Ons Erfdeel. Jaargang 11

[p. 116]

Den beele-brand.

(uittreksel)

Daer klommen uyt den rook, veel half gebrand papieren
Die zag men door de locht, als zwarte zwelmen zwieren,
En vliegen hier en daer zoo dat men na den brand,
Dees thien ueren van Belle vond in artoysche land
Ook bondelen van strooy, verspreyden hun al blaeken (= ende),
Waer door zy hier en daer in huyzen 't vier ontstaeken.
Die als een blixem vloog, en naem zoo dapper aen,
Waer door men menig huys, zag haest in vlamme staen,
Het volk vol angst, en vrees, van 't vier, om water riepen,
D'een en d'ander, zeer haest, met hun brand seulen liepen,
Tot blusschen van den brand, die overal begind',
Een ieder riep eylaas! het vier ons overwint,
En zeyd' 'tis meer als tyd, haeld leeren en stads haeken
Maer te vergeefs èylaas! tvier kwaem te sterk in 't blaeken
En met een groote magt liep zoo gewildig voort,
Dat dies gelyke noyt gezien was, of gehoord...
Het konsttig uerewerk, van menig yzer wiel...
Bedorf al door den brand, en uyt zyn plaetse viel...
Den wyzer schoon verguld die is nog blyven staen,
Recht tusschen vier, of vyf, na den brand wierd gedaen;
De klokken altemael, die aen den torren hingen,
Zij wierden door het vier, in veel duyst brysselingen
Gemorselt en verdeelt, wiens spel men hoorde gaen,
Zoo dikwels als er uer, of half uer kwaem te slaen...
Antoine Lepety op dezen droeven dag
Bevangen met een kors zeer ziek te bedde lag,
'T vier rocht ook in zyn huys, de vlam heeft hem gegrepen
Zeer schroom'lyk op het lyf, ja doodelyk benepen!
Catherina Dewulf, zyn vrouw die stond op straet,
Kreeg ook van 't vier een wond' aen 't hoofd geweldig kwaed,
Ja tot den schedel toe, als van het vier doorsneden
Denkt eens wat groote pyn deez' vrouw dan heeft geleden!
En ook wat groote pyn moest lyden haeren man!
Zoo dat zy alle beid' gestorven zyn daer van!
Maer 't heeft gedeurd den tyd van acht of negen daegen,
Dat zy van 't vier gekwest noch voor hun sterven laegen,
Het waeren oude liên, men zegt dat zy te gaer
Bereekten voor het minst, wel hondert vyftig jaer.
Een weduwe, wiens man hiet pieter Pitilion,
Ook ziek te bedde lag wanneer den brand begon:
Zy riep zoo droeviglyk, al kermen en al klagen!...
De straete was zeer nouw; 't vier hadde sterk aengenomen
Zoo dat geen mensch daer kond' met regt ter hulpe komen!
Een vrouw, die bezig was een kofer uit te slepen,
Zoo heeft de vlam op straet den zelven aengegrepen;
De vrouwe viel ter aerd' zy waere dood verbrand!
Hadd' den gebeur haer niet genomen by de hand,
En geleyd buyten nood, maer hy is blind bedegen,
Mits hem de vlam te by was voor 't gezicht geslegen,
Zoo bleev dien goeden man, een nacht en een dag.
Maer door Gods hulp zeer haest weer als te vooren zag...
Terwijl dat daer een man zyn winkel goed van laeken
In de merkt pype smeet, zyn vrouw kond' nauwlijks raeken.
Weg uyt de vreede vlam, doch om de dood 't ontgaen...
Zoo wierd een koeyen huyt haer over 't lyf gedaen...
Men moest haer in der haest met water overgieten,
Den huyt op haer geleyd, noch rookte van de vlam,
't Was duyst geluk dat zy de dood van 't vier ontkwam.

Franciscus De Springher, 1682

Bron: J. Jacobs, Het Westvlaamsch van de oudste tijden tot heden, Groningen-Den Haag, 1927.