig mogelijk samen te stellen en terzelfder tijd een maksimum aan verscheidene gegevens bijeen te brengen. Ik geloof dat hij hierin ten volle geslaagd is. De schrijver heeft alle gegevens ondergebracht bij trefwoorden. Die trefwoorden zijn uitsluitend namen van gemeenten, rivieren, natuurlijke of historische streken en departementen, die alle in alfabetische volgorde gerangschikt zijn. Alweer omwille van de bruikbaarheid heeft hij de officiële Frans benaming gebruikt voor de alfabetische rangschikking.

Reisroutes bevat het werk dus niet. Maar dat zal wel niet zo strikt noodzakelijk zijn. Met een Michelinkaart 1/200.000e naast deze toeristische encyklopedie kan de toerist naar hartelust zijn reisplannen zelf opmaken.

Voor de afbakening van het gebied dat de schrijver behandelt heeft hij zich kennelijk laten inspireren door wijlen Jean-Marie Gantois, aan wie z'n nagedachtenis het werk ook is opgedragen. Ik kan hier wel aan toevoegen dat Jozef van Overstraeten niet de bedoeling heeft gehad teoriën of polemieken van J.-M. Gantois in de vorm van een toeristische gids te gieten. Hoofdzaak is tenslotte dat de geinteresseerde hier een schat van informatie vindt over het hele Noorderdepartement, het hele departement van het Nauw van Kales (Dép. du Pas de Calais), een deel van het Sommedepartement en een deel van het Aisnedepartement.

Wat de lezer bij ieder trefwoord vindt is biezonder veel en gevarieerd. Voor elke gemeente worden de volgende gegevens vermeld:

[p. 187]

1.	De officiële Franse naam met daarnaast zoveel mogelijk de Nederlandse naam, ook al is die ‘maakwerk’, zoals de schrijver het zelf uitdrukt, van J.-M. Gantois of van hem zelf.
2.	Allerlei gegevens over de bestuurlijke indeling waartoe de gemeente behoort en het aantal inwoners.
3.	Aardrijkskundige gegevens: hoogteligging, zee, rivier of beek.
4.	De natuurlijke of historische streek waarvan de gemeente deel uitmaakt.
5.	Een beknopte geschiedenis en gegevens over beroemde figuren.
6.	Folklore.
7.	Landbouw en nijverheid.
8.	De voornaamste toeristische merkwaardigheden, de eventuele specialiteiten, het adres van de V.V.V. en een keuze van hotels en restaurants.

Vermelden we nog dat van het Noorderdepartement al de gemeenten opgenomen zijn. Voor de andere gemeenten heeft de schrijver een keuze gedaan, waarbij hij zich liet leiden door verschillende normen, zoals: het toeristisch of ekonomisch belang, het hoge bevolkingsaantal, het geheel of gedeeltelijk Vlaams karakter in het verleden of een belangrijk historisch feit dat met de lokaliteit verbonden is.

We mogen Jozef van Overstraeten dankbaar zijn voor het enorme werk dat hij gepresteerd heeft voor zijn Beknopte Encyklopedie. Voor wie als toerist Frans-Vlaanderen wil leren kennen is het werk De Nederlanden in Frankrijk onmisbaar.

Erik Vandewalle

Jozef van Overstraeten, De Nederlanden in Frankrijk, Beknopte Encyklopedie, Vlaamse Toerlstenbond, Sint-Jakobsmarkt 45, Antwerpen - 1969 - 608 blz.