Het Offer des Heeren
(1904)–Anoniem Het Offer des Heeren– Auteursrecht onbekend
[pagina 430]
| |
§ Ga naar margenoot+ Dit is de Belijdinge van twee lieue urienden, de eene was genaemt Fije, de ander Eelken, die welc ke om tghetuychenisse Jesu tot Leeuwerden ghedoot zijn Ga naar voetnoot1).INt Jaer 1549. Drie Weecken ontrent voor Paesschen, zijn binnen Born Ga naar voetnoot2) in Westvrieslant gheuangen twee lieue mannen, met namen Fije ende Eelken. Dese selue worden voor de Heeren gestelt, aldaer sy haer geloof vrymoedich beleden hebben. Inden eersten vraechden sy Eelken, segghende: Wie heeft v geoorloft dat ghy dat volc by een vergadert om te leeren? Antw. Ga naar margenoot* God heeftet my geoorloft. Vrag. Wat ist gene dat ghy geleert hebt? Antw. Ga naar margenoot† Vraecht den genen diet gehoort hebben, wat wy onder malcanderen geleert hebben, want ghy hebt doch een | |
[pagina 431]
| |
vrouwe gheuangen diet ghehoort heeft Ga naar voetnoot1). Doen vraechden sy de vrouwe wat sy van Eelken gehoort hadde. Antw. Hy heeft ghelesen die vier Euangelisten, Paulus, Petrus, Joannes Epistelen, ende de Wercken der Apostolen. Doen wert Eelken weder gheuraecht: Wat hout ghy van dat Sacrament? Antw. Ick en weet van v ghebacken God niet. Vrag. Vrient siet wel voor v wat ghy spreeckt, want dese woorden costen halsen. Wat houdy van die Moeder Godts? Antw. Vele. Vrage. Wat seg// Ga naar margenoot+dy, heeft de Sone Gods geen vleysch ende bloet van Maria ontfangen? Antw. Neen Ga naar voetnoot2), Ick houde daer af, dat de Soone Godts daer af tuycht. Vrag. Wat houdy van onse heylige Roomsche Kerck? Ant. Ic en weet van v heylighe Kerck niet, ende ick en kense niet, ick en hebbe van alle mijn leefdagen in gheen heylige Kerck gheweest. Vraghe. Ghy spreect te mael spijtich, ick ben met v beweecht, (seyde een Raetsheer) ende vreese dat ghy uwen hals sult verliesen. Sijt ghy niet gedoopt? Antw. Ick ben niet gedoopt, maer my verlangt seer na den Doop. Vra. Wat houdy van dese valsche Leeraers, die dus omloopen, ende doopen het volc? Ant. Van die valsche Leeraers en houde ic niet, maer my heeft seer verlangt, om een Leeraer te hooren die van Godt ghesonden waer. Sy seyden: Wy hebben nochtans gehoort, dat ghy een leeraer sout wesen. Eelken seyde: Wie heeft my tot een Leeraer gemaect? Sy seyden: Wy en wetens niet. Eelken seyde: Vraecht ghy my dat ghy niet en weet, hoe soude icket dan weten? Ick en weet niemant, die my tot een Leeraer gemaect heeft, Ga naar margenoot† dan Godt heeft my gegeuen alle het gene dat ick van hem gebeden hebbe. Sy seyden: Nv hebben wy alle dese articulen geschreuen, die wy v op dit pas afgheuraecht hebben, ist dat hier nv yet is dat v berouwet, dat willen wy geern wt doen. Ant. Meynt ghy dan dat ick Godt loochenen soude. Eelken ende Fije hebben beyde haer Sententie ontfangen, ende so zijn sy by malcander ghebrocht, daer omhelsden sy malcander, ia handen ende voeten custen sy malcanderen, van grooter liefden, also dat alle menschen haer verwonderden, diet saghen ende hoorden, die Witcouels Ga naar voetnoot3) ende knechten lie// Ga naar margenoot+pen ende seyden tot die Heeren: Noyt en hebben malcanderen menschen also lief gehadt, als dese Ga naar voetnoot4). Eelken sprack tot Fije, segghende: Lieue Broeder | |
[pagina 432]
| |
en wijtes Ga naar voetnoot1) my niet, dat ghy door my in lijden comen zijt. Fije antwoorde: Lieue Broeder, laet v dat niet duncken, want het is een cracht Gods. Na de Sententie, werden sy noch opgehouden, tot aen den derden Dach. Doen is Eelken ten eersten metten sweerde gerecht. Item, als de Sententie van Fije gelesen worde, en hoorde hy daer niet na, ouermits zijn groote blijschap, doch niet wetende wat Eelken geschiet was, ofte gheschieden soude, maer hy sang ende sprang, Godt louende ende danckende, ende sprack: Ga naar margenoot‡ Dit is de eenige wech. Ende sy leyden Fije int schip daer Eelken lach onthooft, ende dat Radt Ga naar voetnoot2) daer by, daermen Eelken op setten soude. Item, de pael daer Fije aen staen soude om te verbranden, ende int Schip worden Fije handen los van malcanderen, maer hy sat lijckewel Ga naar voetnoot3) stil: Doen seyden die Monicken: Bindt hem weder. De Diefhencker seyde: Bindt ghy hem, maer de Casteleyn Ga naar voetnoot4) geboot hem, dat hy Fije weder binden soude. Sommige vrouwen diet aensagen, schreyden seer: Soo sprack Fije: Ga naar margenoot* Schreyt niet ouer my, maer ouer uwe sonden. Voort seyde hy totten Scherprechter: Wat wildy my doen? Antw. Dat sult ghy wel sien. Ja, ia, sprack Fije, doet uwen wille, ick heb my al ouerghegeuen in mijns Heeren handen. Item, die Broeders gingen by hem buyten mettet gemeyn volck, ende als Fije van zijn bekenden sach, riep hy, segghende: Vrienden verblijt v met my, sulcke bruyloft als my is bereyt. Ende als hy den Galghen Berch op quam, spraecken hem sommighe Broeders // Ga naar margenoot+ aen, die haer seer verblijden met hem, seggende: Ga naar margenoot‡ Dit is de enge wech, dit is de wijnpersse des Heeren, hier hanghet die Crone aen, Maer als de Casteleyn dat gheroep hoorde, soo riep hy, segghende: Niemant en slae zijn hant aen desen, hy verbuert lijf ende goet. Item, de Diefhencker hadde zijn ghereetschap vergheten Ga naar voetnoot5): ende liep inde Stadt om die te halen. Ter wijlen hadde die Casteleyn, met die twee Monicken Fije int Biechthuysken Ga naar voetnoot6), hem seer tenterende met broot ende wijn, maer sy en wonnen niet: Want Fije en dede anders niet, dan dat hy sang ende sprang, God louende ende danckende, als sy op hem niet en consten winnen, ende de Hencker weder quam, seyden sy tot Fije: | |
[pagina 433]
| |
Hoe zijt ghy aldus hartsinnich, daer ghy segghet, dat ghy Christus Lidtmaten zijt? Waerom en wilt ghy dan niet doen wercken der barmherticheyt, als dat ghy dit Wijn ende broot, voor wijn ende broot ontfanghen wilt om onsent wille? Antwo. V Wijn ende Broot en ben ick niet op verhonghert, maer my is een Ga naar margenoot* spijs bereyt in den Hemel, Als sy niet op hem winnen en conden, soo spraecken sy: Ghaet, ghy Ketter ghaet. Die Casteleyn seyde: Ick heb menighen Ketter ghesien, maer noyt mijn daghen herder Ketter dan dese, maer Fije ter doodt staende bereyt, sprack totten Scherprechter: Meyster hebt ghy v werck volbracht? Hy antwoorde: Noch niet. Fije sprack: Jae hier isset Schaep, daer ghy om beghaen zijt Ga naar voetnoot1). Doen ginck die Hencker toe, ende schuerde Fije zijn Hemdt op, ende nam hem die Mutse van zijn Hooft, ende vuldese met Buscruyt Ga naar voetnoot2). Fije aen den Pael staende, daermen hem worghen soude, riep hy: Ga naar margenoot‡ O Heere ontfangt dijnen Knecht. // Ga naar margenoot+ Daer nae is hy gheworcht ende verbrant, ende is also in den Heere ontslapen: Ga naar margenoot‡ Dat gemeyn volck riep, seggende: Ga naar margenoot* Dat was een vroom man, is dat geen Christen, soo en isser niet een in de geheele Werelt. § Een Liedeken van
Eelken ende
Fije, Nae de wijse, vanden lv. Psalm. Ofte, Mijn Liefken
siet my oeuel aen.
NAe v belooft, O goede Heer
Ga naar margenoot† Wilt
troost van bouen senden
Die hier vast houden uwe leer
Ga naar margenoot‡ Brengtmen
in swaer ellenden
Ga naar margenoot* De
werelt mach niet verdragen
V volcxken goedertier
Sy dreygen haer met groot dangier
Sweert, water, vier
Sterct ons in dees quay dagen.
| |
[pagina 434]
| |
Sy brochten twee geuangen voort
Genaemt
Eelken en
Fije
Ga naar margenoot† Die welck
beleden Godes woort
Vrymoedich ende blije
En staende voor de Heeren
Vraechden sy Eelken rat
Segt, wie heeft v geoorloft dat
Ghy versaemt hadt
Het volck by een om leeren
Ga naar margenoot‡ Godt,
antwoort hy haer pertinent
Voort van der Roomscher kercken
Vraechden sy hem, en t Sacrament
Maer hy bespotte haer wercken
Een sprack: Ick ben begangen
Met v, vrees dies te meer
Ist dat ghy zijt verdoopet weer //
Ga naar margenoot+ Neen
ick, maer seer
Heb ick daer na verlangen.
De vasticheyt siende den Raet
Van dees twee vrome knapen
Oordeelden haer na dat placcaet
In vruecht sachmen dees Schapen
Ga naar margenoot* Minlijck malcander cussen
Ja oock handen en voet
Ga naar margenoot† Siet der vyeriger liefden gloet
Brack wt tgemoet
Die niet en is om blussen.
De vruechde was daer also groot
Dat Fije niet en hoorde
Na sijn Sentency totter doot
Geseyt van woort tot woorde
So seer hy hem verhuechden
Deed niet dan sang en spranc
Hy en dachte op geen bedwanck
Ga naar margenoot‡ Dan lof
en danck
Gaf hy den Heer met vruechden.
Seer wert gedrongen Eelken fijn
Dat hy biecht sou vermonden
Ick ken my een sondaer te zijn
En leet zijn my mijn sonden
Sprack hy, daerom sy seyden
Dat hy biecht had gedaen
Maer hy sprack Godt, niet de Paep aen
| |
[pagina 435]
| |
Dus heeftmen saen
Ga naar voetnoot1)
Hem tot t Sweert doen bereyden.
Den leuenden metten dooden bey
Lietmen met een schip vueren
De vrouwen maecten daer geschrey
Fije sprack bly sonder trueren
Wilt ouer my niet weenen
Maer ouer uwe sondt
Ga naar margenoot* (Dus
heeft gesproocken Christus mondt
So Schrift oorcondt
Als hy ter doot ginck henen.)
Twee Monicken waren ooc int speel //
Ga naar margenoot+ Die
quelden hem, te weten
Met broot en wijn seer veel
Dat hy dat soude eten
Na v broot ende wijne
Geensins en hongert my
Ga naar margenoot† My is bereyt in sHemels cry
Ga naar voetnoot2)
Een spijse vry
Sprack hy met blijden schijne
Ga naar voetnoot3).
Die Monicken waren gram en quaet
Dat haer waer niet mocht gelden
Riepen vyleyn: ghy ketter gaet
Die Casteleyn ontstelden
Ick en sach noyt mijn dagen
Alsulcken ketter een
Ick hebber veel gesien, maer geen
(Sprack hy int gemeen)
Also hert onuerslaghen.
Meester hebt ghy v werck volent
Noch niet, de Hencker seyde
Ja hier isset schape present
Sprac Fije met claer bescheyde
En als hy aen den pale
Was staende int geuecht
Riep hy:
Ga naar margenoot‡ O Heer
ontfangt dijn knecht
Dus is hy recht
Gerust met tlief ghetale
Ga naar voetnoot4).
| |
[pagina 436]
| |
Broeders schict v voort na betaem
Ga naar margenoot* Slams bruyloft is al veerdich
Tgeloof en lieft laet zijn bequaem
En blijft in duecht volheerdich
Doet aen
Ga naar margenoot†
sbruylofts gewaden
Dat ghy muecht weert gast zijn
Men sal met vruecht
Ga naar margenoot† den
nieuwen wijn
Daer drincken fijn
En tbroot Gods sal versaden.
finis.// |
|