Ons Erfdeel. Jaargang 12

Nieuwe onderwijsinstellingen in Vlaanderen.

De Voerstreek:

Al had de talentelling van 1947 in de Voerstreek net als trouwens overal op de taalgrens weinig wetenschappelijke waarde, iets brachten de cijfers van 1947 en 1930 toch duidelijk aan het licht: de sterke verfransingsdruk. Toen de 6 Voergemeenten op 1 september 1963 bij de provincie Limburg gevoegd werden, met Nederlands taalregime en faciliteiten voor de Franstaligen, was het even duidelijk dat dit niet voldoende was om de verfransingsdruk aldaar weg te nemen.

De eerste belangrijke taal- en kultuurpolitieke maatregel kwam pas 5 jaar later tot stand: de opening van een Nederlandstalige middelbare school op 1 september 1968 te 's Gravenvoeren, een initiatief van het Limburgse provinciebestuur. De school startte met een eerste klas van de moderne humaniora waarvoor 16 leerlingen werden ingeschreven.

Universitair onderwijs voor Limburg:

Wegens de achterstand van de provincie Limburg op universitair gebied is al herhaaldelijk gepleit voor een universitaire instelling in deze provincie. In een rede van 2 oktober 1967 voor de Limburgse provincieraad, die als brochure gepubliceerd werd (zie O.E., 11e jrg., nr. 3, p. 192), heeft gouverneur Roppe nog het geheel van de Limburgse problemen en wensen op universitair gebied uiteengezet.

Met de opening van de Ekonomische Hogeschool Limburg te Hasselt op 30 september 1968, werd de eerste faze verwezenlijkt van een universitaire stichting in Limburg. Inrichtende macht is de Vereniging voor Wetenschappelijk Onderwijs in Limburg. Direkteur Prof. Wieërs wees er in zijn openingsrede op dat konkreet gestreefd wordt naar kontakt met Nederlands Limburg. 115 studenten lieten zich inschrijven voor de eerste kandidatuur.

Brussel:

Dank zij het privé-initiatief kwam een Vlaamse Ekonomische Hogeschool tot stand te Brussel. Het aantal inschrijvingen voor de 1e kandidatuur was beperkt tot 75. Dit cijfer was in een rekordtijd bereikt. In hun openingsrede op 30 september 1968 legden zowel Prof. Collin, voorzitter van de inrichtende macht, als Prof. Van Hal, direkteur, er de nadruk op dat de nieuwe ekonomische hogeschool in de eerste plaats tegemoet wil komen aan de behoefte aan samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven.

Niet minder als 3 nieuwe Nederlandstalige rijksinstellingen voor kunstonderwijs openden in de loop van september en oktober 1968 hun deuren in de Brusselse agglomeratie. Het zijn de rijksmuziekakademies te Schaarbeek en te Etterbeek en de eerste Nederlandse rijksschool voor beeldende kunsten te Koekelberg. Het groot en onmiddellijk sukses van deze drie instellingen is veelzeggend voor de leefbaarheid van en de noodzaak aan Nederlandstalige onderwijsinstellingen in het Brusselse. Deze verheugende initiatieven en belangstelling zowel van de huidige ministers van Nederlandse Kultuur en Nationale Opvoeding als van hun voorgangers, mogen ons niet uit het oog doen verliezen dat we hier pas aan het begin staan van het inlopen van een enorme achterstand (cfr. de bijdragen van Dr. S. Szondi in O.E., 10e jrg., nrs. 1 en 2).

We mogen evenmin over het hoofd zien dat het met de aangekondigde nieuwe Neder-

[p. 183]

landstalige rijksscholen, op zijn zachtst uitgedrukt, slecht vlot. Artikel 21 van de wet van 30 juli 1963 betreffende de taalregeling in het onderwijs, voorzag dat de Staat jaarlijks 10 Nederlandstalige lagere scholen met kleuterafdeling zou inrichten om in het tekort aan onderwijsinstellingen binnen een redelijke tijd te voorzien. Het rapport Kint heeft aangetoond dat deze wet nog vele jaren toegepast zal moeten worden. Op 1 september 1968 konden 2 van de 10 in de wet voorziene rijkslagere scholen starten. Het gemiddelde cijfer per jaar lag voor de vorige jaren niet hoger.

Erik Vandewalle