In het spoor van Uilenspiegel.
1968 werd als het ‘Internationale Uilenspiegeljaar’ opgevat, omdat het precies 450 jaar geleden is dat het eerste Nederlandse volksboek over Uilenspiegel is verschenen - het werd gedrukt te Antwerpen even na 1518 - en 100 jaar dat het beroemde werk van Charles de Coster voor het eerst werd uitgegeven. N.a.v. dit Uilenspiegeljaar heeft de dichter Bert Peleman, voorzitter van de ‘Ulenspiegel-gezellen’ een viertalige lukse-uitgave samengesteld, waarin Uilenspiegel door grafici, historici, folkloristen, toneelmensen en literatoren in beeld en woord wordt gebracht. Het fraaie boekwerk werd een bonte verzameling van zeer goede, goede en hier en daar ook zeer betwistbare voorstellingen en artistieke benaderingen van het fenomeen Uilenspiegel. Inderdaad is vanaf het verschijnen van het eerste Vlaamse volksboek over Uilenspiegel tot in onze dagen, via De Coster, Van de Velde en Claus, de figuur van Uilenspiegel blijven leven. In Uilenspiegel hebben met name de Vlamingen hun levenslust, hun drang naar meer vrijheid - soms naar werkelijke bevrijding! - gesimboliseerd gezien. Werk van Frans Masereel, Felix Timmermans, Camille Huysmans, Aloïs Gerlo, Dr. Willekens, Hugo Claus, Dr. K.C. Peeters, Charles de Coster, Emmanuel Looten, Bert Decorte e.a. en ook van talrijke buitenlanders - vooral van Duitsers - werd in deze bloemlezing opgenomen.
Samensteller Peleman schrijft in zijn inleiding dat hij de medewerkers vrij heeft gelaten in de keuze van hun teksten en hun persoonlijke bloemlezing. Dit is het boek als geheel niet ten goede gekomen. Er komen hierdoor literair of plastisch minder belangrijke produkten in voor, zodat het niveauverschil niet wordt goedgepraat door entoesiaste inleidingen, die eerder vervreemdend werken, als innemend voor het werk. Hiermee wil ik niets afdoen aan de waarde van de opzet van dit overigens zeer luksueus uitgevoerde boek. Wie echter hoopt hierin alléén het beste van het beste over Uilenspiegel te vinden zal bedrogen uitkomen. Dat is jammer. Met honderd bladzijden minder zou dit boek waardevoller zijn geweest. Als visitekaartje voor buitenlandse vrienden is het wel geslaagd, rekening houdend met de reeds vermelde reserves.
Jozef Deleu
In het spoor van Uilenspiegel, schalk en vrijheidsheld, algemene samenstelling door Bert Peleman, Uitgeverij Heideland, Grote Markt 1, Hasselt - 300 blz. - kwartoformaat - uitvoerig geïllustreerd en ingebonden - 850 BF - f 60 - 85 NFF.