Kartoons te Heist.
Te Heist-Duinbergen, de Vlaamse badstad, werden eind juni de twee grote prijzen van de jaarlijkse Internationale Kartoonale toegekend aan twee Nederlandse kunstenaars, Malsen en Van den Born.
Malsen won de prijs, 25.000 BF. in de kategorie tijdkritische tekeningen, met prenten over de krisis in Frankrijk. De tekenaar, geboren te Utrecht, op 7-1-1940, woont en werkt tans in Frankrijk, nabij Parijs. Hij maakt vele boekillustraties voor uitgeverijen in Parijs en Genève. Als politieke tekenaar werkt hij voor het weekblad Vrij Nederland en een Amerikaans blad. In Parijs werd hij gelanceerd door Siné die hem om medewerking verzocht aan L'Enragé, een blad dat ontstaan is in de studentenrevolte van mei jl. en dat door Pauvert wordt uitgegeven. Malsen is een sterk geëngageerd tekenaar. Hij werd in Heist bekroond met een tweetal prenten over het Gaullistische bewind: een Lotharings kruiswoordraadsel met vakjes waarin alleen het woord ‘non' kon passen... en een vlijmscherpe parodie op ‘le jeu des sept erreurs’, zoals men dat in sommige kranten ziet, waarbij de fouten natuurlijk betrekking hadden op het regime. Een derde prent was geïnspireerd door de (moderne) Chinese muur en bewees, te zamen met een tekening in een andere kategorie, dat Malsen niet alleen uitstekend tekent maar dat hij ook veel gevoel heeft voor de kleurenwaarde in een kartoon. In zijn niet-politieke inzending toonde hij een poetische verwantschap met de surrealisten. Hoewel er in de kategorie tijdkritische tekeningen nog een paar sterke prenten waren, bv. van de Vlaming Joke, leed het geen twijfel dat met Malsen de beste werd bekroond. En dat Heist met hem zijn internationale reputatie kan verdedigen.
Van den Born, die eveneens 25.000 BF won, maar dan in de reeks karikaturen, werd geboren op 30 oktober 1927, en woont te Heiloo, bij Alkmaar. Hij tekent kartoons en maakt boekillustraties sinds 1953, en werkte onder meer mee aan Het Parool en aan een Zwitserse uitgeverij. Te Heist eksposeerde hij portretten van karikatuurpoppetjes: een procédé dat hij sinds drie jaar beoefent. Van den Born kneedt de poppetjes in plasticine, een zachte materie die hem toelaat de figuren geregeld te herwerken. De foto's daarvan worden gepubliceerd in de Alkmaarse Courant en de bladen van de Brabant Pers. Te Heist waren de charge-portretten van Ulbricht, Franco en een zeer grappige Luns te zien. Van den Born won verleden jaar al een prijs op de Wereldtentoonstelling te Montreal, waar ook de voordien in Heist bekroonde Brusselaar Picha een prijs veroverde. Een grote konkurrent voor zijn prijs was de Brit Ffolkes, de karikaturist van Punch, met zeer fijnzinnige portretten van akteurs. In deze man zien wij een der groten van de huidige kartoonwereld. En een toekomstig winnaar van Heist.
Op de Kartoonale te Heist was nog een derde prijs voorzien voor gewone kartoons, maar hij werd niet toegekend. De jury was inderdaad de mening toegedaan, dat het niveau van deze kategorie niet hoog genoeg lag. Toch waren er behoorlijke inzendingen, o.m. van de Vlamingen Gommaar Timmermans, Dani Dacquin, Ploeg en Grapjos de Hert, broer van Robbe de Hert, beiden jonge en reeds internationaal gewaardeerde filmers.
De juryleden hadden de indruk dat de Kartoonale een hoger niveau bereikte dan het jaar voordien. De indeling in drie kategorieen had het voordeel, dat de ‘Vlaamse kermis’ van de vroegere prijsuitdeling werd afgeschaft en dat de prijzen hoog kunnen zijn. De vraag is, of zij bv. door het belang van de politieke sektor niet een zekere eentonigheid van onderwerpen in de hand werkt, maar dat bezwaar mag toch niet overdreven worden. Een bijkomende prijs voor de globale inzending van een tekenaar die niet in één kategorie naar voren kon komen, zou interessant kunnen zijn. Misschien kan de suggestie worden onderzocht om een premie toe te kennen aan de beste Vlaamse politieke prent van het jaar?
De Kartoonale van Heist, die ook dit keer de honderd beste prenten in een boek zal uitgeven, heeft in elk geval een belangrijke plaats veroverd en zal zeker nog meer buitenlandse deelnemers gaan aantrekken.
Gaston Durnez
Auteursrechtelijk beschermd