Noord en Zuid. Jaargang 3

[p. 182]

Opmerkingen naar aanleiding van ‘'t Dialect van Vlaardingen’ N.Z. 3e Jg. No. 2.

Bekaaid. Een woord, dat zeker niet tot Vlaardingen bepaald is, maar in vele deelen van Holland en Zeeland in den zin van slecht, ongelukkig, gebruikt wordt, bijv. Bekaaid van iets afkomen, of wel bekaaid weg komen.

Beu is evenzeer in andere deelen van ons land in gebruik; zie Potgieter: ‘Heb ik er niet op gestoft, dat ik de kronkelwegen der staatkunde beu werd.

Bovenkomen. Ook in Nd. Holland in gebruik. 't Gold daar voor een jongen, die kattekwaad had uitgericht en dus niet voor B. en W. maar voor den Burgemeester (hoofd van politie) moest verschijnen.

Bovenste in de beteekenis van beste, hoogste. Bolle adverteert: Van de bovenste plank d.i. van 't beste en hij biedt de werken van Lindo aan. 'k Heb zelfs wel hooren zeggen. Hij vloekte van 't bovenste bordje af. Bord hier in de Noordhollandsche beteekenis van plank eener kast.

Deemsterig. Ook in Boskoop o.a. in gebruik. Is de nevelachtigheid het gevolg van heibrand, dan zegt men daar Spakerig:

Doop voor Saus wordt ook al in Noord-Holland gezegd. Voor bijzondere sausjes zegt men hier in Friesland stip bijv. mosterdstip, maar dan bij zulke menschen waar 't nog gewoonte is in 't zelfde lokje (loch? lac? lago?) in te stippen.

Dubbeltjes oprapen, krijgen heb ik in mijne jeugd in Nd.-Hol. ook gezegd.

Echt voor stellig, zeker in Holland meen ik bijna overal gangbare munt.

Endelste (uiterste) van end (einde) onbepaald ranggetal dus laatste bijv. De endelste jongen op de bank (Noord-Holland).

Genavend. Zal zeker wel niemand uitsluitend Vlaardingsch noemen. In N.- en Z.-Holland en in Friesland zegt men 't ook. Opmerkelijk dat men hier in Friesland heel dikwijls enkel goeie zegt. Of 't morgen, dag of avond is weet de persoon zelf wel.

Gruizig = Hongerig. In Nd. Holland wordt dit woord ook gebruikt maar eerder in de beteekenis van graag (bijv. nw.) in 't eten. Bijv. Hij at gruizig d.i. hij liet niets liggen, wat gegeten kon

[p. 183]

worden. Wie gruizig visch eet bijv. kluift alles schoon af en eet zoo mogelijk kuit; hom en alles op. 't Begrip van Honger is hier niet noodzakelijk.

Kalebas in Noord-Holland uitgesproken met dubbele l. Bij ons, jongens, gold een kallebas voor twee gewone knikkers.

Kant ook in Nd. Holland in dezelfde beteekenis van flink in gebruik. Ook welgebouwd. Een kante kerel. (achtkant).

Knies, kniezen, zich dood kniezen, waar men elders zou zeggen de teering van iets zetten beteekent van verdriet omkomen, mijmeren.

Kreen heb ik te Boskoop heel dikwijls hooren gebruiken maar slechts toevallig kan 't zindelijk beteekenen. Eenige voorbeelden maken dit duidelijk. Hij is kreen op 't eten, wil daar zeggen, hij is kieskeurig er mag maar weinig aan haperen of hij laat het staan. Die spijs is zeer kreen d.i.: als men niet zeer oplet, en alle zorg aan wijdt, wordt ze niet zoo als 't behoort. Dat kind is kreen (in 't slapen). d.i. als men niet zeer stil is wordt het dadelijk wakker. Ik zou kreen dkarom liever vertolken (voor zoo ver 't mogelijk is) door nauwgezet. Alleen in 't eerste der door mij genoemde voorbeelden komt er zindelijkheid bij te pas. Zoo ook in: die vrouw is zeer kreen op de wasch d.i. er mag niets aan haperen.

Meester voor geneeskundige is nergens vreemd. Aan den meester zijn heet elders onder dokters handen zijn. Men spreekt ook van een meestersfleschie denk aan de wandelingen van meester Maarten vroeg.

Miesregen = stofregen, motregen. Vandaar ook het w.w. miezeren dat ik in Holland meermalen gehoord heb voor stofregenen. Het miezert. 't Is miezerig weer.

Parlevinken = rondventen. Deze beteekenis is mij onbekend; wel heb ik 't w.w. meermalen hooren gebruiken in den zin van wat men noemt schacheren, d.i. Handel drijven(?) in allerlei zaken; allerlei beroepen uitoefenen, maar zoo dat koopen en verkoopen hoofdzaak blijft. Een parlevinker werd dan ook al licht iemand die rondzwerft.

Starrekors. Elders Sterkers voor Tuinkers. Misschien wordt hier 't zelfde bedoeld.

Heerenveen.

Th. Kuijper.