Het Offer des Heeren

§ ^* Na de wijse: Rosina hoe ist met v ghestelt.

⁺ EEn nieuwe Liet // vaet dit bediet

* [n^o. 10.] ²⁾

2) De dichter van dit lied, dat reeds in het Nieu Liedenboeck van 1562 voorkomt, was ooggetuige geweest van de executie, al had men deze, zeker om geen opzien te wekken, des morgens in de vroegte voltrokken. Zie het slot van het laatste couplet: ‘ick wasser present’.
't Zelfde wordt ook in een enkel ander lied, b.v. fol. 15 vo, vermeld. Zie de Inleiding, bl. 490.
Willem Cleermaker komt in de antwerpsche boeken van de Hooger Vierschaar en de rekeningen van den markgraaf voor als ‘Wilhem Enckus, cleermaker, geboren van Berck in 't Sticht van Colen, in de Heresie van de Herdoopers noch persisterende, op 5 Oct. 1560 opten Steen metten watere ter justicien gebracht’, Antwerpsch Archievenblad, IX, bl. 114, 121.

+ Van Willem Cleermaker opgheoffert tAntwerpen int iaer. 1560.

[p. 545]

 

Tantwerpen geschiet // al inden Jare

 

Van tsestich siet // en verwondert v niet

 

Een Broeder met vliet

 

Met grooter schare

 

Van diefleyders hoort // gebracht al voort

 

Van de Steenpoort

 

Inde Vierschare.

 

Willem hiet hy // och hy was so bly

 

Een Cleermaker vry // binnen Stede

 

Als hy nv by // de Heeren tfy ¹⁾

 

Quam, ende sy

 

Hem vraechden mede

 

Oft hy was herdoopt // ons dit ontknoopt

 

Waer ghy op hoept

 

De Schout dede de reden.

 

Hi sprac tot haer // waerom vraechdy maer

 

Na mijnen doop claer // ende niet na mijn leuen

 

Op dat elck voorwaer // en ghy allegaer

 

Een ordeel daer

 

Na mochte gheuen

 

^† Want ic ben een roof ²⁾ // vraecht na mijn geloof

 

Op dat dees werelt doof

 

Daer nae doe sonder sneuen ³⁾.

 

De Schout sonder deer ⁴⁾ // die vraechde seer

 

Of hi herdoopt weer // als hi eens had beleden

 

⁺ Wat is v begeer // ghy begeert niet meer

 

Dan een woort, O Heer

 

Om my te vertreden

 

Hy sprack als een goet knecht // ordeelt doch recht

 

En ouerlecht

 

Aldus gingen zijn reden.

 

De Schout int gemeen // hert als een steen

 

Was niet te vreen // vraecht wederom met lagen

 

Willem sprac hoort reen // ghy hebt voorheen

 

My geuraecht alleen

 

Mach ick oock nv niet vraghen

 

De Schout sprack ontbeyt ⁵⁾ // geeft eerst bescheyt

1) Foei: uiting van ergernis reeds nu bij voorbaat over de onbehoorlijke wijze waarop die Heeren hem zouden behandelen.

† Esa.59.b.15.

2) Een slachtoffer van rooverij, van geweld.

3) Dwalen of aarzelen.

4) Deernis.

+ Fol. 22 r^o.

5) Wacht wat.

[p. 546]

 

Al van v feyt

 

Als dan sal ickt ghewaghen ¹⁾.

 

Ick wilde wel // sprack Willem snel

 

Met goet opstel ²⁾ // dat ghy eens dachte

 

^* Op den dach seer fel // die branden sel

 

Ghelijk een Ouen rebel ³⁾

 

V doch daer voor wilt wachten

 

Als de godloose snoo // verbranden sal als stroo

 

Al doet hijt noo ⁴⁾

 

Dus wilt daer doch op achten.

 

Willem sprac sonder vaer ⁵⁾ // in Marco claer

 

In zijn sesthiende daer // muecht ghijt lesen

 

^† Al wie gelooft voorwaer // en wort ghedoopt eenpaer

 

Die sal hier naer

 

Salich wesen

 

Men vraecht, hoort mijn // sprac de Schout seer fijn

 

Op dat termijn

 

V niet na desen.

 

Willem sprac voortaen // als hy had gedaen

 

De kinder onbequaem // en connen niet geloouen

 

Noch sprack hy saen // oock onbelaen ⁶⁾

 

Wilt dit verstaen

 

Nochtans voor de doouen

 

^‡ Op mijn gelooue reyn // verstaet dit pleyn

 

Ben ick ghedoopt alleyn

 

Hierom ben ick verschouen ⁷⁾.

 

⁺ De Heeren onuroet // al metter spoet

 

Maecten hem ⁸⁾ op de voet // en gingen binnen vlieden

 

Met goeden moet // sprack hy seer soet

 

Ghy Borghers ^* doet boet

 

De Schout ginct hem verbieden

 

Willem sprac: Heer Schout // laet my spreken onuerflout

 

Niet lange (ick hout)

 

Sal mogen spreken van v lieden ⁹⁾.

1) Misschien : wagen, n.l. u uwe vraag te laten doen. Misschien ook een nevenvorm van ‘gewegen’, overwegen.

2) Voornemen.

* Mal.4.a.1.

3) Vijandelijk, heftig.

4) Noode; hoe onwillig ook.

5) Vrees.

† Mt.28.c.19. Mr.16.b.16.

6) Onbezwaard. Dat ‘saen’ is hier louter een stopwoord om het rijm, evenals het volgende ‘wilt dit verstaen’. ‘Nog sprak hij snel, let wel, voor hen, hoewel zij niet hooren wilden, nogtans: “op mijn geloove enz.”’.

‡ Acto.8.b.11.

7) In minachting, word ik gesmaad.

+ Fol. 22 v^o.

8) Meervoud, ook o.a. fol 38 v^o. Hier: ‘zich’. Er staat ‘he’; ook in de andere drukken; eerst in die na 1590 ‘hen’.

* Mat.3.a.8. Luce.3.b.8.

9) In alle uitgaven: men verwacht hier anders ‘tot’, niet ‘van’, over.

[p. 547]

 

Terstont verstaet // de Heeren quaet

 

Met haren raet // quamen wilt hooren

 

Willem sprac, vaet // mijn Heeren het doet v baet

 

En wijst ¹⁾ niet na tPlaccaet

 

Wilt ghy nit zijn verloren

 

Denct doch opten dach // die niemant voorby mach

 

Als ghy sult roepen ach

 

^* Oft ghy moet zijn herboren.

 

Sy hebben terstont // al gelijck int ront

 

Hem met eenen mont // verwesen

 

O Heer doet cont // haren quaden vont

 

Dat sy worden ghesont

 

En de Schriftuer lesen

 

Maect dat haer hert // hart als een bert ²⁾

 

Doch soeter wert

 

Dat bid ick v mits desen.

 

Smorgens vroech tijt // op de merct wijt

 

Met cleyn iolijt // sy hem brachten

 

Aenden staeck sonder strijt // worgen met nijt

 

Sonder langer respijt

 

Gingen sy hem versmachten

 

Och God, O Heer // siet doch eens neer

 

Na v ^† leden teer

 

Want sy haer seer verachten.

 

Prince ient // mijn liet bekent

 

Is nv ten ent // gesongen

 

Ick wasser present // en hem ontrent

 

Als hy was ghesent

 

Voor den ouden ende iongen

 

Daer hy beleet // zijn geloof gereet

 

⁺ Voor dOuerheet

 

God moeten louen alle tonghen.

1) ‘Let wel op, het zal u nut doen; en spreekt geen vonnis naar 't plakkaat’.

* Joan.3.a.3.

2) Plank.

† Eph.5.c.30.

+ Fol. 23 r^o.

2) De dichter van dit lied, dat reeds in het Nieu Liedenboeck van 1562 voorkomt, was ooggetuige geweest van de executie, al had men deze, zeker om geen opzien te wekken, des morgens in de vroegte voltrokken. Zie het slot van het laatste couplet: ‘ick wasser present’.
't Zelfde wordt ook in een enkel ander lied, b.v. fol. 15 vo, vermeld. Zie de Inleiding, bl. 490.
Willem Cleermaker komt in de antwerpsche boeken van de Hooger Vierschaar en de rekeningen van den markgraaf voor als ‘Wilhem Enckus, cleermaker, geboren van Berck in 't Sticht van Colen, in de Heresie van de Herdoopers noch persisterende, op 5 Oct. 1560 opten Steen metten watere ter justicien gebracht’, Antwerpsch Archievenblad, IX, bl. 114, 121.