aantekeningen en verslagen
‘De Regenmaker’ door het ‘Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen’.
Het ‘Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen’ dat op 16 januari 1955 zijn eerste voorstelling gaf in Frans-Vlaanderen is tijdens de voorbije wintermaanden 13 keer in Frans-Vlaanderen opgetreden met Flor Barbry's bewerking van ‘De Regenmaker’ van de Amerikaan R. Nash. Barbry die de regie voerde, de leiding heeft van het hele gezelschap en daarbij nog de rol van de Regenmaker vertolkte, kent de mensen uit de Westhoek beter dan wie ook. Hij heeft zich niet beperkt tot een bewerking in het dialekt van de Westhoek, hij heeft ook de inhoud van het stuk enigszins gewijzigd, zonder de oorspronkelijke auteur en zijn bedoelingen echter te verraden. Zo heeft hij de Amerikaanse invloeden en toestanden door Vlaamse vervangen. Het gebeuren situeert hij op een hofstede even over de Frans-Belgische grens, nabij Belle, en de Regenmaker duikt op in een van die zeldzame lange, hete zomers die wij hoogstens om de paar decennia kennen. Hierdoor is het stuk voor het plattelandse publiek van de Westhoek Vlaamser geworden. Want zij verwachten van het Volkstoneel precies dat het hen zou konfronteren met typisch Vlaamse toestanden en problemen. Babry's bewerking is voor de toeschouwer onopvallend en met sukses gebeurd. Het stuk zelf werd er niet door argezwakt.
Wie al jaren het ‘Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen’ volgt zal moeten toegeven dat Flor Barbry er dit jaar voor het eerst in geslaagd is een zeer homogene groep spelers rondom zijn talent bijeen te brengen. De rol van de boer, Henri, werd volledig waar gemaakt door Robert Bafcop. Hij hoefde maar zichzelf te zijn, een beetje patriarchaal, maar echt. Leon Vanhee was als de oudste zoon, Ernest, scherp en ad rem. Ook hij heeft er een heel aanvaardbaar type van gemaakt. Een belangrijke aanwinst voor de groep is Rik Declercq, die als de jongste zoon, Jimmy, erin slaagde door zijn ongedwongen spel te overtuigen. Met Andrea Denuwelaere had de regisseur werkelijk geen betere Lizzie kunnen vinden. Met de jaren gaat zij zich steeds vlotter en natuurlijker op een scène bewegen, zodat ik geloof dat veel semi-professionele gezelschappen dit talent beslist kunnen benijden. Ignaas Lasure, als politieagent, heeft zich in dit stuk gemanifesteerd als een voortreffelijk akteur. Barbry tenslotte was als de Regenmaker briljant, geestig en overrompelend. Hij heeft in al die jaren reeds zijn sporen verdiend. Van de langere monologen die hem de gelegenheid boden om een poëtisch moment op te roepen, heeft hij gretig gebruik gemaakt om de toeschouwers mee te slepen. En steeds met sukses.
Wat bij een opvoering van het Volkstoneel steeds opvalt is de autenticiteit. Het spel is geen spel meer, het is overtuiging, het is ernst, doordat de spelers precies tot de essentie van het stuk zijn doorgedrongen - stuk dat door Barbry's bewerking volledig in overeenstemming met de Frans-Vlaamse omgeving was gebracht.
Over de betekenis van deze opvoeringen voor de Instandhouding van onze taal in dit gebied hoeft niet opnieuw geschreven te worden. Wie met de Westhoek vertrouwd is zal het al lang duidelijk zijn dat het Volkstoneel sinds jaren pionierswerk verricht. Dat het zijn taak met talent ter harte neemt is een reden te meer om Flor Barbry en zijn spelers dankbaar te zijn voor hun werk. Veel initiatieven lopen in een wilde geestdrift van stapel, doch gaan bij de eerste moeilijkheid of ontgoocheling over de kop. Ook het blijvend entoesiasme van het Volkstoneel verdient toch wel eens speciaal onderstreept te worden.
Jozef Deleu
Auteursrechtelijk beschermd