Noord en Zuid. Jaargang 15

[p. 277]

Nog een enkel woord over Staring's Jaromir.

Onder het lezen van de toelichtingen op Jaromir door den heer de Beer, later aangevuld en verbeterd door die van Dr. Stoett, maakte ik enkele op- en aanmerkingen, die zouden kunnen bijdragen om Staring beter te doen verstaan, en die ik daarom ter plaatsing in N. en Z. aanbood.

Bij het lezen van het woord herbergzaam (r. 18) heb ik steeds gedacht aan den ondeugenden Staring. Zou hij niet willen zeggen: ‘o, er kon zooveel in dien reiszak, maar er was zoo weinig in’? Zoo'n arme student!

Wat weet zoo'n student precies zijn weg te vinden! In welke herberg dan die met het uithangbord De zeven slapers (r. 45) zou hij beter zijn rol hebben kunnen spelen?

Meermalen las of hoorde ik eene onjuiste verklaring van r. 58, daarom wil ik even doen opmerken, dat Staring met 't gordijn viel neder niet bedoelt, dat J. de bedgordijnen dicht schuift, maar wel, dat de Comedie voor dezen avond uit is. De klucht, zooals Staring zelf het noemt in r. 56, was ten einde.

Om dezelfde reden gewaag ik even van ‘met huivrende angst gediend’ r. 93, wat niet beteekent, dat de van angst huiverende waard hem dient, opdient, bedient, maar dat huiverende angst (van den waard) hem welkom is. Vergelijkt uitdrukkingen als: ‘hij is met vleitaal gediend’.

Bij r. 125 zou nog gewezen kunnen worden op het vroegere gebruik, dat de Biechteling den Biechtvader zijn Biechtpenning offerde. Hoe meer berouwvolle zondaars tot Jaromir kwamen, des te meer werd zijn hebzucht gepaaid.

De zegswijze in r. 139, waarin Staring Heintje Pik op den loer legt met tot grijpen gereed gehouden acht vingers en twee duimen,

[p. 278]

is voorzeker merkwaardig juist genoeg, om de aandacht der lezers te trekken.

Zou de constructie of hier een stoute vrijgeest lacht (r. 204) niet gewoon Ned. zijn?, zooals de heer d. B. beweert. Mij dunkt er zijn voorbeelden te over van dergelijken zinsbouw, vooral wanneer het woordje ook of al tot versterking dient.

Dat St. de juiste woorden weet te kiezen, kunnen wij op tal van plaatsen bewaarheid vinden. Toen Jaromir met eene gapende wonde op straat lag, kwam er gelukkig hulp, in den vorm van (hemelschen) balsem. Veel was er niet noodig: een schrupeltje maar, d.i. 20 grein medicinaal gewicht, dus zeer weinig.

Het doet weinig tot de zaak, of Sint Michiel valt op 9 of op 29 September. De heer Stoett vergist zich echter in het opgeven van den eersten datum. De andere is de dag, dezen Heilige gewijd.

Met den heer de B. stem ik niet in, dat er aanmerking te maken is op het beeld, dat St. gebruikt bij de vermelding der aan kettinkjes liggende boeken. 't Is waar, met Proteus (r. 154) is het niet precies hetzelfde als met die boeken, maar moet eene beeldspraak tot in alle bijzonderheden zuiver zijn? Ik houd mij in dezen liever aan Potgieter, die in zijn Rijksmuseum zegt: ‘wie heeft ooit een beeld geeischt, dat meer dan voor een derde toepasselijk is?’

Met de verklaring, die de heer de B. geeft van verwekten spijt (r. 430), kan ik mij niet vereenigen. Mij dunkt, dat St. zeggen wil: ‘het is spijtig, jammer, dat door de kloosterbepaling van Zuster Hill haar (Eleonore's) bruine vlecht in een lijnwaadplooisel gehuld werd, zoodat het schoone van den haartooi niet tot zijn recht kwam.’

Deventer.

Th. J. Bosman.